تايلاند تىلى

تايلاند تىلى ( <ภ> <า> <ษ> <า> <ไ> <ท> <ย> ) ، دەيزۇ تىلى دەپمۇ ئاتىلىدۇ ( جۇڭگودىكى 傣语 Dai language ) ، دەيزۇ تايلاند مىللەتنىڭ تىل ، شەرقىي ئاسىيا تىل سىستېمىسىغا مەنسۇپ / خەنزۇ - زاڭزۇ تىل سىستېمىسىدىكى بىر تىل . يەر شارىدا تەخمىنەن 68 مىليون نوپۇس تايلاند تىلىنى قۇللىنىدۇ، ئاساسلىقى تارقالغان جايلار تايلاند  ، لائوس  , بىرما , ۋيېتنامنىڭ غەربىي شىمالى ، كامبودژانىڭ غەربىي شىمالى ، جۇڭگونىڭ غەربىي جەنۇبى ، ھىندىستاننىڭ شەرقى شىمالى قاتارلىق جايلاردىكى دەيزۇ تايلاند مىللىتى ئارىسىدا قوللنىدۇ . 

ئۇيغۇرچە نامى تايلاند تىلى
ئىنگلىزچە نامى Dai language
نوپۇسى 68مىيۇن
خەنزۇچە ئاتىلىشى 傣语
دىنىي ئىتىقادى بۇددا دىنى
ئىرقى سىرىق تەنلىك

چوڭ ئىشلار

سۆرەت ۋە ۋىدىيولار

سۆرەتلەر

ۋىدىيولار

     خۇددى دۇنيادىكى باشقا نۇرغۇن تىللارغا ئوخشاش ، تايلاند تىلى بىر خىل مۇرەككەپ كۆپ مەنبەلىك ئارىلاشما تىل بولۇپ ، تايلاند تىلىدىن جەمئىيەتلەرنىڭ نۇرغۇن سۆزلۈك مەنبەسى قەدىمكى زامان خەنزۇ تىلى ، قەدىمكى سانسكرىت تىلى ، كۇبا پايدا تىلى ، قەدىمكى مۇئاڭ تىلى ( تىل ) ، قەدىمكى بىرما تىلى ، ھازىرقى زامان ئىنگلىز تىلى قاتارلىقلار .

         سانسكرىت تىلى ۋە پالى تىلى 

    تايلاند تىلىنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇش لۇغەت تەركىبىدە ، % 75ى دەيزۇ -تايلاند تىللىرىنىڭ ئەسلىي سۆزلۈكلىرىدىن باشقا ئاز بىر قىسىم ئىنگلىزچە سۆزلەرمۇ بار ، بولۇپمۇ يېڭى دەۋردىكى دۇنياغا كەلگەن ھازىرقى زامان پەن - تېخنىكا سۆزلۈكلىرى ، ھەممىسى دېگۈدەك ئىنگلىز تىلىدىن كۆچۈرۈلگەن ، ئېشىپ قالغان % 15 ئاساسلىقى مېڭ تىلى ( تىل ) ، بىرما تىلى قاتارلىق چەت ئەل تىلى باشقا تىللاردىن قوبۇل قىلىنغان.

     تايلاند تىلى ئەدەبىيات ۋە قانۇن قاتارلىق يۇقىرى دەرىجىلىك سۆزلۈك ، تايلاند تىلى ئىپتىدائىي بىرىكمە سۆزلۈك پونكىتى % 30 ئەتراپىدا ، سانسكرىت تىلى ۋە پالى تىلى ( قەدىمكى ھىندى تىلى ) 50 % تىن ئاشىدۇ ، ھازىرقى زامان ئىنگلىز تىلىدىن قۇبۇل قىلىنغان سۆز تەخمىنەن % 20 نى ئىگىلەيدۇ . 

