ئېقتىساد ئۈستىدە ئىككى ئېغىز گەپ

52arslan

	روسىيە ئاۋازى تورىنىڭ مەخسۇس ماقالىسى: جۇڭگو ئىقتىسادى مەبلەغ زىيادە قىزىپ كېتىش سەۋەبلىك ھازىر نەپەس ئېلىشى تەسلىشىپ كەتتى. ئۇزۇن ئۆتمەيلا، جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئىككى خانىلىق سان بىلەن ئېشىشىغا كاپالەتلىك قىلىۋاتقان مەبلەغ سېلىش دولقۇنى بىر قاتار ئالۋاستى شەھەر ۋە پۈتمىگەن زاۋۇت قۇرۇلۇشلىرىنىڭ بارلىققا كېلىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. جۇڭگونىڭ زىيادە مەبلەغ سېلىشى GDP نىڭ %10 تىگە يەتتى. مۇتەخەسسىسلەر ئاگاھلاندۇرۇپ، ئەگەر جۇڭگو «ئالۋاستى شەھەر» گە داۋاملىق مەبلەغ سالسا، ئۇنداقتا مەبلەغ زىيادە قىزىپ كېتىش سەۋەبلىك كېلىپ چىقىدىغان ئېغىر كىرىزىس پات ئارىدا يۈز بېرىدۇ دېگەن. بىر ئادەمنىمۇ كۆرگىلى بولماسلىق، قىزىل-يېشىل چىراقلار چاقناپ تۇرغان كوچىلار، قۇرۇق بىنالار، يېمەكلىك ۋە خېرىدار يوق تاللا بازارلار، بالىلار يوق بالىلار باغچىسى قاتارلىقلارنىڭ ھەمممىسى ئامېرىكىنىڭ قورقۇنۇچلۇق يۇقۇملۇق كېسەل تارقالغان ياكى قىيامەت تەسۋىرلەنگەن كىنولىرىدىكى ئەھۋال ئەمەس. جۇڭگونىڭ تىپىك ئالۋاستى شەھەرلىرىنىڭ ھەقىقىي تەسۋىرى: ئىچكى موڭغۇلنىڭ ئوردوس شەھىرى، يۈننەننىڭ چېڭگوڭ (呈贡) رايونى، جىياڭسۇنىڭ چاڭچۇنشا (长青沙)، خېنەننىڭ جېڭدوڭ (郑东) قاتارلىقلار. مۆلچەرلىنىشىچە، جۇڭگودا ھازىر تەخمىنەن 64 مىليون بوش بىنا بار ئىكەن. قالاق رايونلارنى تەرەققىي قىلدۇرۇش ئۈچۈن سالغان نەچچە تىرىلىئون مەبلەغ يوققا چىققان: كىشىلەر جۇڭگونىڭ ئىقتىسادى تەرەققىي قىلغان رايونلاردىن ئايرىلىشنى خالىمىغان. مەبلەغ زىيادە قىزىپ كېتىشىنىڭ يەنە بىر مىسالى بولسا: ساۋفېيدىيەن (曹妃甸) سانائەت رايونىدا تاماملانمىغان قۇرۇلۇش تۈرلىرىدۇر. قۇرۇلۇشلار 2003-يىلى باشلانغان. جۇڭگو ھۆكۈمىتى شوۋگاڭ گۇرۇھىنى ئۇ يەرگە يۆتكەپ كېتىشنى قارار قىلغان. لېكىن بۇ زاۋۇت زىيان تارتقان كارخانا بولۇپ قالدى. 2011-يىلدىكى كارخانا زىيىنى 3 مىليارد 600 مىليون يۈەن بولغان. ئاقىۋەتتە، ساۋفېيدىيەن سانائەت رايونى ئىقتىسادىي مەنپەئەت يوق رايونغا ئايلىنىپ قالغان. گەرچە بۇ تۈرگە تەخمىنەن 90 مىليارد ئامېرىكا دوللىرى مەبلەغ سالغان بولسىمۇ، ئەمما قۇرۇلۇشنى توختىتىشنى قارار قىلدى. روسىيە ئاكادېمىيىسى يىراق شەرق تەتقىقات ئورگىنىنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك تەتقىقاتچىسى ياكوفنىڭ قارىشىچە، ئېشىنچە ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى ئىقتىسادىي ئېشىش ئەندىزىسىدىكى كېسەللىكنىڭ ئەڭ ياخشى گەۋدىلىنىشى بولۇپ: دۆلەت پىلانلىق مەبلەغ سالىدۇ، ئەمما شىركەتلەر بازار شارائىتىغا قارىماي چوقۇم ئىجرا قىلىدۇ. ياكوف:«جۇڭگو يەر شارىدىكى بىرىنچى چوڭ پولات ئىشلەپ چىقارغۇچى دۆلەت. ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى چوڭ. ئاز دېگەندە 100 مىليون توننا ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى ئېشىپ قالغان. سېمونت سانائىتى، ھەتتا قۇياش ئېنىرگىيىسى باتارىيىسى قاتارلىق يېڭى تىپتىكى ساھەدىمۇ ئوخشاش ئەھۋال مەۋجۇت. يېقىنقى يىللاردا ئۇلارنىڭ ئىشلەپچىقىرىش ئىقتىدارى ناھايىتى تېز بولۇپ، جۇڭگو ئۆزى ئىشلەپ چىقارغان قۇياش ئېنىرگىيىسى باتارىيىسىنىڭ ھەممىسىنى سېتىپ تۈگىتىشكە ئامالسىز قالدى» دېگەن. جۇڭگو ھۆكۈمىتى ئىقتىسادىي ئېشىشىنىڭ %7.5 كە يېتىدىغانلىقىنى مۆلچەرلىدى. لېكىن نۇرغۇن مۇتەخەسسىسلەر گۇمانلىنىدىغانلىقىنى بىلدۈردى. بىلىش كېرەككى، ئىقتىسادىي ئېشىشنىڭ ماتورلىرىنىڭ بىرى بولغان مەبلەغ سېلىشنىڭ ئۈنۈمى مەبلەغ سېلىشقا ئېغىشىش سىياسىتى سەۋەبلىك داۋاملىق تۆۋەنلىدى. جۇڭگو ئىقتىسادىنىڭ ئېشىشىدىكى ئىككىنچى مۇھىم ئامىل ئېكسپورتتۇر. ئىش ھەققىنىڭ ئۆسىشى سەۋەبلىك، جۇڭگو خەلقئارا بازاردا شەرىقى جەنۇبىي ئاسىيا، بىر قەدەر تەرەققىي قىلمىغان دۆلەتلەر بىلەن رىقابەتلىشىشى تەسلەشتى. كەڭ كۆلەملىك مەبلەغ سېلىش ئارقىلىق ئىقتىسادىي ئېشىشنى سىلجىتىش خەتەرلىك ئىش بولۇپ قالدى. ياكوف بۇ ئەھۋالدا ئىقتىسادىي كېسەللىك داۋاملىق ئېغىرلىشىدۇ دەپ قارىدى. ياكوف:«2008-يىلدىكى كىرىزىستا، جۇڭگو ئىقتىسادقا 4 تىرىللىئون يۈەن مەبلەغ سېلىپ ئىقتىسادىي ئېشىشىنى ساقلىدى. بۇ مەبلەغدىن كېيىن، جۇڭگو ئېرىشكىنى ئېشىنچە ئىشلەپ چىقىرىش كۈچى بولدى. ھەممە يەردە GDP ئېشىشىنى قوغلىشىش بولدى، سانلارنىڭ تۆۋەنلەپ كەتمەسلىكى ئۈچۈن، ھەر خىل ئەسلا ئېھتىياجلىق بولمىغان زاۋۇتلارنى قۇردى. بۈگۈنكى كۈندە ئاھالىلەر ئولتۇراق ئۆي ئىگىلىكى ئۆي-مۈلۈك بازىرىنىڭ كۆپۈككە ئايلىنىش تەھدىتىگە دۇچ كەلدى» دېدى. مەبلەغ سېلىشقا ئېغىشىش سىياسىتى يەنە بىر مەسىلىنى پەيدا قىلدى. دۆلەتنىڭ قوللىشىغا ئېرىشىپ زىيادە مەبلەغ سالغان مەبلەغ سالغۇچىلار ساقلانغىلى بولمىغان ھالدا قەرز قايتۇرۇش قىيىنچىلىقىغا دۇچ كەلدى. ئەڭ ئاخىرىدا ئامانەت سوممىسى بىلەن قەرز سوممىسى ئارىسىدىكى پەرقنىڭ زورىيىشىنى كەلتۈرۈپ چىقاردى. ئاخىرقى چەككە قاچان يېتىدىغانلىقى ئېنىق ئەمەس. لېكىن بىر نۇقتا ناھايىتى ئېنىق، ئەگەر ۋەزىيەت داۋاملىق يامانلاشسا، بانكا سىستېمىسى كىرىزىسى «جۇڭگو چۈشى» نى ئۈزۈۋېتىدۇ.

