ئۇيغۇر خانلىقلىرى ۋە خانلىرى

15863042420

	ياخشى يوللاپسىز . بولسا مىللىتىمىز تارىخى ۋە بۈگۈنى توغرىسىدا ئىزدىنىپ ، يوللاپ تۇرۇڭ . ھىچ بولمىسا ئۆزىمىزنى تونۇۋالايلى...!!!!

jalipkar!

	ساقلىۋالدىم

aziz0327

	تارىخى ئشلاردىن خەۋەردار قىلغىنىڭزغا كۆپ رەخمەت

bazarbay

	ئىسمايىلخان تەخىتكە چىققان ۋاقىتلاردا ، شىنجاڭدا ئاجايىپ بىر دىننى مەززەپ  بارلىققا كېلىپ كۈچىيشكە باشلىدى. بۇ مەززەپنىڭ شۇ زاماندىكى ۋارىسى ھەم كاتتىبېشى بولغان ھېدايىتۇللا غوجا خەلىق ئارىسىدا ئۆزىنى مۇھەممەد ئەلەھىسالامنىڭ 420- ئەۋلادى دەپ گەپ تارقاتتى . ھەم خەلىقنىڭ نادانلىقى ۋە ساددىلىقىدىن پايدىلىنىپ ئىسلام دىنىغا ئۆزگەرتىش پەيدا قىلىپ خەلىقنىڭ ئىدىيسىنى زەھەرلىدى .(مەسلەن:يامان بولىدۇ دىگەننى دەستەك قىلىپ تېخىمۇ كۆپ كىشىلەرنى ئۆزىنىڭ گېپىدىن چىقالماس قىپ قويدى.) ھېدايىتۇللا غوجىنىڭ قالايمىقانچىلىق تۇغدۇرغانلىقىنى بىلگەن ئىسمايىلخان ھېدايىتۇللا غوجىنى ئىلىغا پالىۋەتتى . ئىچىگە زور سۇيقەسىت ۋە ئۆچمەنلىك ساقلىغان ھېدايىتۇللا غوجا 1682-يىلى شىزاڭغا بېرىپ شىزاڭنىڭ دىننى رەھپىرى دالاي بەشىنچىنىڭ ياردەمچىسى ساڭجىيە جاسونىڭ قوينىغا ئېتىپ بۇتنىڭ ئاستىدىن ئۆمىلەپ ئۆتۈپ ئۆزىنىڭ ئۇنىڭ دىنغا سادىق مۇرىت ئىكەنكىنى بىلدۈردى .ھەمدە ساڭجىيە جاسو تەرىپىدىن سادىق بۇددا دىنى مۇرتى ‹‹ئاباق›› دىگەن نام بېرىلدى. (كېيىن ئۇ ئاباق خوجا دىگەن نام بىلەن ئاتالدى.) شۇنىڭ بىلەن ساڭجىيە جاسو تەڭىرتاغنىڭ شىمالىدا ھۆكىمىرانىلىق قىلۋاتقان ساۋاغدىشى غالدانغا خەت يېزىپ تونۇشتۇرۇپ ، غالداننى ئالتىشەھەرگە باشلاپ كىرىپ ئىسمايىلخاننى ئۆلتۈرۈپ ، پۈتكۈل ئۇيغۇر مەدەنىيتىنى يوقۇتۇپ ، قەدىمى كىتاپلارنى كۆيدۈرۈپ ، مەدىنى يادىكارلىقلارنى چېقىپ ، ئۇيغۇرلارنىڭ ئىلىم ئەھلى ،ئۇيغۇر ئالىملىرىنى ئۆلتۈرۈپ تارىختا مىسلى كۆرۈلمىگەن دەرىجىدە بۇزغۇنچىلىق قىلدى. ئەڭ ۋەكشىسى ئىسمايىلخاننىڭ كىچىك قىزىنى خەلىققە ئىبرەت قىلىش ئۈچۈن ماي قاينىتىلغان قىززىق قازانغا تاشلاپ ئۆلتۈردى . خەلىق ئىچىدە دىنغا ئۆزگەرتىش كىرگۈزۈپ خەلىقنى ئېغىر دەرىجىدە خۇراپاتلىق قالاقلىق نادانلىق پاتقىقىغا ئىتتىرىپ ئۇيغۇرلارنى زۈلمەت قاراڭغۇسىغا باشلىدى. ئۇنىڭدىن باشقا ھەر يىلى غالدانغا ھەددى ھېساپسىز ئالتۇن-كۈمۈچ ، قىز چوكانلارنى سوغا سالام قىلىپ جاپاكەش خەلىقنىڭ يۈكىنى ئېغىرلاتتى . ھېدايىتۇللا ئاباق غوجا يەنە ئىسلام دىنىغىمۇ خائىنلىق قىلدى ئەسلىدىكى ئىسلامنىڭ ئورىنىغا ئىشقىيەنى دەسسىتىپ ، مەززەپنىڭ ئورىنىغا ئاشىق مەززىپىنى دەسسىتىپ ئەسلىدىكى پاك ئېتىقادىمىزنى بۇلغىدى . بولدى بۇنى سۆزلىمەي قويايلى قىلساق بەك جىق گەپ بولۇپ كەتكۈدەك . بۇ توغۇرلۇق ماتىرياللارنى جىق كۆرىشىڭلار كېرەك. بۇ سۆز ئېسىلزادنىڭ ئىسمايىلخاننىڭ ئاخىرىدىكى ھۆكىمىرانلىقلارنىڭ بار يوقلىقىغا ئالاقىدار سوئالىغا جاۋاپ بېرىش ئۈچۈن يېزىلىدى. ئاپاق غوجىنىڭ زامانىدىن كېيىن ئىسمائىلخاننىڭ ئىنىسى مۇھەممەد ئىمىنخان باش كۆتۈرۈپ، خوجا ئەھمەد خوجام بىلەن ئىتىپاق تۈزۈپ  قۇنتەيجىنىڭ ئىتائىتىدىن چىقىپ بىرمەزگىل ھۆكىمىران بولدى . ئۇنىڭدىن كېيىن قۇنتەيجى چېرىك ئەۋەتىپ ئىككىنچى قېتىم ھاكىمىيەتنى قولغا ئالدى. ئاندىن غوجىلارنى يۆلەپ ئۆزنىڭ ھامىيلىقىغا ئالدى . تەپسىلاتىغا قىززىقساڭلار موللا مۇسا سايرامىنىڭ ‹‹تارىخى ھەمىدى›› ناملىق كىتابىنىڭ  120-بېتىگە قاراڭ.

