ئەسسالامۇئەلەيكۇم ھورمەتلىك تورداشلار، دوستلار ياخشىمۇ سىزلەر.
     ھەممىمىزگە مەلۇم ، ئۇرۇمچى ئاپتۇنۇم رايۇنىمىزنىڭ ئىختىسادى ، سودا ، تەرەققىيات ۋە ھەرخىل مەدىنىيىتى مەركەزلەشكەن ، مەركىزى شەھەر . مەن ئوزۇممۇ مۇشۇ 2 مىليۇندىن ئوشۇق نوپوسقا ئىگە ( بەلكىم ھازىر ئۈنىڭدىنمۇ كوپ بولىشى مومكىن ) شەھەردە تۇغۇلۇپ ، قاتارغا قېتىلىپ ، ياشاۋاتقېنىمدىن پەخىرلىنىمەن ، ئىپتىخارلېنىمەن.
     ئەمما ھازىر بىر قىسىم سەنئەتكار ئېتوتچىلىرىمىز ،بۇ گۇزەل شەھەر ياشلىرىنىڭ ئوبرازىنى خۇنۇكلەشتۇردىغان ، بۇ ياشلارنىڭ ئۆزىمۇ ئاڭلاپ باقمىغان يەرلىك شىۋە ئىجات قېلىپ سەھنىلەشتۇرۇپ ، خاتا تەشۋىقات ئېلىپ بارماقتا ، مەسلەن : << ئوھوي ......بالاڭزا ، بامۇ- يا. ئاسماندىكى سامۇ. ۋەت........... ۋوي بالاڭزا گېپىڭ چوڭغۇ ....بىزدىگەن ، دابىلۇ ، دابىلۇ ، دابىلۇ  جودا كومدا ئوينايدىغان بالىلا .....>> : دىگەندەك . بەلكىم بۇ سەنئەتچىللىرىمىز خەلىقنىڭ بىردەملىك خوشاللىغانى دەپ ، بۇ قاملاشمىغان تېتىقسىز ، ئەركە-نايناق ، يىغلاڭغۇ - بىشەم ئۇرۇمچى ياشلىرىنىڭ ئوبرازىنى ئويناپ چىققان بولىشى مومكىن . ئەمما ئۈلار بەلكىم ھىس قىلمىدىمۇ ئەيتاۋۇر بۇ يىغلاڭغۇ -بىشەم يەرلىك شىۋە بارا-بارا سەھنىلەردە كوپىيىپ  ، كىشىلەرگە ، خەلىققە ھازىر راستىنلام ئۇرۇمچى ياشلىرى شۇنداق ئۇششۇق-بىشەم ، تېتىقسىز كورىنىدىغان بولۇپ قالماقتا .( بەلكىم شۇ سەنئەتكارلىرىمىز ئۆزى شۇ ئاھاڭدا پاراڭلاشتسا كېرەك ).
    ھەقىقەتەن : يېقېندا بىر ئىنىمىزنىڭ مۇبارەك تويىدا ، ھاراق دەستىدىن ئۇرۇشۇپ قالغان ، شۇ يېڭى ئۇرۇمچى شىۋىسىدە ۋارقىرىشىپ ئۇرۇشىۋاتقانلارنى كوردۇق ، كىيىن سۇرۇشتۇرسەم بۇ بالىلارمۇ ئۇرۇمچىدىن ئەمسكەن ، ئاتا-ئانېسى تىجارەت بىلەن بۇ شەھەردە ئولتۇراقلىشىپ قالغانلار ئىكەن . ئەمدى بۇ بالىلارغا نىمە دەيمىز ؟ ئۇرۇمچى ياشلىرىدىن ئۇگەندىمۇ ؟ ياكى سەنئەتكارلىرىمىزنىڭ تېلۋۇزۇردىكى ئېتوتلىرىدىن ؟
     مەن بىلسەم بالاڭزى دىگەن بۇ گەپ ، خەنزۇلارنېڭ بىز ئۇيغۇر ئوغۇللىرىنى ئاتايدىغان ، بىر خەنزۇچە تېلى ، ،، ھەقىقەتەن بىز بۇنى بارا-بارا ئوزىمىزگە سېڭدۇرۇپ ئۇرۇمچىدە بىر-بىرسىمىزنى بالاڭزا دەپ ئاتايدىغان بولىۋالدۇق . ئەمما شۇ ئېتوتلىرىمىزدىكىدەك لاۋزا-تېتىقسىز ئەمەس .
    شۇڭلاشقا مۇشۇ يەردە مەن سەنئەتچى ، ئېتوتچىلىرىمىزغا ئىككى كەلمە سوزلىگىم كېلىۋاتىدۇ ، : خەلىقنى خوشال قىلىشىمىز كېرەك ، ئەمما بىر ئەل-يۇرتنىڭ كوڭلىگە ئازار بېراش بەدىلىگە كۇلگەن كۇلكىمۇ راست كۇلكە ئەمەس.:
