قېرىنداشلىرىم سادىغان كېتەي<<ھىتلېر>> دەپ ئاتاڭلار بولامدۇ ؟
     قايسى بىر زاماندىكى تىل تەتقىقاتچىلىرىمىزنىڭ جۆيلىپ ئاتىشى بىلەن بېكىتىلىپ قالغان<<گېتلىر>>،<<گىتلىر>> نامىنى ئەمدى بىز بولساقمۇ ئۆزگەرتىۋالايلى!

Quote:

1 - قەۋەتتىكى Erdewil 2008-02-24 15:27 دە يوللىغان  نى نەقىل كەلتۈرۈش :
قېرىنداشلىرىم سادىغان كېتەي<<ھىتلېر>> دەپ ئاتاڭلار بولامدۇ ؟
     قايسى بىر زاماندىكى تىل تەتقىقاتچىلىرىمىزنىڭ جۆيلىپ ئاتىشى بىلەن بېكىتىلىپ قالغان<<گېتلىر>>،<<گىتلىر>> نامىنى ئەمدى بىز بولساقمۇ ئۆزگەرتىۋالايلى!

نىمىگە ئاساسەن <گىتلىر> دىگەن كىشى ئىسمىنى <ھېيتلىر> دەپ قايتىدىن ئاتىشىمىز كېرەك ؟ بۇنىڭغا بىرەر دەلىل - ئىسپاتىڭىز بولسا ئاڭلاپ باقساق بولارمۇ ؟ بۇ زادى قايسى تىلدىن كىرگەن ؟ نىمە ئۈچۈن ؟ كىم مۇشۇنداق ئاتالمىش <خاتا> تەرجىمە قىلىپ قويغان ؟ بۇنى بىر دەپ ئۆتسىڭىز ، بىزمۇ مۇشۇ باھانىدا بىر بىلىمگە ئىگە بولۇۋالساق قانداق ؟

阿道夫·希特勒
Adolf Hitler
ئىنگلىزچە ئەمەس، پىنيىن بىلىدىغانلارمۇ گېتلېر دەپ ئوقۇمايدۇ.

ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم قېرىندىشىم:
سىزگە مەن بىرلا ئاددىي مىسال ئېلىپ بېرەي:
بۇرۇن كىتابلاردا <<گىدروگېن>> دەپ ئالاتتى(ئېنىگلىزچىسى hydrogen gas; hydrogen)، كېيىن ھىدروگېن دەپ ئاتالدى(سەۋەبى يەنىلا تۆۋەندىكىدەك)، ھېلىمۇ ياخشى ھازىر دەل توغرىسى ئاتىلىۋاتىدۇ،مەيلى نېمىسچە ياكى ئېنىگلىزچىدە (ترانسىكرېپىسىيىسى)بولسۇن ئوقۇلىشى ۋە ياكى يېزىلىشىدىمۇ ئوخشاشلا ئۇيغۇر  تىلىمىزغا مايىل ھالدا <<ھى>>ھەرىپى تەلەپپۇز قىلىنىدۇ. يەنى مۇشۇ ھەرىپكىلا ئەڭ يېقىن،
مەن ئىسپاتسىز بىكاردىن - بىكارلا ئۇنداق ديىشكە ھەددىم ئەمەس، مۇبادا يەنە ئىشەنمىسىڭىز، مۇناسىۋەتلىك تىل-يېزىق كىتابلىرىنىڭ گىرامماتىكىسىنى كۆرۈپ بېقىڭ، ياكى نېمىسچىگە ئۇستىراق دوستلىرىڭىزدىن سوراپ بېقىڭ.بۇرۇن راستىنى دېسەم مەنمۇ سىزدەك ئاتايتتىم كېيىن خەق نېمە دەپ ئاتىسا مەيلى دەپ ئۆزۈم مۇقەررەر توغرا بولغانلىرىنى بويسۇنمىغان ھالدا خالىغىنىمچە ئىشلىتىدىغان بولدۇم.لېكىن خەلقئارالىق ئاتىلىشىغىمۇ بويسۇنماي بولمايدۇ(مەسىلەن:ماداغاسقار ئەمەس ماداگاسكار ) ئەلۋەتتە....
سەل ئاتىكىاچىلىق قىلىپ قويدۇم ،كەچۈرۈڭلار.

قومۇل شىۋىسىدا بەزى ھاللاردا <ۋ>نى <گ>دەپ تەلەپپۇز قىلىدۇ . ۋاختى بوپقالدى دىمەكچى بولسا گاختى بوپقالدى دەيدۇ . ئەمما <ھ > نى <گ> دىگەننىڭ قانداق پەتىۋاسى بارلىقىنى بىلمىدىم . ئەمما گېتلىر دەپ ئاتاش ئادەت بولۇپ قالغاچقا قۇلاققا يېقىملىق ئاڭلىنىدىكەن ، ئىشقىلىپ مەن ھېتلىر دەپ ئاتىغۇم يوق .

