NASA: كائىناتتىكى ئادەتتىكى ماددا %4، قاراڭغۇ ماددا% 22، قاراڭغۇ ئېنېرگى

فىزىك

	ئالەمنىڭ ھالاك بولىدىغان ۋاقتى ۋە شەكلى مەسلىسىدە ، ھەرخىل ئەقىدىلەر ئوتتۇرىسىدىكى ئختىلاپ ئىنتايىن چوڭ . بەزى ئەقىدىلەر كىشىلەرنى ئاگاھلاندۇرۇپ ، ئالەم ھالاك بۇلۇشقا ئاز قالدى ، ئۇ چاغدا گۇنا ئۆتكۈزگەن ئادەملەر قاتتىق سوراققا تارتىلىدۇ ، دەيدۇ . باشقا بىر ئەقىدىلەر بولسا كىشىلەرگە جەننەت يىتىپ كىلىش ئالدىدا تۇرىدۇ ، ئۇ ھازىر بىز كۆرۈپ تۇرغان رەزىل بىقارار دۇنيانىڭ ئورنىنى ئالىدۇ ، دەپ تەلىم بېرىدۇ . بەزى شەرق ئەقىدىلىرى بولسا دۇنيا تەكرار ئايلىنىپ تۇرىدۇ ، بۇ دۇنيانىڭ ئاخىرلىشىشى باشقا بىر دۇنيانىڭ قايتىدىن پەيدا بۇلىشىدىن دېرەك بېرىدۇ دەپ قارايدۇ . ھازىرقى زامان ئىلىم-پېنىنىڭ ئالەمنىڭ ئاخىرلىشىشىغا نىسبەتەن قانداق قاراشلىرى بار ؟ بىز تۇرىۋاتقان ئالەم رايۇنىدىن ئېلىپ ئېيتقاندا ، يەرشارىنىڭ تەقدىرى قۇياشنىڭ تەقدىرى بىلەن زىچ مۇناسىۋەتلىك . يەرشارىدىكى ھاياتلىق قۇياش نۇرىغا تاينىپ ياشايدۇ ، قۇياشنىڭ ھازىرقى ھالىتىگە قارىتىلغان ھەرقانداق چوڭ بۇزغۇنچىلىق ئاپەت پەيدا قىلىدۇ . قۇياشتا ئۆزگىرىش بولسىلا يەرشارىدا ئىنسانلار ياشىيالمايدۇ . قۇياشنىڭ تۇراقلىق ھالدا ئىسسىقلىق تارقىتىشىغا قارىتىلغان ھەرقانداق ئۆزگەرتىش يەرشارىنىڭ ئاجىز كىلمات تەڭپۇڭلىقىنى بۇزۇپ تاشلاپ ، بىزنى ئاپەت خاراكتىرلىق مۇز دەۋرىگە كىرگۈزىدۇ . قۇياش شامىلى <يەنى قۇياشنىڭ سىرتقى يۈزىدىن كىلىدىغان مۇقىم زەررىچىلەر ئېقىمى> بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولغان قۇياش سىستېمىسى ماگنىت مەيدانىنىڭ ئۆزگىرىشىمۇ ئوخشاش ئاپەت خاراكتىرلىق ئاقىۋەت پەيدا قىلىشى مۇمكىن . ناۋادا يەرشارىنىڭ ئەتراپىدىكى قايسىبىر تۇرغۇن يۇلتۇز پارتىلىسا ، بىزنى ئەجەللىك رادىئاتسىيە ئىچىدە قالدۇرىشى ، مەلۇم بىر قارا ئۆڭكۈر قۇياش سىستېمىسىدىن كىسىپ ئۆتسىمۇ نۇرغۇن پىلانىتلارنىڭ ئايلىنىڭ ئوربىتىسىدا ئۆزگىرىش پەيدا قىلىشى مۇمكىن . ئەمما ئادەمنى بىئارام قىلىدىغان بۇ بارىلىق ئىھتىماللىقلاردىن قېچىپ قۇتىلالىسىمۇ ، ئىنىقكى ئۇ مەڭگۈ ھازىرقى ھالىتىنى ساقلاپ <ئۇزاق ئۆمۈر> كۆرەلمەيدۇ . قۇياش تارقىتىدىغان نۇرغۇن ئىنىرگىيە يادرو يېقىلغۇسى بىلەن تۇلۇقلىنىپ تۇرۇشقا مۇھتاج ، ئەمما قۇياشنىڭ يىقىلغۇسى ئاخىرقى ھېساپتا ئىشلىتىلىپ تۈگەيدۇ . ئاستروفىزىكا ئالىملىرى ، قۇياشنىڭ يىقىلغۇسىنىڭ خوراپ تۈگىشىگە 4 ~ 5 مىليارد يىل كىدىغانلىقىنى مۆلچەرلىدى . ئالەمنىڭ ھازىرقى يېشى 18 مىليارد يىل ، قۇياشنىڭ يېشى بولسا 4.5 مىليارد يىل بولۇپ دەل گۈللەپ ياشناۋاتقان ئوتتۇرا ياش مەزگىلىدە تۇرماقتا دەپ قارايدۇ . يىقىلغۇنىڭ ئازىيىشىغا ئەگىشىپ ، قۇياش يوغىناپ ئاسترونوملار ئېيتقاندەك بىر خىل قىزىل گىگانىت يۇلتۇزغا ئايلىنىدۇ . قۇياشنىڭ يادروسى مۇشەققەت ئىچىدە ئىنىرگىيە ئىشلەپچىقىرىشنى قامداش بىلەن بىر ۋاقىتتا قايتا-قايتا يىگىلەپ ، تاكى كۋانت ئېففېكتى پەيدا بولغاندا ئاندىن تۇراقلىشىدۇ . بۇ باسقۇچتا قۇياش كېڭىيىپ ناھايتى يوغىنىشى ، نەتىجىدە ئەتراپتىكى پىلانىتلارنى يۈتۈپ كىتىشى ، يەر شارىنىڭ ئاتموسفىرا قەۋىتى ئاجرىلىپ كىتىشى ، تاغ جىنىسلىرى ئېرىپ ھەتتا پارغا ئايلىنىپ كىتىشى مۇمكىن . كىيىن قۇياش لەيلەپ-چايقىلىپ تۇرىدىغان ھاياتىنى باشلىشى ، ھازىرقى ھىدروگېن يىقىلغۇسى ئىنتايىن يىتەرلىك بولغان يادرو رېئاكسىيىسىنىڭ ئورنىنى ئۇچاغدا ئۈنۈمى ئانچە يۇقىرى بولمىغان گېلىي يىقىلغۇ قىلىنىدىغان يادرو رىئاكسىيىسى ئېلىشى مۇمكىن ، گېلىي يىقىلغۇسى كۆيۈپ تۇگىگەندىن كىيىن ، تېخىمۇ ئېغىر ئېلېمېنىتلار كۆيۈشكە باشلايدۇ . ئەڭ ئاخىرىدا بارىلىق يىقىلغۇ خوراپ تۈگىگەندە ، قۇياش تۆمۇرگە ئوخشاش بىرقەدەر ئېغىر ئېلېمېنىتلاردىن تەشكىل تاپىدۇ . ئۇ چاغدا يادرونىڭ يىغىلىشى قايتا ئېنېرگىيە قويۇپ بەرمەيدۇ . تۆمۈر ئاتوم يادروسىنىڭ ئەڭ تۇراقلىق شەكلىدۇر . تېرمودىنامىكىنىڭ 2-قانۇنىغا ئاساسلانغاندا ، بارىلىق سېستېمىلارنىڭ ھەممىسى ئەڭ تۇراقلىق ھالەتكە يىتىشكە ئىنتىلىدۇ . بۇ باسقۇچتا ، قۇياش مەركىزىنىڭ تېمپېراتۇرسى مۇقىم ھالدا ئۆرلەپ 1 مىلياد گىرادۇسقا يىتىشى مۇمكىن ، يىقىلغۇ خوراپ تۈگىگەندىن كىيىن ، قۇياش ئىچكى قىسىمىنىڭ سىرتقا يۈزلەنگەن بېسىم كۈچى ئاجىزلاپ بارىدۇ ، تارتىش كۈچى يىتەكچى ئورۇننى ئىگلەيدۇ . ئەسلىگە كىلىشكە مادارسىز قالغان قۇياش ئۆزىنىڭ ئېغىرلىقىنىڭ بېسىشى بىلەن قورۇلۇپ ، ئىچكى قىسىمدىكى ماددىلارنى شىددەت بىلەن قىستايدۇ ، نەتىجىدە بۇ ماددىلارنىڭ زىچلىقى ھەر كۇپ سانتىمېتىردا 1 مىليون گرامغا يىتىدۇ . يىقىلغۇ تۈگەپ قورۇلغاندىن كىيىنكى قۇياش يارشارىچىلىك چوڭلۇققا ئۆزگىرىدۇ ، ئاندىن كىيىن نەچچە يۈزمىليون يىل ئىچىدە نىمجان ھالەتتە ئاستا-ئاستا غۇۋالىشىپ بارىدۇ ، ئەڭ ئاخىرىدا سوۋۇپ بىر قارا پەتەك يۇلتۇزغا ئايلىنىدۇ  ،،،،، بىراق ھېچقىسى يوق . ئەگەر بىز قۇياش ئۆچكەن ئاشۇ پەيىتكىچە ئۆز-ئۆزىمىزنى ھالاك قىلمىساقلا يۇلتۇزلار ئارا سەپەر قىلىش تېخنىكىسىنى ئىگىلىللەپ بولغان بولىمىز،،،،،،

