رەقەملىك ئالاقىلىشىش

 تارقىتىدىغان ئەسلىدىكى سىگنال (مەسىلەن، يېزىق، تىل، سۈرەت) نى بىر قاتار رەقەملىك ئىمپۇلىسقا ئايلاندۇرۇپ يوللاش ئارقىلىق ئالاقىلىشىش شەكلىنى كۆرسىتىدۇ. ئۇنىڭ كونكرېت خىزمەت پرىنسىپى بولسا تارقىتىش ئۇچىدىكى ئەسلىدىكى سىگنالنى ئۈلگە قىلىپ، مىقدارلاشتۇرۇپ، كودلاشتۇرۇپ مەخسۇس ئۈسكۈنە لىنىيىسىدە بەزىدە بۇلىدىغان بەزىدە يوقىلىپ كېتىدىغان ئېلېكترو ماگىنىتلىق ئىمپۇلىس ئارقىلىق سىگنالنى ئېلېكتر يولى ياكى سىمسىز تېلېفون بىلەن تارقىتىدۇ. بۇ خۇددى چىراقنى مەلۇم تەرتىپ بويىچە ئۆچۈرۈپ ياققانغا ئوخشايدۇ. ئۇ تېلېگرامما يوللاش بولىدۇ، رەقەملىك سانلىق مەلۇمات، رەقەملىك سىگنال، رەقەملەشتۈرۈپ بىر تەرەپ قىلىش ئارقىلىق ئاۋاز ۋە سۈرەت قاتارلىقلار يوللانغان تەقلىدىي سىگنال. 

  1 . كاشىلىغا تاقابىل تۇرۇش ئىقتىدارى كۈچلۈك 

رەقەملىك ئالاقىلىشىشتا بار ئىمپۇلىس 1 بىلەن، يول ئىمپۇلىس 0 بىلەن ئىپادىلەنگەن بولۇپ، 0 بىلەن 1 دىن تەركىب تاپقان ئىككىلىك سىستېمىسىدىكى سانلارنىڭ بولۇشى بەلگىلەنگەن. قوبۇللىغۇچى ئۈچ رەقەملىك ئىمپۇلىسلارنى قوبۇل قىلغاندىن كېيىن، بەلگىلىك قانۇنىيەت بويىچە يېزىق، تىل، سۈرەت شەكىللىرىنى ئەسلىگە قايتۇرۇپ تەرجىمە قىلىپ چىقىدۇ. رەقەملىك ئالاقىلىشىش سىگنال تارقىتىش جەريانىدا ئىمپۇلىسنىڭ بار-يوقلۇقىنى پەرقلەندۈرسىلا بولىدۇ. شۇڭا كاشىلىغا قارشى تۇرۇشچانلىقى كۈچلۈك بولىدۇ. بۇرۇنقى تەقلىدىي ئالاقىلىشىش تۈرلۈك يوللار بىلەن ئالاقىلىشىش يولىغا كىرىۋاتقان ئاۋازلارنىڭ كاشىلىسىغا ئاسانلا ئۇچرايتتى. لېكىن رەقەملىك ئالاقىلىشىشتە ئۇنداق بولمايدۇ. رەقەملىك ئالاقىلىشىش سىگنال يەتكۈزۈپ بېرىش جەريانىدا، قايتا ھاسىل قىلغۇچى ئوتتۇرىدىن تۇتاشتۇرغۇچىدىن پايدىلىنىپ، ئەينەن بولمىغان ئىمپۇلىس سىگناللىرىنى مۇكەممەل بولغان ئىمپۇلىس سىگنالىغان قايتا ئايلاندۇرىدۇ. ئەگەر ئەينەن بولمىغان سىگناللار توپلىنىپ قالمىسىلا، يەتكۈزۈش ئارىلىقى يىراق بولسىمۇ ئېنىقلىق دەرىجىسى يۇقىرى بولىدۇ.

 2 . خاتالىقنى كونترول قىلغىلى بولىدۇ 

 رەقەملىك سىگنال ئۇ يوللاش جەريانىدا كۆرۈلگەن خاتالىقلارنى ( خاتالىق )، خاتالىق تۈزىتىش كودلاشتۇرۇش تېخنىكىسى ئارقىلىق كونترول قىلىش، يوللاش دەرىجىسىنى ئىشەنچىلىك ئۆستۈرۈش.

 3 . مەخپىي نومۇر قوشۇش ئاسان 

رەقەملىك سىگنال بىلەن تەقلىدىي سىگنالنى سېلىشتۇرغاندا، ئۇنىڭ مەخپىي نومۇر قوشۇش ۋە مەخپىي شىفىر يېشىشى ئىنتايىن ئاسان.  شۇڭا، رەقەملىك خەۋەرلىشىشنىڭ مەخپىيەتلىكى ياخشى. 

