ئىلى جاڭجۈن مەھكىمىسى

ئىلى جاڭجۈن مەھكىمىسى شىنجاڭ قورغاس ناھىيەسىنىڭ كۈرە بازىرىغا جايلاشقان. ھازىر شەھەر ئىچىدە يەنە جاڭجۈن مەھكىمىسىنى خارابىسى ساقلىنىپ قالغان، كونا ئالدى جەنۇب تەرەپكە قارايدۇ. قورۇ ئىچىدە قەدىمىي دەرەخلەر كۆككە تاقىشىپ تۇرىدۇ؛ زال، سۇپىلىق ئۆي، ئەگرى-بۈگرى يول، ئەگىمەچ كارىدور ئاۋالقىدەكلا ساقلانغان. جاڭجۈن سارىيى رېمونت قىلىنىپ يېڭىلانغان، يېشىل قارىغاي، ياپيېشىل دەرەخلەر ئارىسىدا قەد كۆتۈۈپ تۇرىدۇ. بۇرۇنقى جاڭجۈن مەھكىمىسى ئالدىدىكى بىر جۈپ شەكلى غەلىتە تاش شىر قورۇ ئىچىدە ھازىرغىچە ساقلانغان. 

ئىلى جاڭجۈن مەھكىمىسى غۇلجا شەھىرى دىن 30 كىلومېتىر يىراقلىققا جايلاشقان بولۇپ، 1762- يىلى چيەنلۇڭ خان ئىلى جاڭجۈن مەھكىمىسىنى تەسسىس قىلىپ، بالقاش كۆلىنىڭ شەرقى، تەڭرى تېغىنىڭ شىمالى ۋە جەنۇبىدىكى ھەربىي ۋە مەمۇرىي ئىشلارنى باشقۇرغان. 1871- يىلى چارروسىيە ئىلى نى بېسىۋالغاندا كۈرە كونا شەھىرى بىلەن تەڭ ۋەيران بولۇپ، 1883- يىلى كونا شەھەرنىڭ شىمالىغا 15 چاقىرىم كېلىدىغان جايىغا يېڭى كۈرە ياسالغان. شۇنىڭ بىلەن تەڭ ئىلى جاڭجۈن مەھكىمىسىمۇ قايتىدىن ياسالغان.

ھازىر شەھەر ئىچىدە يەنە جاڭجۈن مەھكىمىسىنىڭ خارابىسى ساقلىنىپ قالغان، كونىسىنىڭ جەنۇب تەرەپكە قارايدۇ. قورۇ ئىچىدە قەدىمىي دەرەخلەر كۆككە تاقىشىپ تۇرىدۇ؛ زال، سۇپىلىق ئۆي،ئەگرى-بۈگرى يول ، ئەگىمەچ كارىدور، ئاۋالقىدەكلا ساقلانغان. جاڭجۈن سارىيى رېمونت قىلىنىپ يېڭىلانغان، يېشىل قارىغاي، ياپيېشىل دەرەخلەر ئارىسىدا قەد كۆتۈرۈپ تۇرىدۇ. بۇرۇنقى جاڭجۈن مەھكىمىسى ئالدىدىكى بىر جۈپ شەكلى غەلىتە تاش شىر قورۇ ئىچىدە ھازىرغىچە ساقلىنىپ كەلگەن. 

جاڭجۈن سارىيى 

ئىلى جاڭجۈن مەھكىمىسىچاسا شەكىللىك ئىلى جياڭجۈن مەھكىمىسىگە كىرىش بىلەنلا، قويۇق ھىدى ئۇلار قاراپ كېلىۋاتقاندەك تۇيغۇ بېرىدۇ، تام سىرتىدا، كوچىدا كېتىۋاتقان تاكسى، جاراڭ قوڭغۇراق ئاۋازى ئاڭلىنىپ تۇرىدۇ، كىشىلەرنىڭ ئاۋازلىرى ئاڭلىنىپ تۇرىدۇ، جياڭجۈن مەھكىمىسى بىلەن خەلق تارىخىي پۇراققا ئىگە. 

قازاق سايرام كۆلى، كىچىك يوپۇرماقلىق ئەرمۇدۇن مۇھاپىزەت رايونى، تەلكى جىلغىسى، ئىلى دەرياسى سۇلۇق يەر باغچىسى، ئۈچ ۋىلايەت ئىنقىلابى ھۆكۈمىتىنىڭ كونا ئورنى، لىن زېشۈ خاتىرە سارىيى، سۈزۈك سۇلۇق كۆل ئارامگاھى، ئىلى دەرياسى مىللىي ساياھەت كەنتى، غۇلجا شەھەر مەنزىرسى، شىبە ئۆرپ-ئادەت باغچىسى، جىڭيۈەن ئىبادەتخانىسى قاتارلىقلار. 

بۇ ئورۇن 1996-يىلى 12-ئاينىڭ 29-كۈنى گوۋۇيۈەن تەرىپىدىن 4-تۈركۈمدىكى مەملىكەت بويىچە نۇقتىلىق قوغدىلىدىغان ئورۇن قىلىپ بېكىتىلگەن.

^[0]