dRD|z-ec8 ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم مۇنبەرداشلار:
baT7
(v#h تەلەي يۇلتۇزى پىرۇگىراممىسىغا قاتناشقانلىقىڭلارنى قىزغىن قارشى ئالىمىز. ھەم بۇنىڭدىن كېيىن توختاپ قالماي ئەكسىچە تېخىمۇ ئاۋاتلىشىشىنى،تېخىمۇ سەرخىللىشىشىنى ئۈمىد قىلىمىز.
Y`2
PeqY ?d/*anE بۇ قېتىمقى سۇئاللارغا تولۇق جاۋاب بەرگەنلەر يوق شۇڭا موللاتاپقاق مىدالى كېيىنكى سانغا قالدۇرۇلدى.
q6. MLHEJ r8V=;,TM~ مۇكاپاتقا ئېرىشكۈچىلەر
$\kjk
dF
شىرىن 8تۈمەن مۇنبەر پۇلى ، 500 شۆھرەت . 100تۆھپە . ,!~oOnesM
كارامەت 6تۈمەن مۇنبەر پۇلى ، 300شۆھرەت ، 70تۆھپە . 1!Ui,3:L7
ئارمانىم 5تۈمەن مۇنبەر پۇلى ، 200شۆھرەت ، 50تۆھپە . "7O+'1VE
شاھىد 3تۈمەن مۇنبەر پۇلى ، 100شۆھرەت ، 30 تۆھپە . ,Xj=;]0TC
ئىنتىل 3تۈمەن مۇنبەر پۇلى ، 100شۆھرەت ، 30تۆھپە . N/}ZS&?
تۇنجەر 3تۈمەن مۇنبەر پۇلى ، 100شۆھرەت ، 30تۆھپە . 6
1F3/4z^
ghO>s\.s
72-سان سەلكىن تەلەي يۇلتۇزى سۇئاللىرىنىڭ جاۋابى. h,Xp2q}+Y
V
a$n
1جاۋاب بېرىش سۇئالى. 8|H87^
2>B|x#
1.جاۋاپ بېرىش سۇئالى. !8b/}S~e,
<1> ئۇيغۇر نامىنىڭ كېلىپ چىقىشى ھەققىدەرىۋايەت: 8d:R%{( k$
تېكىست<< ئۇيغۇر بىر ئەلنىڭ ئىسمى.ئۇنىڭ بەش شەھىرى بار.بۇ شەھەرلەرنى زۇلقەرنەيىن تۈرك خاقانى بىلەن پۈرۈم تۈزگەندىن كېيىن سالدۇرغانىكەن،زۇلقارنەيىن ئۇيغۇر ئىلىگە يېقىنلاشقاندا تۈرك خاقانى ئۇنىڭغا قارشى 4مىڭ ئادەم ئەۋەتكەن.ئۇلارنىڭ قالپاقلىرىنىڭ قاناتلىرى لاچىن قاناتلىرىغا ئوخشايدىكەن،ئوقنى ئالدىغا قانداق ئاتسا كەينىگىمۇ شۇنداق ئۇستىلىق بىلەن ئاتىدىكەن،زۇلقارنەيىن بۇلارغا قاراپ ھەيران قاپتۇ ۋە<بۇلار باشقىلارغا مۇھتاج بولماي ئۆز ئوزۇقىنى ئۆزى تېپىپ يەيدىغانلار ئىكەن،بۇلارنىڭ قولىدىن ئوۋ قېچىپ قۇتۇلالمايدۇ،قاچان خالىسا،شۇ چاغدا ئىتىپ يىيەلەيدۇ>دەپتۇ.شۇنىڭدىن تارتىپ بۇ ئەل<خورخۇز> دەپ ئاتىلىپتۇ>>. 1Nan"UB9
سۇئال:بۇ رىۋايەت كىمنىڭ،قايسى ئەسىرىدە بايان قىلىنغان؟ئاپتور ھەققىدە نىمىلەرنى بىلىسىز؟ NiT AgIs
جاۋابى:مەھمۇد كاشغەرىنىڭ<دىۋانۇ لۇغەتىت تۈرك> دىگەن ئەسىرىدە بايان قىلىنغان. ,#+UB{
