قۇرچۇ چوڭ جىلغىسى

قۇرچۇ چوڭ جىلغىسىتەڭرىتاغ ئېتىكىدە ئىنتايىن ئۇستىلىق بىلەن ياسالغان بىر جىلغا بار، ئۇ كورلا شەھىرى قۇرچۇ يېزىسىنىڭ شىمالىي قىسىمىدىكى تاغلىق رايونغا جايلاشقان، قۇرچۇ يېزىسىغا 50 نەچچە كىلومېتىر كېلىدۇ. بۇ يەرنىڭ يەر شارائىتى خەتەرلىك، چوڭقۇر ھاڭلار بار، جىلغىنىڭ ئوتتۇرىچە چوڭقۇرلۇقى800-700 مېتىر، سۇنىڭ چۈشۈش پەرقى ئوخشىمايدۇ، نەچچە يۈز مېتىر ئىگىزلىكتىكى چوڭ شارقىراتما شەكىللەنگەن، بىر ئەگرى-بۈگرى چىغىر يول تىك قىياغا تۇتىشىدۇ. تاغنىڭ ئۈستىدە تۇرۇپ جىلغىغا نەزەر سالغاندا، پۈتۈن جىلغىنىڭ گۈزەل مەنزىرىسى كۆزگە تاشلىنىدۇ. تىك يار ئۈستىدىن چۈشىۋاتقان سۇ تامچىلىرى خۇددى دانە-دانە مەرۋايىتقا ئوخشاش، ھەممە يەرگە چېچىلىپ تۇرىدۇ.

جىلغىنىڭ تۆۋەن تەرىپىگە چۈشكەندە قۇلاق تۈۋىدە گۈلدۈرمامىدەك ئاۋاز ئاڭلىنىدۇ. پەلەككە تاقاشقان چوڭ دەرەخ، پورەكلەپ ئېچىلغان تاغ گۈللىرى، ياپيېشىل ئوت-چۆپلەر قوشۇلۇپ بىر ھەيۋەتلىك گۈزەل مەنزىرىسىنى ھاسىل قىلىدۇ. باش كۆتۈرۈپ قارىغاندا، تاغلار تىك قەد كۆتۈرۈپ تۇرىدۇ، ناھايىتى ھەيۋەتلىك ھەم كۆركەم، مانا بۇ مەشھۇر قۇرچۇ چوڭ جىلغىسى.

جىلغا سۈيى ئادەتتە ناھايىتى مۇلايىم، ناھايىتى سۈزۈك بولۇپ، شارقىراتمىنىڭ ئاستىدىكى  كۆلچەكنىڭ سۇيى ياپيېشىل، ئاستىنى كۆرگىكلى بولمايدۇ. كەلكۈن كەلگەن چاغدا، ئۇ ئادەتتىكى مۇلايىملىقىنى ئۆزگەرتىپ، خۇددى بىر غالجىرلاشقان ئەجدىھادەك شىددەت بىلەن تۆۋەنگە چۈشىدۇ، توختىماي ئۆركەشلەپ ئېقىپ، سۇ تامچىلىرىنى چاچرىتىدۇ، تۇمانلار ئەگىپ يۈرۈيدۇ، ئون نەچچە كىلومېتىر يىراقلىقتىن سۇنىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىغىلى بۇلىدۇ، ئۇنىڭ ھۆركىرىگەن ئاۋازى تاغ جىلغىسىدا ئەكس سادا پەيدا قىلىدۇ.

قۇرچۇ چوڭ جىلغىسىھەر يىلى ياز پەسلىدە7-6-ئايلاردا بۇ يەرنىڭ ھاۋاسى ساپ، مەنزىرىسى يېقىملىق — چوڭ جىلغىنى ساياھەت قىلىشنىڭ ئەڭ ياخشى پەسلى. يىراققا نەزەر سالغاندا، تاغدا ئوت-چۆپلەر بۈك-باراقسان ئۆسكەن، ئاپپاق بۇلۇتلار، ئېرىق سۈيى شىلدىرلاپ ئاققان، كۆركەم تاغ گۈللىرى پورەكلەپ ئېچىلغان. تاغدا مۇنارسىمان قارىغاي، قارا تېرەك، قارىياغاچ، سۆگەت دەرىخى ئۆسىدۇ. ئالاھىدە جۇغراپىيەلىك مۇھىت تەسىرىدە بۇ يەردە نۇرغۇن دۆلەتلىك  ئىككىنچى دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان ھايۋانلار ياشايدۇ، مەسىلەن، ئارقار، ئۇلار، سۇغۇر، تۈلكە، بۆرە، يىلان، ئىت ئېيىق، يىلپىز ۋە نۇرغۇن قۇشلار. 

بۇ يەردە يەنە ھەقىقىي بۇلغانمىغان ئۆزگىچە ياۋا كۆكتات، مۇھىت ئاسرايدىغان يېشىل يېمەكلىكلەر: ياۋا پىياز، يازلىق سۇڭپىياز، سامساق، كۈدە، پالەك، كەرەپشە، موگۇ قاتارلىقلار بار. ^[0]