ئۇلۇغ دىننىي ئالىمىمىزنىڭ ھايات تۇرغىنى ئۇيغۇر ئىسلام چىرىغىنىڭ خەلقئارادا چاقناپ تۇرغىنىدىن ئىبارەت.بىز بۇ ئالىمىمىزدىن پەخىرلىنىمىز،ئاتۇش راستىنلا ئالىم-ئۆلىمالارنىڭ ماكانى،زاھىر قاراى بىر نۇتۇقىدا مۇنداق دەيدۇ:
ئاتۇش ئۆزىنىڭ كىچىگلىگىگە قارىماي،100يىلدىن بېرى ئۇيغۇر خەلققىنىڭ مىللىي ھاياتىدىكى،مەدەنىي ھاياتىدىكى قوشقان تۆھپىسى ئاز ئەمەس،دۇنيادا كەم كۆرىلىدىغان ئىنتايىن زور ھادىسە يۈز بەرگەن يەر بۇ،مەسىلەن،سۇتۇق بۇغراخان ياش سەركەردە چاغلاردا تەختكە ئولتۇرۇش مۇناسىۋىتى بىلەن پۈتۈن خەلقىنى ئۆزىگە قۇشۇپ،ئاللاھۇ ئەكبەر كەلىمىسىگە يىغقان،تارىختا پەيغەمبىرىم گەرچە قەبىلىلەرنىڭ باشلىقى كېلىپ ئۆز قەبىلىرى بىلەن بىللە ئىمان ئېيتقان بولسىمۇ،ئەمما،خاقانلار،شاھلار،سۇلتانلار ئۆز خەلقىنى باشلاپ ئىسلام دىنىغا كىرگەن ئىش پەقەت مۇشەدە كۆرۈلگەن،مۇشۇ زېمىندا كۆرۈلگەن،شۇنىڭ بەركىتى.........بۇ دەپنە نۇتۇقى بۇرۇن سەلكىندە چىققان،مۇشۇنچىلىك يادقا ئېلىۋاپتىكەنمەن....