شىنجاڭدا «قوشئوگۇز شەھرى»قۇرۇلدى

nijatkurban

	abd05 يوللىغان ۋاقتى  2014-2-28 05:34 PM نىمىشقا كۇچا، يەكەن، خىجېىڭ، بۈگۈر، ساۋەن قاتارلىق نا ... ئۇ ناھىيىلەرنىڭ نوپۇسى يېتىشمىگەن گەپ.

yusup823

	شىنخا ، لۈكچۈن دىگەندەك خەنزۇچە ئاتىلىشتا دىگەنگە ئوخشاش بۇ شەھەرنى شۇڭخې شەھرى دىسىمۇ بولغۇدەك . قوشئوگۇز دىسە ئېغىزىغا تازا ئىتتىك كەلمەيدىكەن . ----------------------------------------------------------- ئۇزۇن بوپتىكەن ئىناس يازمىغىلى ، يازماي دىگەن ، لىكىن ما گىپىڭىزنى كۆرۈپ يازماي بولمىدى . قەشقەرنى كاشى ، بۆرتالانى بولى ، خوتەننى خې يتەن دىمەيلىما بولمىسا ، ئىغىزىمىزغا ئىتتىك كەلمىگەندىكىن . سىز دىمىسىڭىزمۇ ئارالنى ھازىر ئالار شەھىرى دەپ ئىلىۋاتىدۇ تەرجىمانلار . يائاللا ، ئۆزەڭلىنىڭ گىپى ئۆزەڭلىگە تەس كەلسە ، باشقا مىللەتنىڭ تىلىنى قانداق ئۈگىنەرسىلەر دەيمەن . ئۇنداق قىلمايلى ، شىخونىڭ ئۇيغۇرچە ئاتىلىشى يۇقمىتى ، ئەلۋەتتە بارتى . شىخونى خەنزۇچە 乌苏دەيدۇ . بۇ 库尔喀喇乌苏 نىڭ قىسارتىلىپ ئاتىلىشى بولۇپ ، مىنگونىڭ 2 - يىلى يەنى 1913- يىلى ناھىيە بولۇپ قۇرۇلغاندا ، ئەسلى نامى قىسقارتىلىپ ، 乌苏دەپ ئىلىنغان . بۇ يەرنىڭ ئەسلى موڭغولچىدىن ئىلىغان بولغاچقا ، بۇنى ئۇيغۇرچىغا ھىچ بولمىسا قارا سۇ ، قارا بۇلاق دەپ تەرجىمە قىلسىمۇ بولاتتى . دەل سىزدەك ئىغىزچىغە قۇلايسىزكەن دەيدىغان نانقىپىلار بۇ يەردە بۇلاق كۆپكەن ، خۇددى خاڭجۇ شەھىرىدىكى 西湖 كۆلىگە ئوخشايدىكەن دىگەن پەتىۋانى بەرگەچكە ، 乌苏نىڭ يەنە بىر ئاتىلىشى مۇنداقچە ئىلىپ ئىيتقاندا ئۇيغۇرچە ئاتىلىشى شىخۇ بولۇپ قالغان ، شىخو ئەمەس شىخۇ جۇمۇ . قانداق بىز بەك نوچىمىكەنمىز ، ھە بىز ئاشۇنداق بىر ئىشلارغا ئانچە پەرۋا قىلمايدىغان خەلق ، لىكىن نەچچە يۈز يىلدىن كىيىنچۇ ، بۇ يەردە ئەسلىدە زادى كىم ياشىغان ؟ ئىسىمى نىمىشقا خەنزوچە بولۇپ قالدى ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ ھەر ھالدا ئويلىنىپ ئىش قىلايلى ، بۇ شەھەرگە قەدىمقى نامى بويىچە نام قوللىنىش مەن بۇ يىل ئاڭلىغان ئەڭ ياخشى خوش خەۋەر بولدى . قىسقارتىمەن دەيدىغانلار . ئىسىمىم ئەمەت ، مىللىتىم ئۇيغۇر ، توغۇلغان جايىم شۇاڭخى دەپ يۈرىۋىرىڭلار . قەشقەر دىيارىدىن كەمىنە يۈسۈپقارى

sewdaye1

	nijatkurban يوللىغان ۋاقتى  2014-2-28 06:54 PM ئۇ ناھىيىلەرنىڭ نوپۇسى يېتىشمىگەن گەپ. باشقا يەرلەرنىڭ قانداقكىن بىلمىدىم، ئەمما بىزنىڭ يەكەندە نوپۇس يىتىشمەيدىغان گەپ يوق، نوپۇس يىتىشمىگەن جايلارغا بىرىپ تۇرۇپ بىرەر شەھەر قۇرۇشىغا ياردەملەشسىمۇ ئۆزىگە يەنە نوپۇس كەملەپ قالمايدۇ.   بىر مىليوندىن كۆپرەك نوپۇس با يەكەندە. بىزنىڭ 5~4 يىزىنىڭ نوپۇسىمۇ مەكىت، پوسكام دىگەندەك ناھىيەلەرنىڭ نوپوسىدىن كۆپرەك چىقىدۇ. 29 يىزا-بازار بار يەكەندە  شەھەر ئىچىدىن باشقا، شەخسەن مىنىڭ يىزامنىڭ نوپۇسىلا 42مىڭدىن ئارتۇق

