دىسنىي

دىسنىي شىركىتىنىڭ تولۇق ئىسمى The Walt Disney Company بولۇپ، قۇرغۇچىسى ۋولت دىسنىينىڭ ئىسمىدىن كەلگەن، باش شتابى ئامېرىكىدا بولۇپ، چوڭ تىپتىكى دۆلەت ھالقىغان شىركەت. 

 كۆڭۈل ئېچىش نومۇرلىرىنى تەييارلاش، باغچا، ئويۇنچۇق، كۇتۇپخانا، ئېلېكترونلۇق ئويۇنچۇق قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. 

 پىكىسار كارتون ئىشخانىسى (Pixar Animation Studios)، Touchstone كىنو شىركىتى، Miramax كىنو شىركىتى، Hollywood كىنو شىركىتى،  Buena Vistaفىلىم ۋە تېلېۋىزىيە شىركىتى، ESPN تەنتەربىيەسى، ئامېرىكا رادىئو شىركىتى (ABC) قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى قارمىقىدىكى شىركەتلەر.

1923-يىلى ۋولت دىسنىي ۋە ئۇنىڭ ئاكىسى روي ئولىۋېر دىسنىي (Roy Oliver Disney) 10-ئاينىڭ 16-كۈنى كاپىتالى 3200 ئامېرىكا دوللىرى بولغان دىسنىي ئاكا-ئۇكا ئىشخانىسى (Disney Brothers Studio) نى قۇرۇپ، ئەلىس (Alice) كومىدىيەسىنى ئىشلىگەن.

1926-يىلى نامىنى دىسنىي شىركىتىگە ئۆزگەرتكەن.

1927-يىلى «ئەلىس كومىدىيەسى» ئاخىرلاشتى، ۋولت كارتون فىلىم «تەلەيلىك توشقان ئوسۋولد (Oswald the Lucky Rabbit)» توختامىغا ئېرىشكەن.

1928-يىلى «ئوسۋولد» فىلىمى توختامى بىكار قىلىنپ، چاشقان مىكىي باش رول ئالغان، كىنو تارىخىدىكى تۇنجى ئاۋازلىق كارتون فىلىم «ۋىللىي پاراخوتى (Steamboat Willie)» ئىشلەنگەن.

1929-يىلى «ئەخمىقانە سىمفونىيە (Silly Symphony)» نىڭ بىرىنچى بۆلىمى-ئىسكىلىت ئۇسۇلى،

1930-يىلى پلوتو (Pluto) پېرسوناژى تۇنجى قېتىم مەيدانغا چىققان.

1932-يىلى كارتون فىلىم پېرسۇناژى Goofyبارلىققا كەلگەن.

1934-يىلى ئۆردەك دونالد (Donald Duck) پېرسوناژى تۈنجى قېتىم بارلىققا كەلگەن.

1937-يىلى تۇنجى رەڭلىك كىنو «قار مەلىكە ۋە يەتتە پاپا» بارلىققا كەلگەن.

1940-يىلى ھازىرقى ئورنى كالفورنىيە شتاتى بۇربەككە كۆچۈپ كەلگەن.

1941-يىلى دىسنىنينىڭ ھەجىۋىي رەسىم رەسسامى بىكارغا ئىشلىگەن بولدى، چۈنكى ئەينى چاغدا ئامېرىكا 2-دۇنيا ئۇرۇشىغا قاتنىشىپ، شىركەت ھۆكۈمەت ئۈچۈن جەڭگىۋارلىقنى ئاشۇرۇدىغان تەشۋىقات فىلىملىرىنى ئىشلەشكە باشلىغان.

1944-يىلى شىركەتنىڭ مەبلىغى يېتىشمىدى، قار مەلىكە ۋە يەتتە پاپانىڭ تىياتىر نۇسخىسى غەلبىلىك ئورۇنلىنىپ، شىركەتنىڭ ئىقتىسادىي قىيىنچىلىقىنى ھەل قىلغان.