مەھمۇد كاشغەرى قاراخانىلارنىڭ گۈللەنگەن مەدەنىيىتى ۋە ئەدەبىياتىنىڭ مۇنەۋۋەر ۋەكىلى.ئىنىسكلوپېدىيىلىك خاراكتىرگە ئىگە ئەسەر <دىۋانۇ لۇغەتىت تۈرك>نىڭ ئاپتۇرى. ئۇ تەخمىنەن 1019-يىلى كاشغەر كونا شەھەر ناھىيىسىنىڭ ئوپال يېزىسى ئازىخ(كېيىن"قۇمباغ"دەپ ئاتالدى) كەنتىدە،خاراخانىيلار خان جەمەتىگە مەنسۇپ بولغان ئائىلىدە دۇنياغا كەلگەن.1134-يىلى كاشغەردە ۋاپات بولغان،ھازىرقى كاشغەر كونا شەھەر ناھىيىسىنىڭ ئوپال يېزىسى ئازىخ كەنتىگە جايلاشقان <ھەزرىتى موللام مازىرى> دەل ئالىم مەھمۇد كاشغەرىنىڭ قەبرىگاھى ھېسابلىنىدۇ. @9NVEx
gZV[dq4
09\`e
<2>ئۇيغۇر خەلق داستانلىرىدىن تارقىلىشى بىر قەدەر ئومۇمىي خاراكتىرنى ئالغانلىرىدىن ئاز دىگەندە 7نى ساناپ بېرىڭ. %)|Kxsm)D8
جاۋابى: "بىكەچ ئارسلان تېگىن"،"چىن تۆمۈر باتۇر"،"غېرىپ سەنەم"،"ئۆمەر باتۇر"،"نۇزۇگۇم"،"سادىر پالۋان"،"ئابدۇراھمان غوجا"،"لەيلى مەجنۇن"،"پەرھات شېرىن"،"تاھىر زۆھرە". GS-G(M
.[AN
<3>قەدىمكى كىشىلەر<<غەربى يۇرت>> دىگەن سۆزنى كەڭ ۋە تار ئىككى خىل مەنىدە قوللانغان.<<غەربى يۇرت>> نىڭ كەڭ ھەم تار مەنىدىكى دائىرىلىرىنى ئايرىم -ئايرىم كۆرسىتىپ بېرىڭ،<<غەربى يۇرت>>بىلەن ھازىرقى شىنجاڭنىڭ دائىرىسىنى سېلىشتۇرغاندا قايسىنىڭ دائىرىس چوڭ؟ p$9RJ4zN<
جاۋابى:كەڭ مەنىدىن ئېيتقاندا،غەربى ئاسىيا،شىمالىي ئافرىقا،ئوتتۇرا دېڭىزنىڭ شەرقى قىرغىقى ۋە ھېندىستاننىڭ شىمالىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. تار مەنىدىن ئېيتقاندا،يۈمىنگۈەن قوۋۇقى بىلەن ياڭگۈەن قوۋۇقىنىڭ غەربى،بالقاش كۆلىنىڭ شەرقى ۋە جەنۇبىي پامىرنىڭ شەرقى قاتارلىق جايلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. غەربىي يۇرت شىنجاڭدىن چوڭ. h+"cHh`1z
SOqN4S6
4Tv;1
S
<4>ئالتە ھەدىس كىتابلىرى(<<سەھىيھۇل بۇخارىي>>،<<سەھىيھۇل مۇسلىم>>،<<سۈنەنى ئەبۇ داۋۇت>>،<<جامئى>>،<<جروتديل>>،<<سۈنەن>>) نىڭ ئاپتۇرلىرىنى بىلەمسىز؟ Z1R/b='']
O3Dg
Vg8
جاۋابى:« سەھىھۇل بۇخارى » نىڭ ئاپتورىي ئىمام بۇخارىي . « سەھىھۇل مۇسلىم » ئاپتورىي ئىمام مۇسلىم . «سۈنەنى ئەبۇ داۋۇت » نىڭ ئاپتورىي ئىمام ئەبۇ داۋۇت . « جامئى » نىڭ ئاپتورىي ئىمام تىرمىزىي . « جروتديل » نىڭ ئاپتورىي ئىمام نەسائىي . « سۈنەن » نىڭ ئاپتورىي ئىمام ئىبنۇ ماجەھ . !