sewdaye1

	ئۆگۈز دىگەن گەپ دەريا دىگەن گەپ بولۇپ تۈركى تىللار دىۋانى قاتارلىق ئەسەرلەردە كۆپ ئۇچرايدۇ، مەھمۇت قەشقەرى چاڭجىياڭ دەرياسىغا ياشىل ئۆگۈز، 黄河دەرياسىغا ئۆز نامى بويىچە سارىخ ئۆگۈز دەپ نام بەرگەن. بۇ باشقا بىر يەردىن كېپ قالغان گەپ ئەمەس.  تىلىمىز ئۆزگىرىۋەرگەچكە بۇندىن 1000يىللار بۇرۇنقى ئەجدادلىرىمىز ئۆز تىلىمىزدا قالدۇرغان دۇنياۋىي ئەسەرلەرنىمۇ  تەرجىمە قىلمىسا ئوقۇپ چۈشىنەلمەيدىغان ھالغا يىتىپ قاپتىمىز توۋا. مەن كۆپچىلىكنىڭ قۇتادغۇبىلىك ۋە تۈركىي تىللار دىۋانىنى ئوقۇپ بېقىشنى تەۋسىيە قىلىمەن. ئاشۇنىڭدا ئاشۇ مىڭ يىل ئالدىدىكى تىلىمىز ۋە ھازىرقى تىلىمىز سېلىشتۇرما قىلىنغان.  دارۋىننىڭ گېپى بويىچە ئېيىتقاندا تەدىرجى تەرەققىيات جەريانىدىكى تىل ئۆزگىرىشلەر ئارقىلىق شۇ چاغدىكى تىلىمىز بىلەن ھازىرقى تىلىمىز شۇ دەرىجىدە پەرىقلىق بوپ كەتتى

kuy@x

	ۋاي بىزنىڭ ناھىمىزدە ‹گۇاڭجۇ شەھەرچىسى› ،،‹گۇاڭجۇ سانائەت شەھەرچىسى› قۇرلۇپ بولدى.  ساينىڭ ئىچكىرسىدىرەك تىخىمۇ زور كۆلەمدە قۇرلۇش پۈتۈپ بوپتۇ......بۇنداق قۇرۇلماقچى بولغان شەھەرلەر جىقكەنغۇ ھازىر

