پارازىت قۇرت

پارازىت قۇرت
پارازىت قۇرت بىر خىل جانلىقلارنى كۆرسىتىدۇ، ئۇنىڭ ئۆمۈرىنىڭ كۆپىنچە ۋاقىتى باشقا بىر خىل ھايۋان تېنىگە ئولتۇراقلاشقان، خوجايىن ياكى پارازىت ئىگىسى دەپ ئاتىلىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بىرگە پارازىت قىلىنغان ھايۋانلارغا زىيان يەتكۈزىدۇ.
ئۇيغۇرچە نامى پارازىت قۇرت
ئىنگلىزچە نامى Parasite
خەنزۇچە ئاتىلىشى 寄生虫

چوڭ ئىشلار

سۆرەت ۋە ۋىدىيولار

سۆرەتلەر

ۋىدىيولار

پارازىت قۇرتپارازىت قۇرتنىڭ ئالاھىدىلىكى بولسا پارازىت ياشاش، پارازىت ياكى پارازىت ئىگىسى تېنىدە ياكى بەدەن سىرتىغا چاپلىشىش ئارقىلىق ياكى ئۆزىنىڭ ياشاش، يېتىلىشى ياكى كۆپىيىشى ئېھتىياجلىق بولغان ئوزۇقلۇقىغا ئېرىشىدۇ. نۇرغۇن كىچىك ھايۋانلار پارازىت ئۇسۇلى ئارقىلىق   مەۋجۇت بولۇپ تۇرۇش ئۈچۈن ئۆزىگە قارىغاندا تېخىمۇ چوڭ ھايۋانلارنىڭ تېنىدە ياشايدۇ.

ئەمما پارازىت قۇرتنىڭ پارازىت ياشاشقا ماسلىشىش ئۈچۈن تەرەققى قىلغان ئەزالىرى بولىدۇ مەسىلەن، يىلانسىمان يېڭى تېرە، ئىلمىكى ۋە سۈمۈرگۈچ تەخسە باش بوغىمى، چېكىنگەن ئۈچەي، بوغۇملۇق كۆپىيىش ۋە سۇ زۈلۈكى تەخسىسى قاتارلىقلار؛ ياكى پارازىت قۇرت ھالىتىگە ئۆزگىرىش، مەسىلەن، قان شورىغاندىن كېيىن تېنى كېڭىيىدۇ. بۇ ئىككى نوقتا ئۇلارنىڭ ئادەم بەدىنىگە مۇۋاپىقيەت بىلەن مۇقىملىشىشىغا  كاپالەتلىك قىلغان. بىر كالا گۆشى تاسما قۇرۇتى 10 ھەپتە ئىچىدە بىر ئۇرۇقلانغان تۇخۇمدىن ئۆسۈپ 2 مېتىر ئۇزۇنلۇقتا بولىدۇ. يەنە كېلىپ يۇقۇملانغۇچىلار ھېچقانداق تۇيغۇدا بولمايدۇ. نەچچە ھەپتىدىن كېيىن چوڭ تەرەت تەركىبىدىكى ھەرىكەتچان قۇرت بوغۇمىدىكى ھەر بىر قۇرت تەن بوغۇمى تەركىبىدە مىڭ دانە ئۇرۇقلانغان تۇخۇم بولىدۇ.

پارازىت قۇرت پارازىت مۇھىتنىڭ تەسىرى تۈپەيلىدىن يۈز بەرگەن شەكىل تۈزۈلۈشىدە ئۆزگىرىش بولىدۇ. مەسىلەن، بۈرگىنىڭ بەدىنىنىڭ ئوڭ -سول يان تەرىپى ياپىلاق، تېرە ئۈستىدە مېڭىشنى قۇلايلاشتۇرغان. ئۈچەي يولىدىكى پارازىت مەددە كۆپىنچە ئۇزۇنچاق، تار ئۇزۇن ئۈچەي بوشلۇقىغا ماسلاشقان.

