توغۇلغان كۈننى تەبرىكلەش پائالىيىتىگە قاتنىشىش


      غەربنىڭ تۇرمۇش ئادەتلىرى مۇسۇلمانلارنىڭ ھاياتىي پائالىيەتلىرىگە تەسىر كۆرسەتكەننى ئانچە ھەيران قالارلىق ئىش بولمىسىمۇ، مۇسۇلمانلارنىڭ گاھىدا نادانلىق گاھىدا سەل قارىشىدىن خېرىستىيان ئەللىرىنىڭ دىنى ئېتىقادلىرى ۋە پائالىيەتلىرىنى ئۆزىگە سىڭدۈرۋالغانلىقى ھەقىقەتەن ھەيران قالارلىق ئىش.ئەنە شۇلار قاتارىدىن ئۇلارنىڭ توغۇلغان كۈنىنى تەبرىكلەش بايراملىرى ئەتراپىمىزدىكى تىلۋىزىيە قاناللىرى ئارقىلىق تېخىمۇ زور مەزمۇنغا ئىگە قىلىنىۋاتىدۇ. چۈنكى، ئۇنىڭدا مۇسۇلمانلارنىڭ ئوغۇل - قىز پەرزەنتلىرىنى ئۆزىگە جەلىپ قىلىدىغان شەھۋانى مەزمۇندىكى ئويۇن- كۈلكىلەر بار. روشەنكى، بىز بۇنىڭ دىنىي ئارقا كۆرىنىشى ۋە ئۇنىڭغا نىسبەتەن دىنىمىز (ئىسلامنىڭ) نىڭ شەرئىي ئەھكاملىرىنىڭ قانداق بولىدىغانقىدىن غاپىل ھالدا يۈرىۋاتىمىز.

قىز - يىگىتلىرىمىز ئۆزلىرىنى پەرۋانە كەبى ئۇرىۋاتقان توغۇلغان كۈننى تەبرىكلەش بايرىمى تۈۋەندىكىدەك بىر قانچە خىل شەكىل ياكى جەريانلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ:

1-  بىر - بىرىنى قۇتلۇقلاش .

2-  تەبرىك كارتلىرىنى ئەۋەتىش .

3 -  بۇ مۇناسىۋەت بىلەن بىر - بىرىگە ھەدىيە بىرىش .

4 -  مەيلى چاي يىغىلىشى ياكى كەچلىك غىزا بولسۇن، يىلدا بىر قېتىم زىياپەت بىرىش .

5  -  بۇ مۇناسىۋەت بىلەن بالىلارغا ئۇيۇنچۇق ۋە تاتلىق - تۈرۈملەرنى بىرىش .

6 -  بالىلارنىڭ ھەرخىل تۈردىكى ئويۇنچۇقلارنى ئوينىشى.

7 -  بىر كۈن ئىشلىمەسلىك ، مەكتەپكە بارماسلىق.

8 - بىۋاستە تارقىتىلىدىغان تىلۋېزىيە پىروگراممىلىرىغا تىلفۇن قىلىپ، يېقىن تۇققانلىرىغا، دوستلىرىغا ناخشا- مۇزىكا ھەدىيە قىلىش .

9  -  توغۇلغان كۈننى تەبرىكلەپ كېچىسى ئۇخلىماي چىقىش.

10  -  مېھمانخانىلاردا ، كەچلىك يېغىلىش زاللىرىغا بېرىش، ھەتتا بۇ خىل كۈن تېخمۇ بەكرەك داغدۇغا بىلەن ئۆتكۈزىلىدىغان دۆلەتلەرگە سەپەر قىلىش... قاتارلىقلار.

بۇ پائالىيەتنىڭ ھەجمىنىڭ چوڭ- كىچىكلىگى، قاتناشقۇچىلارنىڭ ئاز - كۆپىلىگى بىلەن ھەر ئەللەردە قىسمەن پەرقلەر بولۇپ، بىر قىسىم ئىسلام ئەللىرىدە قىسمەن مۇسۇلمانلار توغۇلغان كۈننى تەبرىكلەش بايرىمىنى ئىسلامدىكى قۇربان ۋە رۇزا ھېيىت بايراملىرىنىڭ ئالدىغا قويىۋالىدۇ. ئسىلامدىكى بايراملارنىڭ تەنتەنىسى توغۇلغان كۈن بايرىمىغا قارىغاندا ئەرزىمەس بىر ئىشتەك نەرسىگە ئايلىنىپ قېلىۋاتىدۇ... بۇ ئەھۋال ھەممە كىشىلەرگە مەلۇملۇق.

