ھىندى تىلى

ھىندى تىلى ئۆلچەملىك تىل 11 سوزۇق تاۋۇش ، 43 ئۈزۈك تاۋۇش بار . 54 فونېما ، سىرتتىن كەلگەن بىر سوزۇق تاۋۇش ۋە 5 ئۈزۈك تاۋۇش بار ، پەقەت چەتتىن كىرگەن سۆزلەر ئىشلىتىلىدۇ . ھىندى تىلى ئەسلىدىكى 10 سوزۇق تاۋۇشقا ماس كېلىدىغان دىماقلاشقان شەكلى. پارتلىغۇچى ئۈزۈك تاۋۇشلاردا قالماستىن ،  پارتلىغۇچى سىيرىلاڭغۇ تاۋۇشلار قاتارلىق ماس كېلىدىغان پارتلىغۇچى تاۋۇش ، پارتلىغۇچى جاراڭلىق تاۋۇش ، پارتلىغۇچى سىيرىلاڭغۇ تاۋۇش ، تەكرارلىنىدىغان تاۋۇش قاتارلىقلارمۇ ھەممىسىنىڭ ماس كېلىدىغان نەپەسلىك تاۋۇش . پارتلىغۇچى تاۋۇش بىلەن پارتلىماس تاۋۇشنىڭ مەنە پەرقلەندۈرۈش رولى بار . ئەمما ئۇرغۇ ، ئاھاڭ يوق . گرامماتىكىسى سانسكرىت تىلى گرامماتىكىسىدىن زور دەرىجىدە ئاددىيلاشقان ، ئىسىمنىڭ مەنپىيلىك مۇسبەتلىكىنى ، مەنپىيلىكىنى ، كۆپلۈك كاتېگورىيىسىگە كىرىدۇ . ئاز ساندىكى ئالماش ئىچىدە يەنە ساقلاپ قېلىش ، كاتەكچە قالدۇق شەكلى. ئىسىملارنىڭ كېلىش شەكلى يوقالغان. جۈملىدە ئىسىم ياكى ئالماش بىلەن باشقا سۆزنىڭ مۇناسىۋىتى بولسا ئىسىم ياكى ئالماش كەينىدە ئارقا ياردەمچى سۆز ئارقىلىق ئىپادىلىنىدۇ.ئىسىم ياكى ئالماش قاتارلىق ئارقا ياردەمچى سۆز قىلغاندا ، ئۇنىڭ شەكلى بىلەن مەلۇم دەرىجىدە ئۆزگىرىدۇ.پېئىلدا شەخس، جىنس، سان كاتېگورىيەلىرىدىن باشقا يەنە جىسىم، زامان ، شەكىل ، ھالەت قاتارلىق كاتېگورىيەلەرمۇ بار.جۈملىنىڭ ئاساسلىق تىل تەرتىپى ئىگە − تولدۇرغۇچى − خەۋەر . لېكسىكا جەھەتتە , ئاساسىي لۇغەت تەركىبى كۆپ قىسمى سانسكرىت تىلىدىن ئۆزگەرگەن . ھەر قايسى كەسپىي پەنلەر ئاتالغۇ ، يېقىندىن بۇيان يۈزلىنىشى بىۋاسىتە سانسكرىت تىلى ، ياكى سانسىكرىت تىلىدا سۆز ياساش قائىدىسى يېڭى سانسىكرىت تىلى سۆز . مۇسۇلمانلار ھۆكۈمرانلىق قىلغان مەزگىلدە ، ھىندى تىلى كۆپ مىقداردىكى ئەرەپ پارس تىللىرىدىن سۆز قۇبۇل قىلىپ ئارىلاش قوللىنىلغان . ئەنگلىيە ھۆكۈمرانلىق قىلغان مەزگىلدە ، ئۇ يەنە كۆپ مىقداردىكى نۇرنى سۈمۈرىدۇ ھەم ئىنگلىزچە سۆزلەرمۇ بار ، تا بۈگۈنگە قەدەر يەنە ئۈزلۈكسىز ھالدا ئىنگلىز تىلى يېڭى قوبۇل قىلىنغان سۆز . چەتتىن كىرگەن سۆزلەر قوبۇل قىلىش بىلەن بىر ۋاقىتتا ، يەنە چەتتىن كىرگەن بەزى سۆز ياساش ئۇسۇلى بولدى . ھىندى تىلى ئىشلىتىش دېۋاناگارى خەت شەكلىدىكى ھەرپ . بۇ بىر خىل بوغۇملۇق ئېلىپبەلىك يېزىق بولۇپ ، قەدىمكى زاماندىكى بىراھمى يېزىقىدىن ئۆزگەرگەن . سولدىن ئوڭغا قاراپ يېزىلىدۇ. 

