ئۇلاستاي يېزىسى

ئۇلاستاي يېزىسى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى ئىلى قازاق ئاپتونوم ئوبلاستىلىق نىلقا ناھىيەسىگە جايلاشقان. 

ئۇلاستاي يېزىسىنىڭ كۆلىمى 1 مىليون 200 مىڭ مو، بۇنىڭ ئىچىدە ئوتلاق كۆلىمى 55.88 مىڭ مو (ئورمان، سۇ رايونى، مۇزلۇق، مۇز تاغ، تاغ جىنسلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان تاغ جىنسلىرى كۆلىمى 300 مىڭ 188 مو بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە پايدىلىنىشقا بولىدىغان ئوتلاق 240 مىڭ مو، دېھقانچىلىق رايونى كۆلىمى 5 مىڭ 240 مو (يېزا-بازار، كوچا، ئۆستەڭ، يول، ئورمان بەلۋېغى).

ئۇلاستاي يېزىسىدا تۇرۇشلۇق غەربىي تەڭرىتاغ ئورمانچىلىق نىلقا ئورمانچىلىق مەيدانى، ئۇلاستاي سۇ رايى پونكىتى، شىمالىي شىنجاڭنىڭ چارۋىچىلىق مەيدانى، نىلقا ھەربىي ئات فېرمىسى چارۋىچىلىق ئەترىتى، يېزا ئىگىلىك 4-شىسى 2-چارۋىچىلىق فېرمىسى قاتارلىقلار بار.

1949-يىلى، ئۇلاستاي 2-رايوننىڭ باشقۇرۇش تەۋەلىكىدە بولغان.

1958-يىلى، راكېتا گۇڭشېسى قۇرۇلغان.

1982-يىلى، راكېتا خەلق گۇڭشېسى ئۇلاستاي خەلق گۇڭشېسىغا ئۆزگەرتىلگەن.

1984-يىلى، تۈزۈلمە ئىسلاھاتى قىلغاندا، ئۇلاستاي خەلق گۇڭشېسى ئۇلاستاي يېزىسىغا ئۆزگەرتىلگەن.

يېزا تەۋەسىدىكى ئۇلاستاي، بايىنغۇلۇن، تۆگجىن، ساربۇلاق، بەرىكەت، قىزىلتاس، كابۇچىگى، كابۇچىگى چارۋىچىلىق كەنتى، زېلبۇلاق قاتارلىق توققۇز كەنىت بار.

ئۇلاستاي يېزىسى يالانما تۆۋەن كۈن قەبرە يەر قىياپىتىنى ئاساس قىلغان، يېزا ئىگىلىك رايونى سىستېمىسى ۋادى تېرراساس يەر شەكلى، چارۋىچىلىق رايونى، ئېگىز تاغ توڭ يالانما يەر شەكلىدە.

يېزا ئىگىلىك رايونىدا قارا چىلان تۇپراق، ئېگىز تاغ چىملىق تۇپراق ئاساس قىلىنغان، بىر قىسمى قارا چىلان تۇپراق، يېزا بويىچە دېڭىز يۈزىدىن ئىگىزلىكى 1482-4087 ئوتتۇرىسىدا، قۇرۇقلۇق مۇزلۇق يەر شەكلى.

يىللىق ھۆل-يېغىن مىقدارى 500-600 مىللىمېتىر ئارىلىقىدا، يىغىلىپ قالغان قارنىڭ قېلىنلىقى 60 سانتىمېتىر، قىروسىز مەزگىلى 90 كۈن ئەتراپىدا.

پۈتۈن يېزا تەۋەسىدە دەريا 10، سۇ بايلىقى مول، قېزىلما بايلىقلىرىمۇ ئىنتايىن مول. بۇنىڭ ئىچىدە كوكس كۆمۈرىنىڭ تارقىلىش كۆلىمى چوڭ، زاپىسى 2.79 مىليون توننا، ئىسلىق كۆمۈر گاز زاپىسى 63 مىليون توننا، يەنە دالا شپاتى، بارىت، بائۇكسىت سىلانېتس، تۆمۈر رۇدىسى، مىس كان، ھاك تاش قاتارلىق كان بايلىقى ۋە ئورمان قاتارلىق ئۆسۈملۈك بايلىقى بار.^[0]