مۇلاۋ مىللىتى

مۇلاۋ مىللىتى ھەر ئايدا دېگۈدەك بايرام ئۆتكۈزىدۇ. 3-ئاينىڭ 3-كۈنى «پوۋاڭجې» بايرىمى(شاۋئېر بايرىمى دەپمۇ ئاتىلىدۇ) بولۇپ، ھەرقايسى كەنتلەر نەزىر-چىراغ ئۆتكۈزىدۇ، 4-ئاينىڭ 8-كۈنى كالا بايرىمى، بۇ كۈنى بىر يىل جاپا چەككەن كالىلار ئارام ئالدۇرۇلىدۇ، 5-ئاينىڭ5-كۈنى «دۇەنۋۇ بايرىمى» كۆپچىلىك قەغەز كېمىلەرنى كۆتۈرۈپ ئېتىزلارنى ئارىلاپ ھاشارات قوغلاپ، مول ھوسۇلغا كاپالەتلىك قىلىشنى مەقسەت قىلىدۇ، 8-ئاينىڭ 15-كۈنى يىگىتلەر بايرىمى، ياش ئوغۇل-قىزلار ئىجتىمائىي پائالىيەت ئېلىپ بارىدۇ. بولۇپمۇ ھەر يىلى بىر قېتىم ئاددىي تەبرىكلىنىدىغان، ھەر ئۈچ يىلدا بىر چوڭ تەبرىكلىنىدىغان «يىفەن بايرىمى» تېخىمۇ قىزىق بولىدۇ. يىفەن بايرىمى ھەر يىلى باش قىشتىن كېيىنكى قۇتلۇق كۈندە ئۆتكۈزۈلىدۇ. مۇلاۋ تاغلىق كەنتلىرىدە تاڭ سەھەردىن باشلاپلا دۇمباق ئاۋازلىرى ياڭراپ، ناخشا ئاۋازى ئۈزۈلمەيدۇ. كىشىلەر چوشقا، قويلارنى ئىبادەتخانىلارغا ئەكېلىپ قۇربانلىق قىلىپ، ئادەملەر ۋە چارۋا ماللارنىڭ ئامانلىقىنى تىلەيدۇ. كۈندۈزى شىر-ئەجدىھا ئۇسسۇلى ئويناپ، ئاخشىمى مەشئەل يېقىپ ئويۇن كۆرىدۇ. 

مۇلاۋلارنىڭ تەخمىنەن %90 ى گۇاڭشىنىڭ لوجىڭ مۇلاۋ ئاپتونوم ناھىيىسىدە توپلىشىپ ئولتۇراقلاشقان، ئاز ساندىكىلىرى يىشەن، ليۇچىڭ قاتارلىق 20 نەچچە ناھىيە، شەھەردە تارقاق ئولتۇراقلاشقان. مۇلاۋ مىللىتىنىڭ ئۆز تىلى بار، كۆپ ساندىكىلىرى خەنزۇ تىل-يېزىقىنى ئىشلىتىدۇ. 

مۇلاۋ مىللىتى يېشىل رەڭلىك كىيىم-كېچەكنى ياقتۇرىدۇ. چىڭ سۇلالىسى دەۋرىدە ئاياللار كاناي يوپكا كىيگەن، ھازىر پېشى چوڭ چاپان، ئۇزۇن ئىشتان كىيىدۇ، چېچىنى ئۆرۈپ تۈگۈۋالىدۇ، ھالقا، بىلەزۈك، ئۈزۈك تاقايدۇ. ئەرلەر ئۇدۇل پەشلىك كىيىم كىيىدۇ. يېمەكلىكتە گۈرۈچ، كۆممىقوناق، ياڭيۇ تۈرىدىكىلەرنى ئاساس قىلىدۇ، لازا ۋە يېپىشقاق گۈرۈچ تامىقى يېيىشنى ياقتۇرىدۇ، مۈشۈك، يىلان گۆشىدىن پەرھىز تۇتىدۇ. تۇرالغۇ ئۆيلىرىنىڭ كۆپىنچىسى تېمى لاي بىلەن قوپۇرۇلغان، ئۆگزىسىگە كاھىش قويۇلغان بىر قەۋەتلىك ئۆي. ئۆي ئىچىدە كۆمۈر قالايدىغان يەر ئوچىقى بار.

 مۇلاۋلار خەلق ناخشىسى ئېيتىشقا ماھىر. «زۇپو» ياش ئوغۇل-قىزلارنىڭ بىر خىل ئىجتىمائىي پائالىيىتى بولۇپلا قالماستىن، ئۇ يەنە مۇھەببەتلىشىش ئۇسسۇلى، ئۆتمۈشتە، قىز تەرەپ «ئەر ئۆيىدە تۇرماي» ، تۇغۇتلۇق بولغاندىن كېيىن ئاندىن ئەرنىڭ ئۆيىگە قايتىپ كېلىپ تۇرىدىغان ئادەتلىرى بولغان .^[0]