يۇمغاقسۈت

يۇمغاقسۈت بولسا كۇللۇكسىمان گۈللۈكلەر ئائىلىسىدىكى بىر يىللىق سامان غوللۇق ئۆسۈملۈك پۈتۈن چۆپى بۇلۇپ،ئېگىزلىكى 20–60 سانتىمېتىرغىچە كېلىدۇ چۆپى يىشىل رەڭلىك ئاپتونوم رايونىمىزنىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىن چىقىدۇ .

ئاساسلىقى ھۆل ئىسسىق كەيپىياتىنى تەڭشەش، توسالغۇلارنى ئېچىش،قىزىتما قايتۇرۇش،ئاغرىق پەسەيتىش،قان توختۇتۇش، سۈيدۈك ھەيدەش، ھارارەت پەسەيتىش، زەھەر قايتۇرۇش خۇسۇسىيىتى بار

ئەكىس تەسىرى

كۆپ يېسە مەنى كېمەيتىۋېتىدۇ. پالەچ ۋە سوغۇق مىجەزلىك كىشىلەرگە زىيان قىلىدۇ. نېرۋىنى ئاجىزلاشتۇرۇپ ئۇنۇتقاقلىقنى پەيدا قىلىدۇ.

يۇمغاقسۈت چۆپىنىڭ تەركىبىدە 92–98 مىللىگرام ۋىتامىن C، ئۇچۇچان ماي بار. ماينىڭ ئاساسلـىـق تەركـىبـى دېكانـال (Decanal)، نونانال(Nonanal)،لـىـنـالوئۇل (Linalool)،كاپارىنالدىھلار(Caparinaldehyal)قاتارلىقلار  بار.

قۇرۇق يۇمغاقسۈتنى سوقۇپ تالقان قىلىپ ئىستېمال قىلسا ئىشتىھانى ئاچىدۇ. تاماق سىڭدۈرىدۇ. سېسىق كىكىرىشنى يوق قىلىدۇ.

دورىلىق ئورنى 

ئۆسۈملۈك پۈتۈن چۆپى.

مىقدارى 

سۈيىدىن 30–40 مىللىلىتىر، چۆپىدىن مۇۋاپىق مىقداردا ئىشلىتىلىدۇ.

تۈزەتكۈچىسى

ھەسەل، تۇخۇم سېرىقى، دارچىن.

ئورۇنباسارى 

كۆكنار ( خەشخەش).

يۇمغاقسۈت دەمىلەنمىسى

ئېغىز ئاغرىقى،ئۇيقۇسىزلىق، ئىشتىھاسىزلىق، يۇقىرى قان بېسىم كېسىلى، ئاشقازان كۆپۈش، سۈيدۈك تۇتۇلۇش، ئۇسسۇزلۇق ئىشتىھاسىزلىق قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.

ھۆل يۇمغاقسۈتتىن 140 گرام ئېلىپ، قايناۋاتقان سۇغا سېلىپ قايناتقاندىن كېيىن، سۈيى بىلەن پۇت، قول ۋە پۈتۈن بەدەننى سۈرتۈپ يۇيۇپ بەرسە، قىزىلنى سىرتقا تەپكۈزىدۇ. 

يۇمغاقسۈت يىلتىزىدىن يەتتە تال، جامكىدىن سەككىز گرام، قومۇش يىلتىزىدىن 12 گرام ئېلىپ، سۇدا قاينىتىپ ئىچىپ بەرسە، قىزىلنى سىرتقا تەپكۈزىدۇ. 

يۇمغاقسۈتتىن 12 گرام ئېلىپ، سۇدا قاينىتىپ ئىچىپ بەرسە، قىزىلنى سىرتقا تەپكۈزىدۇ. 150 گرام ھۆل يۇمغاقسۈتنى 70 گرام سۇڭپىياز بىلەن بىللە قايناۋاتقان سۇنىڭ ئۈستىگە سېلىپ قاينىتىپ، بەدەننى يۇيۇپ بەرسە، قىزىلنىڭ سىرتقا تەپمەسلىكىگە مەنپەئەت قىلىدۇ. ھۆل يۇمغاقسۈتتىن 140 گرام ئېلىپ، سۇدا قاينىتىپ سوۋۇغاندىن كېيىن، ئۇنىڭغا بىر چىنە قېتىق قوشۇپ ئىچىپ بەرسە، تولغاققا مەنپەئەت قىلىدۇ.

كېلىش مەنبەسى (ئەسەر)

ئۇيغۇر تېبابىتى خام دورىلار ئىلمى بىرىنچى توم (سىناق نۇسخا) شىنجاڭ تېببىي ئۇنىۋېرسىتېتى.^[0]