C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى

C تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش كېسەللىك پەيدا قىلىدىغان تۈپ سەۋەب، سىرتقى ئامىللارنىڭ تەسىرى ئاستىدا، مەسىلەن، ھاراق، ھېرىپ-چارچاش، ئۇزاق مۇددەت ئىستېمال قىلغاندا جىگەرنى زەھەرلەش خاراكتېرلىك دورا قاتارلىقلار، كېسەللىك ئەھۋالىنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرۈش كېرەك. C تىپلىق جىگەر ياللۇغى پاتولوگىيەلىك ئۆزگىرىشى B تىپلىق جىگەر ياللۇغى ئىنتايىن ئوخشىشىپ كېتىدۇ، جىگەر ھۈجەيرىلىرىنىڭ ئۆلۈشى ۋە لىمفا ھۈجەيرىلىرى ئىنفىلتراتسىيىلىنىشنى ئاساس قىلىدۇ. ئاستا خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغى پەيدا بولىدۇ. پېرېۋوت باشقۇرۇش رايونى تالا قۇرۇلمىسى ئۆسۈش، ئېغىر بولغاندا يالغان كىچىك يوپۇرماقلىق بولىدۇ، يەنى جىگەر قېتىش بولۇپ قالىدۇ. 

ئۆتكۈر C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى 

قورامىغا يەتكەنلەردىكى ئۆتكۈر C تىپلىق جىگەر ياللۇغى كېسەللىك ئەھۋالى نىسبەتەن يەڭگىل، كۆپ ساندىكى جىددىي خاراكتېرلىك سېرىقلىق چۈشمەيدىغان تىپلىق جىگەر ياللۇغى، ALT ئۆرلەش ئاساس قىلىنىدۇ، ئاز ساندىكى جىددىي خاراكتېرلىك سېرىق چۈشۈش تىپىدىكى جىگەر ياللۇغى، سېرىق چۈشۈش ئۈچۈن يېنىك ياكى ئوتتۇرا ھال ئۆرلىگەن. شەيئىلەرنىڭ ئىشتىھاسى تۆۋەنلەپ كىتىدۇ. پۈتۈن بەدەن ماغدۇرسىزلىنىش، سۈيدۈك سېرىق كۆز سېرىق قاتارلىق ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ. نوقۇل C تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى بىلەن يۇقۇملىنىش ناھايىتى ئاز،، بۇنىڭ ئىچىدە پەقەت % 15 لىك بىمارلارنىڭ ئۆزلۈكىدىن ساقىيىپ كىتىدۇ. 

سوزۇلما C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى 

كېسەللىك ئالامىتى بىر قەدەر يېنىك، جىگەر ياللۇغى دائىم كۆرۈلىدىغان كېسەللىك ئالامىتى، مەسىلەن ئاسان چارچاش، ئىشتىھاسى ناچار، قورساق كۆپۈش قاتارلىق. خىمىيىلىك تەكشۈرۈشتە ALT نىڭ تەكرار تەۋرىنىشىنى سىجىل مۇسبەت بولىدۇ. ئۈچتىن بىر قىسىمى ئاستا خاراكتېرلىك جىگەر ئىقتىدارى دېئابىت كېسىلى بىلەن يۇقۇملانغۇچىلاردا ئىزچىل نورمال، دېئابىت كېسىلى ۋە HCVRNA داۋاملىق مۇسبەت، جىگەر تىرىك توقۇلمىسىنى ئېلىپ تەكشۈرۈشتىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، ئاستا خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغىنىڭ ئىپادىسى جىگەر قېتىشىش بولىدۇ. 

جىگەر قېتىش 

C تىپلىق جىگەر ۋىروسىدىن يۇقۇملىنىش 20～ 30 يىلدا % 10 ~ % 20 تەرەققىي قىلىپ جىگەر قېتىش يۈ بېرىدۇ، 1%~ 5%

 (HCC) كىچە بىماردا جىگەر ھۈجەيرە راكى يۈز بېرىدۇ، ئۆلۈشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ. جىگەر يوقىتىش ئورۇن تولدۇرۇش ئەھۋالى كۆرۈلگەن ھامان، مەسىلەن، سېرىقلىق، ۋېنا ئەگرى-بۈگرى كېڭىيىش يېرىلىپ قاناش، جىگەر مەنبەلىك مېڭە كېسىلى قاتارلىقلار يۈز بەرسە ھايات قېلىش نىسبىتى شىددەت بىلەن تۆۋەنلەپ كىتىدۇ.

