.ياۋرۇپانىڭ4 كوچا ئېغىزى دەپ نام ئالغان دۆلەت ـ پولشا
2.بانان ماكانى-گىۋاتىلا
3.دۆلىتىمىز2001-يىلى12-ئاينىڭ11-كۈنى دۇنيا سودا تەشكىلاتىغا كىردى
4.ئىسلام دۆلەتلىرىدىكى تۇنجى ئايال زۇڭلى-پاكىستاننىڭ مەرھۇم زۇڭلىسى بىنەزەر بۇتتۇخانىم
5. 1884-يىلى چىكاكوئايال ئىشچىلىرى 8سائەتلىك ئىش تۈزىمىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشنى تەلەپ قىلىپ ئىش تاشلىدى،شۇنىڭ بىلەن ئاياللار بايرىمى يولغاقۇيۇلدى
6.قەھۋە پادىشاھى-بىرازىليە
7. دۇنيانى زىلزىلىگە كەلتۈرگەن ئۈچ يەھۇدى- ئېينىشتىيىن،ماركىس،فىروئىت
8.ئىلىمىزدە تۇنجى ياسالغان كۆۋرۈك ۋەئۇنىڭ لايىلىگۈچىسى- ماۋيىشىڭ ياسىغان  چىيەنتاڭجاڭ كۆۋرىكى
9.تۇنجى قېتىم دۇنيا ئوسكار خانىشى دەپ نام ئالغان كىشى –ئەنگىليەلىك ئېلزابىت تايلور
10.دۇنيا شاھمات چىمپىيونى –روسىيەلىك كاسپارۇپ
.11. نارىن چۆپ-تۈرۈكلەرنىڭ ئەنئەنىۋى تامىقى
12.دىلنار ئابدۇللا 2004-يىلى 11-ئايدا ياپۇنيەدە ‹‹ داۋانچىڭ قىزى ›› ناملىق ئۇسۇلنى ئويناپ ئاسىيا تىنىچلىق مۇكاپاتىغا ئىرىشتى
13. دۇنيا ناخشىچىلىرىغا بىرىلىدىغان ئەڭ چوڭ مۇكاپات-‹‹ گېلمى ›› مۇكاپاتى
14.دۇنيا تارىخىدىكى ئۈچ چوڭ ئىپوس- زاڭزۇلارنىڭ گىسارخان،مۇڭغۇللارنىڭجاڭغىر،قىرغىزلارنىڭ ماناس
15.قۇملۇقتىكى شىياڭگاڭ دەپ نام ئالغان دۆلەت –ئەرەپ بىرلەشمە خەلىپىلىكىنىڭ پايتەختى دۇبەي
16.دۇلىتىمىزدە تۇنجى قېتىم 1995-يىلى 3-ئاينىڭ 5-كۈنى ھەپتىدە 5كۈنلۈك خىزمەت تۈزۈمى يولغا قۇيۇلدى
17.تىمساقنىڭ يېغى يېشىل رەڭدە بۇلىدۇ
18.پاشىنىڭ 22 تال چىشى بار
19.ئوتتۇرا شەرىقنىڭ مەدىنيەت مەركىزى- باغدات
20. شەرىق مۇسۇلمان دۇنياسىنىڭ رۇبائىي ئاتىسى دەپ نامئالغان كىشى- ئۆمەر ھەييام
21. بىر لەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ خەيرى ساخاۋەت ئەلچىسى- شىياڭگاڭلىقكىنوچولپىنى چىڭلۇڭ،ئامرىكىلىقكىنوئارتىسى ئانجىلىنا جۇلى  سابىق زۇڭتۇڭ كېلىنتون
22. مۇڭغۇللارغا يىزىق ئىجات قىلىپ بەرگەن ئۇيغۇر- تاتاتۇڭا
23.دۇنيادىكى ئەڭ داڭلىق ئات بەيگىسى مۇسابىقە مەيدانى- ئاۋىستىرالىيەنىڭ مىلبورىن شەھرى
24.سانائەت پادىشاھلىقى دەپ نام ئالغان دۆلەت- شىۋىسسارىيە
25.ئاپتۇمبىل پادىشاھى دەپ نام ئالغان دۆلەت- ئەنگىليە
26. دۇنيا تىلىنى ئىشلەپ چىققان كىشى- پولشالىق زامىنخوپ
27.  دۇنيادا ئەڭ تىنىچ ئەمىن دەپ نام ئالغان ئىككى جاي ـ كانادا بىلەن ئىمرات
28. مەسەل ئەدىبىياتىنىڭ ئەڭ گۈللەنگەن ماكانى – ھىندىستان
29.سۇلۇق رايۇن دەپ نام ئالغان دۆلەت- ئافرىقىدىكى ئۇگاندا