     تايلاند تىلىدا كۆپ مىقداردىكى سۆزلۈك - سانسكرىت تىلى ، قەدىمكى ھىندى تىلىدىن كەلگەن  ۋە پالى تىلى ( ئىبادەتخانا ) ، كۆپ قىسمى سىياسىي ، پەلسەپە ، دىن، سەنئەت ، بەدىئىي  ، گۈزەل، پىسخىك ۋە ئابستراكت ئاتالغۇ ، براخمان دىنى ۋە بۇددا دىنى تارقالشىغا ئەگىشىپ، تەڭدىن تولىسى پۈتۈنلەي ئۆز پېتى،ئەمما تەلەپپۇز قىلىش ئۈچۈن قولايلىق بۇلسۇن ئۈچۈن  ئادەتتە تەلەپپۇز قىلغاندا ئەڭ ئاخىرىدىكى 1-2بۇغۇم ئاددىيلاشتۇرۇلغان.چوڭ خەت جەھەتتە يەنىلا  سانسكرىت تىلى ، پالى تىلى ئارقىلىق ئەسلىدىكى مۇكەممەللىكنى ساقلاپ قالغان. شۇنىڭ ئۈچۈن،تايلاند يىزىقىنى يىزىش تايلاند تىلىدا سۆزلەشكە  قارىغاندا ئىنتايىن قىيىن.

     مەسىلەن«S» دىگەن ھەرپ تايلاند يىزىقى ئىچىدە ماس كېلىدىغان ئۈچ ھەرپ بار ، ئەسلىدە  سانسىكرىت تىلىدائۈچ دانەS ئايرىم ھالدا ئوخشاش بولمىغان تاۋۇش چىقىرىش ئورنىغا ۋەكىللىك قىلىدۇ.سانسىكرىت تىلىدا ئۈچ ئوخشىمىغان ھەرپلەر  3دانە S بىلەن ئىپادىلىنىدۇ، لېكىن تايلاند تىلىدا ئۈچ دانەSنىڭ تەلەپپۇز قىلىنىشى ئۇپمۇخشاش،ئەمما شەكىللىك سانسكرىت يېزىقى ئەسلىدىكى ھالىتىنى ساقلاپ − ئۈچ ئوخشاش بولمىغان ھەرپ ئارقىلىق ئىپادىلىنىدۇ . شۇڭلاشقا تايلاند يىزىقىنىڭ پىنيىنىدا  Sنىڭ تەلەپپۇزى ئۈچ دانە ھەرپ بىلەن ئىپادىلىنىشى مۇمكىن، بۇ S پەقەت تايلاند ئىملا كىشىنىڭ بېشىنى ئاغرىتىدىغان ئاۋارىچىلىق ئىچىدىكى كىچىك بىر ئاۋارىچىلىق خالاس.

    سانسكرىت تىلى , پالى تىلى سۆزلۈك مەسىلەن : ماشىنا车 ( ، تايلاند ئاۋاز Ratha,Rod ) ، بۇلۇت云 ( ، تايلاند ئاۋازMegha, Meg ) ، تىل语言 ( Phasa) ، تايلاند تىلى泰语 ( iahT 人泰 ) ، كۆزنى يۇمۇپ ئاچقۇچە刹那 ( ، تايلاند ئاۋاز Ksana, Sana) قاتارلىقلار . 

تايلاندلىقلار رەسمىي ئىسىم - فامىلىسى يەنە ھەممىسى پۈتۈنلەي پالى يېزىقى ، مەسىلەن ، مودا ناخشا شاھى Bird( ئاھاڭ تەرجىمىسى : پەرەز ) ، Bird كىچىك ئىسمىغۇ ، بولسا پالى يېزىقى ، يەنى « غالىبىيەت بايرىقى » دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ.

          خەنزۇ تىلىنى مەنبە قىلغان 

ھازىرقى زامان تايلاند تىلىدا تەخمىنەن مۆلچەرلىنىشچە%15ى قەدىمكى زامان خەنزۇتىلىدىن كەلگەن

خەنزۇچە سۆزلۈك مەسىلەن : <> ماددا ( <ˊ> <ˊ> ) ، يۈزى ( V ? ) ، پۇتى ( <ˊ> ) ، جۇۋاۋېسنى ئەسلەپ قالدىم ( ~ ) ، ئات ( <ˊ> Ma ~ ) قاتارلىقلار.