gm~3T4
'HK?>5qH
<5> ...شۇ چاغدىكى ھېسىياتنى ماڭا ئوخشاش غەلىبە قىلغانلار چۈشەنمىسە باشقىلارغا قەلەم بىلەن چۈشەندۈرۈش تەس.شۇنىڭدىن باشلاپ بىزنىڭ شېرىن كۈنلىرىمىز باشلاندى.ئۇ ئەزەلدىن ئۆزىنى<<مەن ناخشىچى>> دەپ چوڭ تۇتىۋالماي،مۇلازىم قىزلارغا ياردەملىشىپ يەر سۈپۈرۈش،توبالاش...دىگەندەك ئىشلارنى قىلىشىپ بېرىدىغان بولغاچقا رېستۇراندىكى ھەممەيلەن ئۇنىڭغا ئامراقكەن،ئاشپەزلەرمۇ ئۇنى<قولى تاتلىق> دەپ كۈندە دىگۈدەك چۈشلۈك تاماقنى ئۇنىڭغا ئەتكۈزىدىكەن.مەنمۇ ئۇنىڭدىن ئۆگىنىپ ئۆزۈمنى چوڭ تۇتىۋالماي سەي توشۇيدىغان بالىلار بىلەن يېقىن ئاغىنە بولۇپ ئۆتتۈم.ئۇلارمۇ مېنىڭ ئۇنىڭدىن كىچىك ئىكەنلىكىمنى دىگەن چاغدا يەنىلا پىسەنتىمگىمۇ ئېلىپ قويمىدىم،ھەتتا ئۇلارغا<<مەن ئامىنەنى چوقۇم ئالىمەن،باغاقنى بىرىنچى بولۇپ رېستۇراندىكىلەرگە تارقىتىپ بېرىمەن>> دىگەنىدىم. .8
ھەممەيلەن بىزگە ھەۋەس قىلاتتى،بىزنى <خۇدا قوشقان بىر جۈپلەر> دەيتتى... :!mLx)H?|m
سۇئال: بۇ كىمنىڭ قايسى ئەسىرىدىن ئېلىنغان؟ئاپتۇرنىڭ يەنە قانداق ئەسەرلىرىنى بىلىسىز؟(كەمدە 5نى دەڭ) OAbZ%Hp\
>;4!>8
جاۋابى: بۇ،مۇنبىرىمىزدىكى ئۈچۈمچى(ئابدۇسالام قاھار) نىڭ <مۇھەببىتىم مەندىن چوڭ> دىگەن ئەسىرىدىن ئېلىنغان. ئۇنىڭ يەنە kQz_NCE
"قان ئىچىدىكى پاكلىق"،"مەشتىكى ئوت ئۆچۈپ قالمىسۇن"،"سەلكىن روھى"،"تىلىمىزنىڭ ساپ بولىشى ئۈچۈن"،"خاسىيەتلىك چۈش"،"يول بويىدا"،"ھاراققا جەڭ ئېلان قىلامدۇق؟" ... قاتارلىق ئەسەرلىرى بار. !Zo PV{7+
co,SHQz
<6> كىرۇرەن گۈزىلى بۇنىڭدىن قانچە يىل ئىلگىرى،نەدە ياشىغان؟ئۇنىڭ قەبرىسىدىن تېپىلغان 4خىل مەھسۇلاتنى ئېيتىپ بېرىڭ.