   ھىندى تىلى بەش چوڭ دىيالېكت ، يەنى غەربىي ھىندى تىلى ، شەرقىي ھىندى تىلى ، بىخار تىلى ، راجەستان تىلى ۋە تاغلىق ھىندى تىلىدىن . ھەر خىل چوڭ شىۋە ئىچىدە يەنە بىرقانچە دىئالېكتى بار . ئۆلچەملىك ھىندى تىلىنىڭ ئاساسى دېھلى ۋە مېلاتقا يېقىن رايوندا ئىشلىتىدىغان كېررىپول شېۋىسى بولۇپ ، غەربىي ھىندى تىلىغا تەۋە . ھىندىستاننىڭ شىمالىدىكى كۆپىنچە تىل بىلەن ئوخشاش ، ھىندى تىلى سانسكرىت تىلى تەرىپىدىن ئايرىلىپ چىققان . ھىندى تىلى بىلەن ئوردۇ تىلى پاكىستاننىڭ ھۆكۈمەت تىلى سۈپىتىدە ئەمەلىيەتتە ئۇ بىر تىل ، سانسكرىت يېزىقىنى ئالدىنقىسى بولسىمۇ ، كېيىنكىسى ئەرەب ئېلىپبەسىنى ئىشلەتكەن . ساپ ھىندى تىلى كۆپ قىسىم سۆز مەنبەسى سانسكرىت تىلى ، پارس تىلى ۋە ئەرەب تىلى ئوردۇ تىلى بولسىمۇ ، نۇرغۇن مەنبەسى ، باشقا تىللاردىن قوبۇل قىلىنغان . ھىندى تىلى ۋە ئوردۇ تىلىنى ئالغان ئۇل ھەممىسى ھىندىستان تىلى ( ) ، ئۇ بىر خىل ئېغىز تىلى ، ئىلگىرى ھىندىستاننىڭ نۇرغۇنلىغان يەرلىك ئالاقە تىلى بولۇش سۈپىتى بىلەن ئىشلىتىش ، تۆت ئەسىرلىك يۇقىرى.

    1947 - ھىندىستان مۇستەقىل بولغاندا، ھىندى تىلى دۆلەت تەرىپىدىن ئورتاق تىل قىلىپ تاللانغان، لېكىن ئۇ ھىندىستاندا باشقا تىلدا سۆزلىشىدىغان مىللەت تەرىپىدىن ئېتىراپ قىلنمىدى، شۇڭا ھۆكۈمەت ئامالسىز ئىنگلىز تىلنى ھۆكۈمەت تىلى قاتارىغا كىرگۈزدى.

 ھىندى تىلى ۋە ئوردۇ تىلىنى قوشقاندا دۇنيادىكى ئىككىنچى چوڭ تىلدۇر، ئىشلىتىش ئادەم سانى 500 مىليوندىن ئارتۇق، خەنزۇ  تىلىدىن قالسىلا ئىككىنچى ئورۇندا تۇرىدۇ . 1997 - يىلى تەكشۈرۈشتىن بايقالدىكى، % 66 ھىندىستانلىق ھىندى تىلى سۆزلەيدۇ،  % 77  ھىندىستان  كىشىلەر ھىندى تىلى دۆلەت ئورتاق تىل دەپ قارىلىدۇ . ھىندىستاندا ,422مىليۇن ئەتراپىدا كىشىلەر ھىندى تىلى ئۆزىنىڭ ئانا تىلى ، ئۇنىڭدىن باشقا 300 مىليون كىشى ئىككىنچى تىل قىلىپ ئىشلىتىدۇ.