     تايلاند تىلىدىن تەلەپپۇز ، جۇڭگولۇقلارغا نىسبەتەن ئەمەلىيەتتە ناھايىتى ئاددىي ھېسابلىنىدۇ ، تايلاند تىلى خەنزۇ - زاڭزۇ تىل سىستېمىسى . لۇغەت تەركىبى جەھەتتىمۇ نۇرغۇن ئۇخشاشلىق جايلىرى بار.

    غەربنىڭ تىلنى مەنبە قىلغان

غەرب مەدەنىيىتى شەرققە يۈرۈش قىلىشىغا ئەگىشىپ ، ئىنگلىز تىلى چەتتىن كىرگەن سۆزلەر ھەم كۈندىن - كۈنگە كۆپەيدى ، ئېلىكتېر بۇيۇملىرى , پەن - تېخنىكا ئاتالغۇسى كۆپ قىسمى بىۋاسىتە ئاھاڭ تەرجىمىسى ، سانى كۈندىن - كۈنگە كۈچەيمەكتە . 

ئېنگىلىز تىلىنى مەنبە قىلغان سۆزلەر . مەسىلەن : Fax( فاكس ) ،Offi ( Office ئىشخانا )Internet ئىنتېرنېت ( تور ) ، Websai( ، تور بېكەتلەر ،Computer ( كومپيۇتېر ) ،Icedeem ماروژنى ، fan چۆكۈندىسى ( ئاشىق ) ،OT ( ، ئىسمېنا قوشۇپ ئىشلەشOT=OverTime ) ،Chia ( ، تەبرىكلەيمەنCheer ) قاتارلىقلار.

        پەرقلەندۈرۈش مۇھىم نۇقتىلىرى 

    گەرچە تايلاند تىلى بىلەن خەنزۇ تىلى تاۋۇش چىقىرىش جەھەتتە نۇرغۇن ئورتاقلىق بار بۇلسىمۇ ( سۆزلەردىكى ئاھاڭىمۇ بار) ، لېكىن تايلاند تىلى نۇرغۇن سانسكرت تىلى ئۆز ئىچىگە ئالغان ۋە پالى تىلىدىكى سۆزلۈكلەر ، كۆپىنچىسى كۆپ بوغۇم ، سوزۇق تاۋۇشلار ئۇزۇن - قىسقا ئاۋاز ، يەنە تىل تىترەڭگۈ تاۋۇشى ، تىل كەينى تاۋۇشى ، قوشما ئاھاڭ ۋە بوغۇم ئۈچۈن كۆرۈلگەن ئاخىرقى تاۋۇش ئاددىيلاشتۇرۇش . شۇڭا تايلاند تىلى سۆزلەيدۇ مۇنداق ئۈچ نۇقتىغا دىققەت قىلىش كېرەك : بىرىنچى پەرقى بولسا ئاۋاز ( بىلەن خەنزۇ تىلىنىڭ ئاھاڭ بار ، يەنە بىر ئۆلچەملىك خەنزۇچە ئاھاڭ يوق ) ، ئىككىنچى ، قىسقىلىق ، ئەڭ ئاخىرقى بىر نۇقتا ئالاھىدە دىققەت قىلىشقا تېگىشلىكى شۇكى ، خەنزۇ تىلى بولمىغان ئۈزۈك تاۋۇش ئاخىرقى تاۋۇش.

يۇقىرىدا ئېيتىپ ئۆتكەندەك : تايلاند ئىملا شۇنىڭ ئۈچۈن ئاۋارە قىلدىم ، چۈنكى 44 ئۈزۈك تاۋۇش بار ، سوزۇق تاۋۇش ، 32 ، يەنە بەش تون . 

