ئولىمپىك مەشئىلى

ئۇزاق يىللاردىن بۇيان، ئولىمپىك مەشئىلى ئىزچىل تۈردە ئولىمپىك تەنھەرىكەتىنىڭ مۇ ھىم بەلگىسى بولۇپ كەلگەن. ئولىمپىك مەشئىلىنى يەتكۈزۈپ بېرىشمۇ ھەر  قېتىملىق ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىدىكى كىشىنىڭ دىققىتىنى تارتىدىغان ۋە ئەڭ تەقەززا قىلىدىغان بىر  تۈرلۈك پائالىيەتكە ئايلانغان.

ھازىرغا قەدەر ئولىمپىك مەشئىلى ئەڭ ئاۋال ئولىمپىك تەنتەربىيە مۇسابىقىسىنىڭ پەيدا بولغان جايى-گرېتسىيەنىڭ ئولىمپىيەدە تۇتاشتۇرۇلىدۇ، ئاندىن مۇسابىقە ئۆتكۈزىلىدىغان شەھەرگە قولمۇ-قول يەتكۈزۈلۈپ مۇسابىقە مەيدانىدا ئولىمپىك ئوت قازىنىغا تۇتاشتۇرۇلىدۇ.

ئولىمپىك مەشئىلىگە ئوت يېقىش گرېتسىيە رىۋايەتلەردىكى پىرومىتېسنىڭ ئەرىشتىن ئىنسانلار ئۈچۈن چوغ ئوغىرلاپ چۈشكەنلىكى ھەققىدىكى رىۋايەتلەردىن كەلگەن. ئافېنادا كىشىلەر يۈگۈرۈش مۇسابىقىسى ئۆتكۈزۈپ، پىرومېتىسقا بولغان ھۆرمىتىنى بىلدۈردىكەن. ئۇ يۈگۈرۈش مۇسابىقىسى پىرو مىتىسنىڭ چوغ ئوغىرلىغاندەك ئۇلۇغ جاسارىتىنى خاتىرلەش ئۈچۈندۇر. چۈنكى، ئۇ ئىنسانلارغا  چوغ بېرىش بىلەن بىر ۋاقىتتا، يەنە ئەقىل-پاراسەت ۋە بىلىم ئۆگەتكەن. رىۋايەتلەردىكى بۇ قەھرىماننى خاتىرلەش ئۈچۈن، قەدىمكى ئولىمپىك مەشئەلگە ئوت يېقىش مۇراسىمى ئارقىلىق ئولىمپىك مەشئىلىنى بارلىققا كەلتۈرگەن.^[0]

بېرلىن مەشئىلى

بېرلىن مەشئىلى1936-يىلى بېرلىن ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى: مۇشۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىدىن باشلاپ ھازىرقى زامان ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئەل يەتكۈزۈش پائالىيىتى ئېلىپ بېرىشقا باشلىغان، چوغ بىۋاسىتە ئېلىنىپ ئافېنا ئولىمپىيە قەدىمكى زامان ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مۇقەددەس قەسىر. 

1934 يىلى خەلقئارا ئولىمپىك كومىتېتىنىڭ بېرلىن ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى تەشكىلىي كومىتېتىنىڭ باش كاتىپى تەكلىپ قوبۇل قىلغان، بۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى ئالدىنقى قارار يەردىن ئولىمپىيە بېرلىنغا ئۇچۇپ مۇقەددەس مەشئەل يەتكۈزۈش پائالىيىتى ئېلىپ بېرىپ ھەم مەشئەل يەتكۈزۈش پات ئارىدا گرېتسىيە، بۇلغارىيە، يۇگوسلاۋىيە، ۋېنگرىيە، ئاۋسترىيە، چېخوسلوۋاكىيە ۋە گېرمانىيە قاتارلىق يەتتە دۆلەت ئولىمپىك كومىتېتى ھەممىسى بۇ تەكلىپكە مۇنۇلارنى بىلدۈردى : پۈتۈن كۈچى بىلەن قوللاپ  ھەمدە مەمۇرىي ئىجابىي ھەمكارلىق، ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى تەشكىلىي كومىتېتىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى لايىھەلىگەن بىر يەتتە دۆلەت پايتەختى بولغان مەشئەل يەتكۈزۈش لىنىيىسى ئۆتۈش. 

بۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئىلىنى جىسىم تەرىپىدىن پارقىرىتىش بىر تەرەپ قىلىش ئارقىلىق پولاتتىن ياسالغان، بۇ تۇتقۇچ قىسمى ئويۇلغان «1936-يىلى (ئولىمپىك مەشئىلىنى كۈچ ئۇلاپ بېرلىن 1936-يىلى)» دەپ يېزىپ قويۇش كېرەك. خەت شەكلى ئۈستىدە يەنە ئولىمپىك بەش ھالقىسى ۋە گېرمانىيە بۈركۈت گېربى بەلگىسىنى، خەت ئاستىدىكى بۇ قېتىمقى مەشئىلىنى يەتكۈزۈش لىنىيىسىنىڭ خەرىتىسى سىزىلغان. مەشئەلنىڭ گەۋدىسى ئۈستىدە سۇپىسىدا بولسا مەشئەلچى يازغان «رەھمەت» دەپ يېزىپ قويۇش كېرەك. 

1936-يىلى بېرلىن ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ تۇنجى قېتىم مۇقەددەس مەشئىلىنى يىغىش مۇراسىمى ۋە مەشئەل يەتكۈزۈش پائالىيىتى ئېلىپ بارغان. ئايال كاھىن «ئېلىنغان ئوت بىلەن ۋە ياۋايى زەيتۇن شېخى بىلەن توقۇلغان گۈل تاجى تۇنجى مەشئەل يەتكۈزگۈچىگە تاپشۇرۇپ بەرگەن، كېيىنكىسى توغرا كەلسە، بىر تىزدا يۈكۈنۈش ھالدا قوبۇل قىلىشى كېرەك. بېرلىن ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ كۈچ ئۇلاپ مەشئەل ئارقىلىق گرېتسىيە، بۇلغارىيە، يۇگوسلاۋىيە، ۋېنگرىيە، ئاۋسترىيە، چېخوسلوۋاكىيە ۋە گېرمانىيە 1-ئاۋغۇست بېرلىن ئولىمپىك تەنتەربىيە مەيدانى. 1934-يىلى خەلقئارا ئولىمپىك كومىتېتىنىڭ 11-نۆۋەتلىك بېرلىن ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىدىن باشلاپ رەسمىي قارار مۇقەددەس مەشئىلىنى يىغىش مۇراسىمى ئۆتكۈزۈلگەن، ئاندىن ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ كۈچ ئۇلاپ يۈگۈرۈش شەكلى ئارقىلىق يىغىن مەيدانىغا يەتكۈزۈلىدۇ. 

لوندون مەشئىلى

لوندون مەشئىلىبۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئەل يەتكۈزۈش پائالىيىتى جەريانىدا ئىشلەتكەنئۈچ خىل مەشئەل، باشقا ئۆلچەملىك  يەنە بىر خىل دېڭىزدا يەتكۈزۈش ئۈچۈن ئالاھىدە ئىشلەنگەن بىر خىل ئەڭ ئاخىرقى مەشئەلچى بولغان مەشئەل. 

ئەڭ ئاخىرىدا بىر يىغىن مەيدانىنىڭ ئۇ مەشئەلنى كۈچ ئۇلاپ ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ باشلىنىش مۇراسىمى ئېلىپ بېرىشقا داتلاشماس پولاتتىن ياسالغان، مەشئەل ئۈستىگە «14-نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى لوندون 1948-يىلى » دېگەن خەتلەر بار. بۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ مۇقەددەس ئوتى يېقىلغۇسى ماگنىي، بۇنداق بولغاندا كۆيۈش ئۈنۈمى تېخىمۇ ياخشى بولىدۇ، ئۇنىڭ ئۈستىگە قۇياش نۇرى ئىللىق بولغان تەقدىردىمۇ، ۋاقىت ناھايىتى ئېنىق كۆرۈنمەيدۇ.