تادۇ

	ئەگەر ۋەزىيەت داۋاملىق يامانلاشسا، بانكا سىستېمىسى كىرىزىسى «جۇڭگو چۈشى» نى ئۈزۈۋېتىدۇ. بۇ بەلەن گەپ بولدى. مىنىڭ قارشىمدا، بۇ گەپ ئاساسسىز ئەمەس. بانكىدىن چاتاق چىقتى دىگەنلىك پۇل پاخاللىقىنىڭ، يەنى تىزگىنلەش تەس بولغان پۇل پاخاللىقىنىڭ ئالامەتلىرىدىن . بانكىنىڭ كۇچى كونتىرولى تۇۋەنلىسە، بۇ بىۋاستە پۇلغا تەسىر قىلىدۇ. چۇش كىرزىسىنىڭ  سەۋەپلىرى ئۇستىدە ئويلانغاندا،،،،،،، 1. بۇ دۆلىتىمىزنىڭ يۇقرى ئۇنۇملۇك تەرەققىياتنى قوغلۇشۇپ، بانكىنىڭ زىيادە مەبلەغ سىلىشى ياكى زىيادە كەڭرى پۇل سىياسىتىنى يۇرگۇزگەنلىكىدىن.پۇلنى كۆپ سالغاندا قەرىز ئالغۇچىلار بەزىلىرى قەرىزنى قايتۇرالمايدۇ. بەزى ناچار ئەخلەت كەسىپلەرگىمۇ پۇل ئىقىپ قالىدۇ. ھەقىيقى كۇچلۇك ماللارنىڭ بازا بىسىمىنى ئاشۇرىدۇ. 2. جۇڭگۇ بازىرىنىڭ خەلقىرالىشىشىمۇ بۇنىڭغا تەسىرقىلىدۇ. يەنى خەلقارابازاردىكى جۇڭگۇ ماللىرىنىڭ كاساتلىقى خىرىدارسىزلىقى مەبلەغنى قايتۇرۋىلىش بىسىمىنى ئاشۇرىدۇ. 3.ئىىختىساد باشقۇرۇشتىكى يىتەرسىزلىكلەر دوكا بايلارنى باشقۇرالماسلىق، ئىختىسادتىكى باي كەمبەغەللىق پەرقىنى ئاشۇرىدۇ. بۇ ئىھتىياجغا سىياسەتكە تەسىر قىلىدۇ. روسيە بىر زامانلاردا بايلارغا زەربە بەرگەن . بۇمۇ سوسيالىستىك دۆلەت. 4.يىقىندىكى ئالتۇننىڭ ئۆسىشى دۆلىتىمىزگە پايدىسىز. چۇنكى دۆلىتىمىز ھىلىھەم يىرىك يىزا ئىگىلىكى ئاسارىتىدە ئاش مۇھىم. ئالتۇن ئۆسسە ئاش چۇشىدۇ. ئاش باھاسى تۆۋەن بولسا ، دۆلىتىمىز ئىختىسادى ئاشمايدۇ. بۇنىڭ مىسالى ئامرىكا رەنىلىك قەرىز كىرزىسى دەۋرىدىكى ماي بىلەن پۇرچاق ئاشنىڭ ئۆسۇشى پاي بازىرىنى ھاۋىغا ئاتقاندەك. قالدى يەرلىرى بولسا مۇۋاپىق بولمىغان يەرلىرى بولسا دىيىشىپ باقساق.

