ماگېللان يۇلتۇزلار سىستېمىسى

ماگېللان يۇلتۇزلار سىستېمىسى بىزگە ئەڭ بۇرۇن تونىلغان سامانيولى سىستېمىسىنىڭ سىرتىدىكى يۇلتۇزلار سىسىتېمىسى بولۇپ، ئۇلار سامانيولى سىىستېمىسغا ئەڭ يىقىن يۇلتۇزلار سىىستېمىدۇر. جەنۇبىي يىرىم شاردىكى كىشىلەر كېچىلىرى كۆز بىلەنلا ئۇلارنى كۆرەلەيدۇ. تېلىسكۇپنىڭ ئىشلىتىشىگە ئەگىشپ، تېخىمۇ كۆپ يۇلتۇزلار ىىستېمىسىنى كۆرەلەيدىغان بولدۇق، مەسىلەن بىز شىمالىي يىرىم شاردا تۇرۇپ ئاندرومىدا يۇلتۇز تۈركۈمىدىكى چوڭ يۇلتۇزلار سىسىتېمىسىنى كۆرەلەيمىز ، ئۇنىڭ بىز بىلەن بولغان ئارىلىقى 2 مىليۇن 200 مىڭ يورۇقلۇق يىلى كېلىدۇ. 20 - ئەسىرنىڭ 70 - يىللىرىغا كەلگەندە ئىنسانلار رادىيۇ تېلىسكۇپ ئارقىلىق 10 مىليارد يورۇقلۇق يىلى يىراقلىقتىكى يۇلتۇزلار سىسستېمىسىنى كۆرەلەيدىغان بولدى، ھەمدە ھەر بىر يۇلتۇزلار سىسىتېمىسىنىڭ ئۆزگىچە ئالاھىدىلىكىنىڭ بارلىقىنى، يەنە بەزىلىرىنىڭ قاينامغا ئوخشايدىغانلىقىنى، بەزىلىرنىڭ تاياققا ئوخشايدىغانلىقىنى، بەزىلىرىنىڭ شەكلىنىڭ قانۇنىيەتسىز بولىدىغانلىقىنى بايقىدى.

ئالەم قاتنىشى تېخنىكىسىنىڭ ئۇچقاندك تەرەققىي قىلىشىغا ئەگىشىپ، كىشىلەر تېلىسكوپنى ئالەم بوشلۇقىغا قويۇپ بىرىپ، ئاسمان جىسىملىرنى تېخىمۇ ئېنىق كۆرۈش ئىمكانىيىتىگە ئىگە بولدى. 1988 - يىلى 10 - ئايدا خۇببىل ئالەم بوشلۇقى تېلىسكۇپى 12 مىليارد يورۇقلۇق يىلى يىراقلىقتىكى يۇلتۇزلار سىستېمىسنى بايقىدى. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان ئالىملار يەنە « ئىككىلەمچى مىللىمېتىرلىق ئورتاق رادىياتسىيەلىك ئىسسىقلىق ئۆلچەش ئەسۋابلىرى گۇرۇپپىسى » دەپ ئاتىلىدىغان يېڭى تىپتىكى تېلېكامېرانى كەشىپ قىلدى، بۇ ئەسۋاب بىزنى چەكسىز كائىناتتىكى يۇلتۇزلار سىستېمىسىنى ئىزدەش ۋە ئۇنى سۈرەتكە ئىلىش، ئالەم بوشلۇقىدىكى چاڭ - توزانلارنىڭ ئارقىسىغا يوشۇرۇنغان يۇلتۇزلار سىسىتېمىلىرىنى ئېنىق پەرىقلەندۇرۇش ئىمكانىيىتىگە ئىگە قىلدى. 

يېقىندا ئامېرىكىنىڭ ھاۋارايىدىكى كېك رەسەتخانىسىدا خىزمەت قىلىۋاتقان ئالىملار سونبۇلە يۇلتۇز تۈركۈمى تەرەپتىكى يەر شارى بىلەن بولغان ئارىلىقى 14 مىليارد يورۇقلۇق يىلى كىلىدىغان جايدا ئىنتايىن قاراڭغۇ بىر يۇلتۇزلار سىستېمىسىنى بايقىدى، بۇ ئىنسانلار ھازىرغىچە بايقىغان يەر شارىدىن ئەڭ يىراق ئاسمان جىسىمىدۇر.

كىچىك ماگېللان يۇلتۇزلار سېستىمىسى، كاككۇك يۇلتۇز تۈركۈمى جايلاشقان بولۇپ، بىز بىلەن بولغان ئارىلىقى تەخمىنەن 210 مىڭ يورۇقلۇق يىلى يىراقلىقتا تۇرىدۇ؛ چوڭ ماگېللان نۇرغۇن سۈنئىي ھەمراھ يۇلتۇزلار سىستېمىسى سامانيولى سىستېمىسىدىكى يۇلتۇزلار سىستېمىسىدا، سۈپىتى ئەڭ چوڭىنىڭ بىرى. يەر شارى بىلەن بولغان ئارىلىقى تەخمىنەن 179000 يورۇقلۇق يىلى كېلىدۇ. ^[1]