ئۈستىقۇددۇس

ئۈستىقۇددۇس يېرىم چاتقال ياكى پاكار چاتقال بولۇپ، تارماق يۇلتۇزسىمان تىۋىت تۈكلىرى بار، ئۇنىڭ يۇمران قىسمى بىرقەدەر زىچ بولىدۇ؛ كونا شاخلىرى كۈل رەڭ قوڭۇر ياكى قارامتۇل قوڭۇر بولىدۇ. تېرە قەۋىتى چۈشۈپ كىتىدۇ، ئۇزۇن گۈل شېخىدىن قىسقا يېڭى شاخلار چىقىدۇ. يوپۇرمىقى يىپسىمان ياكى يىڭنىسىمان، يىپسىمان گۈل شېخىنىڭ ئۈستىدىكى يوپۇرمىقى چوڭ، چېچىلىدۇ، ئۇزۇنلۇقى 3～5 سانتىمېتىر، كەڭلىكى 0.3-0.5، زىچ ياكى شالاڭ كۈل رەڭ تەرىپىدە يۇلتۇزسىمان تىۋىت تۈكلىرى بار، قۇرۇق چاغدا كۈل رەڭ ئاق رەڭلىك ياكى سۇدان يېشىل، شاخ ئۈستىدىكى يېڭى يوپۇرمىقى كىچىك، غۇژمەك ئۆسىدۇ، كۆپ بولغاندىمۇ 1.7 cm كېلىدۇ، كەڭلىكى تەخمىنەن 0.2 سانتىمېتىر، قۇرۇق چاغدا كۈل رەڭ ئاق، ھەممىسى ئالدى ئۇچى دىقماق، تۈۋى تەدرىجىي تارايغان بولۇپ، ئىنتايىن قىسقا سېپى بولىدۇ، تولۇق گىرۋەكلىك، پۈتۈن گىرۋەكلىك ياقىسى توم، ئوتتۇرا تومۇرى تۆۋەندىن كۆتۈرۈلۈپ چىققان، يان تومۇرى ۋە تورسىمان تومۇرلىرى ئېنىق ئەمەس. 

 ئىسسىقلىقى

قۇددۇس ئوتىنىڭ ماسلىشىشچانلىقى ناھايىتى كۈچلۈك بولغان دوىلىق ئۆسۈملۈك. يىتىلگەنلىرىنىڭ تۈپى تۆۋەن تېمپىراتۇرىغا ۋە يۇقىرى تېمپېراتۇرىغا چىداملىق، يىغىم مەزگىلىدە يۇقىرى تېمپېراتۇرىغا چىداملىقلىقى 40 گرادۇس ئەتراپىدا بولىدۇ. شەنشى خۇاڭلۇڭ ۋىلايىتىدە ئۈستىقۇددۇس ئۆسۈملۈك تۈپى دالىدا قىشتىن بىخەتەر چىقىشى ℃21-؛ شىنجاڭ رايونىدا كۆمۈلگەن تۇپراق ئارقىلىق بىر تەرەپ قىلىنىدۇ ، قار قاپلىغاندا ℃37- لۇق تۆۋەن تېمپىراتۇرىغا چىداملىق بولىدۇ. مايسىنىڭ ℃10لۇق تۆۋەن تېمپېراتۇرىدا

 بەرداشلىق بېرەلەيدۇ.

 ئۈستىقۇددۇسنىڭ كېيىنكى ئۆسۈپ يېتىلىش جەريانىدا، ئوتتۇرىچە تېمپېراتۇرا ℃8 ئەتراپىدا، ئوتتۇرىچە ھاۋا تېمپېراتۇرىسى ℃12~℃15، ئوتتۇرىچە ھاۋا تېمپېراتۇرىسى ℃16~℃18، غۇنچىلاش 25～d؛ ئوتتۇرىچە ھاۋا تېمپېراتۇرىسى ℃20~℃22، چېچەكلەشكە باشلاش ئوتتۇرىچە ھاۋا تېمپېراتۇرىسى ℃26~℃32 مېۋىلەش مەزگىلى. 