nEF.B
g?l\BTMP
جاۋابى: كىرۇرەن گۈزىلى بۇنىڭدىن تۆت مىڭ يىللار ئىلگىرى تارىم دەرياسىنىڭ تۆۋەن ئېقىمى،تەكلىماكاننىڭ بويلىرىدا ياشىغان. ئۇنىڭ قەبرىسىدىن بۇغداي،كىگىز،گىلەم ۋە ئۆتۈك قاتارلىق تۆت مەھسۇلات تېپىلغان. @;y#@t{^F
gw\;Rh^te
<7> بىر دەريا بار،بۇ دەريانىڭ ئەتراپىدا قىپچاقلار ياشايتتى،بۇ دەريا كاسپى دېڭىزىغا قۇيۇلىدۇ،بىر تارمىقى رۇس ئېلىدىن ئېقىپ كېلىدۇ،بۇ دەريانى مەدھىيلەپ مۇنداق شېئىر ئوقۇلغان: 9#oA<[
ئەتىل سۇۋى ئاقا تۇرۇر، \.c
pD
قايا تۇپى قاقا تۇرۇر. oNsAS0!*7
بالىق تەلىم باقا تۇرۇر، idASwJ3
كۆلۈڭ تاقى كۇشەتۇر. 8C=a3ng
سۇئال: بۇ قايسى دەريا؟ :QTi4$$a5Y
&:8[k`f =
جاۋابى: بۇ ۋولگا(ئېتىل) دەرياسى. fi#[%u>
#dYW
:i
<8> <<ۋاي ئوغرى!...>> oP{*7AQX
سۇئال: كىمنىڭ قايسى ئەسىرى مۇشۇ سۆز بىلەن باشلىنىدۇ؟ ئاپتۇرنىڭ تۇنجى ئېلان قىلغان رومانىنى بىلەمسىز؟ N9VkEib Ww
G&6+tp
جاۋابى: زوردۇن سابىرنىڭ نادىر ئەسەرلىرىنىڭ بىرى بولغان <ئانا يۇرت >رومانى مانا مۇشۇ سۆز بىلەن باشلىنىدۇ.ئۇنىڭ تۇنجى نەشىر قىلغان رومانى< ئاۋرال شاماللىرى> 1980-يىلى نەشىردىن چىققان. bY8_f^#E1D
>G3l';&@3!
<9> دۆلىتىمىز 2001-يىلى4-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ پۇل ئامانىتىدە ھەقىقىي ئىسمىنى قوللىنىش تۈزۈمىنى يولغا قويدى،بۇنىڭ قايسى تەرەپتە پايدىسى بار؟ ,f(|
bXPMcCX1{k
جاۋابى:دۆلىتىمىز 2001 – يىل 4 – ئاينىڭ 1 – كۈنىدىن باشلاپ پۇل ئامانىتىدە ھەقىقىي ئىسمىنى قوللىنىش تۈزۈمىنى يولغا قويدى. بەزى كىشىلەر ئۆز ئىسمى بىلەن پۇل ئامانەت قويۇشنى خاتا چۈشىنىپ، ھەقىقىي ئىسمىنى قوللىنىش تۈزۈمى يولغا قويۇلغاندىن كېيىن پۇل كىمنىڭ نامىدا ئامانەت قويۇلغان بولسا، ئامانەت قويۇلغان پۇلل شۇنىڭ ئىگىدارچىلىقىدا بولىدۇ، دەپ قاراشماقتا. بۇ خىل قاراش تولىمۇ بىر تەرەپلىمە بولۇپ، نىكاھ قانۇنىنىڭ مۇناسىۋەتلىك بەلگىلىمىلىرىنى خاتا چۈشىنىشتىن كېلىپ چىققان.
