مەن تۆۋەندە جۇڭگودىكى 56 مىللەتنىڭ كىيىنىشى،مىللەت ئاتالغۇسى ۋە قۇت بەلگىسى  قاتارلىقلارنى خەنزۇچە تور بەتلەردىن توپلاپ تەرجىمە قىلىپ يوللىدىم،كۆرۈپ باققايسىلەر.

جۇڭگودىكى 6چوڭ مىللەت.俗称的中国五大民族

خەنزۇ
بۇلارنىڭ نوپۇس ئومۇمى سانى بىر مىليارت يۈز مىليون بولۇپ،پۈتۈن جۇڭگو نوپۇسىنىڭ 92پىرسەنتىنى ئىگەللەيدۇ.



ئۇيغۇر
ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسى 8مىليون390مىڭدىن كۆپرەك. شىنجاڭ،كۆپ قىسمى  تەڭرىتاغنىڭ جەنۇبىدىكى يېشىل بوستانلىق رايونلاردا ياشاپ كەلمەكتە.
ئۇيغۇرلارنىڭ تارىخى مىلادىدىن بۇرۇنقى3-ئەسىردە تەڭرىتاغلىرىنىڭ شىمالى بىلەن بايقال كۆلىنىڭ جەنۇبىدىكى بىپايان زېمىندا ياشىغان «دىڭلىڭ›› (丁零)لارغا تۇتىشىدۇ. مىلادى3-ئەسىردىن ئىلگىرى دىڭلىڭلار «دى››(狄)لار دەپ ئاتالغان. 3-ئەسىردىن كېيىن «دى››لار«چىلى››(«敕勒››) ياكى «گاۋچې››( «高车ئېگىز ھارۋىلىقلار—قاڭقىللار) دەپ ئاتالغان. مىلادى 390-يىلى خەنزۇچە يازما خاتىرىلەردە «يۇەنخې››(«袁纥››) دېگەن مىللەت نامى خاتىرىلەنگەن، يۇەنخېلار قاڭقىللار ئېلىنىڭ تەركىبىي قىسمى ئىدى. يۇەنخې ۋە تارىخىي خاتىرىلەردە كېيىنچەرەك ئۇچرايدىغان «ۋېيخې››(韦纥)، «خۇيگۇ›› قاتارلىقلار «Uyghur›› نىڭ ئوخشاشمىغان تارىخىي دەۋردىكى ئاھاڭ تەرجىمىسىدۇر.
ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى ۋە يېزىقى بار.
ئۇيغۇرلار ناھايىتىمۇ ئىشچان،باتۇر، ھايالىق، مېھماندوست خەلق.
ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ.
ئەر-ئاياللار دوپپا كىيىدۇ.
ناخشا-ئۇسۇلدا ئالاھىدىلىكى بار.




خۇيزۇ
بۇلارنىڭ نوپۇسى 8مىليون 630مىڭ مىڭدىن ئاشىدۇ،ئاساسلىقى نىڭشىيا،گەنسۇ،چىڭخەي،خېنەن،خېبىي،شەندۇڭ،يۈننەن قاتارلىق ئۆلكە ۋە ئاپتونۇم رايونلاردا ئولتۇراقلاشقان.ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ.



مانجۇ
بۇلارنىڭ ئومۇمى نوپۇسى 9مىليون821مىڭدىن ئاشىدۇ،بۇلارنىڭ كۆپچىلىكى شەرقى شىمالدىكى ئۈچ ئۆلكە ۋە لىياۋنىڭ ئۆلكىلىرىگە ئولتۇراقلاشقان.ئاز بىر قىسمى جۇڭگونىڭ ھەر قايسى رايونلىرىغا تارقالغان.2000يىللىق تارىخقا ئىگە مىللەت.لىياۋ،سۇڭ،يۇەن،مىڭ سۇلالىلىرى دەۋرىدە “女真”يەنى<جۇرجىتلار>دەپ ئاتالغان.ئۇلارنىڭ ئۆزلىرىنىڭ تىلى ۋە يېزىقى بار.



موڭغۇل
بۇلارنىڭ نوپۇسى 4مىليون800مىڭدىن ئاشىدۇ،بۇلار ئاساسلىقى ئىچكى موڭغۇل،شىنجاڭ،گەنسۇ،چىڭخەي،خېيلۇڭجىياڭ،جىلىن،لىياۋنىڭ قاتارلىق ئۆلكە،ئاپتونۇم رايونلارغا تارقىلىپ ئولتۇراقلاشقان.ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىل-يېزىقى بار.ئۇلارنىڭ تىلى ئالتاي تىل سېستىمىسىغا تەۋە.