baywetqe

	بىلىمخۇمار ئەپەندىنىڭ ئىلمىي ئۇچۇرلار بىلەن تەمىن ئەتكىنىگە كۆپ رەھمەت.مۇشۇنداق تېمىلارنى داۋاملىق يوللاپ تۇرسىڭىز...

توقماق

	doska يوللىغان ۋاقتى  2013-6-13 10:22 PM بىلىمخۇمار ئاكا ؛بىر مەسىلىنى سوراپ باقسام ،كائىناتتى ... بۇ سوئالىڭىزغا قېتىلدىم.

ئاشقىن1

	قاراڭغۇ ماددا دېگەن سۆز ئەمىلىيەتتە «كۆرۈنمەس ماددا» دېگەن مەنىدە ئوخشىمامدۇ؟

ئاشقىن1

	NASA دۇنيادىىكى ئەڭ مەشھۇر ئالىم-مۇتەخەسىسلەر توپلاشقان تەتقىقات مەركىزى.تورداشلاردىن ئۆتىنىدىغىنىم ،ئىنتايىن مۇھىم مەسىلىگە ئۇچراپ قالمىساقلا ،ئىمكان قەدەر بىلىمخۇمار  ئاكىدىن سۇئال سورىمىغان بولساق،بىزگە جاۋاپ قايتۇرىمەن دەپ ۋاقتى ئىسراپ بولۇپ كەتمىسۇن.      ئۇلۇغ ئاللاھ ئىنسانىيەتنى پۈتكۈل كائىناتتىن پايدىلىنىشقا مۇراجەت قىلىدۇ.بىلىمخۇمار ئاكا  دىنىي جەھەتتىن ئېيىتقاندا جىھاددىنمۇ كاتتا «ئەڭ ئۇلۇغ ئىبادەت »بىلەن شۇغۇللىنىۋاتىدۇ.ئاللاھ ئىگەم ئۇنىڭغا مەدەت بولغاي.

bilimxumar

doska

	مىكرو ئالەمدىكى زەرىچىلەرمۇ يۇمىلاق شەكىلدە،ماكرۇ ئالەمدىكى سەييارىلەرمۇ يۇمىلاق شەكىلدە ئىكەن ،بۇ ئالەمنىڭ قانۇنىيەتلىك بىرتەرتىپىمۇ ،ياكى تاسادىپى ماس كىلىپ قىلىشمۇ؟بىلدىغانلار پىكىر قىپ باقساڭلا،ئالدىنقى سۇئالىمنىڭ مەزمۇنىمۇ مۇشۇ سۇئال بىلەن ئوخشاش،

tohtihan1

	ئەپچىلەم ، بۇ ئالەمنىڭ پەيدا بولۇش ۋە تەرەققىي قىلىشىنى كۆرسەتكەن رەسىم ئىكەن . 15 مىليارد يىل ئىلگىرى ئالەم غايەت زور بىر پارتىلاشتىن پەيدا بولغان ، سۈرەتتىكى پارتىلىغان يەردىكى big-bang  دېگەن گەپ شۇ . ئاندىن ئالەم شەكىللىنىپ ، كېڭىيىپ بارغان . مەن مۇشۇنچىلىك چۈشەندىم . رەسىمنىڭ سول تەرىپىدىكى time دېگەن ۋاقىت ، يەنى 15 مىليارد يىل . تېگىدىكى expanding دېگىنى كېڭىيىش ، دېمەك ئالەم 15 مىليارد يىلدا مۇشۇنچىلىك كېڭەيدى دېگەن گەپ .