izqel

	لوغەت بارلار لوغەتنى تازا كۆرۈب باقمايلىمۇ.مۇشۇ دەريا دىگەننىڭ ئوگۇز دىن باشقا يەنە قانداق ئىسىملەر بار.قوش ئوگۇز شەھرى.قوش دەريا شەھرى.ئۇنىڭدىن شىنجاڭدىكى مەجبۇرى قوش تىللىق سىياسەت بويىنچە نامنىمۇ قوش تىللىق ئاتىۋىتەمدۇق يا.مەسلەن ئىككى دىگەننى ئىر دىمەي ئەر دەپ،ئوگۇز دىگەننى تايىنلىق ئوغۇزلام دەپ ئاخىردا ئەر ئوغۇز دەپلا ئاتىۋەتسەك.بىكەتتە ئاڭلاتقۇچى:ئەر ئوغۇزغا بارىدىغان يولۇچىلار مانچىنچى ئۇرۇندا تۇرۇڭلار.بىلەت ساتقۇچى『ئەر ئوغۇز شەھرى بىلىتى مانچە پۇل. مائارىپتا:ئەر ئوغۇز شەھەرلىك مانچىچى مەكتەپ........ تىل يىزىققا ئەھمىيەت بىرىش بىز ئەۋلاتلارنىڭ مەجبۇرىيىتى.بىز ئايرىلىپ قىلىۋاتقان بۇرۇنقى يەر جاي ناملىرى ئاز ئەمەس.مەسلەن:تاش ئىقىن شەھرىنى قىسقارتىپ شىخەنزە.قارا قۇرۇمنى بىۋاستە خەنزۇ تىلى بۇيىنچە كۈنلۈن ياكى كۇئىنلون.مىڭ تىكە داۋىنىنى قونجىراپ داۋىنى ياكى ئىغىزى دەپ ئاتايمىز.بۇ بىزدىكى مىللى روھمىدۇ.ئەجدادقا ۋارىسلىق قىلىشمۇ ياكى ئاتالمىش قەدىمىلىكنى تاشلاپ يىڭىلىققا كۆچۈپ مەدىنىي مۇھىت يارىتىشمۇ....مىڭ تىكە داۋىنى دەپ بىر چىرايلىق ئۇيغۇرچە نامى بار جاينى بۇزۇپ قونجىراپ دەپ ئاتاشقا نىمە مەقسەت باركەن.قونجىراپ دىگەن گەپنىڭ پارىسچە مەنىسى بىر ئەسەردە ئوقۇشۇمچە قان تۆكۈلىدىغان جايمۇ ئەيتاۋۇر شۇنداق مەنىسى باركەن.گەرچە بىزنىڭ بىر جايغا نام قويۇش،ھۆكۈمەتكە تاللاشقا مەجبۇر قىلغۇدەك ھۇقۇقىمىز بولمىسىمۇ تور يۈزىدە ياكى ئىغىزچە يازمىچە ئاتاشتا ئاتاپ كۆنسەك بولىدۇ.شىخەنزەلىكلەر شىخەنزە شەھرى دىمەي تاش ئىقىن شەھرى دەپ ئاتىسا نىمىشقا بولمايدىكەن.سۆزلىسەك گەپ بولىدۇدە بۇ يەردە. تىمىغا كەلسەك قوش ئوگۇز دىگەننىڭ يەنىمۇ قەدىمى ئىسىمى تىپىلسا توردىن پايدىلىنىپ ھۆكۈمەتكە پىكىر قىلساق بولىدۇ.قولدا يىزىلغان يىزىقنى يەنە شۇنداق پەنجىسى بەش قولدا تۈزەتمەك تەس ئەمەس.ئەگەر باشقا ئىسىم تىپىلمىسا مەيلىغۇ ئەمدى. بەلكىم بۇ شەھەر لاھىيەسى قۇرۇشتىن ئاۋۋەلقى نام بىرىش ئىشىدا ئاپتۇنۇم رايۇنلۇق تىل ۋە يىزىق كامىتىتىنىڭ نەچچە تالاش تارتىشلىق مۇنازىرسى ۋە تاللاش قاتارلىق سۆھبەرلىرىدىن كىيىن قويۇلغان نامى بولىشى مۇمكىن.

izqel

	ھىلىمۇ شەھەر ۋېېۋېسكېسىغا ئۇيغۇرچە ۋە ئاستىغا خەنزۇچە يىزىشقا ھۆرمەت قىپتۇ.مەن تىخى تىما ئىسىمىنى كۆرۈپلا يەر ئاستى يوللىرى ياكى سودا رايونىدىكى بىخەتەر چىقىش ئىغىزى دىگەن تاختىدىكىدەك خەنزۇچە ۋە ئاستىغا ئەنگىلىزچە نام بار چىغى دەپ ئويلاپتىمەن.

kudiratjan

	شىنجاڭدا  ئەڭ ئالى ھۇقۇقلۇق  ئورگان دەل  شىنجاڭدا تۇرۇشلۇق  ئېشلەپچىقىرىش قۇرلۇش بىڭتۈەنى      بۇلار شىنجاڭنى سۇراۋاتقىلى 50يىلدىن ئاشتى  . شىنجاڭ خەلقى بۇلارنىڭ تۆھپىسىنى ھەرگىز ئۇنتۇپ قالمايدۇ ...    يەرلىكتە ، ھەربى قېسىم  شەھەر قۇرۋىتەلەيدىغان مەملىكتەلەردىن دۇنيادا يەنە نەچىسى باردۇ ...

土耳其1

	89-تۇەن ئاخرى شەھەر بۇلۇپ قۇرلۇپتۇدە.بولمسىغۇ 89-تۇەن ئالقانچىلەكلام يەر.بىزنىڭ بورتالا شەھىرى بىلەن بولغان ئارلىقى 30كىلومىتىرغمۇ يەتمەيدۇ. لىكىن تېرىلغۇ يېرى بەكلا كۆپ .

izqel

	بىڭتۈەننىڭ شەھرى دەڭلا.دىمەك ھەربى قىسىم باشقۇردىغان. تورداشلارنىڭ دىگىنىدەك بورتالادا بۇرۇن قوش ئوگۇز شەھرى بولغان بولسا دىمەك بۇ تارىخى شەھەرنى ئەسكەرلەر بارلىققا كەلتۈرۈپتۇ.بۇ تارىخىمىزغا ئۇيغۇنكەن. جوڭگونىڭ غەربى چىگرا رايونىدا قۇرۇلغان ئەسكەرلەر بەرپا قىلغان ئۇ شەھەر يىڭى كۆچمە نوپوستىن قانچىلىكىنى جەلىپ قىلار.