    ھىندى تىلى ھىندىستاندىن باشقا دۆلەتتە ئىشلىتىش سانى:

1.ئامىرىكا100مىڭ     2.ماۋرىتىئۇس 685مىڭ170     3.جەنۇبىي ئافىرىقا890مىڭ292      4.يەمەن232مىڭ760     5.ئۇگاندا 147مىڭ

6.سىگاپۇر5000     7.يېڭى زېلاندىيە20مىڭ      8.گىرمانىيە30مىڭ

     ھىندى تىلى راۋان ئۇرۇقدىشى بىر تومۇرى بولغان ئوردۇ تىلى پاكىستاننىڭ ھۆكۈمەت تىلى بولۇپ ، جەمئىي 100 مىليون 800 مىڭ ئىشلەتكۈچىسى بار . باشقا دۆلەت ۋە رايۇندا ، ھىندى تىلى مۇھىم ئاز سانلىق مىللەت تىلى ، مەسىلەن ، فىجى ، گۋىئانا , سۇرىنام , ترىنىداد ۋە توباگو ۋە ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى قاتارلىق جايلار.

      ھىندىستاندا ,ھىندى تىلى بولسا، بىخار شتاتى، چاندىگار , شايىمەردان تىست ، دېررى ,خاريانا شتاتى بىلەن ، خىماشال , چار  باڭ ، مەركىزىي ئىشتات , راجەستان شتاتى ، ئوتتار پرادېش شىتاتى ۋە ۋۇتا مۇنارى رانچى قۇربان قاتارلىق رايونلارنىڭ ھۆكۈمەت تىلى ھېسابلىنىدۇ . جەنۇبتىكى باڭ ، بولۇپمۇ تەمىل نەدۇ شتاتى ، ھىندى تىلى بولغان ئادەم ئىشلىتىش سانى كۆپ ئەمەس . ۋوللىۋوت كىنو سانائەت بازىسى ھىندىستاننىڭ كۆپ قىسىم كىنولىرىنى ھىندى تىلى بىلەن تارتقان. 

    ھىندى تىلى جۇڭگودا 

    نۆۋەتتە ئېلىمىزنىڭ بېيجىڭ ئۇنىۋېرسىتېتى، بېيجىڭ چەت ئەل تىلى ئۇنىۋېرسىتېتى, جۇڭگو تاراتقۇچىلىق ئۇنىۋېرسىتېتى , جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى چەت ئەل تىلى ئىنستىتۇتى، جۇڭگو خەلق ئازادلىق ئارمىيەسى خەلقئارا مۇناسىۋەت ئىنستىتۇتى، گۇاڭدۇڭ چەت ئەل تىلى تاشقى سودا ئۇنىۋېرسىتېتى, شىئەن چەت ئەل تىلى ئۇنىۋېرسىتېتى ۋە يۈننەن مىللەتلەر ئۇنىۋېرسىتېتى بۇ تىلى كەسپى بار ، سىچۇەن چەت ئەل تىلى ئىنستىتۇتى مائارىپ مىنىستىرلىقىنىڭ تەكشۈرۈپ تەستىقلىشىغا ئېرىشكەن، ھىندى تىلى كەسپىي قۇرغان.

شاڭخەي چەت ئەل تىلى ئۇنىۋېرسىتېتى 2013 - يىلى ھىندى تىلى تولۇق كۇرس كەسپى تەسىس قىلىنغان . دۆلەت   ئىچىدە ھىندى تىلى كەسپىدە ئىشقا ئورۇنلىشىش جەھەتتە ، نۆۋەتتە دۆلەت ئىچىدىكى ھىندى تىلى كەسپىدە خىزمەت پۇرسىتى بەك كۆپ ئەمەس، تەرجىمانلىق كەسپى كۆپرەك بولۇشى كېرەك. 

ھىندى تىلى ئىشقا ئورۇنلىشىش ئەڭ چوڭ مەسىلە شۇكى ھىندىستاندىكى ھۆكۈمەت تىلى ئىنگلىز تىلى ۋە ھىندى تىلىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ، چەت ئەللەر بىلەن بولغان سودا ئالاقىسى كۆپرەك ئىنگلىز تىلىنى قوللىنىدۇ ، شۇڭا ئوخشىمايدۇ ۋىيېتنام تىلى ، تايلاند تىلى قاتارلىق بىر قەدەر ياخشى ئىشقا ئورۇنلىشالايدۇ.