    بەلكىم بەزەن بىر تورداشلىرىمىز ، ئۈ بىر ئېتوت تۇرسا بۇنىڭغا بۇنچىلىك قاقشاپ كېتىش كەتمەيدۇ دىيىشىڭىز مومكىن ، : توغرا ئۇ دىگەن بىر ئىتوت ، ئەمما سىز ئويلاپ باقتىڭىزمۇ ھازىر بىز ( ئۇرۇمچىلىك ) دەپ باشقا شەھەرلەرگە خىزمەت ياكى ساياھەتكە بارغاندا ، ئۈ يەردىكىلەرنىڭ شۇ ئېتوت - ئېپىزوتلارنى دوراپ بىزنى مەسخىرە قىلغانلىغىنى ئويلىغىنىڭىزدا ، سىز قانداق ھىسياتتا بولارسىزكىن .
     خىزمەت بىلەن پات-پات جەنۇپ -شىمالى شىنجاڭغا بارىمەن ، شۇ يەردىمۇ بىز ئۇرۇمچى پۇخرالىرىغا بولغان كوز قاراش غۇۋا ئىكەن . مەسىلەن : ئۇرۇمچىلىك دىگەن سېرىق ئاشنى جىق يەپ ، پىۋىنى جىق ئىچىپ سوغۇقى ئېشىپ كەتكەن ، ئۇرۇمچىگە بارساڭ ئويۇم 6 -قەۋەتتە ۋاقتىڭ بولسا بارارسەن ، دەپ قاچىدىكەن : دىگەندەك . مۇشۇ گەپنى دىگەن قېرىنداشلاردىن سورۇغۇم كېلىۋاتىدۇ ؟ ئاش-لەمپۇڭ بىلەن دوغاپ ئىچسە سوغۇقى ئاشمامدىكەن .؟ خام ھاراقنى ئاچ قوساققا . << مەن ئوغلاق گوشى يىگەن >> دەپ ، كۇتكۇچى ئاشخانىدىن قوغلۇغىچە ئىچسە سوغۇق ئاشمامدىكەن ؟
    دوستۇم :! سىز ئۇرۇمچىنى ، ئۇرۇمچى پۇخرالىرىنى چۇشۇنۇپ بىر گەپ قېلىڭ ، ئۇرۇمچىدىن ئىبارەت بۇ قايناق بازاردا  بىر كىشىلىك چىقىش يولى تاپىمەن دەيدىكەنسىز ، سىز توختىماي ، تېنىم تاپماي تىرىشمىسىڭىز . ۋاقىتنى قەدىرلىمىسىڭىز ، ئىختىساتچان بولمىسىڭىز ،   پۇت تېرەپ تۇرالمايسىز . سىزگە ئوخشاش ئاخشمى تاڭ ئاتقۇچە سېسسىق ھاراقنى ئىچىپ ، خوش ياقسا ئىشقا بېرىپ ، خوش ياقمىسا بولدى قىلساق ، بۇ يەردىكى ھوكۇمەت ئىككى پۇتىمىزنى بىر ئوتۇككە سېلىپ ، پايتىمىمىزنى بوينىمىزغا ئارتقۇزۇپ يولغا سېلىپ قويىدۇ . شۇنىڭ بىلەن خىزمەت يوق ، ئورۇننى ئاكىمىزغا بېرىپ قويۇپ يول سۇپىرىدىغان ئىش چىقىدۇ .
      ئاخىردا دەيدىغېنىم . قېرىنداشلار : ئۇرۇمچىنى چۇشۇنۇلى ، ئۇرۇمچى ياشلىرىنى چۇشۇنىلى .
           توردىشىمىز <<قىزىل تاغنىڭ >>بىر كۇپلىت شېرى بىلەن يىغىنچاقلاي.
                      ..............................
                         شەھەرلىك دەپ كېرىلگەندە يوتەل قىينايدۇ ،  
                             ئەتتىگەندە ئويدىن چىقسام زەردەم قاينايدۇ .
                         كاتەك كەبى كىچىك ئۆيدە خوتۇن زارلايدۇ ،
                             قوساق ئاچتى :دادا نان :دەپ بالام يىغلايدۇ .
                                         ئەجەپ دۇنيا ، ئەجەپ ئىنسان تېپىشماق ئۆزى ...
                            .......................................
                                     ..............................