زاڭزۇ (تىبەتلىكلەر)
بۇلارنىڭ نوپۇسى 4مىليون539مىڭدىن ئاشىدۇ،ئاساسلىقى شىزاڭ،چىڭخەي،خېبېي،خۇاڭنەن،خەينەن،گولو قاتارلىق ئۆلكە،ئاپتونۇم رايونلارغا تارقىلىپ ئولتۇراقلاشقان. خەنزۇ تىلىدا زاڭزۇ دەپ ئاتالغان.تىبەتلىكلەر تىلىدا،شىزاڭ ،"博"يەنى <مولچىلىق>دىگەن مەنىنى بىلىدۇرىدۇ.بۇ يەردە ياشاۋاتقان تىبەتلىكلەر ئۆزلىرىنى "博巴" يەنى
بود-پالار (شىزاڭنىڭ جەنۇبىدىكى تىبەتلىكلەر)دەپ ئاتايدۇ.
شىزاڭدىكى تىبەتلىكلەرنىڭ نوپۇسى بىر مىليون300مىڭدىن ئارتۇق بولۇپ،شىزاڭ نوپۇسىنىڭ 95پىرسەنتىنى ئىگەللەيدۇ.ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى ۋە يېزىقى بار.



داۋامى ئىنكاس سۈپىتىدە يوللىنىدۇ.

جوڭگۇدىكى 5 چوڭ مىللەت  ئىچىدە ئۇيغۇرلار  يوقكىنا .......... توۋا
بىزمۇ 9 مىليۇندىن كۆپقۇ ........

ئۇيغۇر توتېمى توغرىسىدا ئەستايىدىل يازمىسىڭىز سىزنى كالتەكلەشكە ھەر ۋاقىت تەييارمەن.

ھەجەپ نوپۇسى بەش مىليۇنغا يەتمەيدىغان قالماق، تىبەتلەرنى يىزىپ كىتىپسىز، نىمىشقا ئۇلاردىن خىلى كۆپ نوپۇسقا ئىگە بولغان ئۇيغۇرنى يازمىدىڭىز؟!  سىز  ئۇيغۇر ئەمەسمۇ يا ؟!
ئۆز مىللىتىنى باشقا مىللەتلەر قاتارىدا تونۇشتۇرالمىغان سىزدەك ئادەمنىڭ بۇنداق تىمىنى يوللىغىنىڭىزدىن يوللىمىغىنىڭىز ياخشى! ئاشۇ مىللەتلەر قاتارىدا ئۇيغۇر مىللتىمنىڭ نۇرانە ئەھۋالىنى كۆرۈپ پەخىرلىنىپ كىتىدىغان بولدۇم دەپ كىرىپتىمەن بۇتىمىغا، ئىسىت !
جۇڭگۇدىكى بەش چوڭ مىللەتمىش تىخى، بىلىپ قويۇڭ، ئۇيغۇرنىڭ نوپۇسى جۇڭگۇدا خەنزۇ، جۇاڭزۇ، مانجۇ، خۇيزۇدىن قالسىلا  بەشىنجى ئورۇندا تۇرىدۇ. زاڭزۇ، مۇڭغۇللار ئۇنىڭدىن كىيىن تۇرىدۇ. سىز بايا تىخى خەنزۇلاردىن قالسىلا نوپۇسى ئەڭ كۆپ بولغان مىللەت جۇاڭزۇنى تىلغا ئالماپسىز،  ئەتراپلىق بىلىمگە ئىگە بولغاندىن كىيىن ئاندىن تىما يوللاڭ، سۆيۈملۈكۈم قىرىندىشىم !

خاتا يېرى بولسا چىرايلىق تۈزۈتۈڭلار. بىلىمىڭلار كۆمۆلۈپ قالمىسۇن، ...
بىز 9مىليوندىن ئاشىمىز ئالمىچى. شەيتىنىڭىز 9مىليون كۆسۈتىۋاتامدۇ بىزنى، ئاز دىگەندىمۇ 20مىليونچە بار. <قايسى كىتابتىن كۆردۈم>

Totem نىڭ دىگنى توغرا ..مەنمۇ مۇشتۇمۇمنى  لازا -ئاچىقسۇغا چىلاپ كىردىم ،،،،،،،،،،ئوبدان ئويلىنىپ يىزىڭ .....ئۇيغۇرنى ..................

گۈزەل ھەدە، سىز پايدىلىنىش قىممىتى بار ئۆزگىچە تېمىلارنى يوللاپ تۇرىۋاتىسىز، ئەجىرىڭىزگە كۆپ رەھمەت~!

بۇ تىما ئۈچۈن سىڭدۇرگەن ئەجرىڭىزگە كۆپ رەخمەت .بايا يازغان ئىنكاسىم ئۆچۇرلۇپ كىتىپتۇ ،يەنە قايتا يازدىم .قارىسام قايتا يوللىغاندەك قىلىسىز .داۋامىنى كۆرۇپ چىققۇم بار .