بەزى ئەزا رودمىنتلاشقان ياكى يوقالغان، مەسىلەن تارىخى ئۇزۇن ئۈچەي تاسما قۇرت ئۇنىڭ تەن دىۋارى تايىنىپ ئوزۇقلۇق سۈمۈرۈپ، ھەزىم قىلىش ئەزالىرىنىڭ چېكىنىشى ئېلىپ كېتەلمەيدۇ. بەزى ئەزا تەرەققىي قىلغان مەسىلەن بەدەندە پارازىت يىپچە قۇرت كۆپىيىش ئەزالىرى ئىنتايىن تەرەققىي قىلغان، دەسلەپكى بەدەن بوشلۇقى پۈتۈنلەي دېگۈدەك تەشكىل قىلىدۇ ، مەسىلەن ، چىشى مەددە تۇخۇمدان ۋە بالىياتقۇ ئۇزۇنلۇقى تەن ئۇزۇنلۇقى 15 ~ 20 ھەسسە، تۇخۇم تۇغۇش ئىقتىدارىنى ئاشۇرۇلغان؛ قان شورىغۇچى بوغۇم پۇتلۇق ھايۋانلار بار، ئۇنىڭ ھەزىم قىلىش يولىنىڭ ئۇزۇنلۇقى زور دەرىجىدە ئاشقان، پايدىلىق بولسۇن ئۈچۈن، كۆپ مىقداردا قان شورىغۇچى مەسىلەن يۇمشاق سالجىسى ئاچلىققا بەرداشلىق بىرەلەيدۇ بىر قانچە يىل داۋامىدا بىر قېتىملىق قان سۈمۈرىدۇ. يېڭى ئەزالارنىڭ پەيدا بولىدۇ مەسىلەن شورىغۇچ بىلەن تاسما قۇرتى، ئولتۇراقلىشىش ۋە يېپىشىشقا توغرا كېلىدۇ، شورىغۇچ تەخسىسى  مۇقىملىشىش ئۈچۈن ئەزاسىدا ئۆزگىرىش پەيدا بولغان. 

ئۈچەي پارازىتى سازاڭ مەددە، ئۇنىڭ تەن دىۋارى ۋە ئەسلىي تەن بوشلۇقى سۇيۇقلۇقى ئىچىدە مەۋجۇت، ئاشقازان ئاستى بېزى ئېنزىمىنى ۋە خىموترىپسىن ماددىي چەكلەش رولى بار، بۇ قۇرت تېنىدىكى مۈڭگۈز تېرىسىنى ئىچىدىكى بۇ فېرمېنت تىزگىنلىگۈچى ماددا، قۇرتنى قوغداپ كىچىك ئۈچەيدە پارازىت ئاقسىل ئېنزىمى تەرىپىدىن زىيانكەشلىككە ئۇچرىماسلىقىغا كاپالەتلىك قىلىش رولىنى ئوينايدۇ.

تۈرلىرى بويىچە

① ئىپتىدائىي جانلىقلار: بۇ خىل پارازىت جانلىقلار ناھايىتى كەڭ، كۆپ ئۇچرايدىغان پروتوزوئا (بەزگەك كېسىلى بار)، لامبلىيە گىئاردىيە (قىل ئاياغ) قاتارلىقلار بار. 

② ئومۇرتقىسىز ھايۋانلار: بۇ تۈردىكى پارازىت قۇرتنىڭ سانى ۋە تۈرى جەھەتتە ئەڭ كۆپ ، ھەتتا نۇرغۇن ئومۇرتقىسىز ھايۋان بولسا تارقىلىدىغان پارازىتلارچە. كۆپ ئۇچرايدىغان مەسىلەن، قونالغۇدا پارازىت بولغان ياپىلاق تەنلىك ھايۋانلار چوشقا گۆشى تاسما مەددە، جۇڭخۇا جىگەر شورىغۇچى قۇرت، تاشقى پارازىتلىق بوغۇم پۇتلۇق ھايۋانلار دوۋسۇن پىتى، باش پىتى، كۇلېكس پاشىسى. 

پارازىت قۇرت③ ئومۇرتقىلىق ھايۋانلار: بۇ خىل پارازىت جانلىقلار ئىنتايىن ئاز ئۇچرايدۇ. قارىغۇ يىلانبېلىق ئومۇرتقىلىق ھايۋانلار ئىچىدە بىردىنبىر ئېننتوزوئالار. ئامازون ۋادىسىدا بىر خىل بېلىق بار، ئۇ سۇدا مەشغۇلات قىلىدىغان بېلىقچىلار كۆپىيىش سىستېمىسى ئىچىگە كىرىۋالىدۇ. بەزىلىرى 13 سانتىمېتىرغا يىتىدۇ.

پارازىت مۇھىتى بويىچە

بەدىنىدە پارازىت جانلىقلار، بارلىق پارازىت ياشايدىغان پارازىت ئىگىسى تېنىدىكى پارازىت جانلىقلار. مەسىلەن، پارازىت ئىنسانلارنىڭ ھەزىم قىلىش يولى، ئۆپكە، جىگەر، قاننىڭ تۇرۇبا يولى. ھەتتا مېڭە توقۇلمىلىرى بىلەن كۆز ئالمىسى.