      جۇڭگو خەلقئارا رادىئو ئىستانسىسى <(CRI)> جۇڭگودا بىردىنبىر ھىندى تىلى ئىشلىتىش ھىندىستان قاتارلىق جەنۇبىي ئاسىيا دۆلەتلىرى بىلەن كۆرسىتىلىدۇ . ھىندى تىلى رادىئو 1959 - يىلى رەسمىي نومۇر كۆرسىتىشكە باشلىغان . ھىندى تىلى ، ئاڭلىتىش ئوبيېكتى رايون ھىندىستان ئاساس قىلغان جەنۇبىي ئاسىيا دۆلەتلىرى ، ھىندىستان ، پاكىستان , نېپال , بېنگال قاتارلىق دۆلەتلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. نۆۋەتتە ھىندى تىلى رادىيو ھەر كۈنى بەش قېتىم ، ھەر قېتىمدا بىر سائەت . بۇنىڭ ئىچىدە رادىئو ئاڭلىتىش ۋاقتىنى ئايرىم - ئايرىم ھالدا بېيجىڭ ۋاقتى سائەت 21 : 00 دىن 22 : 00 ( ھىندىستان ۋاقتى 18 : <30-19> : 30 ) ، 22 : <00-23> : 00 غىچە ( ھىندىستان ۋاقتى 19 : <30-20> : 30 ) ، 23 : <00-24> : 00 غىچە ( ھىندىستان ۋاقتى 20 : <30-21> : 30 ) ، 00 : <00-01> : 00 غىچە ( ھىندىستان ۋاقىت 21 : <30-22> : 30 ) ، ئەتىسى ئەتىگەندە 11 : <00-12> : 00 غىچە ( ھىندىستان ۋاقىت 8 : <30-9> : 30 ) . ھەر كۈنى 10 مىنۇت خەۋەر ۋە ئېقىم مەسىلىلىرى ئوبزورى پىروگراممىسىدا ئاڭلىتىش ھېسابقا ئالمىغاندا باشقا يەنە بىر قىسىم مۇقىم سەھىپىلەر ، ئاساسلىقى : « بۈگۈنكى شىزاڭ » ، « جەنۇبىي ئاسىيا ھەپتىلىك ژۇرنىلى » ، « جۇڭگولۇقلار جۇڭگو » ، « شەھەر چايخانا » ، « ئەركىن ھەپتە ئاخىرى （ ، « ئاڭلىغۇچىلار دوستى » ، « تەلەپ - تەقدىم « ، » كېلىش قىلىشىپ » ۋە « كۈندىلىك خەنزۇتىلى » قاتارلىقلار بار.

قىسقا دولقۇنلۇق رادىئو ھېسابقا ئالمىغاندا باشقا ، يەنە يېڭىبىر جۇڭخۇا تورى ھىندى يېزىقى بىلەن تورى ، خەلقئارا لىنىيە ھىندى يېزىقى بىلەن تورى ، ھىندى يېزىقى بىلەن « كۆۋرۈك » ژۇرنىلى ، يان تېلېفون ئابۇنىچىلىرى ، مىكرو بىلوگ جامائەت پىكىر ئالماشتۇرۇش سۇپىسى ، Facebook ۋە Twitter غا . 

ھىندى تىلى رادىيو ئاڭلىغۇچىلار جەنۇبىي ئاسىيادىكى ھەر قايسى دۆلەتلەرگە تارقالغان ، ھىندىستان باشقا باڭلادېش , مالايسىيا , پاكىستان , فىجى , نېپال قاتارلىق دۆلەتلەرنىڭ ھەممىسىدە نۇرغۇن ئاڭلىغۇچىلار . يېقىنقى يىللادىن بۇيان , كۆرسىتىش سۇپىسىغا ئەگىشىپ ئۈزلۈكسىز كۆپەيدى ، ھىندى تىلى رادىيو ۋە تور بىكەتنىڭ ھىندىستاندا تاماشىبىنلارغا يەتكۈزگەن تەسىرى بارغانسېرى چوڭايدى ھەر يىلى 200 نەچچە مىڭ پارچە خەت كېلىپ فۇنكسىيە ساقلاپ . تېخىمۇ ياخشى ھىندى تىلى رادىئو ئاڭلاش ، ئۆز ئارا ئالماشتۇرۇش ، ئاڭلاش ، ھېس ، يىندۇ , باڭلادېش , پاكىستان , نېپال قاتارلىق دۆلەتلەردە تەخمىنەن 600 نەچچە يەنە كەينى - كەينىدىن قۇرۇلدى ھىندى تىلى رادىيو ئاڭلىغۇچىلار كۇلۇبى .