Quote:

بۇ مەزمون 3 - قەۋەتتىكى alturk008 نىڭ 2008-03-26 20:18 دە يوللىغان يازمىسى“”:
ھەجەپ نوپۇسى بەش مىليۇنغا يەتمەيدىغان قالماق، تىبەتلەرنى يىزىپ كىتىپسىز، نىمىشقا ئۇلاردىن خىلى كۆپ نوپۇسقا ئىگە بولغان ئۇيغۇرنى يازمىدىڭىز؟!  سىز  ئۇيغۇر ئەمەسمۇ يا ؟!
ئۆز مىللىتىنى باشقا مىللەتلەر قاتارىدا تونۇشتۇرالمىغان سىزدەك ئادەمنىڭ بۇنداق تىمىنى يوللىغىنىڭىزدىن يوللىمىغىنىڭىز ياخشى! ئاشۇ مىللەتلەر قاتارىدا ئۇيغۇر مىللتىمنىڭ نۇرانە ئەھۋالىنى كۆرۈپ پەخىرلىنىپ كىتىدىغان بولدۇم دەپ كىرىپتىمەن بۇتىمىغا، ئىسىت !
جۇڭگۇدىكى بەش چوڭ مىللەتمىش تىخى، بىلىپ قويۇڭ، ئۇيغۇرنىڭ نوپۇسى جۇڭگۇدا خەنزۇ، جۇاڭزۇ، مانجۇ، خۇيزۇدىن قالسىلا  بەشىنجى ئورۇندا تۇرىدۇ. زاڭزۇ، مۇڭغۇللار ئۇنىڭدىن كىيىن تۇرىدۇ. سىز بايا تىخى خەنزۇلاردىن قالسىلا نوپۇسى ئەڭ كۆپ بولغان مىللەت جۇاڭزۇنى تىلغا ئالماپسىز،  ئەتراپلىق بىلىمگە ئىگە بولغاندىن كىيىن ئاندىن تىما يوللاڭ، سۆيۈملۈكۈم قىرىندىشىم !

سىز بەك بىلىملىك بولسىڭىز،بالدۇرراق ئۆزىڭىزلا يوللىسىڭىز بوپتىكەن.بىلمەي قاپتىمەن.ئالدىراپ كېتىپ يوللاپ ساپتىمەن-دە؟

بىر دەپ چىداپ تۇرۇپ،تېما تۈگىگەندە گېپىڭىز بولسا قىلىڭ-ھە؟

ئالدى بىلەن ئاۋۇ باش سۈرىتىڭىزنى ئوڭشاپ كېلىپ،ماڭا ئۇيغۇردىن دەرس ئۆتۇڭ.

مەن تېخى شىنجاڭدىكى مىللەتلەر دىگەن ئابزاسقا كەلمىدىم.سىز بەك بىلىملىك،مىللى غورۇرىڭىز كۈچلۈك بولسا،مۇشۇ تېمىنى ئېلان قىلغان خەنزۇچە تور بەتكە كىرىپ،ئەسلى ئىگىسىگە سۆزمەنلىك
قىلىڭ.

سىز 5مىللەتنىڭ ماتىرىيالىنى كۆرۈپلا،چىچاڭشىپ،باشلىرىڭىزنى گىلدىڭشىتىپ كەتمەي،ماۋۇ تېما تۈگىگەندە،يەنە قۇسۇر تېپىپ،زەھىرىڭىزنى سانجىسىڭىزمۇ ئۈلگۈرىسىز.

ھەقىقەتەن ياخشى تىمىدىن بىرنى يوللاپسىز، داۋامىغا تەشنا بىز.

توتېم (Totem ) شىمالى ئامېرىكىدىكى ئىندىئانلارنىڭ بىر قەبىلىسىنىڭ تىلى بولۇپ ، مەنىسى - « ئۇنىڭ ئۇرۇقى » دىگەن سۆزدىن كېلىپ چىققان . بۇ سۆز قەدىمكى تۈركىي تىلىدا « ئونگۈن » دېيىلىپ ، « ئوزۇق بولسۇن » ، « قۇتلۇق بولسۇن » دىگەن مەنىنى ئىپادىلىگەن .
توتېم - بىر ئۇرۇقنىڭ پۈتۈن ئەزالىرىنى مۇقەددەس ھېسابلىغان بەزى مەخلۇقاتلار ۋە نەرسىلەردىن ئىبارەت .
بۇلار بەزىدە بىر ھايۋان ، بەزىدە بىر ئۆسۈملۈك ، بەزىدە دېڭىز ، يامغۇر ۋە يۇلتۇزلار بولاتتى . ئومۇمەن ئۇرۇق ئەزالىرى ئۆز توتېملىرىنى ئىتىقاد سىمۋولى سۈپىتىدە چېدىرلىرىغا ، قالقانلىرىغا ، بايراقلىرىغا ... سىزىشاتتى .