ھەقىقەتەنمۇ جايىدا گەپ بولۇپتۇ-بۇ!ھەممىمىز ئويلىنىپ باقساق بولغۇدەك،رەھمەت تېمىڭىزگە!

راسىت بىر ئويلىنىپ قويۇشقا تىگىشلىك مەسىلە ئىكەن . دىمىسمۇ ، بالاڭزا دىگەن بۇ گەپ قايىسى مىللەتنىڭ سۆزى ؟

ھەممە يەردە ياخشى - يامان بىللە مەۋجۇت بۇلۇپ تۇرىدۇ . ئۈرۈمچىدىمۇ ئەدەپ قائىدىلىك ، بىلىملىك ياشلىرىمىز كۆپ ، باشقا يۇرتلاردىمۇ ئاغىزىغا كەلگەننى بۇغۇزىغا يۈتمەي دەۋېرىدىغان بىشەملەر، دورامچىلار يوق ئەمەس .گەپ بىزنىڭ ياماندىن تەربىيە ئېلىپ ،ياخشىنى ئۆرنەك قىلالىشىمىزغا باغلىق ...
  سەنئەتچىلەرمۇ شۇنداق ئاق -قارىنى پەرىق ئەتمەيدىغان ،لاۋزا - تېتىقسىزلارنى قامچىلاش ئۈچۈن شۇنداق كۈلدۈرگىلەرنى سەھنىلەرگە ئېلىپ چىقتى ،ئۇلارنىڭ مەقسىدى پۈتۈن ئۈرۈمچى ياشلىرىنى تەنقىدلەش ئەمەس ، تېما ئىگىسىنىڭ سەنئەتچىلىرىمىزنى چۈشىنىشىنى ،شۇنداقلا مىللىتىمىزنىڭمۇ ئۈرۈمچى ياشلىرىنى شۇنداقلا پۈتۈن مىللەت ياشلىرىنى چۈشىنىشىنى ئۈمۈد قىلىمەن !