نەمخۇش 

قۇددۇس ئوتى بىر خىل قۇرغاق خاراكتېرلىك، سۇغا ئېھتىياجى ئاز بولغان ئۆسۈملۈك، يىللىق ھۆل-يېغىن مىقدارى 600 ~ 800mm بىر قەدەر ماس كېلىدۇ. كۆكىرىش مەزگىلى ۋە غۇنچىلاش مەزگىلىدە ئۆسۈملۈك تۈپىنىڭ ئۆسۈشى بىر قەدەر تېز، ئېھتىياجلىق سۇ مىقدارى كۆپ بولىدۇ؛ چېچەكلەش مەزگىلىدە سۇ مىقدارىغا ئېھتىياجى ئاز؛ مېۋىلەش مەزگىلى سۇنىڭ مىقدارى مۇۋاپىق بولۇش لازىم؛ 

كۈن نۇرى 

ئۈستقۇددۇسقۇددۇس ئوتى ئۇرۇقدىشى ئۇزۇن كۈنلۈك ئۆسۈملۈك، ئۆسۈپ يېتىلىش مەزگىلىدە كۈن نۇرىنىڭ يېتەرلىك بولۇشىنى تەلەپ قىلىدۇ، پۈتۈن يىللىق قۇياش نۇرى چۈشكەن سائەت سانى 2000h يۇقىرى. ئۆسۈملۈك تۈپى سوغۇق ھەم نەم مۇھىتتا بولسا يېتىلىشى ياخشى بولمايدۇ، قېرىش بىر قەدەر تېز بولىدۇ.

تۇپرىقى 

ئۈستىقۇددۇسنىڭ ئاۋام سىستېمىسى تەرەققىي قىلغان، تۇپراق قاتلىمى قېلىن، بوش ھاۋا ئۆتكۈزۈشچانلىقى ياخشى، ئەمما كرېمنىي تەركىبى مول كالتسىي مۇنبەت تۇپراققا ئېھتىياجلىق. كىسلاتالىق ياكى ئىشقارلىق كۈچلۈك بولغان تۇپراقنىڭ يېپىشقاقلىقى ئېغىر، سۇ چىقىرىۋېتىش ياخشى بولمىغان ياكى يەر ئاستى سۇ ئورنى يۇقىرى بولغان يەرلەردە تېرىقچىلىق قىلسا بولمايدۇ. 

چەت ئەلدە تارقىلىشى

ئۈستىقۇددۇس ئوتى فرانسىيە ۋە ئىتالىيەنىڭ جەنۇبىدىكى ئوتتۇرا دېڭىزنىڭ دېڭىز بويىدىكى ئالپىس تېغى جەنۇبىي ئېتىكىگە ھەمدە ئىسپانىيە، شىمالىي ئافرىقا قاتارلىق جايلارغا تارقالغان. 

دۆلەت ئىچى تارقىلىشى

شىنجاڭ غۇلجا 10 يىل كۆڭۈل قويۇپ پەرۋىش قىلىش ئارقىلىق، ئۈستىقۇددۇسنى تەڭرىتاغ ئېتىكىدىكى ئىلى دەرياسى بويىغا كۆلەملەشتۈردى. قۇددۇس ئوتى بىر خىل قىممەتلىك ۋە مۇھىم تەبىئىي خۇش پۇراق ماتېرىيال ئۆسۈملۈكلىرى، ئۇنىڭ خۇش پۇراقىنىڭ تازىلاش خۇسۇسىيىتى راھەت، يېقىشلىق. تەڭرىتاغ تىزمىسى كىندىكىگە جايلاشقان شىنجاڭ ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستى، جۇڭگو ئۈستىقۇددۇس تېرىقچىلىقى، پىششىقلاپ ئىشلەش ئاساسلىق بازىسى بولۇپ، ئاسىيا رايونىدىكى ئەڭ چوڭ خۇشپۇراق ماتېرىيال ئىشلەپچىقىرىش بازىسى. 