bilimxumar

	tohtihan1 يوللىغان ۋاقتى  2013-6-16 12:34 AM ئەپچىلەم ، بۇ ئالەمنىڭ پەيدا بولۇش ۋە تەرەققىي قىلىشىن ... سىزنىڭ چۈشەندۇرىشىڭىز توغرا بولۇپتۇ. ئەگەر كائىناتنىڭ كېڭىيىشى بىر مۇقىم تېزلىكتە يۈز بەرگەن بولسا، بۇ رەسىمدىكى ئىككى يان سىزىق تۈز-سىزىق بولغان بولاتتى. ئەمما كائىنات ئىزچىل ھاردا بارغانسېرى تېزلىشىپ ماڭىدىغان سۈرئەت بىلەن كېڭىيىۋاتقاچقا، بۇ رەسىمدىكى ئىككى يان سىزىق ئەگرى-سىزىق چەكلىنى ئالغان. مەن تۈنۈگۈن بۇ رەسىمنى سىناق تەرىقىسىدە يوللاپ باققان بولۇپ، چۈشەنچە بېرىشكە ئۈلگىرەلمەي قالغان ئىدىم. ياردىمىڭىزگە رەخمەت.

bilimxumar

	doska يوللىغان ۋاقتى  2013-6-15 01:23 PM مىكرو ئالەمدىكى زەرىچىلەرمۇ يۇمىلاق شەكىلدە،ماكرۇ ئا ... بىر يۇپ-يۇمىلاق توپنى بىر سىلىق تاختاينىڭ ئۈستىدە چۆگىلىتىپ بېقىڭ. ئاندىن بىر سۇقىچاق توپنى شۇنداق قىلىپ بېقىڭ. بۇ ئىككى تەجرىبىدە نېمىنى بايقايسىز؟ يۇمىلاق توپ بىر ئىزىدا چۆگىلەيدۇ، ھەمدە چۆگىلىشى خېلە ئۇزۇن ۋاقىتقا سۇزىلىدۇ. سۇقىچاق توپ بولسا، ئەسلىدىكى ئورنىدىن يۆتكىلىپ كېتىدۇ، ھەمدە چۆگىلەش ۋاقتىمۇ ئىنتايىن قىسقا ۋاقىت داۋاملىشىدۇ.  ھازىرقى ئاسترونومىيە ئىلمىنىڭ چۈشەندۈرىشىچە، پلانېتىلار دەسلەپتە كائىناتتىكى چاڭ-توزاڭلاردىن شەكىللەنگەن بولۇپ، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ شەكىللىنىش جەريانىدا ھەر خىل شەكىللەرنى ئېلىپ، ھەمدە ئوخشىمىغان ئورۇنلارغا بېرىپ، ئەڭ ئاخىرىدا ھازىرقىدەك يۇمىلاق شەكىلگە ۋە بىر چەمبەرسىمان ئوربىتىدا ئايلىنىدىغان ھالەتكە كەلگەن.  ئۇنداق قىلالمىغانلىرى باشقا پلانېتىلار بىلەن سوقۇشۇپ يوقاپ كەتكەن، ياكى كائىناتتىكى  ئۇچار تاشلارغا ئايلانغان.  كائىناتتىكى ئۇچار تاشلارنىڭ شەكلى يۇمىلاق ئەمەس، ھەمدە ئۇلار توختىماي ئۇ ياق بۇ ياقلارغا ئۇچۇپ يۈرۈيدۇ.  بىزنىڭ قوياشنى ئايلىنىپ يۈرۈيدىغان ئۇچار تاشلارنىڭ ئوربىتىسىمۇ چەمبەرسىمان ئوربىتا بولماستىن، بەزىلىرىنىڭ قالايمىقان ئوربىتا، قالغانلىرىنىڭ بولسا ئېلىپس (سوقۇچاق) شەكىلدىكى ئوربىتا بولىدۇ.   يەنى، ھازىر كائىناتتا مەۋجۇت بولۇپ تۇرىۋاتقان پلانېتىلار پەقەت بىر تەڭپۇڭلۇق ھالىتىگە كىرەلىگەنلىكى، يەنى يۇپ-يۇمىلاق شەكىلنى ئېلىپ، بىر چەمبەرسىمان ئوربىتىدا ئايلىنىۋاتقانلىقى ئۈچۈن مەۋجۇت بولۇپ تۇرالىغان.  ئۇنداق قىلالمىغانلىرى يوقاپ كەتكەن.  بىزنىڭ قۇياش سىستېمىمىزنىڭ ۋۇجۇتقا كەلگىنىگە ھازىر 4 يېرىم مىليارد يىل بولدى.