1948-يىلى لوندون ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى ئۇرۇشتىن كېيىن 12 يىلدىن كېيىن ئۆتكۈزۈلگەن تۇنجى نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى، مۇقەددەس ئوت ئارقىلىق 3365 كىلومېتىر مۇساپىنى باسقاندىن كېيىن كېسىپ ئۆتۈپ، سەككىز ياۋروپا دۆلىتى، تېمپېراتۇرا بۇللى تەنتەربىيە مەيدانى 7-ئاينىڭ 29-كۈنى لوندونغا يېتىپ كەلدى، كۈچ ئۇلاپ مەشئەل يەتكۈزۈش پائالىيىتى 1416-يىلى ئادەم قاتناشقان. ئېچىلىش مۇراسىمىدا ئاساسىي مەشئەل يېنىك ئاتلېتىكا ماھىرى جون ماك ئوت ياققان. 

خېلسىنكى مەشئىلى 

خېلسىنكى مەشئىلىبۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئەل باش قىسمى كونۇس شەكىللىك، ئۈستىدە «15-نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى 1952 خېلسىنكى» دېگەن خەت بار.

خېلسىنكى مەشئىلى بولسا ئېنگىلىز تىلى بىلەن ۋە فىنلاندىيە يېزىقىدىكى «خېلسىنكى» دېگەن خەت چۈشۈرۈلگەن. مەشئەلنىڭ بېشى ئوتتۇرا قىسمىغا جايلاشقان، بىر بېزەك خاراكتېرلىك لائۇر دەرەخ شاخلىرى يەنە بىر يۈزىگە ئولىمپىك بەش ھالقا بەلگىسى بار رەسىم، مەشئەل تۇتقۇچى بىر قىسىم ياغاچتىن ياسالغان ھەمدە لاك بېرىلگەن. 

مېلبۇرن مەشئىلى

مېلبۇرن مەشئىلى1956-يىلى مېلبۇرن ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئىلى 1948-يىلىدىكى لوندون ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ مەشئەل

قىياپىتىگە تەقلىد قىلىپ ياسالغان. 

مېلبۇرن ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئىلى ئىستاكان شەكىللىك مەشئەل بېشى تۆۋەن، ئولىمپىك بەش ھالقا بەلگىسى ۋە «16-نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مېلبۇرن 1956» دېگەن خەت چۈشۈرۈلگەن. 

رىم مەشئىلى

رىم مەشئىلىبۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئىلى كىلاسسىك ئۇسلۇب قوللىنىپ لايىھىلەش تەقلىد قىلىنغان قەدىمكى مەشئەل شەكلى. مەشئەل ئاستى تەرىپىگە «17-نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى» دېگەن خەت چۈشۈرۈلگەن.

توكيو مەشئىلى 

توكيو مەشئىلىبۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئەل يۇمىلاق تۈۋرۈكسىمان يۇڭ قاپلاپ تۇرىدۇ، داتلاشماس پولات ئىچىگە يېقىلغۇ تولدۇرۇشقا بولىدۇ. مەشئەل ئومۇمىي ئېغىرلىقى يېنىكلىتىش ئۈچۈن پەتنۇس ۋە بىر قىسىم ئالاھىدە ئاليۇمىن ماتېرىيالى ئارقىلىق ياسىلىدۇ. مەشئەلگە «18-نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى توكيودا 1964» دېگەن خەت ھەمدە ئولىمپىك بەش ھالقا بەلگىسى بار. 

1964-يىلى توكيودا ئولىمپىك تەنھەركەت مۇسابىقىسى تەنتەربىيە 8-ئاينىڭ 21-كۈنى باشلاندى، چوغ ئولىمپىيە ئوت يېقىلغاندىن كېيىن سۇ ترانسپورتى ئارقىلىق كونستانتىيەدىن ئۆتۈپ، بېيرۇت، تېھران، لاھور، يېڭى دېھلى، باڭكوك، كۇئالالۇمپۇر، مانىلا، شياڭگاڭ، تەيبىي، ئەڭ ئاخىرىدا ياپونىيەگە بارغان دەرۋازا چۇڭشېڭ ئارىلىنى ئالدى. ئالدى-كەينىدە سۇ تىرانسپورتى ئارقىلىق قۇرۇقلۇق ۋە دېڭىز تىرانسپورتى ئۇسۇلى ئورتاق ئارقىلىق 26065 كىلومېتىر، 100603 ئادەم مەشئەل يەتكۈزۈشكە قاتناشقان ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىدە بىر رېكورت ئىجاد قىلغان. 10-ئاينىڭ 10-كۈنى ئوت مەشئىلى توكيو تەنتەربىيە مەيدانىدا ئېچىلىش مۇراسىمىغا قاتناشتى. 