ئىنگلىز تىلىدا << Hitler >> دەپ ئاتىلىدىكەن ، ئۇيغۇرچە كىتاپلاردا ئەلمىساقتىن تارتىپ << گىتلېر >> دەپ ئاتىلىپ كېلىۋاتىدۇ . لېكىن مەن چەتئەلدىن كەلگەن تۇققانلارنىڭ ئاغزىدىن << ھىتلېر >> دەپ ئاڭلايتتىم  . بۇ ھەقتە يەنىمۇ ئىزدىنىپ بىقىشىمىز زۆرۈر  ، بىزدىكى نۇرغۇن ئاتالغۇلاردا خاتالىق كۆپ ، ئەگەر بىزدە گىتلېر ئاتالغۇسى ھەقىقەتەن خاتا ئاتىلىپ كېلىۋاتقان بولسا Erdewil دوستۇمنىڭ پىكرىنى قوللايمەن ۋە ۋاقتىدا مۇنبىرىمىزدە تۈزۈتۈپ ئاتاشنى تەۋسىيە قىلىمەن .

رۇسچىدە شۇنداق ئاتالغان بولسا تىلىمىزغا شۇلاردىن كىرىپ ئۆزلەشكەنمىكىن . گىتلېر ، گىملىر ، گىببىلىس ، گىرىنگ دەپ ئاتىلىدۇ . بۇلاردىن گىملىرنى ھىملىر دەپ ئۆزگەرتتىغۇ دەيمەن .
نازىمى ئەپەندىم بۇلارنىڭ رۇس تىلىدا نىمە دەپ ئاتىلىدىغانلىقىنى ئېيتىپ بەرگەن بولسا بوپتىكەن .

شۇنداق نۇرغۇن ئاتالغۇلارنى بىز روسلاردىن ئەكىرگەن، بىراق.....
بۇ بىلىكتىكى قېرىندىشىمىزنىڭ ئىنكاسى پايدىلىنىپ كۆرەيلى:

توغرىسى ھىتلېر (Hitler)،بىزگە روسچىدىن(گىتلېر) Гитлерكىرگەن،توردا لۇغەتلەردىن ئىزدەپ باقتىم لاتىن يېزىق سېستمىسىدىكى تىللارنىڭ ھەممىسىدە ئوخشاشلا Hitlerيازىدىكەن،ھەتتا ئەرەپلەرمۇ هتلر دەيدىكەن.روسلاردا ھ تاۋۇشى بولمىغاچ، چەتتىللاردىكى hبىلەن باشلانغان سۆزلەرنى گ تاۋۇشۇغا ئۆزگەرتىپ ئوقۇيدۇ. مەسىلەن :ھارمۇنىك دىگەننى گارمونىك، ھىدرولوگىيە دىگەننى گىدرولوگىيە دىگەندەك. بۇندىن باشقا تىللاردىكى bتاۋۇشىنى ۋ دەپ ئوقۇيدۇ.مەسىلەن : سىمبول (سىمۋول دەپ قوبۇل قىلدۇق)symbol ، بەلكىم بىز ۋەلسىپىت دەپ ئاتىۋالغان ئەسۋاپ ئىسمىمۇ بەلكىم رۇسچىداвелосипед(ۋېلوسىپېد) سۆزى bicycleسۆزىنىڭ بىرىنجى تاۋۇشىنىڭ ۋ ئۇقۇلۇشىدىن ئۆزگىرىشىپ ياساپ پەيدا بولغان بولىشى مۈمكىن.ھازىر بىرقىسىم لۇغەتلەردە ھارمونىك ،ھىدرولوگىيەدەپ ئېلىنىۋاتىدۇ،ياكى بىز ئوقۇتۇشتا شۇنداق قوللانغان،مېنىڭچە بۇ بىر ياخشى باشلىنىش.
بۇنىڭ تۈپ سەۋەبى بىزدە ئۆتكەن ئەسىرنىڭ بېشىدىكى ۋە ئوتتۇرلىرىدىكى پەننىي ۋە يېڭى ئاتالغۇلارنىڭ مۇتلەق كۆپ قىسمى روس تىلىدىن قوبۇل قىلىنغان.چۈنكى بىزنىڭ يېڭى شەيئىلەر بىلەن ئۇچرىشىش يولىمىزدىن پەقەت شۇ بىرىلا بارتى،ھەم كۆپ قىسىم زىيالىيلىرىمىز بىۋاستە ياكى ۋاستىلىق ھالدا رۇس تىلىدىكى ۋە رۇس تىلىدىن ئۆزلەشتۈرۈلگەن ماتېرىياللار بىلەن ئۇچراشقان،ۋە شۇ خىل تەرنىيەنى قوبول قىلغان.باشقا چەتتىللار بىلەن ئۇچرىشىش مۈمكىنچىلىكى كۆپ بولمىغان،ۋەبۇ ئاتالغۇلارنىڭ ئەسلى مەنبەسىنىڭ نەدىلىكى توغرىسىدا ئىزدىنىش پۇرسىتىگىمۇ ئېرىشەلمىگەن بولىشى،شۇنداقلا ئورتا ئاسىيادىكى خەلقلەر بىلەن ئاتالغۇلاردىكى ئورتاقلىقنى ساقلاش ئېھتىياجىنىمۇ ئويلاشقان بولسا كېرەك.
بۇندىن باشقا ئىزچىل خاتا ئوقۇلىۋاتقان سۆز ھۇنگىرىيە، ئادەمنىڭ بەكلا كۈلگىسىنى كەلتۈرىدۇ،مىللىتىنى ھۇن دەيمىز ،لېكىن دۆلىتىنى ۋېنگىرىيە دەيمىز.ئېنگىلىزچە ۋە باشقا تىللارداhungaryدەپ يېزىلىدۇ،ياكى ئوقۇلىدۇ.ھەتتا خەنزۇچىدىمۇ ئېنىق قىلىپ 匈牙利مەنا تەرجىمىسى ۋە ئاھەڭ تەرجىمىسىنى بىرلەشتۈرۈپ قوللانغان،يەنىhun ھۇن ئاندىن يالى يەنى aryنى ئوقۇغان.(ۋېنگرىيا)Венгрияرۇسچىدىلا مۇشۇنداق ئاتايدىكەن.
بولسا بۇندىن كېيىن ئاتالغۇلارنى قوبۇل قىلغاندا بولسا ئەسلى ئىگىسى قانداق ئاتىسا شۇنداق ئاتىساق،چۈنكى بىزنىڭ تىلىمىز ھەرقانداق تىلنى ئىپادىلەش جەھەتتە چەكلىمىگە ئىگە ئەمەس

