سۇپتاي يېزىسى

سۇپتاي يېزىسى شىنجاڭنىڭ غەربىي شىمالىغا جايلاشقان، نىلقا ناھىيەسى قارمىقىدا. ناھىيە بازىرىنىڭ غەربىگە 45 كىلومېتىر كېلىدىغان جايدا. بۇ يېزىنىڭ ئومۇمىي كۆلىمى 340 مىڭ 350 مو، ئاساسلىق ئۇيغۇر، قازاق، خەنزۇ، قىرغىز، شىبە قاتارلىق مىللەتلەر ئولتۇراقلاشقان، شەرقتە قاراسۇ يېزىسى بىلەن قوشنا، جەنۇب، شىمال، غەرب ئۈچ تەرىپى بىردەك غۇلجا ناھىيەسى بىلەن تۇتاشقان.

1949-يىلى، پۈتۈن مەملىكەت ئازاد بولغاندىن كېيىن، سۇپتاي قارا سۇ يېزىسىدىكى بىر كەنتى بولغان.

1956-يىلى 1-ئاينىڭ 1-كۈنى، سۇپتاي كەنتى قاراسۇ يېزىسىدىن ئايرىلىپ چىقىپ، سۇپتاي يېزىسىغا ئۆزگەرتىلگەن، قارمىقىدا 3 كەنت بولغان.

1956-يىلىدىن 1958-يىلىغىچە، سۇپتايدا  جەمئىي بەش كوپىراتىپ قۇرۇلغان، يەنى ھايات ھەمكارلىق كوپىراتىپى (كىچىك سۇپتاي)، جياڭئانۇر ھەمكارلىق كوپىراتىپى (ساپال سۇپتاي)، بەخت ھەمكارلىق كوپىراتىپى (بورسۇن)، بۇرلىك ھەمكارلىق كوپىراتىپى (لىدىل)، جياڭئانۇر كوپىراتىپى (بوربوسۇن).

1958-يىلى 10-ئايدا، «شەرق شامىلى» خەلق گۇڭشېسى قۇرۇلغان، قاراسۇدا سۇپتاي، مازار، گاھلېن، غولمەھەللە قاتارلىق 4 باشقۇرۇش رايونى تەسىس قىلىنغان. ئەڭ دەسلەپتە گۇڭشې باشقۇرۇش كومىتېتىنىڭ تۇرۇشلۇق جايى مازار بولغان. 

1959-يىلى، سۇپتاي ئۆزگەرتىلگەن.

1963-يىلى، قاراسۇ رايونى شەرق شامىلى گۇڭشېسىدىن ئايرىلىپ چىققان، سۈنئىي ھەمراھ خەلق گۇڭشېسى قۇرۇلغان، شەرق شامىلى گۇڭشېسىنىڭ تۇرۇشلۇق جايى سۇپتاي بولغان، ئۇنىڭ قارىمىقىدا 8 ئىشلەپچىقىرىش چوڭ ئەترىتى بولغان.

1966-يىلنىڭ بېشىدا، مازار غۇلجا ناھىيەسى شەرق شامىلى گۇڭشېسىغا  ئايرىپ بېرىلگەن.

1981-يىلى، «شەرق شامىلى» گۇڭشېسى سۇپتاي گۇڭشې بولغان، گۇڭشې بويىچە يەتتە دېھقانچىلىق، چارۋىچىلىق چوڭ ئەترىتى، 12 كىچىك ئەترەت، 97 چارۋىچىلىق نۇقتىسى بولغان.

1984-يىلى 11-ئايدا، تۈزۈلمە ئىسلاھات ئورۇنلاشتۇرغاندا يەنە سۇپتاي خەلق گۇڭشېسىنى سۇپتاي يېزىسىغا ئۆزگەرتكەن، ئۇنىڭ قارىمىقىدا 6 كەنت بولغان.

قارىمىقىدىكى كەنتلەر: بوبۇسۇن كەنتى، كىچىك سۇپتاي كەنتى، تاۋ سۇپتاي كەنتى، يۇقىرىقى مەھەللە كەنتى قاتارلىقلار.

يەر شەكلى

سۇپتاي يېزىسىنىڭ ئومۇمىي كۆلىمى 340 مىڭ 350 مو، بۇنىڭ ئىچىدە 24 مىڭ مو قۇرغاق يەر، 15 مىڭ مو سۇلۇق يەر، يەر يۈزى ئورمىنى ۋە يالىڭاچ تاغ جىنسى، سۇ كۆلىمى 30 نەچچە مىڭ مو.

كىلىماتى

سۇپتاي يېزىسى مۆتىدىل بەلباغ چوڭ قۇرۇقلۇق كىلىماتىغا تەۋە.

سۇپتاي يېزىسىنىڭ ئومۇمىي نوپۇسى 6036 ئادەم، ئاساسلىقى ئۇيغۇر، قازاق، خەنزۇ، قىرغىز، شىبە قاتارلىق مىللەتلەر ئولتۇراقلاشقان.^[0]