سۇماق

سۇماق بولسا  دەرىخى ئائىلىسىدىكى ئېگىزلىكى6–8 مېتىر كېلىدىغان كىچىك دەرەخ ياكى چاتقال،سوماق بولۇپ، بۇ دەرەخنىڭ پىشاي دەپ قالغان مېۋىسى بولۇپ ناھايىتى ياخشى يېمەكلىك ھېسابلىنىدۇ، ياپىلاق يۇمىلاق شەكىللىك قۇرۇق مېۋە بولۇپ سىرتى خومارەڭ ياكى قىزىل بولىدۇ.مىۋىسى پىشقاندىن كىيىن يىغىۋىلىنىدۇ.پاكىستان، ئېران، تۈركىيە، ۋە ئوتتۇرا ئاسىيا قاتارلىق جايلاردىن چىقىدۇ.

شەكلى 

ياپىلاق يۇمىلاق شەكىللىك قۇرۇق مېۋە بولۇپ سىرتى خومارەڭ ياكى قىزىل بولىدۇ.

چىقىش ئورنى 

پاكىستان، ئېران، تۈركىيە، ۋە ئوتتۇرا ئاسىيا قاتارلىق جايلاردىن چىقىدۇ.

غەيرى تەبىئى قان. سەپرا خىلىتنىڭ ئۆتكۈرلىكىنى پەسەيتىش، ھارارەت پەسەيتىش، ئاشقازانغا قۇۋۋەت بېرىش، قان توختىتىش. ئاغرىق پەسەيتىش، ئىچى سۈرۈشنى توختىتىش، ئۇسسۇزلۇقنى پەسەيتىش قان بېسىمىنى چۈشۈرۈش،قۇسۇشنى توختىتىش، سۈيدۈكنى ئازايتىش قاتارلىق خۇسۇسىيىتى بار.

خاس تەسىرى

غەيرى تەبىئى خىلىتلارنى تەڭشىگۈچى دورا.

ئەكىس تەسىرى

جىگەر ۋە ئاشقازان سوۋۇپ كەتكەنلەرگە زىيان قىلىدۇ.

سۇماقمېۋىسى تەركىبىدە ئورگانىك كىسلاتالاردىن ئاتىسروم تارتارىكۇم، ئاتىسدوم ئاسكودىبكوم، ۋىتامىنC، ئۇچۇچان ياغ بار.

مېۋىسى ناھايىتى ياخشى يېمەكلىك، ئۇ ئاساسەن سالقىنلىتىش، ئىسسىقنى قايتۇرۇش، ئىشتىھانى ئېچىش ئۈچۈن ئىشلىتىلىدۇ.

1. سۇماق، تاباشىر10 گرامدىن، قېتىق سۈزمىسى50 گرام بېھى ئۇرۇقى6 گرام، ئىسپۇغول6 گرام ئېلىپ سوقۇپ سىپوپ قىلىپ ئىچىپ بەرسە سەپرا، قاندىن بولغان ئىچى سۈرۈشكە ۋە قان تولغاققا مەنپەئەت قىلىدۇ.

2. سۇماق10گرام، تەمىرى ھىندى20 گرام ئېلىپ تالقانلاپ، ئەرقى گۈل50 مىللىلىتىر، ئەرقـى سەنـدەل50 مىللىلىتىـر قوشـۇپ ئىستېمـال قىـلسـا ھارارەت پەسەيتىش، ئۇسسۇزلۇقنى پەسەيتىدۇ. قان بېسىمنى چۈشۈرىدۇ. ھونى پەسەيتىدۇ.

3. سۇماق، نۇقۇت، كاۋا مېغىزىدىن30 گرامدىن ئېلىپ تالقان قىلىپ يېسە قەنت سېيىش كېسىلىگە مەنپەئەت قىلىدۇ.

4. سۇماق10 گرام، ئىسپۇغول5 گرام، نىشاستە10 گرام ئېلىپ سىپوپ تەييارلاپ بەرسە سەپرادىن بولغان ئىچى سۈرشكە مەنپەئەت قىلىدۇ. بادام يېغى قوشۇپ بەرسە قان تولغاققا مەنپەئەت قىلىدۇ.

5. سۇماق، زىرە قاتارلىقلاردىن مۇۋاپىق مىقداردا ئېلىپ تالقان قىلىپ ئىستېمال قىلسا كۆڭۈل ئېلىشىش، قۇسۇشقا مەنپەئەت قىلىدۇ.

دورىلىق ئورنى

مېۋىسى

مىقدارى

3 ـ 5 گرامغىچە

ساقلاش

قۇرۇتۇپ ساقلىنىدۇ.

تۈزەتكۈچىسى

مەستىكى، بەدىيان، رۇم بەدىيان

ئورۇنباسارى

زىرىق، سىركە، ئاقاقىيا

سفومى سۇماق، شەربىتى سۇماق، ھەببى سۇماق، ئامىلە نوشىدارى، قورسى زىيابىتوسى

غەيرى تەبىئىي قان، سەپرا خىلتىدىن بولغان كېسەللىك، سەپرالىق ئىچى سۈرۈش، سەپرالىق قۇسۇش، ئۆتكۈر ئۇسسۇزلۇق، كۆز ياشاڭغۇراش، قان تولغاق، يۈرەك چالاڭغۇراش، قەنت سېيىش كېسىلى، تولا سىيىش، ھەزىم ئاجىزلىقى، ئاشقازان، ئۈچەي ئاجىزلىقى، ئىشتىھاسىزلىق قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.

كېلىش مەنبەسى(ئەسەر)

ئۇيغۇر تېبابىتى خام دورىلار ئىلمى بىرىنچى توم(سىناق نۇسخا) شىنجاڭ تېببىي ئۇنىۋېرسىتېتى. ^[0]