مەنبە:http://www.bilik.cn/bbs/viewthread.php?tid=16354

ئەردەۋىل توغرا دەيدۇ ......تىلىمىز دۇنيادىكى تامامى تىلنىڭ سۆز قۇرۇلمىسنى توغرا تەلەپپۇز قىلاليدىغان تۇرسا ...

گېرمانىيىلىك دوستلىرىممۇ ئۇنى ھىتلېر دەپ ئاتىغان،يەنە ئېنگىلىز تىلى ۋە بارلىق ياۋروپا تىللىرىدا شۇنداق ئاتىلىدۇ
ماۋۇ تىلى كەلمەيدىغانلارنىڭ تىلى بىلەن ئاتىماي بىزنىڭ تىلىمىز دۇنيادىكى بارلىق تىللارنى توغرا تەلەپپۇز قىلالىغاندىكىن ئەينى ئاتايلى !
يا بولمىسا شىتېلې دەپ ئاتامدۇق، جۇڭگولۇق ئىكەنلىكىمىز ئوبدان گەۋدىلىنىدىكەن   

"ئىسلام ئازاتلىق پارتىيىسى" تەشكىلاتىنىڭ خەلقئارادىكى ئورتاق نامى "ئىزبوت" ئىدى، ئەمما يېقىندا بىر "يولداش" چوڭ يىغىندا "ئىزابوتې" نىڭ ئەكسىيەتچىل ماھىيىتىنى ئېچىپ تاشلايلى دەپ سۆزلەپلا كەتتى. ئەسلى "ئىزابوتې" دىگىنى "ئىزبوت" نىڭ خەنزۇچە ئوقۇلۇشى ئىكەن.

Erdewil  قېرىندىشىم سەزگۈرلۈك بىلەن بايقاپ، yasir  ئەپەندى ئەپچىللىك بىلەن بۇ سۇئالنى تاشلىمىسا، راست دېگەندەك تورداشلار جىق نەرسىلەرنى بىلمىگەن پېتىلا ئۆتۈپ كېتىۋېرىدۇ. مۇنبىرىمىزدە كارامەت ئادەملەر بار جۇمۇ.
مەن ئويلاپ قالدىم، تېمىنىڭ قىممىتىنى تېخىمۇ ئاشۇرىدىغىنى مانا مۇشۇ مۇنازىرىلەردە ۋايىغا يەتكەن يەكۈنلەر. بولمىسا كىتابنى تۇتۇپ ئولتۇرغۇلۇقتى شۇ. شۇڭا سۇئال قويۇپ ئىلمى مۇنازىرىنىڭ ئوتتۇرىغا چىقىشىغا سورۇن ھازىرلاش مۇنبىرىمىزنىڭ چوڭ ئارتۇقچىلىقى.