30. ۋالىس ئەڭ دەسلەپتە ئارگىنتىنادا  پەيدا بولغان
31.يېڭى يىلغا ئەڭ ئاخىردا قەدەم قۇيىدىغان دۆلەت- يېڭى زىللاندىيە
32.گۈل دۆلىتى دەپ نام ئالغان دۆلەت- گوللاندىيە
33. مۇقام- چوڭ نەغمە،داستان، مەشرەپ تىن ئىبارەت 3 بۆلەكتىن تەركىپ تاپقان
34.يىللىق كىنو ئىشلەش سانى ئەڭ كۆپ بولغان دۆلەت- ھىندىستان
35.قول تىلفۇنى ئىشلىتىش جەھەتتە جۇڭگۇ دۇنيادا بىرىنچى ئۇرۇندا تۇرىدۇ
36.باشقۇرلىدىغان بومبىنى ئەڭ دەسلەپ گىرمانىيە كەشىپ قىلغان
37.  جۇڭگۇدىكى ئۈچ چوڭ بايرام- چاغان ،دۆلەت بايرىمى، ئەمگەكچىلەر بايرىمى
38. تۈمۈر خۇتۇن دەپ نام ئالغان دۇنيادىكى تۇنجى ئايال ۋەزىر- ئەنگىليەنىڭ سابىق باش ۋەزىرى ساچىر خانىم
39. جۇڭگۇدىكى ئۈچ چوڭ كارخانا- دېلۇڭ، گۇاڭخۇي،خۇالىڭ شىركىتى
40.كىشى بېشىغا توغرا كىلىدىغان ئوتتۇرچە دارامەت 1-ئۇرۇندا تۇردىغان دۆلەت – نۇرۋىگىيە
41.ئۇيغۇرلاردىكى تۇنجى ئايال ئۇقۇتقۇچى- ئاتۇشلۇق راھىلە خانىم
42.ئادىل شاھ دەپ نام ئالغان كىشى- ئىران پادىشاھى نوشرىۋان
43. ساخاۋەتچى دەپ نام ئالغان كىشى- ئەرەبىستانلىق كاتتا باي ھاتەمى
44.دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ ھەربىي ئىتپاق- شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلات بۇلۇپ 1949-يىلى 4-ئاينىڭ 4-كۈنى قۇرۇلغان
45.خەلقارالىق بەش چوڭ كىيىم-كېچەك بايرىمى ئۆتكۈزىلىدىغان جاي-مىلاد، پارىژ،مىيونخىن،بىلگىرات،شىياڭگاڭ  
46.شاھمات- مىلادىدىن ئىلگىركى 4-ئەسىردە ھىندىستاندا پەيدا بولغان
47.دۇنيادىكى ئەڭ كىچىك دۆلەت-ياۋرۇپادىكى ۋاتكان
48.ئوتتۇرا ئاسىيا بۇيىچە تۇنجى ئايال تەمبۇرچى دىگەن نامغا ئىرىشكۈچى-مەرھۇم تەمبۇرچى نۇرمەمەت تۇرسۇننىڭ قىزى مەرھابا نۇرمەمەت
49.پەلسەپەنىڭ ئەڭ يۇقرى پەللىسىنى ياراتقۇچىلار –نېمىسلار
50. دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ بالىلار كۈتۈپخانىسى- مىيونخىندا
51. مەجبۇريەت مائارىپنى ئەڭ بۇرۇن تەشەببۇس قىلغان دۆلەت- گىرمانىيە
52.دۇنيا ھىكايىچىلىقىنىڭ پىرى- ئامرىكىلىق مەرھۇم يازغۇچى مارىكتىۋىن
53.  دۇنيا بۇيىچە ئەڭ چوڭ ئىمپىريە قۇرغان كىشى- چىڭگىزخان
54.لەغمەن-ئىسپانلارنىڭ ئەنئەنىۋى تامىقى
55.قان بېسىمىنى تۆۋەنلىتىدىغان يىمەكلىكلەر- بانان،سەۋزە،كۆممۈقوناق
56. دۇنيادىكى ئۈچ چوڭ ئۇزۇن ئۆمۈر كۈرۈش مەركىزى-پاكىستان، روسىيە،ئېكۋادۇر،
57. ئىسلام تارىخدىكى تۇنجى باكلاۋىر- سوفىيە ئەلى ئىسىملىك ئايال بۇلۇپ 1925- يىلى گىرمانىيەدە مىدىسسىنا فاكۇللتىتىدا  ئىرىشكەن