سانسكرىت تىلى ، دەپ ئاتالغان دۇنيادىكى ئەڭ ئىنچىكە ، ئۆگىنىش ئەڭ تەس تىل - يېزىق ، گرامماتىكا نازۇك تەس بولۇسىمۇ ، ئىملا ئۇنداق تەس ئەمەس . تايلاند يىزىقى قوشۇپ يېزىش بۇ نۇقتىنى ئېلىپ ئېيتقاندا ، راستىنلا خەنزۇچە بىلەن ئوخشاش : گرامماتىكا يوق دېيىشكە بولىدۇ ، ئەمما ئىملا خېلى مۇرەككەپ . شۇڭا ئەگەر تايلاند تىلىنى ئۆگەنگەندە ئۆز نۆۋىتىدە مەشغۇلات ، ئاۋۋال پەقەت ئاڭلاپ ، دېگەن سۆزى , تايلاند تىلىدىن كۆپ ئاسان بولۇپ قالىدۇ.

     دىئالېكت تارماق تەھرىرلەش 

   تايلاند تىلى نۇرغۇن دىيالىكىتلىق ئورنى تىكلىنىپ تالاش - تارتىشتىكى . 

ئۆلچەملىك تاي ، ئوتتۇرا قىسمى تايلاند تىلى دەپمۇ ئاتىلىدۇ ، قوللىنىدىغان ئادەم سانى 30 مىليون ( 2010 ) ، تايلاند ھۆكۈمەت تىلى . باڭكوكتا تايلاند تىلى دەپ قاراشقا بولىدۇ ئۆلچىمى تايلاند تىلىنى چۈشىنىش دەرىجەم بىر خىل ياكى بىر خىل مۇستەقىل دىيالىكىت.

   تاي ، قوللىنىدىغان ئادەم سانى  2 مىليون 800 مىڭ ( 2010 ) ، ئۆتۈش تايلاند ئەرەب چىقتۇق ( ناكخون راتچاسىما مارىيە) 

   شەرقىي شىمالى تايلاند تىلى ( تايلاند تىلى ) ، قوللىنىدىغان ئادەم سانى 20 مىليون ( 2010 ) ، تايلاندنىڭ شەرقىي شىمال قىسمىدىكى ئىلىن ( ) رايونىنىڭ دىيالېكتى ئىدى ) بەزىدە لائوس ( لائوس دۆلەت تىلى دەپ قارالغان بىر خىل دىئالېكت ئىدى. 

   شىمالى تايلاند تىلى ( iahT 人泰 Yuan ياكى ) ، قوللىنىدىغان ئادەم سانى 6 مىليون ( 1983 – يىلى)

    جەنۇبىي تايلاند تىلى ( iahT 人泰 ياكى ) ، قوللىنىدىغان ئادەم سانى 5 مىليون ( 1990 - يىل)

Malay ياكىPattani ، قوللىنىدىغان ئادەم سانى 3 مىليون ( 1998)

gnauhzre Dam ، ۋېتنامدا 500 مىڭ ئادەم ئىشلىتىدۇ.

 gnauhzre ، ۋېيتنام ياكى باشقا رايونلار بار ، 125 مىڭ ئادەم ئىشلىتىدۇ ( 1990 - يىل)

ياكى iahT 人泰 ، قوللىنىدىغان ئادەم سانى 400 مىڭ (1993 - يىلى) ، ئاساسلىقى تايلاندنىڭ باشقا رايونلاردا ئىشلىتىلىدۇ

دەيزۇ تىلى ( L ü ) ، تايلاندنىڭ 78 مىڭ كىشى ( 1993 - يىلى ) ، شۇنىڭدەك جۇڭگودا تەخمىنەن <250مىڭدىن1مىليۇنغىچە> ئادەم ئىشلىتىدۇ ئاساسلىقى يۈننەن ئۆلكىسىگە تارقالغان.