    بۇنىڭدىن 700 يىللار ئىلگىرى ئىبىن تەيمىييە بۇ ئىشتىن قاتتىق ئاگاھلاندۇرغان، كېيىنكى مەزگىللەردە ئۇستاز مۇنتەسىر ئەززەييات «ئەررىسالە» دېگەن ژورنالدا (بايراملىرىمىز) دېگەن تىمىدا بىر پارچە ماقالە يېزىپ، بۇ ئەھۋالدىن ھەزەر ئەيلەشكە چاقىردى. ئۇ ماقالىسىدە ئەمىلىي كۆرۈنۇشىنى تەسۋىرلەپ مۇنداق يازىدۇ: « مىسىر خەلقى ئالەمچە شاتلىق ئىچىدە ئۆتكۈزىۋاتقان يېڭى يىل ۋە توغۇلغان كۈننى تەبرىكلەش پائالىيىتى ... چىركاۋلارغا قانچىلىك ئىپتىخار تۇيغۇسى بېغىشلاۋاتقاندۇ؟!...»

ئۇستاز مۇنتەسىر ئەززەيياتنىڭ توغۇلغان كۈننى تەبىرىكلەش بايرىمىنى تەسۋىرلىگەن بۇ ماقالىسى بۇنىڭ ئەللىك يىللار ئىلگىرى يېزىلغان. ئەگەر ھازىرقىدەك تىلۋىزىيە، رادىئۇ ۋە ئىنتىرنتخانىلاردىكى توغۇلغان كۈن ۋە يىڭى يىلنى تەبرىكلەش بايراملىرىنى كۆرگەن بولسا، نىمىلەرنى يازاتتىكىن؟!!شۇڭا، بۇ بايرامنىڭ ماھىيىتىنى ئېنىقلاش ۋە ئۇنى ئۆتكۈزۈش، قاتنىشىشلارنىڭ شەرىئەتتىكى ھۆكمىنى ئېنىق بەلگۈلىشىۋېلىشىمىز لازىم؛ بۇنىڭ كەينىدىن چېپىۋاتقان كىشىلەرنى ئاگاھلاندۇرۇش ۋە قاتنىشىۋاتقان خېلى كۆپ ساندىكى مۇسۇلمانلارنىڭ زىھنىدە ھازىرغىچە ئېنىق بولماي كەلگەن بۇ بايرامنىڭ ئېتىقادىي كىلىپ چىقىشىنى ئېنىقلىۋېلىشىمىز لازىم.

    ئېيسا ئەلەيھىسسالامنىڭ توغۇلغان كۈنى «كىرىسماس بايرىمى» دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، ئۇ بارلىق خىرىستىيانلار نەزىرىدىكى دېكابىرنىڭ 25 ـ كۈنىدۇر. بۇ پائالىيەتنى خىرىستىيانلار ئېيسا ئەلەيھىسسالام توغۇلغانلىقىنى يېڭىدىن ئەسلەش بايرىمى دەپ قارايدىغان بولۇپ، بۇ بىر خىل دىنىي ئەقىدە ۋە ئىبادەت ھىساپلىنىدۇ. ئۇلار بۇ كۈندە چىركاۋلارغا بېرىپ، ئۆزىنىڭ مەخسۇس دۇئا - ئىبادەتلىرىنى ئورۇنلايدۇ، يېرىم كىچە بولغاندا  بايرام ئەڭ يۇقىرى پەللىگە كۆتىرىلىدۇ، چىركاۋلارنى زىننەتلەيدۇ، قاتناشقۇچىلار توغۇلغان كۈن بايرىمى ناخشىسىنى توۋلايدۇ. بۇ بايرام بۇددىستلارنىڭ دىنى پائالىيەتلىرىدىن خېلى كۈچلۈك ئوزۇق ئالغان، روملۇقلار نۇر ئىلاھىي ، ھوسۇل ئىلاھىي... دېگەنلەرنى تەبرىكلەيتتى. خىرستىيان دىنى رۇملۇقلارنىڭ رەسمىي دىنىغا ئايلانغاندىن كېيىن، ياۋرۇپادىكى ئەڭ مۇھىم دىنى بايراملىرىنىڭ بىرى سۈپىتىدە ساقلىنىپ قالدى. پادىشاھ نىكۈلاس بۇ بايرامدا ھەدىيەلەرنى تارقىتىشنىڭ سىمۋولىغا ئايلاندى، ئۇنىڭدىن ئاتا پوپ نويل نىكولاسنىڭ ئورنىدا باشقىلارغا - خۇسۇسەن كىچىك بالىلارغا - ھەدىيە تەقدىم قىلىشنىڭ سىمۋولى بولۇپ قالدى.(كاپىرلانىڭ بايراملىرى - ئىبراھىم ئەلھەقىل . 41- 42  بەتلەر)