ھايۋانلارغا ئېتىقاد قىلىش دۇنياۋى ئومۇملۇققا ئىگە بولغان ئىپتىدائىي ئېتىقاد شەكىللىرىنىڭ بىرى بولۇپ ، ھەر قايسى خەلقلەرنىڭ ئېتىقادىدا ئوخشىمىغان شەكىلدە كۆزگە چېلىقىدۇ .
ئېلىمىزنىڭ قەدىمكى ئەپسانىلىرى توپلىمى « شەنخەيجىڭ » ( دېڭىز - ئوكيانلار تەزكىرىسى ) دىكى يېرىمى ئادەم ، يېرىمى ھايۋان سۆرەتلىك ئوبرازلاردىن ، ئېلىمىزدە ھايۋانلارغا چوقۇنۇش ئېتىقادىنىڭ كەڭ يېيىلغانلىقىنى كۆرگىلى بولىدۇ . ھەممىگە تونۇش بولغان نويۋا بۇ جەھەتتە ۋەكىللىك خارەكتىرىگە ئىگە « ئادەم يۈزلۈك ، يىلان تەنلىك » ئايال ئىلاھتۇر . ئۇنىڭدىن باشقا ، « شەنخەيجىڭ » ( دېڭىز - ئوكيانلار تەزكىرىسى ) دە يەنە يۈزى ئادەمگە ، تېنى ئەجدىھاغا ، ئاتقا ، كالىغا ، چوشقىغا ، قۇشقا ئوخشايدىغان تىلسىملىق ئوبرازلار ئاز ئەمەس .
قەدىمكى مىسىر ، يۇنان ، رىم ، ھىندى ئەپسانىلىرىدىمۇ ھايۋانلار ئېتىقادى ھامان گەۋدىلىك ئورۇندا تۇرىدۇ . قەدىمكى مىسىر ئەپسانىلىرىدىكى ئادەم ياراتقۇچى چوڭ ئىلاھ مىرنوم بۆرە باشلىق ، ئادەم تەنلىك قىلىپ سۈرەتلەنگەن . « ئوغۇزنامە » دە ئوغۇزخان « پۇتى بۇقا پۇتىدەك ، بېلى بۆرە بېلىدەك ، مۈرىسى قارا بۇلغۇن مۈرىسىدەك ، كۆكسى ئېيىق كۆكسىدە ئىدى . پۈتۈن بەدىنىنى قۇيۇق تۈك باسقان ئىدى » دەپ ھايۋان سۈپەتلىك قىلىپ تەسۋىرلىنىدۇ . قەدىمكى ھىندىستاننىڭ « ھىندۇئىزم » دىنىدا كالىنى « خۇدا » دەپ ئۇنىڭغا ئېتىقاد قىلىدۇ . شۇڭا ھېندىستاندا بىر كالىنى ئۆلتۈرۈپ قويۇش بىر بىراھماننى ئۆلتۈرگەندەك ئەپۇ قىلىنمايدىغان گۇناھ ھېسابلىنىدۇ . شۇ سەۋەبتىن ، ھىندىستاندا ھازىرغىچە كالا ئادەمدىنمۇ ئېتىبارلىق ياشاپ كەلمەكتە .



ھايۋانلارغا بولغان ئەنە شۇنداق يۈكسەك چوقۇنۇش ئاساسىدا توتېم ( توتېمىزم ) پەيدا بولغان . ھايۋانلارغا چوقۇنۇش بىلەن توتېمىزم پۈتۈنلەي بىر نەرسە ئەمەس . چۈنكى ئىپتىدائىي ئىنسانلارنىڭ ھايۋانلارغا چوقۇنۇش ئېتىقادى ئومۇمى خارەكتىر ئالغان .
ئىپتىدائىي ئىنسانلارنىڭ نەزىرىدە توتېملار ئىنسانلارغا قارىغاندا ناھايتى زور ئىقتىدارغا ئىگە بولغاچقا ياكى ئىلاھ دەپ قارالغاچقا ، ئۇلارغا چېقىلىش قەتئىي مەنئى قىلىنغان . بۇ ناھايتى ساددا چۈشەنچە بولسىمۇ ، لېكىن ئەينى تارىخى شارائىتتا ئىپتىدائىي ئورۇق ئەزالىرى بۇ خىل خىيالى تەسەۋۇرنىڭ ياردىمى بىلەن ئۆزىلىرىنىڭ باشقا ئورۇق كوللىكتىپىدىن پەرىقلىق ئىكەنلىگىنى بەلگىلىگەن .
ئۇيغۇرلارنىڭ قەدىمكى ئەجدادلىرى ئومۇمى يۈزلۈك ھالدا بۆرىنى توتېم قىلغان .
ئاتمۇ قەدىمكى ئۇيغۇرلارنىڭ نەزەرىدە ئالاھىدە ھايۋان دەپ قارالغان . ئونىڭدىن باشقا ، كالا ئۇيغۇرلارنىڭ بەزى ئورۇق - قەبىلىلىرى ئىززەتلىگەن ھايۋانلاردىن بىرى .
قەدىمكى ئۇيغۇرلار ئارىسىدا يەنە شىر ( ئارسىلان ) ، تۆگە ( بۇغرا ) ۋە ئەجدىھاغا چوقۇنۇپ ، ئۇلارنى توتېم قىلغان ئورۇق - قەبىلىلەرمۇ بولغان .
قەدىمكى ئۇيغۇرلار ئارىسىدا بەزى ھايۋانلارغا چوقۇنۇش ئېتىقادىدىن باشقا ، يەنە قۇشلارغا سېغىنىش چۈشەنچىسىمۇ بولغانلىقى مەلۇم . بەزى تارىخى خاتىرلەرگە قارىغاندا ، ئاققۇ ، شۇڭقار ، قارلىغاچ قاتارلىقلار قەدىمكى ئۇيغۇرلارنىڭ نەزىرىدە سىرلىق بولغان ئالاھىدە قۇش ھېسابلىناتتى . نەتىجىدە بۇ قۇشلارغا سېغىنىش ۋە ئېتىقاد قىلىش ئەقىدىسى پەيدا بولغان .
دېمەك ، ئىپتىدائىي ھايۋانلارنىڭ سىرىنى ، ئالاھىدىلىكىنى ( بىئولوگىيىلىك خۇسۇسىيىتىنى ) ئىلمى جەھەتتە چۈشەنمىگەنلىكى ئۈچۈن ، ئۆزىگە جىددى مۇناسىۋەتلىك ، ئالاھىدە تەبىئەتلىك ھايۋانلارنى ئىلاھىي قىياپەتتە كۆرۈپ ئۇلارغا چوقۇندى ، ئۇلاردىن ئۆزلىرىگە پاناھلىق تىلىدى . بۇنىڭ بىلەن مەخسۇس ھايۋان ئىلاھىغا ئاتاپ نەزىر - چىراغ قىلىش ، ئۇلاردىن مەدەت تىلەش پائالىيەتلىرى ئېلىپ بېرىلدى .
مەنبە : « ئۇيغۇر فولكلورى » نىڭ 195  ، 196 ، 211 ، 212 ، 213 - بەتلىرىگە قاراڭ .