 Song ، قوللىنىدىغان ئادەم سانى تەخمىنەن20مىڭدىن 30مىڭغىچە (1982-يىلى)

شان تىلىدا سۆزلىشىدۇ ، بىرمىدا تەخمىنەن 3 مىليون ئادەم ئىشلىتىدۇ ( 1993 - يىلى ) ، ئاساسلىقى شان شتاتى

تايلاند ئەدەبىيات ۋە تىياتىر 

دەسلەپكى تايلاند ئەدەبىياتى بىلەن دىن ،  خان جەمەتى  ئاقسۆڭەكلەر مۇناسىۋەتلىك ، نەزم شەكلىدە ئىپادىلىنىدۇ . ئەسىرنىڭ دەسلەپكى ، ئاللىقاچان تايلاندقا ۋاجىراۋۇد Ⅵ ئەدەبىيات ئىسلاھ قىلدى ، شۇنىڭدىن ئېتىبارەن نەسىر تايلاندنىڭ يازغۇچىلار ياخشى كۆرىدىغان بىر خىل يېزىلىش شەكلى . ئۇلارنىڭ ئەسەرلىرى ئىچىدە ئادەتتىكى كۈندىلىك تۇرمۇشى تەسۋىرلەنگەن . « راما  ئەڭ ئاساسلىق ئەدەبىي ئەسەرلەرنىڭ بىرى.

زامانىۋى ھۈنەر - سەنئەت 

ھازىرقى زامان  تايلاند يىزىقى باسملاردا پەقەت بىر خىلنىلا ئۆز ئىچىگە ئالمايدۇ ، قارىماققا لاتىن ھەرىپلىرىگە ئۇخشاش  ئاساسلىقى زامانىۋى ئېلانلاردا ئىشلىتىلىدۇ.

ھازىرقى زامان تايلاندنىڭ بەزى سودا تەشۋىقات رەسىمى جەھەتتىن تايلاند يېزىقىدىكى بەلگىسى ، بولۇپمۇ ئەنئەنىۋى تۇرمۇش ، تارىخىي مۇناسىۋەتلىك كىنو ، تېلېۋىزىيە تىياتىرى logo ھەممىسى پايدىلىنىش تايلاندچە قۇرۇلۇش ئىچىدىكى ئۈستى ئۇچلۇق ياكى لەمپە شەكلى ، بەكلا مىللىي تۈس ئالغان.

ئىزدە قامۇسىنى قوللاپ قويۇڭ

asd

مەنىداش سۆزلۈك:

ئىزدە قامۇسىدىكى مەزمۇنلارنى ئەزالار يوللىغان، بېكەتتىكى مەزمۇنلار ئىزدە تورىنىڭ مەيدانىغا ۋەكىللىك قىلمايدۇ. تېببىي، ئىقتىسادىي، پۇل-مۇئامىلە قاتارلىق ساھالەردە كەسپ ئەھلىلىرىدىن مەسلىھەت سوراڭ.

5 نومۇر (9 كىشى باھالىدى)
  • 5 يۇلتۇز(نوپۇزلۇق):
    100%
  • 4 يۇلتۇز(كەسپىي):
    0%
  • 3 يۇلتۇز(ئىسىل):
    0%
  • 2 يۇلتۇز(ياخشى):
    0%
  • 1 يۇلتۇز(ئادەتتىكىچە):
    0%

يۇقارقى سۆزلۈك مەزمۇنىدا خاتا ئۇچۇرلارنى، ئىملا خاتالىقىنى بايقىغان ياكى تولۇقلاشقا تېگىشلىك دەپ قارىغان بولسىڭىز، ئىزدە قامۇسىغا ئەزا بولۇپ كىرىپ، تەھرىرلەپ قويسىڭىز بولىدۇ. ئىزدە قامۇسى ھەممە ئادەم يازالايدىغان، ھەممە ئادەم تەھرىرلىيەلەيدىغان ئۇچۇق ئىنىسكىلوپېدىيە.

تەھرىرلەشكە قاتناشقانلار:

چىكىنىش

#title

#video#