ئوتتۇرا ئاسىيادىكى كورېئانلار

ئوتتۇرا ئاسىيادا كورېئانلار 350 مىڭ ئەتراپىدا بولۇپ ، ئۆزبىكىستاندا 230 مىڭ ، قازاقىستاندا 100 مىڭ ، قىرغىزىستاندا 20 مىڭ ، تۈركمەنىستاندا 5000 مىڭ ، تاجىكىستاندا 1000 - 2000 غىچە ماكانلاشقان .

19 - ئەسىرنىڭ 60 - يىللىرى ، كورېئانلار تىرىكچىلىك ھەلەكچىلىكىدە روسىيىگە كۆچۈپ بارغان . ئۇلار ئاساسەن نامرات دېھقانلار ياكى تۆرىلەرنىڭ زۇلۇمىغا ، شۇنداقلا ياپونىيە مۇستەملىكچىلىرىنىڭ زىيانكەشلىكىگە ئۇچرىغان كورېئان ۋەتەنپەرۋەرلىرى ئىدى . ئەينى چاغدا روسىيە دائىرلىرى كورېئانلارغا ناھايىتى زىددىيەتلىك پوزىتسىيە تۇتقان . روسىيە كۆچمەن بوز يەر ئاچقۇچىلارغا مۇھتاج بولسىمۇ ، ئاسىيلىقلارنىڭ كەڭ كۆلەمدە كۆچغپ كىلىشىدىن ئەندىشە قىلغان . كۈنلەرنىڭ بىرىدە قوشنا ئەللەرنىڭ روسىيىگە زېمىن تەلىپى قويۇشىدىن تېخىمۇ ئەندىشە قىلغان . ئۆكتەبىر ئىنقىلابى ھارپىسىدا روسىيىدە 100 مىڭغا يېقىن كورېئانلار بولۇپ ، ئاساسلىقى يىراق شەرقتە ئولتۇراقلاشقان . ئۇلار روسىيدە پراۋۇسلاۋىيە دىنىغا ئېتىقات قىلىپ ، روس تىلىنى ئۆگەنگەن . گراژدانلار ئۇرۇش مەزگىلىدە كورېئانلار بولشېۋىكلار تەرەپتە تۇرغان . چۈنكى بولىشۋىكلار ئاز سانلىق مىللەتلەرنى كەمسىتىش ھەرىكەتلىرىنى قەتئى چەكلىگەن ، ئۇلارغا يەر تەقسىم قىلىپ بەرگەن . 20 - ئەسىرنىڭ 30 - يىللىرىغا كەلگەندە ، يىراق شەرقتىكى كورېئانلار زور تەرەققىياتلارغا ئېرىشكەن ، كورېئان يىزىقىدا گېزىت - ژورنال نەشىر قىلغان. بىراق سىتالىن ئەينى ۋاقىتتا سوۋىت-ياپونىيە مۇناسىۋىتىنىڭ يامانلىشىشىغا ئەگىشىپ ، يىراق شەرقتىكى كورېئانلارنى <غەيرى ياپونلار>. ياپون جاسۇسى دەپ قاتتىق تىزگىنلىگەن . سىتالىن 1937 - يىلى 21 - ئاۋغۇست 180 مىڭ كورېئاننى ئوتتۇرا ئاسىياغا كۆچۈرگەن. نۇرغۇن كورېئان سەپەر جەريانىدا ئۆلۈپ كەتكەن. ئۆكتەبىر ئىنقىلابىغا تۆھپە قوشقان نۇرغۇن كىشىلەر، زىيالىيلار تۈرمىگە قامالغان. كورېئانلار ئوتتۇرا ئاسىيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىغا تارقاقلاشتۇرىتىلگەن . ئۇلار ئاساسلىقى ئۆزبىكىستان بىلەن قازاقىستانغا ئولتۇراقلاشقان. ئۇلار ئوتتۇرا ئاسىيا دەشتلىرىدە كولخوزلارنى قۇرغان .

كورېئان20 - ئەسىرنىڭ 50 - يىللىرىدا روس تىلى ئوتتۇرا ئاسىيادىكى كورېئان ياشلىرىنىڭ ئانا تىلىغا ئايلىنىپ كەتكەن . كورېئانلار بىلەن باشقا مىللەتلەرنىڭ نىكاھلىنىشى %40 كە يەتكەن . 20 - ئەسىرنىڭ 80 - يىللىرىدا ئۆزبىكىستاندا ئۆتكۈزۈلگەن بىر قېتىملىق خەلقئارالىق مۇزىكا كۆرىكىدە ئۆزبىكىستاندىن تەلەپكە لايىق كورېئان تەرجىمانى چىقمىغان .1953 - ، 1957 - يىللىرى خرۇششېۋ سۈرگۈن قىلىنغان مىللەتلەرنى يۇرت - ماكانلىرىغا قايتۇرغان . كورېئانلار قارشى ئېلىنىدىغان مىللەتلەر قاتارىدىن ئورۇن ئالغان ، ئۇلاردىن ئوفېتسىرلار ، زىيالىيلار قوشۇنى بارلىققا كەلگەن . 20 - ئەسىرنىڭ 70 - يىللىرى كورېئانلاردىن ئادۋۇكات ، ئالىم ، ئاكادېمىكلار ، ئاتاقلىق شەخىسلەر مەيدانغا كەلگەن .

1988 - ، 1992 - يىللىرى كورېئانلار ئانا تىلنىڭ سېئول تەلەپپۇزىنى ۋە ئەنئەنىۋى ئۆرپ - ئادەتلىرىنى ئۆگىنىشكە باشلىغان . ئۇلار بۇ ئارقىلىق يىلتىزىنى ئىزدەش ھەركىتىنى قوزغىغان . ئۇلار قازاقىستان ، ئۆزبىكىستان قاتارلىق ئەللەردە <كورېئان مەدەنىيەت مەركىزى جەمئىيەتلىرى > نى قۇرغان .