قومۇل مۇزېي

قۇمۇل مۇزېي 1988-يىلى قۇرۇلغان بۇلۇپ، قومۇل شەھىرى نىڭ گۇاڭدۇڭ يولى 360-نومۇرلۇق ئورنىغا جايلاشقان. مۇزېي كۆرگەزمە زالىنىڭ كۆلىمى 800 كۋادرات مېتىر، ئامبار كۆلىمى 300 كۋادرات مېتىر. ھازىر قۇمۇل مۇزېيى يېڭى سارىيى قۇمۇل شەھىرى خۇەنچېڭ غەربىي يولى، رايونلارنىڭ بىر مۇھىم گۇمانىتارلىق ساياھەت مەنزىرە نۇقتىلىرى بار. 

قۇمۇل مۇزېيىدا يىغىپ ساقلانغان قەدىمكى يادىكارلىقلىرىدىن چىڭ سۇلالىسى دەۋرىگە تەۋە تاش قوراللار، برۇنزا بۇيۇملار، سـاپـال قاچا-قۇچىلار، ياغاچ جاھاز، تۆمۈر قورال-ياراغلار، يۇڭ رەخت قاتارلىقلار ھەمدە چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە كىيىم-كېچەك ۋە قۇرۇق جەسەت قاتارلىق مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىدىن 12000 تۈرى تېپىلغان،، بۇنىڭ ئىچىدە 22 خىلدىكى دۆلەتلىك 1-دەرىجىلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقى، 72 خىلى دۆلەتلىك 2 دەرىجىلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقى، 122 خىلى دۆلەتنىڭ 3-دەرىجىلىك مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرىغا تەۋە. 

قۇمۇل مۇزېيىقۇمۇل مۇزېي پۈتۈن شىنجاڭدىكى ۋىلايەتلىك دەرىجىلىك ئۇنىۋېرسال ئوتتۇرا تىپتىكى مۇزېي، قۇرۇلغاندىن بۇيان ئارخېئولوگىيەلىك قېزىش، ئىلمىي تەتقىقات، مۇزېي قۇرۇلۇشى جەھەتتە مەلۇم ئىلگىرلەش بولغان؛

1993-يىلى « قۇمۇل مەدەنىيەت يادىكارلىقلىرى تەزكىرىسى» نى نەشر قىلغان؛ 

1997-يىلى «قۇمۇل قەدىمكى مەدەنىيىتى» نى نەشر قىلدۇرغان؛ 

قۇمۇل مۇزېيى يەنە كۆپ قېتىم ئۆز رايونىدا ئارخېئولوگىيىلىك قېزىش ئىشىنى قانات يايدۇرۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە بىر قەدەر مۇھىملىرىدىن قۇمۇل تەڭرىتاغ شىمالىي يولى قەبرىستانلىقى، قۇمۇل شەپەق قەبرىستانلىقى ۋە ئاراتۈرۈك بەچىر قەبرىستانلىقى قاتارلىقلارنى دۆلەت ئىچى-سىرتىدىكى شىنجاڭ تارىختىن بۇرۇنقى تارىخ تەتقىقاتى ئۈچۈن مول ئەمەلىي ئاساس خاراكتېرلىك ماتېرىيال، قۇمۇل رايونىنىڭ برونزا دەۋرىدىكى ئارخېئولوگىيەلىك مەدەنىيەت پۈتۈن شىنجاڭ بويىچە مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ.^[0]