   يېقىنقى يىللادىن بۇيان , ھىندى تىلى رادىئو بۆلۈمى پىلانلىغان ، توقۇلما , كۆپ تۈرلۈك چوڭ تىپتىكى پائالىيەت قاتناشتى ، بۇنىڭ ئىچىدە ، « جۇڭگولۇقلار ئويۇن ھىندىستاننىڭ ناخشا - ئۇسسۇل « تور مۇسابىقىسى ، « جۇڭگو چېتىگە جايلاشقان . 10 چوڭ دوست » توردا باھالاش ، « جۇڭگو شەھەر تىزىملىكى « يەر شارى تور باھالاش ، « مەن ئارزۇ ئولىمپىك تەنھەرىكەت مۇسابىقىسى » ، « جۇڭگو - جەنۇبىي ئاسىيا يەرمەنكىسى » نىڭ تېما ناخشىسى ناخشىلىرىنى قوبۇل قىلىش پائالىيىتى قاتارلىقلار . بۇندىن تاشقىرى , ھىندى تىلى رادىئو بۆلۈمى يازغان « خەنزۇ تىلى ، ھىندى تىلى تۈرگە ئايرىش لۇغىتى » ، تاماملاپ ، ھىندىستان نەچچە يۈز قىسىملىق تېلېۋىزىيە تىياتىرى « مۆجىزە » نى تەرجىمە قىلىپ ۋە « كۈندىلىك خەنزۇتىلى » " خۇشال خەنزۇ تىلى " , " مەندىن خەنزۇ تىلى " , « خەنزۇ تىلى 800 خەت » قاتارلىق كىتابلارنى تەرجىمە خىزمىتى.

     ھىندىستان دۇنيادىكى قەدىمكى مەدەنىيەتلىك دۆلەت ، مەشھۇر قەدىمىي ئىزلار كۆپ , بۇنىڭ ئىچىدە ئەڭ داڭلىق تاج مەھەل مەقبەرىسى ، بەزىلەر ئېغىزلىق ئىمارەتلەر بار مۆجىزە دېگەن چىرايلىق نامى بار ، ئۇنىڭ ئىمارەتلىرى ناھايىتى ھەيۋەتلىك بولۇپ ، سىلەر يەنە ئازراق ئۆگىنىدۇ , پۈتۈنلەي ئاپئاق مەرمەر تاشتىن ياسالغان . نوپۇسى دۇنيادا ئىككىنچى ئورۇندا تۇرغان . 10 چوڭ مىللەت ۋە نۇرغۇن كىچىك مىللەتلەر ، تېلۇگۇ 46.3 ％ نى ئىگىلىدى ، تېلۇگۇ مىللىتى % 8.6 ، بېنگال مىللىتى % 7.7 ، ماراتى مىللىتى % 7.6 ، تەمىل مىللىتى ۋە % 7.4 % 4.6 ۋە گۇجەرەت مىللىتى ، كاننادا مىللىتى % 3.9 ، مالايالام % 3.9 ، ئورىيا مىللىتى % 3.8 ، پەنجاب مىللىتى ، % 2.3 . ئىنگلىز تىلى ۋە ھىندى تىلى بىردەك ھۆكۈمەت تىلى . تەخمىنەن قىلىنغان 83 % ئاھالە ھىندى دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ ، قالغانلىرى ئىسلام دىنى ( % 11 ) ، خىرىستىيان دىنى ( % 2 ) ، شىك دىنى ( % 2 ) ، بۇددا دىنى ( % 1 ) ۋە جاينا دىنى ( % 1 ) قاتارلىقلار بار . 

     تىل سىستىمىسى : ھىندى - ياۋروپا تىللىرى سىستېمىسى ھىندى تىللىرى گۇرۇپپىسى ھىندى تىلىنى قوللىنىدۇ .