شەرئىي ھۆكمى:

ئەمما بۇنىڭغا ھەر قانداق شەكىلدە قاتنىشىشنىڭ شەرىئەتتىكى قۇرئان، ھەدىس كۆرسەتمىلىرى، ساھابىلەرنىڭ بايانلىرى ۋە ئۆلىمالارنىڭ بىرلىككە كىلشى... قاتارلىقلارغا تايانغان ھۆكمى ھارامدۇر. بۇنىڭدىن باشقا ئۆلىمالارنىڭ بۇ بايرامنى ئۆتكۈزۈش ۋە قاتنىشىشنىڭ ھاراملىقىغا دائېر يېزىغان كىتاپ- رىسالىرى، پەتىۋالىرىمۇ ناھايىتى كۆپ. ھەنەپىي ئۆلىمالىرىدىن مەشھۇر ئالىم ئەبۇ ھەفسىل بەستى مۇنداق دەيدۇ: « كىمىكى كاپىرلارنىڭ بايرىمدىنى قوتلۇقلاپ ، مۇشرىكلەرگە توخۇم كەبى بىر نەرسە ھەدىيە قىلسا، ئاللاھقا كۈپۈرلۇق قىلغان بولىدۇ.» بۇ ھەقتە يەنە ئىبىن تەيمىييە، ئىبىن قەييۇم قاتارلىقلارنىڭ كىتاپلىرىدىكى مەخسۇس تىمىلاردىن باشقا، شەيخ ئىبراھىم ئىبىن مۇھەممەد ئەلھەقىيلنىڭ «كاپىرلارنىڭ بايراملىرى ۋە مۇسۇلمانلارنىڭ ئۇنىڭغا قارىتا مەيدانى» ناملىق كىتاپلىرىمۇ بۇ توغرىدا نۇرغۇن ھۆكۈملەرنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ.

      بىز بۇ كۆزنەكتە شەيخۇل ئىسلام ئىبىن تەيمىييەنىڭ سۆزلىرىنى خۇلاسىلەش بىلەن بىرگە، بۇ بايرامنىڭ ماھىيىتى ۋە شەرئىي ھۆكمىنى بايان قىلىدىغان بىر قىسىم پەتىۋالارنى تاللاپ ھوزۇرۇڭلارغا سۇندۇق.