bazarbay

	ئەمەلىيەتتە ئاباق غوجا پەيغەمبەر ئەۋلادى بولماستىن مىلادىيە 1625-يىلى ئۇنىڭ دادىسى غوجا مۇھەممەت يۈسۈپ ئەسلى قەشقەر بەشكېرەملىك ئۇيغۇر بولۇپ قۇمۇلغا كېلىپ ئولتۇراقلىشىپ مىرسەيىت جېلىل كاشغەرى ناملىق بىر چوڭ ئاقسۆڭەكنىڭ قىزى زۇلەيخا بېگىم ناملىق قىزغا ئۆيلىنىپ مىلادىيە 1626-يىلى ئۇلاردىن غوجا ھېدايىتۇللا تۇغۇلدى.(يەنى ئاباق غوجا دەپ ئاتالدى)

bazarbay

	ئۇلۇغ شاھىمىز ئىسمايىلخاننىڭ ئىلىغا چىققاندىن كېيىنكى تارىخىدا ئىسمايىلخان ۋاپات بولغاندىن كېيىن قەبرىسى ئىلى دۆڭمازارغا قويۇلدى شۇڭا رىۋايەتلەرگە قارىغاندا  ئىلىلىقلار ھازىرغىچە دۆڭمازارنى ئىسمايىلخاننىڭ مازىرى دەپ ئەتىۋارلاپ كەلمەكتە.

ayyultuz

	ئوغۇزخان توغرىسىدا يېزىلغان بىر كىتاب بار ئىدى، ‹ئوغۇزنامە›مۇ ياكى‹ئوغۇزخان شەجەرىسى›مۇ...... مۇشۇكىتاب ماڭا لازىم ئىدى،كىتاب ئۇچۇرىنى بىلىدىغانلار بولسا ماڭا يەتكۈزسەڭلار.....

qq240155099

	بۇ تىمىنى ئۇقۇپلا ھەي بىر قىسما بوپ قالدىم ئەپسۇسلانغان يىرىم بىز بۇرۇندىن تارتىپلا مۇڭغۇل دەمدۇ كۆك تۈرۈك دەمەمدۇ شۇلارغا بوي سۇنۇپ كەپتىمىز كەندە ئەپسۇسلانمىساقمۇ بولغۇدەك

xamxar901

	ساقلىۋالغۇدەك تېمىكەن

uqkursumrug

	مىنى چوڭقۇر ئويغاسالدى:::qiray6