بولدى چېچىلماڭ گۈزەل،بەزىلەرنىڭ ئېغىزىغا ئىككى گەپنىڭ بىرى بولسىلا ئويغۇر ،ئويغۇر دەپلا كىلىدىكەن.  يا ئۆزى ئەمەلىي بىر ئىش قىلىپ بۇلالمىغان، يا خەق قىلغان ئىشنى ياراتماي ، پۇتاق چىقارغىلى ئاران تۇرغان. باشقىلارنىڭ قىلغان ئەجرىگە رەھمەت دىيىشكە ئېغىزىڭلار بارمىسىمۇ ئۆپكەڭلارنى سەل بېسىۋېلىپ تىنچ ئولتۇرۇپ بەرسەڭلارچۇ. سىلەر ئويلىغاننى خەقمۇ ئەلۋەتتە ئويلايدۇدە.

ئۇيغۇرلارنىڭ تۇتىمى كۆك بۆرە ... ئا كەپتەرنى چىقىرىپ قويغىنى قىزىق بوپتا ... 

Quote:

بۇ مەزمون 8 - قەۋەتتىكى gvzal3.8 نىڭ 2008-03-26 20:47 دە يوللىغان يازمىسى“”:


سىز بەك بىلىملىك بولسىڭىز،بالدۇرراق ئۆزىڭىزلا يوللىسىڭىز بوپتىكەن.بىلمەي قاپتىمەن.ئالدىراپ كېتىپ يوللاپ ساپتىمەن-دە؟

بىر دەپ چىداپ تۇرۇپ،تېما تۈگىگەندە گېپىڭىز بولسا قىلىڭ-ھە؟
.......

ئەجەپ لايىقىدا جاۋاپ بىرىپسىز.

ھەي باتۇر جەڭچى سىز ئېلەشتۇرمەي جىم ئولتۇرۇپ تۇرسڭىز بولمامدۇ، يوللىغۇچى داۋامى بار دەپتىغۇ، تىما يوللىغۇچى بەلكىم ھازىر ئالدىراش تەرجىمە قىلىۋاتىدىغاندۇ.

http://www.basbas.cn/bbs/read.php?tid-2014.html
بۇ بەتنىمۇ كۆرۇپ بېقىڭلار.

Quote:

بۇ مەزمون 15 - قەۋەتتىكى totem نىڭ 2008-03-26 21:55 دە يوللىغان يازمىسى“”:
http://www.basbas.cn/bbs/read.php?tid-2014.html
بۇ بەتنىمۇ كۆرۇپ بېقىڭلار.