      غايەت زور ھەجىمدىكى تىلۋېزىيە قاناللىرىنىڭ تەھدىدىگە، مۇسۇلمانلار ئارىسدا خىرىستىيانلارنىڭ دىنى پائالىيەتلىرىنىڭ يوشۇرۇن ئۆزلىشىۋېلىش دولقۇنىغا ئۈچراۋاتقان بىر پەيتتە ياشاۋاتىمىز. مۇسۇلمانلار دۇنياسىنى دېگۈدەك ئۆز ئىلكىگە ئېلىۋالغان غەپلەت ئۇيقۇسى بىزنى تېخىمۇ جىددى ۋە سەمىمىلىك بىلەن پەرزەنتلىرىمىزگە يوقىرىدا بايانى كەچكەن ئىشىلارنىڭ ئارقا كۆرىنىشىنى ئېنىق كۆرسىتىپ بىرىپ، مۇسۇلمانلارنىڭ قەلبىدە يەرلىشىپ قېلىش خەۋپى كۆرىنىپ تۇرىۋاتقان بۇ خىل ھادىسىگە قەتئىي قارشى تۇرىشىمىز لازىم. مۇسۇلمانلارنىڭ قەلبىدە ھېيىت- بايراملىرىنى قەدىرلەش، دىنىغا، ئەقىدە - ئېتىقادىغا، ئۆرپ- ئادەتلىرىگە خاس بىر خىل ئالاھلىدىلىك شەكىللەندۇرۇش زۆرۈرىيىتى بىزنىڭ نۆۋەتتىكى باش تارتىپ بولمايدىغان مەجبۇرىيىتىمىز... مۇسۇلمانلارنىڭ قۇرئان، ھەدىس ماھىيىتىگە مۇناسىپ چىن مۇسۇلمان بولشى ئۈچۈن، ئۇلارنىڭ دىننى قەدىرلەش تۇيغۇسىنىڭ ھەقىقىي رەۋىشتە ئەمەلگە ئېشىشى ئىنتايىن زۆرۈر.

ئاللاھ ھەممىمىزنى توغرا يولدا مېڭىشقا، دىنىمىزنىڭ كۆرسەتمىلىرىنى ۋە ئۇ ئارقىلىق دىنىمىزنى قەدىرلەش پۇرسەتلىرىگە مۇيەسسەر قىلسۇن، ئامىن!
بۇ مۇنبىرمىزدىكى مەدىكارنىڭ ئىنكاسى، مۇنبەرداشلارنىڭ كۆرۇپ بېقىشىنى ئۇمۇت قىلىمەن.

  ناھايتى ياخشى يىزىپسىز.

ئۇلۇغ ئاللا  ھەممىمىزگە  ئىنساپ  تۆپۈق  ھىدايەت توغرا يول  ئاتا قىلسۇن ..........  ،،،  امىن !!!

كۈپىنچى دوسلار  بۇ نەسىھەتنى  قۇبۇل قىلالماسلىقىڭلار مۇمكىن .    ئىنساننىڭ تەبىئىيتى شۇنداق ئۈلۈمنى كۈرۈپ تۇرۇپ ئۈلۈم ئۈچۈن تەييارلىق قىلمايدۇ ، خۇجايىنى بەرگەن رىزىقنى يەپ تۇرۇپ يەنە خۇجايىنىغا تۇزكورلۇق قىلىدۇ ، لىكىن بۇ ئىشلار ئۇلارغا ھېچ قانچە ئىش ئەمەستەك بىلىنىدۇ ، بۇخاتا دىسە  ، ئۇنىڭدىن يېنىشتىكى مۇكاپاتنى تەسەۋۋۇر قىلالمايدۇ . يەنە خاتائىشنى قىلىۋىرىدۇ . شۇ خاتا ئىشنىڭ سەۋەبىدىن كىلىدىغان مۇشەققەتنى يەڭگىل سانايدۇ ،
ياكى بۇ توغرا دىسە شۇ ئىشنىڭ مۇكاپاتىنىمۇ  تەسەۋۋۇر قىلالمايدۇ .
ئۇلارنىڭ ئەقلى شۇنداق جايىدا ئىكەنكى ، ئاقنى قار ، قارىنى ئاق قىلىپ چۈشۈنەلەيدۇ ، ئۇلارنىڭ ئەقلى بەك تەرەققى قىلىپ كەتكەن .
شۇ ئەگەشمە ئەقلى تەرەققىياتى قەيەرگە باشلاپ  بارىدۇ ، ۋە  باشلاپ كىتىۋاتىدۇ بۇنى ئەسلا ئويلاشمايدۇ ..
لىكىن چۇقۇم پۇشايمان قىلماي قالمايدۇ .

ھەر  قانداق  ئادەم  مەن  مۇسۇلمان  دەيدىكىن بۇنى چوقۇم  قوبۇل  قىلىش  كىرەك  .پاكىت  بىلەن  دەۋاتسا  .ياخشى  تىما  يوللاپسىز  رەخمەت  قولىڭىزغا  دەت  كەلمىسۇن .