مېكسىكا شەھىرى مەشئىلى 

مېكسىكا شەھىرى مەشئىلىبۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئەل ئۈستىگە ئالغان، بۇ نۆۋەتلىك يىغىن بەلگىسى ۋە تەشۋىقات رەسىمى جەھەتتىن ئوخشاش «Mexico 68» دېگەن خەت چۈشۈرۈلگەن. 

مەشئەل ئۈستى قىسمى كونۇس شەكىللىك، ئوچۇق ئوقۇرلۇق ئۆتكۈزۈشچان لايىھىلەش قوللانغان. 

ميۇنخېن مەشئىلى

ميۇنخېن مەشئىلى1972-يىلى ميۇنخېن ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى 1936-يىلى يەنە بىر قېتىم تۇنجى مەشئەل ياسىغۇچى كرۇپنى تەكلىپ قىلىپ لايىھەلەش، قۇرۇشقا رىياسەتچىلىك قىلغان. داتلاشماس پولاتتىن ياسالغان مەشئەل ئۇزۇنلۇقى 75 سانتىمىتىر، ئېغىرلىقى 1.35 كىلوگرام سۇيۇقلاندۇرۇلغان گاز يېقىلغۇسى  كۆيۈشى 20 مىنۇت.

مونترېئال مەشئىلى

مونترېئال مەشئىلىمونترېئال مەشئىلى __ مەشئەل يەتكۈزۈش قولنى قولىدىكى مەشئەل يەتكۈزگۈچى يۈگۈرۈپ بىر ئەمەلىي ئەھۋالىغا قاراپ بۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى تەشكىلىي كومىتېتىنىڭ بەلگىسى، باشقۇرۇش ئاپپاراتى بىر قەدەر ئەمەلىي بولغان مەشئەل لايىھىلەش ئۇسۇلى قوللىنىلىدۇ. مەشئەل ئېغىرلىقى يېنىك ئاليۇمىن ئارقىلىق بىرىكىدۇ، باش قىسمى ھاسىل بولغان قارا رەڭلىك سۈرەتتىكى لايىھىلەش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلىش ئۈچۈن، ئوت يالقۇنى تېخىمۇ كۆزگە تاشلىنىپ تۇرىدۇ. 

موسكۋا مەشئىلى 

موسكۋا مەشئىلىبۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئەل ئۈستىگە يېزىلغان «موسكۋا ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى 1980-يىلى» دېگەن خەتلەر بار. 

بۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى ئىزنىكى ئاستىدا تىرىكى بار. 

1980-يىلى موسكۋا ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئىلىنى كۈچ ئۇلاپ يۈگۈرۈش ئارقىلىق گرېتسىيە، بۇلغارىيە، رۇمىنىيە بىلەن سابىق سوۋېت ئىتتىپاقى ئورتاق بۇلۇپ، 4915 كىلومېتىر، 5000 ئادەم مەشئەل يەتكۈزۈشكە قاتناشقان. 

لوس ئانگېلېس مەشئىلى 

لوس ئانگېلېس مەشئىلى1984-يىلى لوس ئانگېلېس ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئىلى تۇرنېرا يىلىدىكى شىركەت يوھات لايىھىلەلىگەن.

ئېغىرلىقى 1.2 كىلوگىرام، ئۇزۇنلۇقى 56.5 سانتىمېتىر، ئاليۇمىن ۋە مىس قېتىشمىسىدىن ياسىلىدۇ، پروپان يېقىلغۇ قىلىپ ئشلىتىدۇ. تۇتقۇچ قىسمى خىرومدىن ياسالغان، ھەمدە بىر يۈرۈش ھالقىسىمان مېتال زىننەت بۇيۇمى بار. مەشئەلدە «23-نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنى لوس ئانگېلېس شەھىرىدە 1984» ۋە قەدىمكى لاتىن تىلى ئارقىلىق ئولىمپىك ھېكمەتلىك سۆزلەردىن تېخىمۇ تېز، ئەڭ يۇقىرى، تېخىمۇ كۈچلۈك» دېگەن خەتلەر ئويۇلغان. شۇنىڭدەك يىغىنى ئاساسىي تەنتەربىيە مەيدانى بولغان خاتىرە سۈرىتى چۈشۈرۈلگەن. 

