ئۇلۇغبەگ ۋە ئۇنىڭ رەسەتخانىسى

0998nida

	ئۇلۇغبەك رەسەتخانسىىنىڭ سۇرەتلىرىنى  كۆرسەك بەك گۈزەلتى، يۇەن سۇلالىسى دەۋىردە ئۆتكەن ئۇيغۇر ئاستۇرنوم جامالىدىن ئۇلۇغبەك تىن 200 يىل بۇرۇن بېيجىڭدا رەسەتخانا قۇرغان ،جۇڭگۇنىڭ ئاستىرنوملىرى مۇشۇ كىشىنىڭ تەتقىقاتىدىن ھازىرغىچە پايدىلنىدىكەن ،جۇڭگۇ تارىخىدىكى ئاستىرنوملا ئىچىدە جامالىدىن بىرىنجى ئورۇندا تىزىلىدۇ، لىكىن جامالىدىن تونۇشتۇرۇلغان كىتاپنى يۇتتۇرۇپ قويدۇم ، ئىسىمدە قېلىشىچە ھاجى ئەخمەت تۇزگەن كىتاپقۇ دەيمەن ،كىتاپنىڭ ئىسمى [جۇڭگۇ تارىخىدىكى مەشھۇر ئۇيغۇر شەخىسلەر]مىكى ،بىلىدىغانلار بولسا ئىزدىنىپ باقساڭلا،ئۇنىڭدا تاتاتوڭا،جەنۇبى دېڭىزنى بويسۇندۇرغان ئۇيغۇر قۇماندان[ئىسمىنى ئۇنتۇپ قاپتىمەن] يەنە باشقا نۇرغۇن ئالىملىرىمىزنىڭ تارىخى بار.

tewelgha

	ئۇلۇغبەگنىڭ ئۈلۈمى  قارىماققا  بالىلىنىڭ ئاتىسىدىن مىراس تالىشىش مەسىلىسىدەك قىلسىمۇ ،ئەمىلىيەتتە ئۇ ،شۇ دەۋىردىكى ئەسەبى جاھىل دىننى كۈچلەر بىلەن ئىلىم -پەن ئوتتۇرىسىدىكى كۇرەشنىڭ ناقەدەر كەسكىنلىگىنى ئىسپاتلايدىغان پاكىت.ئوتتۇرا ئاسىيا ئۇلۇغبەگنىڭ ئۈلۈمىدىن كىيىن پەن-تېخنىكىدىن بارغانچە يىراقلاشتى .ئەكسىنچە ،ياۋروپا دەل بىزنىڭ ئەجداتلار ياراتقان بەزىبىر پەن-تېخنىكا بىلىملىرىنى بالداق قىلىپ ،ئىلىم-پەننىڭ يوقۇرى چوققىسىغا راۋان ئىلگىرلىدى .

باياۋان

	داۋاملىق جاھىل كۈچلەر بىلەن ئاقىل كۈچلەرنىڭ جېدىلى ...

aypatam

	باھادىرنامىنى  ئوقۇپ  مەن  قول  قويغان   پادىشاھلارنىڭ  بىرى   ئۇلۇغبەگ.

QINDUS

	ئۇلۇغبەنىڭ يازغان بىر كىتابى بار ئىدى،ئۇ ئۆز ئوغلىنىڭ ئۆزىنى ئولتۇرۇش ئۇچۇن كىلىۋاتقانلىقىنى بىلىپ غەزىندىن شاگىرتىغا نۇرغۇن پۇل بىرىپ ئۆزى يازغان شۇ كىتاپنىڭ ئوغلىنىڭ قولىغا چۇشۇپ قالماسلىقىنى قاتتىق تاپىلاپ شاگىتىنى يولغا سىلىپ قۇيىدۇ ،لىكىن نۇرغۇن قىسمى يوقاپ كىتىدۇ،كىيىن ئۇ باشقىلار تەرپىدىن تولۇقلىنىپ يىزىپ چىقىلدۇ.

پالۋان

	ئۇلۇغبەگنىڭ خونخورلارچە قەتل قىلىنىشىدا يەنە شۇ دىن دۈشمىنى ئىشانلار بار... چۈنكى ئۇ دىن دۈشمەنلىرى دىن نامىنى سۈيئىستىمال قىلىپ شاھزادە ئابدۇللەتىپخاننى ئازدۇرغان، ۋە بۇ قابىلىيەتسىز، شۆھرەتپەرەس، نادان شاھزادە ئۇلارنىڭ دىپىغا ئۇسۇل ئوينىغان.