① ھەزىم قىلىش يولىدىكى پارازىت قۇرت

② جىگەرنىڭ ئىچىدىكى پارازىت قۇرت

③ ئىچكى پارازىت قۇرت

④ ئۆپكە ئىچكى پارازىت قۇرت

⑤ مېڭە توقۇلما پارازىت قۇرت

⑥ قان تومۇر ئىچكى پارازىت قۇرت

⑦ لىمفا كانىلى ئىچكى پارازىت قۇرت

⑧ مۇسكۇل توقۇلما پارازىت قۇرت

⑨ ھۈجەيرە ئىچكى پارازىت قۇرت

⑩ سۆڭەك توقۇلما پارازىت قۇرت

تەن سىرتىدىكى پارازىت جانلىقلار، بارلىق پارازىت ياشايدىغان پارازىت ئىگىسىنىڭ تەن سىرتىدا پارازىت جانلىقلار مەسىلەن، ئادەم بەدىنىدىكى جەدۋىلى پارازىت قۇرتلار ئىنسانلارنىڭ توقۇلما بۇيۇملار ۋە تېرە ئوتتۇرىسىدا پارازىت، ھەتتا شۇ ئادەم تېرىسى ئاستىدا، بۇرۇن تۆشۈكى، زەكەر قاتارلىق ئۈچەي يوللىرىدا، چارۋا ۋە ئۆي قۇشلىرىنىڭ بەدەن سىرتى پارازىت قۇرتلىرى پارازىت ياشايدىغان قۇش تېنىنىڭ تۈكلىرى ئاستىدا.

پارازىت ياشاش شەكلى بويىچە

① مەخسۇس پارازىت قۇرت

② قوشۇمچە پارازىت قۇرت

③ تاسادىپىي پارازىت قۇرت

④ ئىچكى پارازىت قۇرت

⑤ ئۇزاق مۇددەتلىك پارازىت قۇرت

⑥ كېسەللىك پەيدا قىلىدىغان پارازىت قۇرت

پارازىت قۇرتتەبىئەت دۇنياسىدا، ئۇزۇنغا سوزۇلغان بىئولوگىيلىك تەدرىجىي تەرەققىيات جەريانىدا جانلىقلار بىلەن جانلىقلار ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەت تېخىمۇ مۇرەككەپ . ئۇمۇمەن ئىككى خىل جانلىقلارنىڭ بىللە تۇرمۇش ھادىسىسى، ئومۇملاشتۇرۇلۇپ بىللە ياشاش دېيىلىدۇ. بىللە ياشاش ھادىسىسى ئاساسەن ئىككى خىل جانلىقلار ئوتتۇرىسىدىكى پايدا-زىيان مۇناسىۋىتى بولىدۇ، بىللە ماكانلىشىش، ئۆزئارا مەنپەئەت يەتكۈزۈپ بىللە ياشاش، پارازىت قاتارلىق.

نۇرغۇن ھەزىم قىلىش يولى ئىچىدىكى پارازىت قۇرت تۆۋەن ئوكسىگېنلىق مۇھىتتا ئېچىتىش ئۇسۇلى ئارقىلىق ئېنېرگىيەگە ئېرىشىدۇ. چىشى سازاڭسىمان مەددە قۇرۇت كۈندە تەخمىنەن 24 مىليوندىن ئارتۇق تۇخۇم تۇغىدۇ؛ كالا تاسما مەددىسى كۈندە تەخمىنەن 720 مىڭ دانە تۇخۇم تۇغىدۇ.

تەدرىجىي ئۆزگىرىشى

پارازىت تۇرمۇش پارازىت قۇرتنىڭ پارازىت مۇھىتقا ماسلىشىشچانلىقى ۋە پارازىت قۇرۇتلارنىڭ شەكىل تۈزۈلۈشى ۋە فىزىئولوگىيىلىك فۇنكسىيىلىك ئۆزگىرىش پەيدا قىلىدۇ.

ئوزۇقلۇق قوبۇل قىلىشى

تەبىئى تۇرمۇشتىن پارازىتلىق تۇرمۇشقا ماسلاشقان پارازىت قۇرت، ئۇزاق ماكان مۇھىتقا ماسلىشىش جەريانى باشتىن كەچۈرگەن. پارازىت قۇرت پارازىت ئىگىسىگە قارىتا بولغان بۇ خىل تاللاش خاراكتېرى پارازىت ئىگىسىنىڭ خاسلىقى دەپ ئاتىلىدۇ، ئەمەلىي ئەكس ئەتتۈرىدىغان پارازىت قۇرتنىڭ ئۆزى پارازىتلىنىدىغان مۇھىت ئىچىدە ماسلىشىش كۈچىنىڭ ئاشقانلىقىنىڭ ئىپادىسى.