ئىنتايىن سودا ئېڭى كۈچلۈك بولغان ئامېرىكىلىقلار 1984-يىلى لوس ئانگېلېس ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ كۈچ ئۇلاپ مەشئەل مەسىلىلەردە تاسادىپىي غەلىتە كۆڭۈلدىن ئۆتكۈزمەي كىم ئارتۇق قىلىپ ساتتى. ئامېرىكا تەۋەسىدىكى مەشئەل كۈچ ئۇلاپ ھوقۇقى، ھەر كىلومېتىر، قىممىتى 3000 ئامېرىكا دوللىرى. شۇنداقتىمۇ بۇ خىل ئىنتايىن تاۋارلاشقان ھەرىكىتى گرېتسىيە ئولىمپىك كومىتېتى ئېتىراپ قىلىشىغا ئېرىشتى، مەشئەل ئاخىرقى ھېسابتا يەنىلا نيۇيورك يېتىپ كەلدى.

لوس ئانگېلېس ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ باشلىنىش مۇراسىمىدا مەشئەل 10 خىل ماھارەتلىك يېنىك ئاتلېتىكا تەرىپىدىن 1960-يىلى رىمدا ئىلگىرى ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىدا چېمپىيون بولغان رافىر-جونسون ئوت ياقتى. 

سېئول مەشئىلى 

سېئول مەشئىلىبۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنىنىڭ مەشئەل بېشىغا « 24-نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى سېئول 1988» دېگەن خەت بار. 

بۇ نۆۋەتلىك يىغىننىڭ يىغىن بەلگىسىدە ۋە كورىيە رەسساملىقى ۋە بېزىكى بار. تۇتقۇچ قىسمى تېرىدىن ياسالغان. 

1988-يىلى سېئول ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئىلىنى كۈچ ئۇلاش بىر قېتىملىق «ئۇلۇغ كۈچ ئۇلاپ مەشئەل» دەپ قارالغان. كورىيە تەرەپ بۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئەل كۈچ ئۇلاپ يۈگۈرۈش ئۈچۈن تەييارلىق بىلەن ئىككى يىلدىن ئارتۇق ۋاقىت، ھەمدە 156 ئادەم بۇنىڭ ئۈچۈن قاتراپ يۈرگەن. چوغنى ئايرۇپىلاندا ئافېنادىن كورىيەنىڭ جېجۇ ئارىلىغ تۇشۇغان، پۈتكۈل كۈچ ئۇلاپ يۈگۈرۈش پائالىيىتىنىڭ داۋاملىشىش ۋاقتى 26 كۈن بولغان، 20 مىڭ 899 ئادەم قاتناشقان 15250 كىلومېتىر كۈچ ئۇلاپ كېزىپ چىققان. 

بارسېلونا مەشئىلى 

بارسېلونا مەشئىلىبارسېلونا مەشئىلى 1992-يىلىدىكى بارسېلونا ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ مەشئىلى. 

ئاتلانتا مەشئىلى

ئاتلانتا مەشئىلى1996-يىلى ئاتلانتا ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ مەشئىلى قەدىمكى مەشئەلنىڭ ئەڭ ئاددىي شەكلى بولۇپ، بىر دەستە تىك تۇرۇبادىن تەركىب تاپىدۇ، سىرتىدا بىر يۈرۈش مېتال ھالقا بار. مەشئەل يەنە قەدىمكى يۇنان بىناكارلىقىنىڭ سىمۋولى. مەشئەل تەركىبى 22 تال ئاليۇمىن تۇرۇبا ۋەكىللىك قىلىدۇ، تارىختا ئۆتكۈزگەن 22-نۆۋەتلىك يازلىق ئولىمپىك تەنھەرىكەت يىغىنى ئۆتكۈزۈلگەن. ئاتلانتا ئۈستىگە ئالتۇندىن ھەل بېرىلگەن مىس ھالقا بار. «ئاتلانتا 1996» دېگەن سۆزنى ۋە بۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ مۇسابىقە بەلگىسى ئۈچۈن تۆۋەندىكى ھالقسىغا ھازىرقى زامان ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى ئۆتكۈزگەن بارلىق شەھەرلەرنىڭ ئىسمى يېزىلغان. 