9K%5L
نىكاھ قانۇنىدىكى بەلگىلىمىگە ئاساسلانغاندا، ئەر – خوتۇننىڭ نىكاھ مۇناسىۋىتى داۋاملىشىۋاتقان مەزگىلدە ئېرىشكەن مال – مۈلكى ئەر – خوتۇننىڭ ئورتاق مۈلكى ھېسابلىنىدۇ، يەنى ئەر – خوتۇن ئىككى تەرەپ مەيلى كىمنىڭلا نامىدا بانكىدا پۇل ئامانەت قويسۇن، پۇل يەنىلا ئىككى تەرەپنىڭ ئورتاق ئىگىدارچىلىقىدا بولىدۇ، ئەر – خوتۇن ئىككى تەرەپنىڭ بۇ پۇلنى باراۋەر بىر تەرەپ قىلىش ھوقۇقى بولىدۇ. ئەگەر نىكاھتىن ئاجرىشىپ كەتسە، ئىككى تەرەپ بۇ ئامانەت پۇلنى تەڭ بۆلۈشىدۇ. f/D|SGG
بۇنىڭدىن كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، ئۆز ئىسمىنى قوللىنىپ پۇل ئامانەت قويۇش ئورتام مۈلۈكنى بېكىتىشكە تەسىر كۆرسەتمەيدۇ، ئەكسىچە بەزى يېتەرسىزلىكلەرنى تولۇقلايدۇ. مەسىلەن، ئەر – خوتۇندىن بىر تەرەپ نىكاھتىن ئاجرىشىشتىن ئىلگىرى مال – مۈلۈكنى يوشۇرۇش ئۈچۈن ساختا ئىسىم بىلەن پۇل ئامانەت قويۇش شەكلىنى قوللانسا، سوت مەھكىمىسى تەكشۈرۈشكە ئامال قىلالمايدۇ – دە، ساختا ئىسىم بىلەن پۇل ئامانەت قويغۇچى تەقسىم قىلىشقا تېگىشلىك ئورتام مۈلۈكنى ئۆزىلا ئىگىلىۋالىدۇ، ھەقىقىي ئىسىمنى قوللىنىش تۈزۈمى يولغا قويۇلغاندىن كېيىن، پۇل ئامانەت قويمىغان تەرەپنىڭ ھوقۇق – مەنپەئىتى زور دەرىجىدە قوغدالدى، شۇنداقلا ئەر – خوتۇننىڭ ئورتاق مۈلكىنى بېكىتىشكىمۇ پايدىلىق بولۇپ، ئەر – خوتۇن نىكاھتىن ئاجراشقاندا مال – مۈلۈكنى بۆلۈشۈشتىن كېلىپ چىقىدىغان ماجىرالارمۇ كۆرىنەرلىك ئازلىدى. 4v&5=lG
-*giazc_ i
<10> <<ئۈچ قىلىچۋاز>> نى تونۇمسىز؟(ئىسمىنىلا ئېيتىپ بېرىڭ) /\[ O!{n
vPBzw<
جاۋابى:گوللاندىيە شەمشىرى ۋان باستېن، ئۆرۈمە چاش يىگىت - گۇللىت، چىملىقتىكى قارا ئاق قۇ - رېجكارد. n1vs\
bJ
ve=t?
2.تاللاش سۇئالى z.Pe~7ze@
rU\vo:#= ,
<1> <<قۇتادغۇ بىلىك>>نىڭ ژانىرى: KVdJI-*^
A:شېئىرىي رومان.B:پەلسەپەۋى داستان.C:دىداكتىك ئەسەر.D:شېئىرىي دىراما.
جاۋابى:Bپەلسەپەۋى داستان. a}w wF#G
l&)O5
<2> تەڭرى تېغى،ئالتاي تېغى ۋە تارباغاتاي تېغى ئارلىقىدا ئومۇمەن ئۈچبۇلۇڭ شەكىللىك بىر ئويمانلىق بار.بۇ: Pw3H{ 6x
A:جوڭغارىيە ئويمانلىقى.B:تارىم ئويمانلىقى.:Cتۇرپان ئويمانلىقى. Dz#0Kw
جاۋابى:Aجۇڭغارىيە ئويمانلىقى. ]J4v% k
ZgJ-$ n.dm
<3> ئوغۇللار توي قىلغۇسى كەلسە قانداق ئىپادىلەيدۇ؟ evZ<