  ناھايتى ياخشى يىزىپسىز.

بەزىلەر تۇغۇلغان كۈنىگە تورتلارنى ئېلىپ شام سانچىيدىغان ،كەينىدىن تۇغۇلغان كۈن ناخشىسىنى ئېيتىپ بولغاندىن كېيىن شامنى ئۆچىرىدىكەن.ئويلاپ باقايلى شامنى ياندۇرۇشتىكى مەقسەد نېمە؟
ئۆچۈرۈشنىڭچۇ؟ئۆچۈرگىنىڭىز ئۆلدى دېگەن گەپقۇ.دېمەك تۇغۇلغان كۈننى ئۆتكۈزۈش مۇسۇلمانلارغا خاس ئەمەس.ئۆزىمىزنىڭلا ئەمەس بالىلارنىڭكىنىمۇ ئۆتكۈزۈپ بەرمەيلى.

مېنىڭچە بىر كۈن بۇرۇن ۇتكۇزسەك بولغۇدەك. بەزى چاغلاردا.

مەنچە بولسا تۇغۇلغان كۈندە ئانىڭىزنى تەبىرىكلەڭ،سىز يۇرۇق دۇنياغا كۆز ئاچقان كۈنىڭىز،ئانىڭىز تەسۋىرلىگۈسىز ئاچچىق تولغاقنى باشتىن كەچۈرۈپ سىزنى ئاپىرىدە قىلغان ئىدى،سىز تۇغۇلۇپلا بارلىق ئازاپنى ئۇنتۇپ،بالام ساق تۇغۇلۇپتىمۇ دەپ سورىغان،ھەم تەققەززالىق بىلەن شۇنچە ئاجىز تۇرۇپمۇ بېشىنى كۆتىرىپ سىزگە باققان ئىدى،سىزنى تۇنجى قېتىم ئۆز سۈتى بىلەن ئوزۇقلاندۇرغاندا بارلىق بىئارامچىلىقنى ئۇنتۇپ،بېشىڭىزنى سىلاپ تۇتۇپ بەختىڭىزنى،ئۆمرىڭىزنى،ئەقلىڭىزنى،سالامەتلىكىڭىزنى يانا قانداقتۇر تىلەكلەرنى تىلىگەن ئىدى.
شۇڭا ھەر قېتىملىق تۇغۇلغان كۈنىڭىزندە كىندىكىڭىزنى سىلاپ بېقىڭ،ئانىڭىز سىزنى مانا شۇ ئەزا ئارقىلىق قۇۋەتكە،ئۇزۇققا ئىگە قىلغان ئىدى.
ھەر تۇغۇلغان كۈنىڭىزدە مىنى تۇققان كۈنىڭگە مۇبارەك بولسۇن دەپ يوقلاپ بېرىڭ.

بىز ئاپرىلدا چوڭ تىپلىق تۇغۇلغان كۈنى قۇتلۇقلاش ئېلىپ بارىمىز

راست دەيسىز < ئەخلاقلىق ئايال > ، بىز خىرىستىئان مۇردلىرى بولمىغاندىن كېيىن ، شۇ قۇتلۇق كۈندە ئانىمىزنى خوش قىلالىساق شۇنىڭ ئۆزى خۇشاللىق ئەمەسمۇ؟ ئىسىت، 20 يىللدىن بېرى ئاران ئىككى قېتىم ئاپامغا < مېنى تۇغقان كۈنىڭىزگە مۇبارەك بولسۇن > دەپ رازىلىقىنى ئالالىدىم، مۇمكىن بولسا شۇ كۈندە ئانىمىزنىڭ ھاردۇقىنى چىقىرالىساق ، يەنە شۇ كۈن كەلگەندە ئاپامغا ئەڭ ياخشى كۆرىدىغان تامىقىنى ئېتىپ بېرىش نىسىب بولغىدى، تېما ئىگىسىگە رەخمەت!

بەك توغىرا گەپ قىلىپىسىز [ئەخىلاقىلىق ئايال] مەن گىپىڭىزىگە قۇشۇلىمەن ،،،،، تىما ئىگىسىگە كۆپ رەخىمەت