58.مىسىرلىقلارغا قۇرئاننى ناپالىئۇن نەشىر قىلدۇرۇپ بەرگەن
59.ئۇيغۇرلاردىن تۇنجى بۇلۇپ ئەسكەرلىككە قاتناشقان كىشى- ئابدۇكېرىم خوجا
60. مەھمۇت قەشقىرى قەبرىستانلىقىنى تۇنجى قېتىم رىمونت قىلدۇرغان رەھبەر- سابىق رە.ئىس جاۋزىياڭ
61. دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ زەھەر ئىشلەپچىقىرىش بازىسى- ئافغانىستاندا
62.سوغوققا ئەڭ چىداملىق گۈل- قار لەيلىسى
63.  دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ ئەيدىز دۆلىتى- جەنۇبىي ئافرىقا
64. ئۇيغۇرلار ئىچىدە تۇنجى بۇلۇپ پوۋىست يازغان كىشى- ئەرشىدىن تاتلىق
65. نۇر سۇندۇرۇش ئىقتىدارى ئەڭ كۈچلۈك بولغان رەڭ-قىزىل بىلەن سېرىق
66.جۇڭگۇ قۇرۇقلىقىدىكى ئەڭ تۆۋەن جاي- تۇرپاندىكى ئايدىڭكۆل
67.نوبىل مۇكاپاتى ھەر يلى 12- ئاينىڭ10-كۈنى يەنى نوبىلنىڭ ۋاپات بولغان كۈنىدە شىۋىسسيەنىڭ سىتوكھلۇمداد تارقىتىلىدۇ
68. ئەتتىر گۈل دۆلىتى-بولغارىيە
69.دۇنيادىكى ئەڭ سېسىق پۇرايدىغان،ئەڭ ئىگىز،ئەڭ سەت گۈل -ھىندۇنىزىيەنىڭ سۇماترا ئارىلدىكى شەيتان بەرەڭگىسى
70. كورىيەنىڭ ‹‹ يەنە بىر كۆرسەم ››ناملىق تىلۋىزيە تىياتىرنىڭ يازغۇچىسى ئىمسۇنخان،رىجىسۇرى جاڭ دۇئىك
71.  دۇنيا ئايال بوكىس پادىشاھى –ئەرلەر بوكىس پادىشاھى مۇھەممەد ئەلىنىڭ قىزى لەيلا ئەلى
72. ئۇيغۇر كىلاسسىك ئەدەبىياتىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى ۋەكىلى- تەجەللى
73.بىر تال 1- نۇمۇر لۇق باتارىيە يەردە چىرىگەندە 600 توننا سۇنى بۇلغايدۇ
74. جۇڭگۇدا 21 مىللەتنىڭ ئۆزلىرىنىڭ ئەنئەنىۋى يېزىقى بار
75. جۇڭگۇدا 10مىللەت ئىسلام دىنىغا ئىتقات قىلىدۇ
76.خەلقارالىق 3 چوڭ كىنوكۆرىكى ئۆتكۈزلىدىغان جاي-بېرلىن،گانا،ۋىنىتسىيە
77. شەرىق ۋە ئاسىيادا تۇنجى قېتىم نوبىل ئەدىبىيات مۇكاپاتىغا ئىرىشكۈچى-ھىندىستانلىق تاگور
78 .ئادەم يۆتەلگەندە ئەڭ كۆپ ھاۋا سۈمۈردۇ
79.شىنجاڭدىكى ئەڭ چوڭ ناھىيە- يەكەن بىلەن كۇچا ناھىيسى
80. دۇنيا تارىخدا يىزىق ئارقىلىق خاتىرلەنگەن تۇنجى كىتاپ- مىسىرنىڭ ئەرۋاھلار قىسىسى
81. دۇنيا تارىخدىكى تۇنجى روماننى ياپۇنيىلىك ئايال يازغۇچى زىشىبۇ يازغان
82. ئوتۇرا ئەسىرنىڭ باشلانغانلىقىنىڭ بەلگىسى-مىلادى 476-يىلى غەربىي رىم ئىمپىريىسىنىڭ ھالەك بۇلىشى




...................................
مەنبە:تەڭرىتاغ تورى

ئو...جىڭ ئەبجەش توپلامكەنغۇ بۇ...دىيارىمنىڭ يەكشەنبە كەچلىكى مۇشۇنداق جىمجىتمىدۇ....

  

رەھمەت، مەن بىلمەيدىغان نۇرغۇن نەرسىلەر باركەن...