1949-يىلى تۇنجى ئادەم رول ئالغان كىنونى ئىشلەشكە باشلىغان.

1954-يىلى «Buena Vista شىركىتى» قۇرۇلۇپ، كىنوچىلىق ئىشلىرىغا قاتناشتى ھەمدە « دىسنىي تاللانمىلىرى» نىڭ تېلېۋىزىيە پروگراممىسى باشلىغان.

1955-يىلى كالفورنىيە شتاتى ئاناخېيمغا جايلاشقان دىسنىي كۆڭۈل ئېچىش باغچىسى قۇرۇلىشى پۈتۈپ ئېچىۋېتىلگەن.

1961-يىلى دىسنىي شىركىتى كىچىك ئېيىق ۋىننىي (Winnie the Pooh) نىڭ بارلىق ھوقۇقىغا ئېرىشتى، بۇ پىرسوناژ تا بۈگۈنگە قەدەر يۇقىرى قىممەت يارىتىپ كەلگەن.

1964-يىلى دىسنىي دۇنياسى قۇرۇلۇشقا باشلىدى، شىركەت فلورىدا شىتاتىنىڭ ئورلاندوغا يېقىن جايىدا يەر سېتىۋالغان.

1966-يىلى ۋولت دىسنىي كېسەل سەۋەبىدىن ئالەمدىن ئۆتتى، روي ئولىۋېر دىسنىي شىركەتنى ئۆتكۈزۈۋالغان.

1967-يىلى دىسنىي دۇنياسى، قانۇنىي كېلىشىمنى ئىمزالاپ، ھۆكۈمەتنىڭ بىناسىنى سېلىشقا باشلىغان.

1971-يىلى ئورلاندوغا جايلاشقان دىسنىي دۇنياسى قۇرۇلىشى پۈتۈپ ئېچىۋېتىلدى، 3 ئايدىن كېيىن روي ئولىۋېر دىسنىي كېسەل سەۋەبىدىن ئادەمدىن ئۆتكەن.

1977-يىلى روي ئولىۋېر دىسنىينىڭ ئوغلى ئىشلىگەن مەھسۇلاتنىڭ سۈپىتى تۆۋەنلەپ كەتكەنلىكتىن خىزمىتىدىن ئىستېپا بەرگەن.

1979-يىلى دون بلۇز (Don Bluth) بىر تۈركۈم ھەمراھلىرى بىلەن بىللە كارتون ئىشلەش بۆلىمىدىن  ئايرىلدى. تۇنجى يېتەكچى كىنو «قارا ئۆڭكۈر» ئېلان قىلىنغان.

1981-يىلى سىملىق تېلېۋىزىيە تورىنىڭ پىلانى ئېلان قىلىنغان.

1982-يىلى كەلگۈسى دۇنيا مەركىزى دىسنىي دۇنياسىدا ئېچىلغان.

1984-يىلى Touchstone كىنوسى بارلىققا كەلگەن.

1985-يىلى تېلېۋىزور ئۈچۈن كارتون فىلىم ئىشلەشكە باشلاپ، «ياغاچ قورچاق» نىڭ سىن نۇسخىسى تارقىتىلىپ زور مۇۋەپپەقىيەتكە ئېرىشكەن.

1986-يىلى تارماق شىركەت Touchstone شىركىتى تۇنجى R دەرىجىلىك كىنونى تارقاتتى؛ 2-ئاينىڭ 6-كۈنى شىركەتنىڭ نامى «ۋولت دىسنىي شىركىتى» گە ئۆزگەرتىلگەن.

1989-يىلى دىسنىي جىم ھەنسون (Jim Henson) نىڭ شىركىتى Muppets نى سېتىۋېلىشنى ئوتتۇرىغا قويغان.

