چيۇڭشەن

چيۇڭشەن

چيۇڭشەن خەينەن ئۆلكىسىنىڭ شىمالىي قىسمىغا جايلاشقان. چىن سۇلالىسىدىن تارتىپ ناھىيە تەسىس قىلىنغان، تاڭ سۇلالىسىدىن چىڭ سۇلالىسىگىچە بولغان مەزگىلدە چيۇڭجۇ ۋىلايىتى مەھكىمىسى تۇرۇشلۇق جاي بولغان.

 ئورمان بايلىقى

ئورمان

رايون بويىچە ئاساسلىق ئورمان مەھسۇلاتى بايلىقى : قىزىل پۇرچاق ، چۇكرېس دەرىخى ، مېلىيە دەرىخى ، ئېۋكالىپت دەرىخى ، تاشئالما ، ھۈمەلچاي ، كاسۇئارىنا دەرىخى ۋە بامبۇك قاتارلىقلار بار.

قېزىلما بايلىق جەھەتتە . ئالاقىدار تارماقلارنىڭ تەكشۈرۈش ، ھازىرغىچە بايقالغان كان تۈرى ، ئاساسلىقى ، كۆمۈر ، مانگان ، ئەينەك قۇم ، دىئاتوم قاتارلىقلار بار . ئاللىبۇرۇن قېزىلىپ پايدىلىنىدىغان ئۇزۇن كۆمۈر كان بار . بۇنىڭدىن سىرت ،لۇڭتاڭ قاتارلىق جايلاردىكى تاش كېنى ۋە نەندۇجياڭ دەرياسى بويىدىكى قۇم ، دېڭىز رايونىدا قۇرۇلۇش ماتېرىيالنىڭ ئاساسلىق كېلىش مەنبەسى .

سۇ بايلىقى

 تاغلىق رايونلاردا سۇ مەنبەسى يېتەرلىك ، ئوتتۇرا تىپتىكى سۇ ئامبىرى سۇمۇرغ كۆۋرۈك سۇ ئامبىرى ،چويۇن سۇ ئامبىرى ، يۈنلۇڭ سۇ ئامبىرى، دۇڭخۇ كۆلى سۇ ئامبىرى ، قاتارلىق 4 ئامبار . خەينەن لۇڭتاڭ سۇ زاۋۇتى ، سۇ زاۋۇتى ئۈستىگە ئالغان ھۆكۈمەت ، خەيخې ۋادىلىدىكى مېيلەن ئايرودرومى ، دەريانىڭ شەرقىنى يېڭى سۇ بىلەن تەمىنلەيدۇ.

دورا بايلىقى

ئىستاتىستىكىغا ئاساسلانغاندا 80 نەچچە خىل ، بۇنىڭ ئىچىدە دورىلىق ھايۋانلار ئاساسلىق سەقەنقۇر ، سېرىق بالداق يىلان ، ئاق ئالا يىلان ، ئەجدىھا تىرىسى ، قاتارلىقلار.... دورىلىق ئۆسۈملۈكلەردىن ئاساسلىقى تۈكلۈك قاقىلە ئۇرۇقى ، ئاكۋىلارىيە ، پېناڭ كوكۇس ، ئاكانتو پاناكس دەرىخى ، ئالدىنى ئېلىش ، ھاۋالە قاتارلىق دورا بايلىقى مول .

مەدەنىيەت يادىكارلىقى

 ۋۇگۇڭ ئىبادەتخانىسى، چيۇڭجۇ كۇڭزى ئىبادەتخانىسى داچىڭ زالى، چيۇڭتەي بىلىم يۇرتى، چيۇ جۈننىڭ كونا تۇرالغۇسى قاتارلىق مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرى بار. فېڭ بەيجۈنىڭ تۇرالغۇسى قاتارلىق يېقىنقى زامان ئىنقىلابىي تارىخىي يادىكارلىقلىرى بار.

يېزا ئىگىلىكى

يېزا ئىگىلىك ئىقتىسادىي تېز تەرەققىي قىلغان . يېزا ئىگىلىك كەسىپ قۇرۇلمىسىنى ئۈزلۈكسىز ئەلالاشتۇرۇپ ، قوغۇن - تاۋۇز ، كۆكتات ، بانان ، كاۋچۇك ، لىجى دەرىخى ، لىجى ، لۇڭيەن ( ئۆسۈملۈك ) ، قارىمۇچ ، گىياھلار ، خۇەيخې دەرياسى تاغ قاتارلىقلارنى 8 چوڭ يېزا ئىگىلىكىنىڭ تۈۋرۈك كەسپىگە ئايلاندۇرغان . يېزا ئىگىلىكى تېز راۋاجلىنىپ ، ئۆلكە بويىچە ئايلانما يېزا ئىگىلىكى بويىچە ئۈلگە كۆرسىتىش رايونى قۇرۇلغان ، ئايلانما يېزا ئىگىلىكى بويىچە ئۈلگە كۆرسىتىش بازىسى بەرپا 10 دانە، يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىش كوپىراتىپى 137 دانە بولۇپ ، ئۆلچەملەشكەن چارۋا ، ئۆي قۇشلىرى باقمىچىلىق رايونى 47 دانە، 2010 -يىلى ، يېزا ئىگىلىك مەھسۇلات قىممىتى 2 مىليارد 70 مىليون يۈەنگە يەتكەن ، يىلىغا ئوتتۇرا ھېساب بىلەن % 8.2 ئاشقان .

بەش يىلدىن بۇيان سانائەت ئىقتىسادىي تېز تەرەققىي قىلدى . سودىگەر ۋە مەبلەغ جەلپ قىلىش تۈرى 35 بۇلۇپ سېلىنغان مەبلەغ 186 مىليون يۈەن ، تاماكا ، ئوت - بوغۇز ، يەم - خەشەك ، ئوراش - قاچىلاش ، يېمەكلىك ، كىيىم - كېچەك قاتارلىق ئالتە چوڭ سانائەتنىڭ تۈۋرۈك كەسىپلىشىشى تىزلەشكەن ،2010- يىلى سانائەت ئومۇمىي مەھسۇلات قىممىتى 28.7 مىليون يۈەن ، يىلىغا ئوتتۇرا ھېساب بىلەن % 16.2 ئاشقان ، بۇنىڭ ئىچىدە كۆلەملىك سانائەت مەھسۇلات قىممىتى 2 مىليارد 370 مىليۇن يۈەن ، يىلىغا ئوتتۇرا ھېساب بىلەن % 18.5 ئاشقان.