ماددا ئالماشتۇرۇشى

پارازىت قۇرتنىڭ ماددا ئالمىشىشى ئاددى ئېنېرگىيە مېتابولىزمى ۋە بىرىكتۈرۈش مېتابولىزمى دەپ ئىككى خىلغا ئايرىلىدۇ. ئېنېرگىيەنىڭ كېلىش مەنبەسى ئاساسلىقى شېكەر. شېكەر مېتابولىزمىنىڭ تەخمىنەن سۈت كىسلاتاسىنى ئېچىتىش ۋە كاربون (Ⅳ) ئوكسىدنى مۇقۇملاشتۇرۇشتەك ئىككى خىل تىپى بولىدۇ.

1. ئوزۇقلۇق ئىنىرگىيەسىنى سۈمۈرۋېلىش

2. مېخانىكىلىق زەخىملىنىش 

3. زەھەرلىك ۋە ئانتىگبنلىق ماددىلارنىڭ رولى 

4. دەرىجىدىن تاشقىرى سەزگۈرلۈك رېئاكسىيىسى 

5. ئىممۇنىتېت رېئاكسىيىسىكۆپ ئۇچرايدىغان تۈرلىرى

پارازىت قۇرت

ئىلمەك قۇرت، قوتۇر سالجىسى (كانىسى)، قان شورىغۇچى قۇرت، لېنتىسىمان قۇرت، چۈچۈك قۇرت، ياسىمان قۇرت 

باشقا تۈرلىرى: لامبلىيە گىئاردىيە قۇرتى، فىلارىئا بانكىرو قۇرتى، ئاميوبالىق تولغاق قۇرت قاتارلىقلار.

جىگەر شورىغۇچى قۇرت بىلەن يۇقۇملىنىش ئۆت نەيچىسى راكى، جىگەر راكى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك.

پارازىت قۇرتجىگەر شورىغۇچى قۇرت بىلەن يۇقۇملىنىش دەسلەپكى مەزگىلىدە روشەن بىئارام بولۇش كېسەللىك ئالامىتى يوق بولغاچقا، ئاساسىي جەھەتتىن يۇقۇملىنىشنى بىلىش مۇمكىن ئەمەس.

جىگەر شورىغۇچى قۇرت ئادەم بەدىنىدە پارازىت ياشايدۇ، جىگەرنىڭ ئۆت نەيچىسى ئىچىدە كۆپ مىقداردا كۆپىيىدۇ، ئۆت توسۇلۇپ قېلىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ، ئۆت نەيچىسى ياللۇغلىنىش، جىگەر تالالىشىش، جىگەر قېتىش، يەنە ماتېرىياللاردا كۆرسىتىلىشىچە، جىگەر شورىغۇچى قۇرت بىلەن يۇقۇملىنىش ۋە ئۆت نەيچىسى راكى، جىگەر راكى پەيدا بولۇش بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك.

بۇ تىپىك «كېسەل ئېغىزدىن كىرىدۇ» سۆزىنىڭ مىسالى، بىراق مۇتلەق كۆپ ساندىكى كىشىلەر ئۇنىڭ خەۋپ-خەتىرىنى بىلمەيدۇ.[0]

ئىزدە قامۇسىنى قوللاپ قويۇڭ

asd

پايدىلانغان ماتېرىياللار:

مەنىداش سۆزلۈك:

ئىزدە قامۇسىدىكى مەزمۇنلارنى ئەزالار يوللىغان، بېكەتتىكى مەزمۇنلار ئىزدە تورىنىڭ مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ. تېببىي، ئىقتىسادىي، پۇل-مۇئامىلە قاتارلىق ساھالەردە كەسپ ئەھلىلىرىدىن مەسلىھەت سوراڭ.

0 نومۇر (0 كىشى باھالىدى)
  • 5 يۇلتۇز(نوپۇزلۇق):
    NAN%
  • 4 يۇلتۇز(كەسپىي):
    NAN%
  • 3 يۇلتۇز(ئىسىل):
    NAN%
  • 2 يۇلتۇز(ياخشى):
    NAN%
  • 1 يۇلتۇز(ئادەتتىكىچە):
    NAN%

يۇقارقى سۆزلۈك مەزمۇنىدا خاتا ئۇچۇرلارنى، ئىملا خاتالىقىنى بايقىغان ياكى تولۇقلاشقا تېگىشلىك دەپ قارىغان بولسىڭىز، ئىزدە قامۇسىغا ئەزا بولۇپ كىرىپ، تەھرىرلەپ قويسىڭىز بولىدۇ. ئىزدە قامۇسى ھەممە ئادەم يازالايدىغان، ھەممە ئادەم تەھرىرلىيەلەيدىغان ئۇچۇق ئىنىسكىلوپېدىيە.

تەھرىرلەشكە قاتناشقانلار:

چىكىنىش

#title

#video#