 4 . زامانىۋى تېخنىكىسىنى ئۆزئارا بىرلەشتۈرۈش ئاسان 

 كومپيۇتېر تېخنىكىسى بولغاچقا، رەقەم ساقلاش تېخنىكىسى، رەقەملىك ئالماشتۇرۇش تېخنىكىسى ۋە رەقەملىك بىر تەرەپ قىلىش تېخنىكىسى قاتارلىقلار ھازىرقى زامان پەن - تېخنىكىسىنىڭ ئۇچقاندەك تەرەققىي قىلماقتا، نۇرغۇن ئۈسكۈنىلەر، تېرمىنال ئۇلاش ئېغىزى رەقەملىك سىگنالى بىلەن ئاسان بولغان رەقەملىك خەۋەرلىشىش سىستېمىسىنى ئۆزئارا ئۇلاش.

  1. چاستوتا بەلۋېغى پايدىلىنىش نىسبىتى يۇقىرى ئەمەس

  سىستېمىسىنىڭ چاستوتا بەلۋېغى پايدىلىنىش نىسبىتى، ئىشلەتكىلى بولىدىغان يوللاش سىستېمىسىنىڭ ئەڭ چوڭ كەڭ بەلباغلىقى بىلەن ھەر سىگنال يولىنىڭ بولسا ئۈنۈملۈك كەڭ بەلۋاغلىق نىسبىتى بىلەن رەقەملىك ئالاقە داۋامىدا، رەقەملىك سىگنال ئىگىلىۋالغان بەلۋاغ كەڭلىكى،  تېلىفوننى مىسالغا ئالساق، يول بويىدىكى تەقلىدىي تېلېفون ئادەتتە پەقەت 4kHz ئورۇننى ئىگىلەپ كەلدى، ئەمما يول بويى ئوخشاش ئاۋاز سۈپىتى بولسا رەقەملىك تېلېفونغا يېقىنلىشىپ، بەلكىم 20 دىن  60kHz قىچە كەڭ. شۇڭا ئەگەر سىستېما يوللاش بەلۋاغ كەڭلىكى بولسا، تەقلىدىي تېلېفون قىلغان چاستوتا بەلۋېغىنىڭ پايدىلىنىش نىسبىتى 5 ھەسسىسىدىن15 ھەسسىسىگىچە.

 2 .  سىستېما ئۈسكۈنىسى بىر قەدەر مۇرەككەپ 

رەقەملىك ئالاقە داۋامىدا، سىگنال توغرا ئەسلىگە كەلتۈرۈش كېرەك، چىڭ قوبۇللىغۇچى تەرەپ ماس قەدەملىك سىستېمىسى، قۇبۇللىغۇچ ۋە قۇبۇللاش ئۇسۇل بىلەن بىردەك، گۇرۇپپىلارغا ئايرىلىشى بىردەك بولۇشى كېرەك. شۇڭا، رەقەملىك خەۋەرلىشىش سىستېمىسى ۋە ئۈسكۈنىلىرى ئادەتتە بىرقەدەر مۇرەككەپ بولۇپ، ھەجمى بىر قەدەر چوڭ سېستىما.  

رەقەملىك ئالاقە سىستېمىسىنىڭ تۈرلەرگە ئايرىلىشى 

 رەقەملىك خەۋەرلىشىش سىستېمىسى  يەنىمۇ ئىنچىكە ھالدا يەتكۈزۈپ خەۋەرلىشىش سىستېمىسى، رەقەملىك چاستوتا بەلۋېغى، رەقەملىك ئاساسىي بەلۋاغ يوللاش ئالاقىلىشىش سىستېمىسى، تەقلىدىي سىگنالىنى رەقەملەشتۈرۈپ يوللاش ئالاقە سىستېمىسى. 

 ھەر خىل تۈردىكى ئوخشاش بولمىغان سىگناللار (مەسىلەن، تېلېفون، فاكىس، تېلېۋىزىيە قاتارلىقلار) نى رەقەملىك ئىمپۇلىسقا ئايلاندۇرۇپ تارقاتقاندا بىرلىككە كەلگەن ئالاقىلىشىش تورى بىلەن يەتكۈزۈش سۈپىتىنى ئۆستۈرۈشكە ھەمدە مەخپىيەتلىكنى ساقلاشقا پايدىلىق بولىدۇ. رەقەملىك ئالاقىلىشىشتە كۆپ مىقداردىكى لوگىكىلىق ئېلېكتر زەنجىرى ئىشلىتىلگەچكە، ئېلېكتر زەنجىرىنى توپلاشتۇرۇشقا قۇلايلىق بولىدۇ ھەمدە كومپىيۇتېر تېخنىكىسى نەتىجىلىرىدىن ئاسان پايدىلانغىلى بولىدۇ، شۇڭا ھازىرقى رەقەملىك ئالاقىلىشىش شەكلى بارغانسېرى كەڭ دائىرىدە ئىشلىتىلمەكتە.^[0]