ئوخو دوناي توغۇراق نىم بولدىلا ،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،   بالاڭزا جۇدا

     راست دەيسىز گۇل بەرگى خېنىم . سەنئەتچىلىرىمىز بەزى بىر ئەخلاقسىز ياشلىرىمىزنى ( سەھنىلەردە ) قامچىلاش مەقسىتىدە بۇ خىلدىكى  ئېپىزوتلارنى سەھنىلەشتۇرۇشى مومكىن .
    بۇ قامچىلار كوپىنچە ھاللاردا سەلبى رول ئويناۋاتقېنىنى ھىس قىلمىدىڭىزمۇ ؟ بىز خەلىققە ياخشى بولسۇن دەپ قىلىۋاتقان ئىشلىرىمىزنىڭ ، ئەمىليەتتە بىز ئويلىغاندەك ئۈنداق ياخشى تەرەپكە باقماي ، يامان تەرەپكە سېرغىۋاتقىنىنىمۇ ھىس قىلمىدىڭىزمۇ ؟   مەسلەن : ئادىل مىجىت ، خالمۇرات .... قاتارلىق ئەرتىسلىرىمىزنىڭ جەميەتتىكى بىرقىسىم ئائېىلىسى تۇرۇپ ( قۇشقاشلار ) ئاشنا سورۇنى تۇزۇش ئۇچۇن تەردۇت قىلىدىغان ئېپىزوتلىرى ،( شۇنداقلام نۇرغۇن ياخشى تەربىيۋى ئەھمىيتى زور ئېپىزوتلار ئىشلەندى ). ئەمما بىز ئۇلارنى قامچىلاش ئورنىغا ، تېخىمۇ كوپ ( قۇشقاش ) سورۇنىنىڭ ھازىر جەميەتتە كوپلەپ كەتكىننى ھىس قىلمىدىڭىزمۇ؟ .
    بىز بۇ يېڭىدىن كەشىپ قىلىنغان ( ئۇرۇمچى ) شىۋىسىنى ، بىزگە ! ئۇرۇمچى ياشلىرىغا تېڭىش ئارقېلىق ، بىزنىڭ باشقا ئەلدىكى بىزنى چۇشەنمىگەن قېرىنداشلارغا يىغلاڭغۇ -ئۈششۈق ، بىشەم كورسېتىش ئارقىلىق ئىبرەت ئالغۇزامدۇق ؟
    

     بالاڭزا دىگەن بىزنىڭ تىلىمىز ئەمەس ، بۇ خەنزۇلارنىڭ تىلى .
ئەمدىكى گەپ ، بۇنى سەھنىلەشتۇرۇپ ئۇرۇمچى ئۇيغۇر ياشلىرىغا تارتۇق قېلىش ، مېنىڭچە ياخشى ئىش ئەمەس دەپ قارايمەن .
1 . باشقا يۇرۇت خەلىقلىرى بۇ ئېپىزوتلارنى كورگەندىن كىيىن ، ئۇرۇمچىلىكلەرنى راستىنلام شۇنداپ پاراڭ سېلىشىدىغانلار ئوخشايدۇ دىيىشى مومكىن .
2 . بۇ ئاتالمىش ئىبرەت قامچىسى دەل جايىنى تېپىپ تەگمەي باشقا يەرگە خاتا تەككەتسە ، ئۇ ھالدا بىز قۇتقۇزماقچى بولغان بىر قىسىم ناچار ئىللەتتىكى ياشلار قۇتۇلۇپ ، ياخشى ياشلار بۇ سوزلەرنىڭ قۇربانى بولىدۇ خالاس .
3. مەنمۇ ئويلاپ قالدىم ، مۇشۇ ئارتىسلىرىمىز ئوزىمۇ راستلام شۇ خىلدىكى تىل بىلەن پاراڭلىشامۇ دەپ .؟
4. ئۇرۇمچىدە نىمە جىق ؟ سېرىق ئاش . كاۋاپ . ئەمدى بىز خەق خىزمەت ئالدىراش ، ۋاقىت قىس ئامال يوق تىز غىزالانماي ، ( سېرىق ئاش ) بىلەن . مەن بىلسەم پىجۇ ھاراق ئىشمەيدىكەنمەن ،
5. ئۇرۇمچىدە ئوي قىممەت ، خوتۇن قىممەت ، بالا باقماق ھەممىدىن قىممەت . بىز قاچقىنىمىز ئەمەس ، بەلكىم شۇ ئالدىراش تۇرمۇش سەۋەبى ئوي 6 - قەۋەتتە بولۇپ قالغان .
نىمە دىگەن بىلەن بۇ شەدە جان باقماق تەس .

