گېدىڭ تېغى ئابىدىسى

گېدىڭ تېغى ئابىدىسى جۇڭگونىڭ شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى موڭغۇلكۈرە ناھىيەسىنىڭ گېدىن تېغىغا جايلاشقان، بۇ ئابىدە 1761-يىلى سېلىنغان، نۆۋەتتە مەملىكەت بويىچە نۇقتىلىق قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى ئورنى. 

ئۇ چىڭ سۇلالىسى جەنۇبىي شىنجاڭدىكى قاغىلىق ناھىيەسى دىن 1000 دىن ئارتۇق كوماندىرنى ئەكىرىپ، پۈتكۈل قۇرلۇشنى ياساتقۇزغان. ئېگىزلىكى 3.3 مېتىر، كەڭلىكى 0.98 مېتىر، قېلىنلىقى 0.27 مېتىر، ئابىدە ئۈستكى قىسمى، ئابىدە گەۋدىسى، ئاستى تەرىپىگە ئۈچ قىسىمغا بۆلۈنىدۇ، ئاساسەن مۇكەممەل ساقلانغان. 

گېدىن خاتىرە مۇنارى ۋەتەننىڭ بىرلىكىنى قوغداش، مىللىي بۆلگۈنچىلىككە قارشى تۇرۇش تارىخنىڭ شاھىتى بولۇپ، بىر قەدەر يۇقىرى تارىخىي قىممەتكە ئىگە. 

ئۇنى 1760- يىلى چيەنلۇڭ خان ئون يىللىق ئۇرۇشنىڭ ئاخىرقى غەلبىسىنى خاتىرىلەش ئۈچۈن تۇرغۇزغان. ئۇنىڭغا پۈتۈلگەن يازمىلار مانجۇ، خەنزۇ، موڭغۇل، تىبەت يېزىقلىرىدا يېزىلغان.

2001-يىلى 6-ئاينىڭ 25-كۈنى گېدىڭ تېغى ئابىدىسى چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى مەدەنىيەت يادىكارلىقى بولۇش سۈپىتى بىلەن، گوۋۇيۈەن 5-قېتىملىق 3-تۈركۈمدىكى مەملىكەت بويىچە نۇقتىلىق مەدەنىيەت يادىكارلىقى قوغداش ئورنى تىزىملىكىگە كىرگۈزگەن.