توۋا،باش سۈرىتى مەن بىلەن ئوخشاشكىنا؟قايسىمىز باشتا ئىشلەتكەن بولغىيتۇق؟


     ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم تورداشلار
      بىز كۆپچىلىكىمىز جۇڭگودا 56مىللەتنىڭ بارئىكەنلىكىنىلا بىلىمىز،لېكىن ئۇ مىللەتلەرنىڭ نامى،كىيىنىش ئالاھىدىلىكى،ئولتۇراقلاشقان رايونلىرى،نوپۇسى.........قاتارلىق ئۇچۇرلارنى تازا تولۇق بىلىپ كەتمەيمىز،مەن شۇ سەۋەپتىن بۇ تېمىنى يوللاپ ساپتىمەن،ئەگەر بەك قايىل بولمىساڭلار،ئىستاتىستىكىسى تولۇق بولغان،ھەممە ئادەمنىڭ كۆڭلىگە ياقىدىغان ماتىرىيالنى تېپىپ،سىلەرمۇ يوللاڭلار.بولسا ھەر قانداق ئىشنىڭ مۇكەممەل بولغىنى ياخشى.مەن بۇ يەردە پەقەت،شۇ مىللەتلەر بىلەن تونۇشىۋىلىشنىلا مەقسەت قىلدىم.........
        بۇ تېمىنى يوللاپ قاپتىمەن.توختىتىپ قوياي دىسەم تېخى.........ئەمىلىيەتتە سىلەرمۇ بىلىسىلەر،تەرجىمە قىلىپ يوللىماق ئۇنچە ئاسانمۇ ئەمەس.شۇڭا زەھەر سانجىپ،ئىنكاس يېزىپ،ئادەمنىڭ كەيپىياتىنى بۇزماڭلار. ئەگەر يازمىغا پىكرىڭلار بولسا،ئىلمى ئاساستا،پاكىت ماتىرىيال بىلەن ئوتتۇرىغا قويۇڭلار،بىرلىكتە بۇ يازمىدىكى بەزى«تارىخ»لارنى ئۆزگەرتسەك بولىدۇ.

  جۇڭگودىكى 56 مىللەت توتىمى دەپتۇغۇ.
  بۇنڭغا چىچلشنىڭ نىمە ھاجىتى،..؟
  ئالدىرماي كەلمەمدۇ..؟
    نىمە دەپ توتىمىمىز كەپتەر بولۇپ قالىغاندۇ بىزنىڭ؟

تالاشماڭلار  ! ئاخىرى تېخى يىزىلماپتىغۇ ؟  مەن كۆرەەن ماتىريالدا  خەنزۇدىن قالسا  بىرىنچى ئورۇندا تۇرىدىغىنى (ئەلۋەتتە نوپۇس  جەھەتتە  )  جۇئاڭزۇ ،ئۇندىن قالسا  خۈيزۇ  . ئۇيغۇرلار  ئۈچىنچى  ئورۇندا  تۇراتتىكەن  .  يەنە شۇنى مۇئەييەنلەشتۈرىشكە  بولىدۇكى  ئۇيغۇرلار  كومپىيوتېر تېخنىكىسى  جەھەتتە  خەنزۇلاردىن قالسىلا  1_ ئورۇندا  تۇرىدۇ  دەپ ئاڭلىدىم  .

كەپتەر ئەمەس< بۇلبۇل>، بۇ تۇتىم ئەمەس ئۇيغۇرلارنىڭ  <قۇت نىشان> . تىما يوللىغۇچى نىمە دەپ ئالىدۇ قاراپ باقمامدۇق

بۇ يازمىڭىز دا خىلى چوڭقۇر پىكىر  بايان قىپسىز  داۋامنلىق  ئالغا  ئىلگىرلەڭ.

شىنجاڭدىكى ئاز سانلىق مىللەتلەر

شىنجاڭدا 13مىللەت بولۇپ،يۇقۇرىدىكى خەنزۇ،خۇيزۇ،مەنزۇ،موڭغۇل مىللىتىدىن باشقا يەنە تۆۋەندىكىلەر:

    ئۇيغۇر
    ئۇيغۇرلارنىڭ نوپۇسى8مىليون39مىڭدىن كۆپرەك. شىنجاڭ،كۆپ قىسمى  تەڭرىتاغنىڭ جەنۇبىدىكى يېشىل بوستانلىق رايونلىرىدا ياشاپ كەلمەكتە.
    ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى ۋە يېزىقى بار.
    ئۇيغۇرلار ناھايىتىمۇ ئىشچان،باتۇر،ھايالىق، مېھماندوست خەلق.
    ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ.
    ئەر-ئاياللار دوپپا كىيىدۇ.
    ناخشا-ئۇسۇلدا ئالاھىدىلىكى بار.



    قازاق
    قازاقلارنىڭ نوپۇسى بىر مىليون125مىڭدىن ئاشىدۇ.ئۇلار ئاساسلىقى ئىلى قازاق ئاپتونۇم ئوبلاستى،مورى قازاق ئاپتونۇم ناھىيىسى ۋەباركۆل قازاق ئاپتونوم ناھىيىسى قاتارلىق جايلارغا ئورۇنلاشقان،ئاز بىر قىسمى گەنسۇ،چىڭخەي قاتارلىق رايونلاردا ئولتۇراقلاشقان.
    ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى ۋە يېزىقى بار.
    ئۇلارنىڭ تىلى ئالتاي تىل سېستىمىسىنىڭ تۈركى تىللار تۈركىمىگە تەۋە.
    ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ.



    قىرغىز
    قىرغىزلارنىڭ نوپۇسى 160مىڭدىن ئاشىدۇ،بۇلار ئاساسلىقى شىنجاڭنىڭ شەرقى جەنۇبى قىسمىدىكى قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونۇم ئوبلاستى شۇنداقلا شىنجاڭنىڭ غەربىدىكى تېكەس،موڭغۇلكۈرە،دۆربىلجىن ناھىيىسى قاتارلىق رايونلاردا ئولتۇراقلاشقان.
    ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى بار.ئالتاي تىل سېستىمىسىنىڭ تۈرك تىل تۈركىمىگە تەۋە.



