توختام قانۇنىنىڭ ئاساسلىق پرىنسىپلىرى

توختام قانۇنىنىڭ ئاساسلىق پرىنسىپى دىگىنىمىز، پۈتكۈل توختام قانۇنى ساھەسىگە تەدبىقلىنىدىغان ئاساسىي مىزاندىن ئىبارەت. توختام قانۇنىنىڭ ئاساسلىق پرىنسىپلىرى تۆۋەندىكىلەردىن ئىبارەت.

1) باراۋەر بۇلۇش پىرىنسىپى: توختام تۇزۇشكىچىلەرنىڭ قانۇندىكى ئورنى باراۋەر بولىدۇ، بىر تەرەپ ئۆزىنىڭ ئىرادىسىنى قارشى تەرەپكە مەجبۇرىي تېڭىشقا بولمايدۇ. («توختام قانۇنى» نىڭ 3-ماددىسى)

2) ئىختىيارلىق پرىنسىپى: توختام تۇزۇشكۇچىلەر ئۆز ئىختىيارىي بىلەن توختام تۇزۇش ھوقوقىدىن قانۇن بويىچە بەھرىمان بولىدۇ، ھەر قانداق ئورۇن ۋە شەخىسنىڭ قانۇنسىز ئارلىشىۋېلىشىغا يول قويۇلمايدۇ. («توختام قانۇنى» نىڭ 4-ماددىسى)

3) ئادىل بولۇش پرىنسىپى توختام تۇزۇشكۇچىلەر ھەر قايسى تەرەپنىڭ ھوقوق-مەجبۇرىيىتىنى ئادىل بولۇش پرىنسىپىغا ئەمەل قىلىش ئاساسىدا بەلگىلىشى كىرەك. («توختام قانۇنى» نىڭ 5-ماددىسى)

4) سەمىمىي-راستچىل بولۇش پرىنسىپى: توختام تۇزۈشكۇچىلەر ھوقوق يۇرگۇزۇش مەجبۇرىيەت ئادا قىلىشتا سەمىمىي بولۇش-راستچىل بولۇش پرىنسىپىغا ئەمەل قىلىش كىرەك. («توختام قانۇنى» نىڭ 6-ماددىسى)

5) جامائەت تەرتىپى ۋە ئىجتىمائىي ئەخلاققا ھۆرمەت قىلىش پرىنسىپى: توختام تۈزۈشكۈچىلەر توختام تۈزۈش ۋە ئىجرا قىلشتا، قانۇن،  مەمۇرىي نىزاملارغا ئەمەل قىلىشى، ئىجتىمائىي ئەخلاققا ھۆرمەت قىلىشى، ئىجتىمائىي-ئىقتىسادىي تەرتىپنى قالايمىقانلاشتۇرىدىغان، جامائەت مەنپەتىگە زىيان يەتكۈزىدىغان ئىشلارنى قىلماسلىقى كىرەك. («توختام قانۇنى» نىڭ 7-ماددىسى)

بۇ پرىنسىپلار ئەمەلىيەتتە توختام قانۇنى نىڭ ئاساسلىق پرىنسىپلىرى بولۇپ، توختام قانۇنى دا ئېنىق بەلگىلەنمىگەن پرىنسىپلاردىن يەنە توختام ھەققانىيەت پرىنسىپى ۋە سودىنى رىغبەتلەندۇرۇش پرىنسىپلىرىمۇ بار.

 توختام تۈزۈش ۋە ئىجراقىلىشتا يۇقىرىقى پىرىنسىپلارغا ئەمەل قىلغاندىلا توختام تۈزۈشكۈچىلەر بىھۇدە ئاۋارچىلىق ۋە ئورۇنسىز زىيانلاردىن ساقلىنالايدۇ.^[0]