ھىندىستاننىڭ چوڭ شەھىرى،ھىندى تىلى 800 مىليون كىشىگە يېتىدۇ، لېكىن تەسىر كۈچىدە ئىنگلىز تىلىغا يەتمەيدۇ ، ھىندىستان دىپلوماتىيە دۆلەت ئىشلىرى مىنىستىرى شالما  يېقىندا مۇنۇلارنى بىلدۈردى : ھىندى تىلى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى خىزمەت تىللىرىنىڭبىرى . گەرچە ھۆكۈمەت ھىندى تىلىنىڭ خەلقئارادىكى ئورنىنى زور كۈچ بىلەن ئىلگىرى سۈرۈگەن بۇلسىمۇ ، لېكىن ھىندىستاننىڭ ئىجتىمائىي تۇرمۇشىدا ئىنگلىز تىلى يەنىلا كۈچلۈك ئورۇندا تۇرىدۇ.

ھىندى تىلى بىلىدىغان 800 مىليون ئادەم بار 

شالما بىلەن كۆرۈشتى ، ھىندى تىلى خەلقئارا يىغىن كېلەر يىلى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى باش شتابى تۇرۇشلۇق جاي ـــ نيۇيوركتا ئۆتكۈزۈلگەن ، بۇ ھىندىستاننىڭ ھىندى تىلى خەلقئارادا كېڭەيتىش مۇھىم ھالقىسى . ھىندىستاننىڭ ھىندى تىلى ب د ت ئوتتۇرىغا قويغان مۇھىم بىر سەۋەبى شۇ تىلنىڭ سانى چوڭ سۆزلەپ ، يەر شارى خەنزۇ تىلى قالسىلا ، ئەنگلىيە ئېشىپ كەتتى ، غەرب , ئېگىز , ئۇسۇلى ۋە ئافغانىستان قاتارلىق تىل . ستاتىستىكىغا ئاساسلانغاندا , ھىندىستاندا ھىندى ئانا تىل سانى 180 مىليون ، ئۇنى كۈندىلىك تۇرمۇشتا كۆپ ئىشلىتىدىغانلدر 450 مىليون بار ، ئېلىپ ئاددىي ئالماشتۇرۇش پائالىيەتلىرىگە قاتناشقانلار پۈتۈن مەملىكەت نوپۇسىنىڭ % 73 ، 800 مىليونغا يېقىنلىشىدۇ. 

     پاكىستان دۆلەت تىلى ئوردۇ تىلى بىلەن ھىندى تىلى ئاساسىي جەھەتتىن ئوخشاش بىر خىل تىل ، بۇ ئىككى خىل تىل بىلىدىغان ئادەم ئاغزاكى پىكىر ئالماشتۇرۇش تەس ئەمەس . نېپال تىلى سىندى تىلى بىلەن شۇنداقلا بىلەن ناھايىتى ئوخشىشىپ كېتىدۇ . 2001 ) ئاساسلىقى بۇتان ، بېنگال ۋە سىرى لانكا ، ھىندى تىلى سۆزلىيەلەيمەن ئۇقىدىغانلارمۇ ئاز ئەمەس . بۇندىن تاشقىرى , ھىندى تىلى ماڭغان ، ماۋرىتىئۇس , گۋىئانا , سۇرىنام , ترىنىداد ۋە توباگو ۋە ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى قاتارلىق دۆلەتلەرنىڭ مۇھىم ئاز سانلىق مىللەت تىل ، چۈنكى ئۇ يەردە نۇرغۇن ئەۋلادى . بۇندىن تاشقىرى , ھىندىستان گۈزەل ، گۈل , جەنۇبىي ئافرىقا قاتارلىق دۆلەت ئىلكىدىكى نۇرغۇن كۆچمەنلەر ، ھىندى كۆچمەنلەر ئارىسىدا ناھايىتى ئومۇملاشقان. 