    شىبە
    شىبەلەرنىڭ نوپۇسى188مىڭدىن ئاشىدۇ،بۇلار ئاساسلىقى شىنجاڭ ئىلى ئوبلاستىنىڭ چاپچال شىبە ئاپتونوم ناھىيسى،قورغاس ۋە توققۇز تارا ناھىيەلىرىگە تارقىلىپ ئولتۇراقلاشقان.ئاز بىر قىسمى لىياۋنىڭ،جىلىن قاتارلىق ئۆلكىلەرگە تارقالغان.
شىبەلەر قەدىمقى سىئانپى مىللىتىنىڭ ئەۋلادى.
ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى ۋە يېزىقى بار.
    ئۇلارنىڭ تىلى ئالتاي تىل سىېىستىمىىنىڭ  مانجۇ-توڭگۇس تىل تۈركىمىنىڭ مانجۇ تىل تارمىقىغا تەۋە.



    داغۇر
    داغۇرلارنىڭ نوپۇسى132مىڭدىن ئاشىدۇ،ئۇلار ئاساسلىقى شىنجاڭنىڭ چۆچەك رايونى ۋە ئىچكى موڭغۇلدىكى مولداۋاۋور مىللى يېزىسى،ئېۋېنكى مىللى يېزىسى،خېيلۇڭجىياڭ ئۆلكىسىنىڭ چىچىخار شەھىرى قاتارلىق رايونلارغا تارقالغان.
  ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى بار بولۇپ،ئالتاي تىل سېستىمىسىنىڭ موڭغۇل تىل تۈركىمىگە تەۋە.


  داۋامى بار..............

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم تورداشلار.بۇ تېمىدىكى تۇتېم توغرىلىق تالاش-تارتىش بولىۋاتىدۇ،مەن دەسلەپتە تېمىنى يوللىغان چېغىمدا يازغان ئىدىم،يەنى 56مىللەت ۋە تۇتېم توغرىلىق خەنزۇچە تور بەتتىن تەرجىمە قىلىپ يوللىدىم،سىلەر كۆرۈپ باققايسىلەر دىدىم.ھەم شۇلارنىڭ يازغىنى بويىچە يوللىدىم. بۇ رەسىمدىكىلەر ھەر مىللەتنىڭ قۇت نىشانى ئىكەن.مەن بۇ تۇتېم توغرىلىق،توپلىغان ماتىرىيالىمنىمۇ قوشۇپ يوللاپ قوياي.

يەنە بىر ئۈمىدىم،تورداشلارنىڭ بۇ تۇتېم توغرىلىق بىلىدىغانلىرىنى يوللاپ قويسا دەيمەن.



تاجىك
تاجىكلارنىڭ نوپۇسى33مىڭدىن ئاشىدۇ،ئۇلار ئاساسلىقى جەنۇبى شىنجاڭنىڭ تاشقورغان،يەكەن،پوسكام،قاغىلىق،گۇما قاتارلىق رايونلىرىدا ئولتۇراقلاشقان.تاجىكلار چىن سۇلالىسى دەۋرىدىن خېلى بۇرۇنلا ھازىرقى غەربى چېگرا پامىر ئىگىزلىكىدە ياشاپ كەلگەن.
ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى بار.
ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ.



ئۆزبېك
ئۆزبېكلەرنىڭ نوپۇسى14500دىن كۆپرەك بولۇپ،ئۇلار ئاساسلىقى شىنجاڭنىڭ غۇلجا،قەشقەر،چۆچەك،ئۈرۈمچى،يەكەن،قاغىلىق قاتارلىق رايونلىرىدا ئولتۇراقلاشقان.
ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى بار.
ئۇلارنىڭ تىلى ئالتاي تىل سېستىمىسىنىڭ تۈرك تىللار تۈركىمىگە تەۋە.
ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ.



روس
روسلارنىڭ نوپۇسى 15000دىن كۆپرەك بولۇپ،ئۇلار ئاساسلىقى شىنجاڭنىڭ ئىلى،چۆچەك،ئالتاي،ئۈرۈمچى قاتارلىق رايونلىرىغا ئولتۇراقلاشقان،ئاز بىر قىسمى ئىچكى موڭغۇل ۋە خېيلۇڭجىياڭ قاتارلىق رايونلارغا تارقىلىپ ئولتۇراقلاشقان.
جۇڭگودىكى روسلار 200يىلغا يېقىن تارىخقا ئىگە.
ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى ۋە يېزىقى بار.
ئۇلارنىڭ تىلى ھىندى-ياۋروپا تىل سېستىمىسىنىڭ سىلاۋ تىل تۈركۈمىگە تەۋە.
روسلارنىڭ كۆپچىلىكى پراۋوسلاۋىيە دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ.