ئانتى دېئابىت كېسىلى 

يەنى C تىپلىق جىگەر ياللۇغى ئانتىتېلاسى، C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغىغا دىئاگنوز قويۇشنىڭ ئاساسلىق كۆرسەتكۈچى. لېكىن، دېئابىت كېسىلى بىلەن يۇقۇملانغاندا دېئابىت كېسىلى پەيدا بولۇشى بىر قەدەر ئاستا، ئادەتتە كېسەللىك 2 ～ 6 ئاي، ھەتتا بىر يىلدىن كېيىن، شۇڭا بالدۇر دىئاگنوز قويۇش ئۇسۇلى قىلىشقا بولمايدۇ. يەنە بىر قېتىم مەنپىي، بىۋاسىتە ئىنكار قىلىدىغان دىئاگنوز بولمايدۇ. شۇ ھەر قايسى تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغىنىڭ ئالاھىدە خاراكتېرلىك بەلگىسى ئۆلچەش نەتىجىسى پۈتۈنلەي مەنپىي، كلىنىكىلىق كېسەللىك ئالامەتلىرى ۋە يەككە تۈر ALT ئۆرلەپ، ئۆتكۈر ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى پەيدا بولغاندا، C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى ياكى ئەمەسلىكىنى ئويلىشىش كېرەك. 

HCV_ RNA

يەنى C تىپلىق جىگەر ياللۇغى ۋىرۇسى HCV — دېئابىت كېسىلى ئىرسىيەت، دېئابىت كېسىلى بىلەن HCV يۇقۇملانغانلارنىڭ تېنىدە بىۋاستە كۆرىنىدۇ. ھازىر PCR ئۇسۇلى بىلەن بىۋاسىتە تەكشۈرۈپ ئۆلچەش ئارقىلىق قاندىكى HCV_RNA دېئابىت كېسىلى بىلەن يۇقۇملىنىشقا بالدۇر دىئاگنوز قويۇش ئۈچۈن ئىشلىتىشكە بولىدۇ. ئۇ بىرقەدەر C تىپلىق جىگەر ياللۇغى ئانتىتېلاسى بالدۇر پەيدا بولىدۇ، شۇڭا بولسا C تىپلىق جىگەر ياللۇغى يۇقۇملۇق بىر تۈرلۈك پايدىلىق ۋە ئېتىئولوگىيىلىك دىئاگنوز قويۇش ۋە ھۆكۈم قىلىش كۆرسەتكۈچى. 

جىگەر ياللۇغىنىڭ تېرىدىكى ئالاھىدە بەلگىلىك ئالامەتلىرى:

• قايتا قايتا قوزغۇلۇپ تۇردىغان يەل تاشما، بۇ C تىپلىق جىگەر كېسىلىنىڭ ئالاھىدە بەدەن بەلگىسى بۇلۇپ، ۋىروسنىڭ بەدەندە داۋاملىق كۆپۇيۋاتقانلىقىنىڭ بىشارىتى. 
  
• پۇتۇن بەدەننىڭ قېچىشىپ توختىماسلىغى C تىپلىق جىگەر ياللۇغىنىڭ ئېغىرلاپ داۋالاشنىڭ قىيىنلىق دەرجىسىنى بىلدۇرىدۇ. 
  
• شەكلى ياپىلاق، رەڭگى قېنىق قىزىل بەزىلىرى سوسۇن رەڭلىك ئەسۋىلەر تۈز سىزىق ياكى تور شەكىلدە تىزلىپ تۇرىدۇ. بۇ خىل ئەسۋە Cتىپلىق جىگەر ياللۇغى كېسىلىنىڭ تۇراقسىز ھالىتىنىڭ ئالاھىدە ئىپادىسى بۇلۇپ، كېسەل ئەھۋالى ياخشىلانسا ئۆزلىگىدىن يوقاپ كېتىدۇ، ناۋادا بۇ ئەسۋە ئېغىرلاشقان بولسا C تىپلىق جىگەر ياللۇغى كېسىلىنىڭ يامانلاشقانلىغىنى بىلدۇرىدۇ.
  