بۇ مەشئەلنى ھەر نۆۋەتلىك يازلىق ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئىلى ئىچىدىكى ئەڭ ئۇزۇن بولغان بىر دانەئولىمپىك مەشئىلى.

مەشئەل ئاستىغا بەش ھالقىسى ۋە ئەرەب رەقىمى 100 دىن تەركىب تاپىدۇ، ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى  يۈز يىللىق خاتىرىلەشنى بېسىپ ئۆتتى. مەشئەل ئۈستۈنكى يېرىمى ئوت بولۇپ يانغان يۇلتۇزلاردەك ھەر بىر تەنھەرىكەتچىگە ئاجايىپ سىمۋول قىلىنغان. 

1996-يىلى ئاتلانتا ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئىلىنى يېقىش مۇراسىمى يۇناننىڭ قەدىمىي ئولىمپىيەدە ئۆتكۈزۈلدى، ئەينى چاغدىكى ئامېرىكا زۇڭتۇڭى كلىنتون خانىم ھىلارى كىلىنتون يىغىنغا قاتناشتى.

سىدنېي مەشئىلى 

سىدنېي مەشئىلىبۇ نۆۋەتلىك ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئىلىنى لايىھەلەنگەن سىدنېي تىياتىرخانىسى بىناكارلىقىنىڭ ئىزناسدىن كەلگەن بۇلۇپ، تىنچ ئوكياننىڭ كۆپكۆك دېڭىز سۈيى ۋە «ئۇچار قورال» نەپىس لايىھەلەنگەن. بۇ مەشئەل گەۋدىسى ئۈچ قەۋەتكە بۆلۈنىدۇ، ئايرىم-ئايرىم ھالدا توپا، ئوت ۋە سۇغا  سىمۋول قىلىنغان. 

2000-يىلى سىدنېي ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسىنىڭ مەشئىلى  كۈچ ئۇلاپ گرېتسىيە گە يەتكۈزۈلدى، 10 كۈندىن كېيىن ئاۋسترالىيە يەرلىك مۇقەددەس جاي لۇلۇ باشتىن كەچۈرۈپ 27 مىڭ كىلومېتىرغا يېتىپ پاراخوت ۋە پاقا ئادەم ئىشلىتىش ئارقىلىق مەشئەل توشۇلدى، ئالدى-كەينى بولۇپ جەمئىي 127 كۈن داۋام قىلدى. ئاۋسترالىيە يەرلىك تەنھەرىكەتچى فرېمان ئەڭ ئاخىرقى بىر كۈچ ئۇلاپ مەشئەل قىلغۇچى ھەمدە ئېچىلىش مۇراسىمىدا مەشئەلنى ئوت بىلەن تۇتاشتۇردى.

ئافېنا مەشئىلى

ئافېنا مەشئىلىكۈمۈش رەڭلىك مېتال ۋە ياغاچ قول تەشكىل قىلغان، مەشئەل ئېگىزلىكى 68 سانتىمېتىر، ئېغىرلىقى 700 گىرام. 

بۇ مەشئەل زەيتۇن يوپۇرماق شەكىللىك بولۇپ، خۇددى يۇقىرىغا ئېتىلىپ چىققان ئوت يالقۇنىغا ئوخشايدۇ. گرېتسىيە داڭلىق لايىھىلىگۈچى ئاندرېيا ياسىر ۋالو زو سى بۇ نەپىس مەشئەلنىڭ لايىھەلىگۈچىسى، ئۇ 21 خىل ئوخشاش بولمىغان لايىھە رىقابەت داۋامىدا ئۆز تالانتىنى نامايەن قىلغان. نەچچە مىڭ يىللاردىن بۇيان زەيتۇن دەرەخ ئەزەلدىن ئوتتۇرا يەر دېڭىزى دۆلەتلىرى تەرىپىدىن مۇقەددەس دەرەخ  دەپ تەرىپلىنىپ گرېتسىيەنىڭ ئەڭ كۈچلۈك سىمۋولى، شۇنداقلا ئافېنا شەھەر دۆلەتلىرىنىڭ قەدىمكى سىمۋول قىلىنغان. ئۇ يۇنان ئەپسانىلىرى ۋە سەنئەتتىكى ئۆچمەس ئىزلىرىنى قالدۇرغان. زەيتۇن شېخى دۇنيا خەلقنىڭ تىنچلىق ۋە ئەركىنلىكنىڭ سىمۋولى دەپ قارىلىدۇ.