1990-يىلىجىم ھەنسون ئالەمدىن ئۆتۈپ سېتىۋېلىش پىلانىنىڭ كەينىگە سۈرۈلۈشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان.

1996-يىلى شىركەت «Disney Enterprises» نامىنى قوللاندى ھەمدە ئامېرىكا رادىئو شىركىتى ۋە Jumbo Pictures نى سېتىۋالغان.

1998-يىلى دىسنىي دۇنياسى دىسنىي ھايۋاناتلار پادىشاھلىقى ئېچىۋېتىلگەن.

2001-يىلى دىسنىي تېلېۋىزىيە قاناللىرىنىڭ بارلىق ھوقۇقى، پۇل يىغىش مەسىلىسى تۈپەيلىدىن «دەۋر ئاگاھلاندۇرۇشى (Time Warner)» تەرىپىدىن ۋاقىتلىق توختىتىلغان.

2002-يىلى دىسنىي شىركىتى سكۇئار شىركىتى (Square Company) بىلەن ھەمكارلىشىپ تۇنجى مەھسۇلاتى «پادىشاھنىڭ يۈرۈكى (Kingdom Hearts) نى ئىشلىگەن.

2003-يىلى «كارىب دېڭىز قاراقچىسى» دىسنىينىڭ تۇنجى PG-13 نى باھالىغان كىنوسىغا ئايلانغان.

2004-يىلى پىكىسار (Pixar) تۇنجى قېتىم سۆھبەتتە مەغلۇپ بولدى؛ دىسنىي «دىسنىي كارتون كارتون فىلىم مەيدانى» نىڭ مەيدانىنىڭ مەھسۇلاتلىرىنىڭ ھەممىسىنى كومپيۇتېردا ئىشلەشكە ئۆزگەرتكەن.

2005-يىلى شىياڭگاڭ دىسنىي باغچىسى دەم ئېلىش رايونى شىياڭگاڭدا ئېچىلغان.

2006-يىلى دىسنىي 7 مىليارد 400 مىليون ئامېرىكا دوللىرىغا پىكىسار (Pixar) نى سېتىۋېلىپ، شىركەتكە قوشىۋالدى.

«ئوسۋولد» نىڭ بارلىق ھوقۇقى دىسنىي شىركىتىگە قايتۇرۇپ كېلىندى.

2009-يىلى 11-ئاينىڭ 4-كۈنى جۇڭگو ھۆكۈمىتى بىلەن كېلىشىم ئىمزالاپ، شاڭخەي پۇدۇڭدا دىسنىي باغچىسى قۇرۇش تەستىقلانغان، دەسلەپتە قۇرۇلۇشنى 2014-يىلى پۈتتۈرۈش مۆلچەرلەنگەن.

2012-يىلى 10-ئاينىڭ 31-كۈنى دىسنىي 4 مىليارد 50 مىليون ئامېرىكا دوللىرىغا لۇكاس كىنوچىلىقى (Lucasfilm) نى قۇرغۇچىسى جورج لۇكاس (George Lucas) نىڭ قولىدىن سېتىۋالغان.

2013-يىلى 5-ئاينىڭ 6-كۈنى دىسنىي «يۇلتۇز ئۇرۇشى» كومپيۇتېر ئويۇنىنىڭ ئىشلەش ھوقۇقىنى ئامېرىكىدىكى 3-چوڭ ئېلېكترونلۇق ئويۇن ئىشلەش سودىگىرى Electronic Arts (EA) گە ئۆتكۈزۈپ بېرىدىغانلىقىنى جاكارلىغان.

غەلىتە مەغلۇق توك شىركىتى(2001)

ئالاھىدە ئادەم سەپەرۋەرلىكى (2004-يىلى)

ئۇزۇن چاچ مەلىكە (2010-يىلى)

قار مەلىكە (2015-يلى)

ئەسەبى ھايۋاناتلار باغچىسى(2016-يىلى)

^[1][0]