ئۇيغۇرلار تارىخىدا يۈز بەرگەن زور ۋەقەلەر

eliyarjan

	ئۇيغۇرلارمۇ ئوز ئەركىنلىكى ئۇچۇن خىلى كوپ قان توكۇپ نۇرغۇن جەڭلەرنى قىپتۇ بولمىسا ئەپسۇس ئۇلار ھازىرقى ياخشى كۇنلەرگە ئۇلىشالمىدىدە

turan0999

	مىلادى 605-يىلى مەشھۇر يولباشچى ياغلاقار تۇمىدى ئېركىن شەرقى ئۇيغۇر توققوز قەبلىسىگە باشچى بولوپ ئىسىيان كۆتەدى . مىلادى 646 - يىلى تۈمىدىنىڭ ئوغلى ياغلاقار بوساد ئۆزىنى قاغان ئاتاپ ئورخون ئۇيغۇر قاغانلىقنىڭ قورۇلغانلىقىنى جاكالىدى . 745- ياغلاقار كۆلبىلگە قاغان ئورخون بويىدا ئورخون ئۇيغۇر قاغانلقننىڭ كۆك تۈرك قاغانلقنىڭ ئورننى رەسىمى ئالغانلقنى جاكالىدى بارلىق كۆك تۈرىك زىمىنى كونتىرۇل قىلدى . 795-يىلى تىبەتلەر  ئورخون ئۇيغۇر خانلقى ئىچىدىكى نىزادىن پايدىلىنىپ خانلق تەۋەسىدىكى يىپەك يولىدىكى مۇھىم شەھەر(دەشتىئاتا ، قۇچۇ ، كىرۇرەن سۇلى ، ئۇدۇن ) لەرگە ئوت ئاچىتى . 805-يىلى ئاي تەڭىردە قۇت بولمىش قاغان تىبەتلەرنى قوغلاپ چىقاردى . 842- يىلى تەبئىى ئاپەت  ئاسى باش تارقان قارا قوۋۇ باشلاپ كەلگەن قىرغىز قوشونى ۋە تاڭ خانى قوشونى تۈپەيلى ئورخون ئۇيغۇر خانىلقى پايتەخىتنى قارا بالغانسۇندىن ئىددقۇتقا يۈتكەشكە مەجبۇر بولدى . 850-يىلى پانتىكىن ئۆزىنى قاغان ئاتاپ ئىدىقۇت ئۇيغۇر خانلىقنىڭ قورۇلغانلىقىنى جاكالىدى . 860-يىلى ئۈگە تىكىن دەشتىئاتادا دۇڭخۇراڭ) دا ئۆزىنى قاغان ئاتاپ كەڭ سۇ ئۇيغۇر خانلقنىڭ قۇرۇلغانلقى جاكالىدى . 870-يىلى

turan0999

	ئۇيغۇرلارنىڭ كىلىپ چىقىشى ھون ۋە تۈرك تىن ئايرىپ قاراش پەقەت بىر بىمەنىلىك .شۇڭا بىز ئۇيغۇرلار موھىم ۋەقەلىرىنى شەرھىلىگەندە . ئاۋۇستا داستانىدا شەرھىلىگەن تۇر تۇرالار ، شاھنامىدە شەھىلىگەن  تۇران ۋە ئالىپ ئەرتۇڭاىن باشلىشىمىز ، ئۇلۇق ھون ئىمپىريىسى ، كۈك تۈرىك ئىمپىرىيىسى ، غەرىبكە سۇرۇلگەن ھازار ئىمپىرىيسى ۋە ئۇنۇغۇر (ئون ئۇيغۇر ) قەبلىرى ئاساس قىلغان ياۋرۇپا ھون ئىمپىريىسىنى شەرھىلىشىمىز شەرىت . بىز باشتا  تۇر ،تۇرا ئاتالدۇق ئاندىن تۇران ، ئاندىن ھون (تۈرك يۈچۈل بۇدۇن ) تۈرك ئۇيغۇر .

murqa

	تارىخنى مەغلۇبلار ئەمەس غالىبلار يازىدۇ. ئافاق غوجام ،ياقۇپ بەگ توغرىسىدىكى غالىبلار يازغان تارىخنى ئوقۇۋەرمەيلى.

akgvlvm

	تىما ئىگىسىگە رەخمەت، مەن مۇشۇنداق ئۆز تارىخىمىزدىكى مەزمۇنلارنى ئوقۇشقا ئامراق.مەن ئىلگىرى مەرھۇم ئابدىرېھىم ئۆتكۈر ئەپەندىنىڭ يازغان ( چالا تەككەن ئوق ) زۇردۇن سابىرنىڭ ( ئانا يۇرت )ناملىق تارىخى رومانلىرىنىڭ ئەسلى نۇسقىسىنى ئوقۇغان، بەلكىم سىلەرمۇ ئوقۇغانسىلەر. بۇ رومانلار بەك ياخشى يېزىلغان بۇنى ئوقۇغانلار بىلىدۇ.

hamkin0999

	بىزنىڭ تارىخمىز ئاجايىپ بىر ئىچىنىشلىق بىر تارىخ .......

akbuya

	‹‹ئۆز تارىخىنى بىلمىگەن مىللەت مەڭگۈ قۇل مىللىتتۇر››دېگەنكەن بىر ئالىم. بىز ئۆزتارىخىمنى قانچىلىك بىلىمىز ئويلايلى،مەكتەپ دەرىسلكلىرىدىغۇ ئۇيغۇرتارېخى تۈگۇل،پەردازلانغان ئازراق گەپتىن باشقا مۇناسىۋەتلىك ھېچنەرسە يوق.يەنە دەي:بىز ئۆزتارىخىمىزنى زادى قانچىلىك بىلىمىز؟قانچىلىك كىشىللىرىمىز بىلىدۇ؟ بىلمەيدۇ،شۇڭا بىز‹‹بۈگۈنمۇ ئۆزىمىزنى بىلمەي چوڭ بولۇپ ياشاۋاتىمىز››،ھەتتا ئاشۇ ھېكمەتلىك سۆزنى ئىسپاتلاۋاتىمىز. بۇرۇن بىر ئوقۇتقۇچۇمنىڭ ماڭا:‹‹مۇشۇ ۋاقىتقىچە ‹ئانايۇرت›رومانىنى ئوقومىغان بولساڭ ئۆزىڭنى ئۇيغۇر ھېسابلامسەن...››_دېگىنى ئېسىمدە. دېمەكچىمەنكى:بۇ بۈيۈك رومانلىرىمىزنى تېزراق ئوقۇۋالايلى،بۇرومانلار ھەربىر نەشىرىدە بىرمۇنچە يەرلىرى ئۆزگىرىپ ياكى قىسقىراپ كېتىۋاتىدۇ...مۇشۇ يىللاردىكى نۇسخىسى تېخىمۇشۇنداق. پاتىيەسىياسىتى ياخشى،كىتابخانىلار كۆپ خالىساقلا ئوقالايمىز،بوۋا-مومىللېرىمىز بىلەن كۆپرەك مۇڭدىشايلى،ئۆزىمىزنى سۆيەيلى،ئۇيۇشۇپ ئتىپاق ئۆتەيلى،‹‹ئۇيغۇر››دېگەن سۆزنىڭ مەنىسمۇ شۇ.ياشىسۇن بۈيۈك مىللىتىمىز...

arkaksu68

	‹‹ چالا تەگكەن ئوق›› ئابدۇرەھىم ئۆتكۈرنىڭ ئەمەس، ئابدۇللا تالىپنىڭ رومانى.