بېيجىڭ مەشئىلى

بېيجىڭ مەشئىلىبېيجىڭ ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئىلىنى ئىجادىيەت ئىلھامى «باشلىنىشىدىن بىللە ياشاش، ئىناق، ئورتاق تىرىشچانلىق»، « شياڭيۈن» سۈرىتى چۈشۈرۈلگەن. شياڭيۈن بولسا جۇڭگو مەدەنىيىتىنىڭ ۋەكىللىك خاراكتېرىگە ئىگە بەلگىسى، ئۇنىڭ مەدەنىيەت ئۇقۇمى جۇڭگونىڭ مىڭ يىل ۋاقىت ئارىلىقىنى كۆرسىتىدۇ. مەشئەل شەكلىدىكى بۇ لايىھە ئىلھامى جۇڭگونىڭ ئەنئەنىۋى قەغەز يۆگىمە رەسىمىدىن كەلگەن بۇلۇپ، قەغەز جۇڭگودا تۆت چوڭ كەشپىياتىنىڭ بىرى، يىپەك يولى ئارقىلىق غەرب ئەللىرىگە تارقالغان. خەن سۇلالىسى دەۋرىدىكى كەلگەن سىر قىزىل مەشئەلنىڭ جەھەتتىكى تەتبىقلاشمۇ بار، ئۇ ئىلگىرىكى ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئەللىرىدىن روشەن پەرقلىنىدىغان بۇلۇپ، كۆرۈش سېزىم ئۈنۈمى كۆزگە تاشلىنىپ تۇرىدىغان قىزىل كۈمۈش سېلىشتۇرما رەڭ پەيدا بولىدۇ، پايدىلىق بولغان ھەر خىل شەكىلدىكى ۋاسىتە ئارقىلىق تارقىلىدۇ. مەشئەل يۇقىرى-تۆۋەن نىسبەتتە تەكشى بۆلۈنۈپ نەقىش ۋە ستېرېئولۇق قاپارتما نەقىش شەكلىدىكى ھۈنەر-سەنئەت لايىھەسى پۈتكۈل مەشئەلنىڭ نەپىس، ھەشەمەتلىك، مەزمۇنى مول بۇلۇشىغا كاپالەتلىك قىلىدۇ. 

لوندون مەشئىلى

لوندون مەشئىلىلوندون ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى، مېيىپلار ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى تەشكىلىي كومىتېتى (لوندون ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى تەشكىلىي كومىتېتى) لايىھىلەش 2012-يىللىق لوندون ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى مەشئىلىنى ئېلان قىلغان لايىھىلەش 1-نەشرى. مەشئەل ئالتۇن رەڭلىك ئاليۇمىن قېتىشمىسى ياسىلىدۇ، ئۇنىڭ ئۇچىسىغا تۇۋا 8000 يۇمىلاق تۆشۈك بار، 8000 ئادەم مەشئەل يەتكۈزۈشكە قاتناشتى. مەشئەلنىڭ ئېگىزلىكى 800mm، ئېغىرلىقى 800 گرام.

ئولىمپىك مەشئىلى يورۇقلۇق، قەھرىمانلىق، ئىتتىپاقلىق ۋە دوستلۇق ئولىمپىك مەشئىلى ئولىمپىك ھەرىكىتىنىڭ سىمۋولى بولۇپ قالغان، مەشئەل ئوخشاش بولمىغان ئىرقتىكى كىشىلەر ئوخشاش بىر نىشان ئۈچۈن بىرلىككە كەلدى.^[1]