تاتار
تاتارلارنىڭ نوپۇسى 5000يېقىن بولۇپ،ئۇلارنىڭ كۆپچىلىكى شىنجاڭنىڭ غۇلجا،چۆچەك،ئۈرۈمچى قاتارلىق رايونلىرىدا،ئاز بىر قىسمى بۇرچىن،گۇچۇڭ شۇنداقلا جەنۇبى شىنجاڭدىكى بەزى رايونلاردا ئولتۇراقلاشقان.
ئۇلارنىڭ ئۆزىنىڭ تىلى بار بولۇپ،ئالتاي تىل سېستىمىسىنىڭ تۈرك تىللار تۈركۈمىگە تەۋە.
ئىسلام دىنىغا ئېتىقاد قىلىدۇ.

ناھايىتى ياخشى تىمايوللاپسىز،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،، داۋامىنى تىزدىن يوللاڭ

قارىغاندا  قايناتسا  قىنىمىز  قوشۇلمامدۇ  نىمە  بۇ  ساقىلىرىمىزغا 

据2000年第五次全国人口普查，人口最多的少数民族是壮族，有1617.88万人，占全国人口比重为1.3%，其他人口较多的前十位依次为满族（1068.23万）、回族（981.68万）、苗族（894.01万）、维吾尔族（839.92万）、土家族（802.81万）、彝族（776.23万）、蒙古族（581.39万）、藏族（541.6万）；布依族（297.15万万）。
http://zhidao.baidu.com/question/14445985.html?fr=qrl
مەملىكەتلىك 5-قېتىملىق نوپۇس تەكشۈرۈش نەتىجىسىدە نوپۇس سانى ئالدىنقى قاتاردىكى ئون مىللەتنىڭ سان تەرتىۋى تۈۋەندىكىدەك (سانىنى ئۆزەڭلار يۇقارقى ساندىن بىلىۋالساڭلار بولىدۇ ) :
1-ئورۇندىكىسى خەنزۇ مىللىتى .
2-ئورۇندىكىسى جۇاڭزۇ مىللىتى.
3-ئورۇندىكىسى  مانجۇ مىللىتى .
4- ئورۇندىكىسى مىياۋزۇ مىللىتى.
5-ئورۇندىكىسى ئۇيغۇر مىللىتى .
6-ئورۇندىكىسى تۇجيازۇ مىللىتى .
7-ئورۇندىكىسى يىزۇ مىللىتى .
8-ئورۇندىكىسى موڭغۇل مىللىتى .
10-ئورۇندىكىسى زاڭزۇ مىللىتى .

        tektek جان،بۇنى يوللاپ بەك ياخشى قىپسىز،مەنمۇ بۇ يازمىدىكى نوپۇس سانىغا نىسبەتەن تازا قايىل ئەمەستىم.چۈنكى نوپۇس ئىستاتىستىكىسى توغرىلىق،ھەر خىل ئوخشىماسلىقلار بار.باشقا تورداشلارنىڭمۇ مۇشۇنداق تولۇقلىما قىلىشىنى ئۈمىت قىلىمەن.
      لېكىن بىر نەرسە ئايدىڭ بولسۇن،ئەسلىدىكى خەنزۇچە يازمىدا، نوپۇس سانى بويىچە تىزىلماپتۇ. بەلكى ھەر قايسى رايونلار بويىچە تىزىلىپتۇ.مەنمۇ شۇ بويىچە تەرجىمە قىلدىم.
توغرا چۈشۈنۈڭلار.

مەن بۇ تۇتىم بەلگىللىرىنى بىر يىل بۇرۇن تودىن چۈشۈرۈۋالغان،شۇندىن بىرى مەن، بىزنىڭ توتىم بەلگىمىز مۇشۇ ئاي بىلەن لاچىن ئوخشايدۇ دەپ قاراپ كىلىۋاتاتتىم ئەمدى بەزىڭلار بۆرە دەيسىلە ،بەزىڭلاربۇلبۇل دەيسىلەر زادى قايسىسى راس بۇنىڭ؟

      بۇ تېمىڭىزغا نېمە دېسەم بولار!
    بۇ ئۇلۇغ جۇڭخۇا مىللەتلىرىنىڭ بىر -بىرىدىن ئۆزگىچە پەرقلىنىپ تۇرىدىغان خاسلىقلىرىنى بازارغا سالغۇچىلارنىڭ ۋاختى ئۆتكەن بىر سىنىقى.كۆرۈپ تۇرۇپسىز.ئۇيغۇر بىلەن قازاق، قىرغىزنىڭ ھەتتا ئۆزبېكنىڭ قۇت بەلگىسى پەرقلىنىدۇ.تۇرغۇن ئالماسنىڭ ئېغىر خاتالىق ئۆتكۈزگەن 3 كىتابى نەشر قىلىنغاندىن كېيىن،بىرمەزگىللىك تەنقىتلەر ئەۋج ئالغاندا مۇشۇ گەپ تۈنجى بولۇپ چىققان.
ئۇلۇغ جۇڭخۇا مىللەتلىرىنىڭ بۈيۈك بىرلىكى،تۈركىي مىللەتلەرنىڭ بىر - بىرىدىن پەرقلىنىپ تۇرىدىغانلىقىنى ئىپادىلەيدىغان مۇشۇ يازمىڭىزغا «رەھمەت »!

ئەزا يېزىش چەكلەندى ، بۇ مەزمون تاقالدى