Quote:

引用第5楼baxtogragh于2008-10-18 17:27发表的  :
     راست دەيسىز گۇل بەرگى خېنىم . سەنئەتچىلىرىمىز بەزى بىر ئەخلاقسىز ياشلىرىمىزنى ( سەھنىلەردە ) قامچىلاش مەقسىتىدە بۇ خىلدىكى  ئېپىزوتلارنى سەھنىلەشتۇرۇشى مومكىن .
    بۇ قامچىلار كوپىنچە ھاللاردا سەلبى رول ئويناۋاتقېنىنى ھىس قىلمىدىڭىزمۇ ؟ بىز خەلىققە ياخشى بولسۇن دەپ قىلىۋاتقان ئىشلىرىمىزنىڭ ، ئەمىليەتتە بىز ئويلىغاندەك ئۈنداق ياخشى تەرەپكە باقماي ، يامان تەرەپكە سېرغىۋاتقىنىنىمۇ ھىس قىلمىدىڭىزمۇ ؟   مەسلەن : ئادىل مىجىت ، خالمۇرات .... قاتارلىق ئەرتىسلىرىمىزنىڭ جەميەتتىكى بىرقىسىم ئائېىلىسى تۇرۇپ ( قۇشقاشلار ) ئاشنا سورۇنى تۇزۇش ئۇچۇن تەردۇت قىلىدىغان ئېپىزوتلىرى ،( شۇنداقلام نۇرغۇن ياخشى تەربىيۋى ئەھمىيتى زور ئېپىزوتلار ئىشلەندى ). ئەمما بىز ئۇلارنى قامچىلاش ئورنىغا ، تېخىمۇ كوپ ( قۇشقاش ) سورۇنىنىڭ ھازىر جەميەتتە كوپلەپ كەتكىننى ھىس قىلمىدىڭىزمۇ؟ .
    بىز بۇ يېڭىدىن كەشىپ قىلىنغان ( ئۇرۇمچى ) شىۋىسىنى ، بىزگە ! ئۇرۇمچى ياشلىرىغا تېڭىش ئارقېلىق ، بىزنىڭ باشقا ئەلدىكى بىزنى چۇشەنمىگەن قېرىنداشلارغا يىغلاڭغۇ -ئۈششۈق ، بىشەم كورسېتىش ئارقىلىق ئىبرەت ئالغۇزامدۇق ؟
    

سىزنىڭ كۆڭلىڭىزنىمۇ ئەلۋەتتەچۈشىنىمىز . بىراق ئەشۇ سەنئەتچىلىرىمىز ئەكس ئەتتۈرىۋاتقان يامان ئىللەتلەر ئارىمىزدا راستىنلا مەۋجۇد بىر ئىش . ئەگەر ئۇلارنى تىگىشلىك قامچىلاپ تۇرمىغاندا ئىنسانچىلىقتا كىم ئۆزىنىڭ خاتالىقىنى ئاكتىپلىق بىلەن ئۈستىگە ئالىدۇ دەيسىز ؟ ...مىنىڭ دىمەكچى بولغىنىم سەنئەتچىلەرنىڭ مەقسىدى مۇبالىغىلەشتۈرۈش ئارقىلىق ئەشۇنداق ئۆزىنى بىلەلمىگەنلەرگە تەربىيە بېرىش ،ئۆزى -ئۆزىدىن سەسكەندۈرۈش ئارقىلىق مۇشۇنداق خاتا ،يامان ئىللەتلەرنى ياشلىرىمىز ياكى مىللىتىمىز ئارسىدىن يوقۇتۇشتىن ئىبارەت .
  ئەلۋەتتە سىز دىگەندەك سەلبىي تەسىرىمۇ ھەقىقەتەن مەۋجۇد ، «قولنى كەسمىگۈچە قان چىقمايدۇ »، سىزدەكلەرنى ئازاپلاش ھىسابىغا ئۇيغۇر جەم.ىيىتىمىزدىكى يامان ئىللەتلەر ئازدۇر - كۆپتۇر يوقالسسا مىنىڭچە ئەرزىيىدۇ . شۇنداق ئەمەسمۇ ؟...
   (كەچۈرۈڭ ، مىنى خانىم دىسىڭىز سەل كۆنەلمەي قالدىم ....)