tikan915

	مەن ھازىرقى  ئۇزۇن قۇلاق قويلارمۇ مۇشۇ ئۇسۇل بويىچە دېھقانلارنى قىزىقتۇرۋاتامدىكىن  دەيمەن.

orkixi

	‹‹ دۇتتار كىمنىڭ ؟ ››

تادۇ

	tikan915 يوللىغان ۋاقتى  2013-8-10 10:35 AM مەن ھازىرقى  ئۇزۇن قۇلاق قويلارمۇ مۇشۇ ئۇسۇل بويىچە دې ... ئىختىسادتا مۇشۇنداق ماركا قوغلىشىدىغان ئىشلار بۇلۇپ تۇرىدىكەن. قەدىمدە ئوسمان ئىمپىريىسى دەۋرىدە كەپتەرۋازلىق ئەۋىج ئالغان. ھەتتا نىياز ھىكىم بەگنىڭمۇ نۇرغۇن بىساتقا كەپتەر ئىلىپ باققانلىق تۇغرىسىدا مەلۇماتلاربار.ئۇنىڭدىن بۇرۇن  چۆرە دىدەك ئىلىش ، ئۇلارنى ئەدىبىيات سەنئەتتە تەربىيلەپ بازارلىق قىلىش مودا بولغان ئىكەن.  سانائەت ئىنقىلاۋىدىن كىيىن ، بىر خىل ئەتىرگۇل مودا بولغان.يىراق قەدىمدە ئۇيغۇرلاردا ئاتچىلىق پۇتۇن دۇنيائىختىسادىغا نايىل بولغان. يىقىندىن بىرى دولان قۇيى قىززىدى. دولان قۇيى بىزە بوشىغان ئىدى. ئەمدى خوتەندە يەنە كەپتەر ئوت ئالدى. بىرجۇپ گور كۇماك ‹ گور خەت كەپتىرى بىلەن بەجىن كۇماك چاڭلاشمىسى›بىر مىلىيۇن ئىككى يۇزمىڭغا سودا بولغانلىق خەۋرى ئىقىپ يۇرۇيدۇ.ئىختىساد نوختىسىدىن قارغاندا بۇ بىر تۇيۇق يول، ئايىقى يوق ھۇنەر. جاھان رەنالىرى ئىچرە بىلىمدەك بىرگۇزەل ياريوق دەپ.تىخنىكا ھۇنەر كەسىپكە مەبلەغ سىلىش، ھىچ بولمىغاندا پايپاق زاۋۇتىچىلىك بىرەر كەسىپ ماڭدۇرۇش. خۇددى مۇسا بايىفلاردەك تىخنىكا ئىلغارلىقنى سىتىۋىلىش ماۋۇلار ئۆلمەيدىغان كەسىپلەر.  ھازىرقىدەك كەپتەرۋازلىق قۇشقاچ بىقىش ئاسان چىرايلىق جىلۋە قىلىدۇ. بىراق جەمىيەتكە نىپى ئاز، ئاسان بازاردىن قالىدۇ.