   ھىندىستان ھۆكۈمىتى ھىندى تىلىنىڭ ئورنىنى تىرىشىپ ئۆستۈرۈۋاتىدۇ، ئالدى بىلەن ھىندىستان ھارماي تىرشىش ئارقىلىق چوڭ دۆلەت ئارزۇسى بىلەن مۇناسىۋەتلىك . ئومۇميۈزلۈك مۇنداق دەپ قارىدى : تىل بىر خىل يۇمشاق ئەمەلىي كۈچىنى ئاستا - ئاستا غايەت زور تەسىر كۈچى . ب د ت بەش ئەھكام تىلنىڭ رولى ناھايىتى ئەھمىيەت بېرىدۇ ، ھىندىستان تەبىئىي شۇنداقلا دەپ قويغان . ئىككىنچى , ھىندىستان خەلقئارا سەھنىدە ھەر خىل روشەن ئوبرازى ئۈچۈن مىللىي تىل . ئەگەر باشتىن - ئاخىر باشقىلارنىڭ تىل ، قانچىلىك سەل ئوڭايسىزلىنىپ قالىدۇ . ئۈچىنچى , ھىندىستان سىرتقا ئېچىۋىتىشىنى كېڭەيتىشنىڭ ئېھتىياجى . دېسىڭىز ، تاشقى دۇنيانى تېخىمۇ ياخشى ئۆزىنى چۈشىنىش ، چوقۇم قارشى تەرەپنى چۈشىنىش ئۆز تىلى بار . 

     ھىندىستان ئىنگىلىز تىلى شەرەپ بىلىدىغان بولسىمۇ ، لېكىن ھەقىقىي ئىنگلىز تىلىنى ئىگىلەپ ئادەم ئومۇمىي نوپۇسنىڭ % 5 ، ئىنگلىزچىنى ئانچە - مۇنچە بىلمەك ئادەملەرنىڭ ھەممىسى ئۇنىڭ ئۈستىگە يەنە 15 ％ ئاشتى . ئەگەر بىلمىسىڭىز ھىندىستان مىللىي تىل بولمىسا ، ھىندىستان چوڭقۇر ئىگىلەپ ، بۇ مىللىي تومۇرى بىلەن روھ تېخىمۇ سۆز ئاچقىلى بولمايدۇ . 2006 _ يىلى ھىندىستان ئاساسلانغاندا ، ئەڭ يېڭى گېزىت ئوقۇرمەنلەر تەكشۈرۈش نەتىجىسى ، ھىندى يېزىقى بىلەن گېزىتى بولغان « ئويغىنىش گېزىتى » مەملىكەت بويىچە <2110万> ئوقۇرمەنلەر ، ئۇدا ئىككى يىل بىرىنچى ئورۇندا تۇردى . بۇ رەتكە تىزىلغان ئالدىنقى ئون گېزىت ، ھېچقانداق بىر ئىنگلىزچە گېزىت . « ھىندىستان ۋاقىت گېزىتى » ئىپادىسى ئەڭ ياخشى بولغان ئىنگىلىزچە گېزىت ، پۈتۈن مەملىكەتتىكى ئوقۇرمەنلەر 7 مىليون 500 مىڭ ، بۇنىڭ ئىچىدە % 57 مەركەزلەشتۈرۈپ يېڭى دېھلى ۋە بومباي ۋە بانگالور ئۈچ چوڭ شەھەر . ھىندىستان « بوللىۋود » بار كىنو ھىندىستان ئاممىۋى مەدەنىيەتنىڭ مەركەزلىك ئىپادىسى ، شۇنداقلا ھىندىستان ئۆز قىياپىتى بىلەن سېھرىي كۈچى كۆزنەك . لېكىن , بۇ رەسىملەرنىڭ كۆپىنچىسى ھەممىسى ھىندى تىلى. 

    گەرچە ھىندى تىلى جەھەتتە قولغا كەلتۈرۈلگەن نەتىجىلەرنى كېڭەيتىش ، لېكىن ھىندى تىلىدا بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ خىزمەت تىلىنىڭ يەنە ناھايىتى ئۇزۇن يول . مۇھىم بىر سەۋەب شۇكى ، ھىندى تىلى ھىندىستاندا دۆلەت ئىچىدە تېخى كۈچلۈك ئورۇن شەكىللەنگەن ، بۇ يەردىكى كۈچلۈك مۇتلەق سانى ئەمەس ، بەلكى تەسىر كۆرسىتىدۇ . 