مەمەتجان دىگەن ئارتىسىمىزمۇ شۇ<< ئوخخىىىىىىو بالاڭزا >> دەپ ئۇرۇمچىلىكلەرنى دورۇدۇم دەپ ئۇرۇمچىلىكلەردىن تايىغىنى يەپتىكەنغۇ ؟  

بۇ گەپ راستما شوخ نۇر ................

نەگىلا بارسا شۇ گەپ .ئاخشام تېخى بالىلار بىلەن شۇ تۇغرۇلۇق پاراڭ بولغان.ھەم شۇ ئېتوتنى كۆرۈپ چىققان ئىدۇق.گەرچە ئىتوتتا شۇنداق ئىشلارنى قامچىلماقچى بولسىمۇ ،لېكىن ياشلىرىمىزغا يىڭلىق تۇيۇلۇپ دوراش ئەھۋاللىرى كۆرۈلۈپ قاپتۇ.

ئەمدى  ئەتە  ئوگۇن  ئوخخۇ   بالاڭزا  دىگۇچىلەر  يەنە  تاياق يەيدىكەندە  ،بىز ئۇرۇمچىلىكلەرنى  دورىدىڭ  دەپ  .بۇ  گەپلەر  بەك  جايىغا  تەگدىمۇ  نىمە .

     توردۇشۇم قەشقەر ئوغلى ، سىزنىڭ بۇ گىپىڭىزچە بىز راستىنلام شۇ ئېپىزوتلاردىكىدەك گەپ قىلىدىكەنمىزدە ؟ شۇ  ! ( ئۇرۇمچىلىك ) بالاڭزا دىگەننى ئۇرغاننى سىز ئۆز كوزىڭىز بىلەن كوردىڭىزمۇ يا ؟
    بۇ يەردە يۇرتۋازلىق قىلمايلى . سەن ئۇرۇمچىلىك . مەن قەشقەرلىق  دەپ ...
كوڭلىڭىزگە كەلمىسۇن ، ئۇرۇمچىلىك يىگىتلەرنىڭ كۆزىمۇ ئۇنداق كىچىك ئەمەس ، ئۆز مىللىتىدىن ( بالاڭزا ) دىسە دومبالاپ كېتىدىغان ..

بەشتوغراق تورداش . مىنىڭ  گىپىمنى  خاتا  چۇشىنىۋالماڭ  ئەمىلىيەتتە  مەنمۇ  ئۇرۇمچىلىك  بالىلارنىڭ  بۇنداق گەپ  سوزلەرنى  قىلغىنىنى  ئاڭلىمىدىم  ھەم  كورمىدىم  .شاخنۇر  دىگەندەك بىرسى  مەمەتجاننى  ئاتۇشلۇقنى  دوراپ  تاياق  يىدى  دىسە  بىرسى  ئۇرۇمچىلىك  بالىلاردىن   تاياق  يەپتۇ  دىگەن  گەپلەرنى  ئاڭلىغانمەن  .ئەمىلىيەتتە  ئىتوتچىلىرىمىز  ھەر  خىل  ئىشلارنى  قامچىلايمەن  دەپ  بىز  بىلمىگەننى  نادان  بالىلارغا  ئۇگۇتىۋاتىدۇ .

بىزنىڭ بۇيەردە شەپكىسى بار ..كەپكىسى بار ،،،بىزنى تاشلاپ كەتكۈسى بار ،،،دىگن گەپلەر مودا بۇلۇپ كىتىۋاتىدۇ دېسە .