• تېرىنىڭ زىيادە قورغاقلىشىپ كېتىشى يەنى قورغاقلىشىش خارەكتىردىكى تېرە ياللۇغى بىلەن بەدەن قىچىشىش بۇ كېسەلنىڭ قوزغۇلۇش ۋە يۇقۇم باسقۇچىدا تۇرۋاتقانلىقىنى بىلدۇرىدۇ.
  

ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش لايىھىسى

بىمارنىڭ جىگەر كېسەللىكى ياكى ئەمەسلىكىنى ئېنىق بىلىش، دېئابىت كېسىلى بىلەن يۇقۇملىنىش كەلتۈرۈپ چىقىرىدىغان، پەقەت ئېنىق دىئاگنوز قويۇش ئارقلىق قان زەردابى HCVRNA مۇسبەت B تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغىغا گىرىپتار بولغانلارنى ئاندىن ۋىرۇسقا قارشى داۋالاشقا توغرا كېلىدۇ. ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش ئېتىراپ قىلغان ئەڭ ئۈنۈملۈك بولغان ئۇسۇلى : ئۇزاق ئۈنۈملۈك PEG-IFN ئىنتېرفېرون α لىبالار ۋېلۋىن بىرلەشتۈرۈپ ئىشلىتىش، شۇنداقلا ھازىر EASL تەستىقلانغان سوزۇلما C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى داۋالاش ئۆلچىمى لايىھەسى (SOC)، ئۇنىڭدىن قالسا، ئادەتتىكى ياللۇغىنى α ياكى بىرىكمە ياللۇغىنى بىلەن لىبالار ۋېلۇىن بىرلەشمە داۋالاش ئۇسۇلى،

 پەقەت ياللۇغىنى α كۈچلىرىدىن ئۈستۈن تۇرىدۇ. پولى ئىتىلېن گلوكولى (PEG) ياللۇغىنى PEG-IFN ئىنتېرفېرون α بولسا α مولېكۇلا يۇقىرىغا تاپشۇرۇلىدىغان بىرلەشمە ئاكتىپلىقى يوق، زەھەرلىك PEG يوق، ياللۇغقا α ئوكۇل قىلىنغاندىن كېيىن قوبۇل قىلىش ۋە بەدەندىكى چىقىرىپ تاشلاش جەريانىنى كېچىكتۈرۈپ، ئۇنىڭ يېرىم يىمىرىلىش دەۋرى بىر قەدەر ئۇزۇن، ھەر ھەپتىدە بىر قېتىم دورا ئۈنۈملۈكى قاندىكى دورا قويۇقلۇقى كۈچكە ئىگە بولىدۇ.

ئادەتتە C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغىغا گىرىپتار بولغانلارنى داۋالاش

ئۆتكۈر C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى ئىنتېرفېرون داۋالاش تۆۋەنلىتىلىپ، ئۆتكۈر ھەقىقىي C تىپلىق كېسىلى زەھەرلىنىش خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغىدا ئاستا خاراكتېرلىك تۈگىتىش نىسبىتى بولىدۇ، دېئابىت كېسىلى بىلەن يۇقۇملىنىش جىددىي خاراكتېرلىك جىگەر ياللۇغى قوزغالغاندىن كېيىن، ماي داغلىرى چىقىرىۋېتىلىدۇ. 

سوزۇلما C تىپلىق ۋىرۇسلۇق جىگەر ياللۇغى بىمارنىڭ جىگەر كېسەللىكنىڭ ئېغىرلىق دەرىجىسى، جىگەر ئىقتىدارى قايتا-قايتا بىنورمال ياكى جىگەر پونىكسىيەسى توقۇلما نېكروزلىنىش روشەن ياللۇغلىنىش ( G ) ياكى ئوتتۇرا دەرىجىدىن يۇقىرى تالالىشىش ( S 2 ≤ ≥ 2 )، ئاسان ئىلگىرىلەش ئۈچۈن جىگەر قېتىش، ۋىرۇسقا قارشى داۋالاش كېرەك. ^[0]