     ھىندىستاندا , ئىنگلىز تىلىنى ئىگىلەپ نوپۇس نىسبىتى ئاز ، لېكىن تەركىبى سەرخىللار قاتلىمى ، ئىجتىمائىي يېتەكچىلىك قىلىۋاتىدۇ . ئۇلار تېخىمۇ ئادەت ئىنگلىز تىلىدا خىزمەت تىلى . ھىندىستان ئاساسىي قانۇنىدا ، ھىندى تىلى ۋە ئېنگىلىز تىلى ھۆكۈمەت تىلى ، لېكىن رېئاللىقتا ، ھىندى تىلى ھۆكۈمەت سورۇنلاردا نىقابى رولىنى ئوينايدۇ . نۇرغۇن ھىندىستان ئەمەلدارلىرى ۋە كەسپىي خادىملار ھىندى تىلى بىلەن پاراڭلىشىش بولىدۇ ، لېكىن خىزمەت ياكى بەزى مەسىلىلەر ئۈستىدە چوڭقۇر ئىزدىنىپ بولمايدۇ. 

      « جەنۇبتا » ( ئېلگار ئىجاد قىلغان كونسېرت كىرىشمە ئاھاڭى ، دەپمۇ ئاتىلىدۇ «阿拉西奥» ) , بولۇپمۇ تەمىل نەدۇ شتاتى ، ھىندى تىلىنىڭ تەسىرى يوق دېيەرلىك ئىدى . ئەگەر چەت ئەللىكلەرمۇ ھىندى تىلى ئارقىلىق ئۇلار بىلەن پاراڭلاشتى ، ئۇلارنىڭ بىرىنچى ئىنكاسىم بولسا ھەيران قالدۇرىدىغىنى ، ئاندىن دەل كەچۈرۈم سوراش ، پەقەت ئىنگلىز تىلى . ھىندىستاندىكى چوڭ شەھەر ، مەسىلەن ، يېڭى دېھلى ، بومباي , بانگالور , كالكۇتتا , ئىنگلىز تىلى يەنىلا مۇتلەق ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلەيتتى . دۇكاندىن تاۋار ئۈستىدىكى بەلگە ، بىردەك ئىنگلىزچە چۈشەندۈرۈش . كىتاپخانىدا , % 95 تىن كۆپرەكى ئىنگلىزچە كىتاب . بۇ يەردە يان تېلېفوننىڭ ھەق تاپشۇرۇش تالونىڭىز ، بانكا تالون جەدۋەل , ھۆججەت , ئاشخانا تاماق تىزىملىكىنى ھەممىسى ئىنگلىزچە قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ . ئىنگلىز تىلى يەنىلا ئەسلىدىكى سودا تىلى قىلىنىدۇ . كوچىدا مىغ - مىغ ئادەملەر ئارىسىغا ، ھىندىستان ئىنگلىز تىلى چىقىپ تۇرىدۇ . شەھەر مۇھىت تەسىرىدە ، نۇرغۇن تۆۋەن قاتلامدىكى ھىندىستانلىقلارنىڭ ھەممىسى ئاڭسىز ھالدا كۆتۈرۈلۈپ چىقىپ ، ئىنگىلىزچە سۆز . مۇخبىر قوشنىسى ياللىدى بىر تازىلىق يىگىت . ئۇ ناھايىتى قابىل ، ئەمەلىيەتتە ساۋاتسىز . بىر رەت , مەن ئۇ بېشىغا بىر پارچە كارتون جەدۋىلى ، نېمىشقا بۇنداق قول سائىتى دەپ سورىدى . يىگىت ئۆزىنىڭ « 时装表演 fashion ( مودا ) » ، بەلكى يەنە « ( ئەرزان ) » ، « made in ئبنگلىزچىدىكى anihC نىڭ ( جۇڭگودا ياسالغان ) » . ھەقىقەتەنمۇ ساۋاتسىزلارنىڭ سۆھبىتى » 时装表演 fashion » . ئۇ مەندىن بېرىپ نىمە قىلىسەن ، مەن ھىندى تىلى بىلەن بېرىپ ئالما ئېلىپ ، ئۇنىڭ چىرايىدىن گاڭگىراپ قالدىم . مەن يەنە تەكرار ئىككى قېتىم ، ئۇ يەنىلا چۈشەنمىدىم . مەن كونا ئىنگلىز تىلى » apple » يىگىت بىر مۇزىكا ئاڭلاش ، « apple مەن بىلىمەن ، ئىنگلىز تىلى بىلىشى ، ھىندى تىلى بولمايدۇ . 】