كۆپىيىش شەكلى 

جىنسلىق كۆپىيىش شەكلى ئارقىلىق ئۇرۇق سېلىنىپ مايسا ئۆستۈرۈلىدۇ ، كۆپىيىشى تېز، يىلتىز سىستېمىسى تەرەققىي قىلغان بولۇپ، يۇمران مايسىلار ساغلام، لېكىن ئۆزگىرىشچانلىقى چوڭ، ئۇرۇق ماتېرىيالىنى ياخشى تاللاش. ئۇرۇق دېنى توق قوڭۇر رەڭلىك پارقىراق. ئۇرۇق تېرىشتىن ئىلگىرى ئۇرۇقنى ئاپتاپقا سېلىش كېرەك، ئۇرۇقنى ئىلمان سۇغا چىلاش ۋاقتى 24～ 12 ℃30، قويۇق سۇلفات كىسلاتاسى چىلاش 5 مىنۇت، سۇ بىلەن پاكىز يۇيۇپ شامالدىتىپ قۇرۇتقاندىن كېيىن تېرىيدۇ. 4-ئايدا ئۇرۇقى تېرىپ كۆپەيتىلىدۇ، ئۇرۇقىنىڭ ئەڭ

 تۆۋەن بىخلىنىش تېمپېراتۇرىسى ℃8 ~ ℃12، ئەڭ مۇۋاپىق تېمپېراتۇرىسى ℃25-℃20، 5-ئايدا كۆچۈرۈپ تىكىلىدۇ، لېكىن ئۈستىقۇددۇس ئۇرۇقى ئارقىلىق كۆپىيىپ ئۆزگىرىشى بىرقەدەر زور، ئۇرۇق باھاسى بىر قەدەر يۇقىرى. 

ئېتىز ئېرىق پەرۋىشى

يېڭى تىكىلگەن ئۈستىقۇددۇسنىڭ ئالدىنقى مەزگىللىك ئۆسۈشى بىر قەدەر ئاستا. ئەتىياز پەسلىدە تېمپېراتۇرىنىڭ يۇقىرى ئۆرلىشىگە ئەگىشىپ، ئۈستىقۇددۇس 4-ئاينىڭ ئوتتۇرىلىرىدا كۆكىرىش مەزگىلىگە كىرىدىغان بولۇپ، ئۈستىقۇددۇسنى كۆپەيتىپ، شاخ ۋە يىلتىز سىستېمىسىنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشىنى ئىلگىرى سۈرۈش، 4-ئاينىڭ ئاخىرى 5-ئاينىڭ بېشىدا سۈنئىي ئۇسۇلدا چاتاش كېرەك. ئۆسۈملۈك تۈپىنىڭ ئوتتۇرا قىسمىنى قاتتىق چاتاش، تۆت ئەتراپىدا يېنىك دەرىجىدە چاتاش.

قىزىل ئۆمۈچۈكى : %1.8 لىك ئاۋېيجۈنسۇدىن 600~1000 ھەسسە سۇيۇلدۇرۇپ، ياكى ئۈچ خىلورلۇق دىمىت قاتارلىقلارنىڭ يوپۇرماقلىرىغا تۇمانلىتىپ پۈركۈلىدۇ. 

يوپۇرماق تومۇزغىسى، كۆكتات بۈرگىسى : % 50 لىك فوكسىم سۈتسىمان مېيى، % 50 لىك فېنىتروتىئون سۈتسىمان مېيى، 12 ھاشارات يوقىتىش تاج لىك مايسىمان دورىدىن قاتارلىقلار ئىچدىكى دېساس تۈرىدىكى دورا ئارقىلىق ئالدىنى ئېلىش. ^[0]