چىلغۇزە

چىلغۇزە  بولسا  دائىم كۆكىرىپ تۇرىدىغان دەرەخ سەنۇبەر ( قارىغاي) ئائىلىسىدىكى ئۆسۈملۈك مايلىق قارىغاي (Pinus tabulaeformis Carr )، جۇڭگو قىزىل قارىغىيى ( Pirus Massoniana lamb) ۋە يۈننەن قارىغىيىنىڭ (Pinus yunna nesis Franch) ئۇرۇقىدىن ئىبارەت بولۇپ، بۇ ئۆسۈملۈكنىڭ ئۇرۇقى، مېۋىسى ئۇيغۇر تېبابىتىدە «چىلغۇزە» نامىدا دورىغا ئىشلىتىىدۇ. رەڭگى قىزغۇچ قوڭۇر، ئىچىدىن ئاق رەڭلىك مېغىزى چىقىدۇ. مېغىزنىڭ نېپىز بىر قەۋەت پوستى بار. تەمى تاتلىق، پۇرىقى سۇس كېلىدۇ. مەملىكىتىزنىڭ لياۋنىڭ، جىلىن، خېبىي، شەندۇڭ، سەنشى، گەنسۇ،ئىچكى موڭغۇل، نىڭشيا، چىڭخەي، خېنەن، ئەنخۇي، جياڭسۇ، جېجياڭ، فۇجيەن، تەيۋەن، گۇاڭدۇڭ، گۇاڭشى، خۇنەن، سىچۈەن، گۈيجۇ، يۈننەن قاتارلىق جايلىرىدىن، ھەمدە چياۋشەن، ئافغانىستان، ياپونىيە قاتارلىق مەملىكەتلەردىن چىقىدۇ.

باھنى قۇۋۋەتلەش، سۈت مەنى كۆپەيتىش، بەدەننى ۋە ئۆپكىنى قۇۋۋەتلەش، توسالغۇلارنى ئېچىش ، نەپەسنى راۋانلاشتۇرۇش، يۆتەل پەسەيتىش، بەلغەمنى سۈرۈپ چىقىرىش،بەدەننى قىزىتىش خۇسۇسىيىتىگە ئىگە.

ئەكىس تەسىرى

ئۇزۇندا سىڭىدۇ.

قېرىلىققا قارشى تۇرۇش، ئوكسىدلىنىشقا قارشى تۇرۇش، تېرىنى سىلىقلاشتۇرۇش، يۈرەكنى قۇۋۋەتلەش، تىنىچلاندۇرۇش، بەدەننى قۇۋۋەتلەش، ئورگانىزمنىڭ ئىممۇنىتېت كۈچىنى يۇقىرى كۆتۈرۈش،مېڭىنى قۇۋۋەتلەش، يۈرەك قان تومۇر كېسەللىكلىرىنىڭ ئالدىنى ئېلىش، ئۈچەينى سىلىقلاش، تەرەتنى راۋانلاشتۇرۇش تەسىرىگە ئىگە.

1. كاناي ياللۇغى، يۆتەل، دەم سىقىش داۋالاش ئۈچۈن، بادام مېغىزىدىن 20 گرام، چىلغۇزىدىن 30 گرام، زۇپادىن 15 گرام، بېھى ئۇرۇقىدىن 10 گرام، پىرسىياۋشاندىن 20 گرام، قەنتتىن 30 گرام ئېلىپ، قائىدە بويىچە لوئوق تەييارلاپ، بىر كۈندە ئۈچ ۋاق 10 گرامدىن ئىچسە بولىدۇ.

2. باھنى قۇۋۋەتلەش ئۈچۈن، چىلغۇزە مېغىزىدىن 30 گرام، ئاقىرقەرھادىن 10 گرام، كاۋاۋىچىندىن 10 گرام، سۆئلەپتىن 20 گرام ئېلىپ قائىدە بويىچە سۇپۇپ تەييارلاپ ئىستېمال قىلىنىدۇ.

3. ئاۋازنى ياخشىلاش ئۈچۈن چىلغۇزە مېغىزى بىلەن شېكەرنى بىرلەشتۈرۈپ سوقۇپ ئىچسە بولىدۇ.

ئىشلىتىلىشى

بەدەن ۋە باھ ئاجىزلىقى، بەل ئاغرىقى، يۆتەل، زىققا، سىقىش، كاناي ياللۇغى، ئاۋاز پۈتۈپ قېلىش قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ.

تۈزەتكۈچىسى

رۇمبەدىيان.

ئورۇنباسارى

بادام مېغىزى، پىستە مېغىزى.

ساقلاش

مېۋىسى پىشقاندا يىغىۋېىلىنىپ، ئاپتاپتا قۇرۇتۇپ، قۇرغاق جايدا ساقلىنىدۇ.

لوئوقى چىلغۇزە، لوئوقى سەرپىستان، لوئوقى بادام، لوئوقى خەشخاش.

مېغىزىنىڭ تەركىبىدە %79.9 ياغلىق ماي بولۇپ، ئاساسىي تەركىبى ئولېئىن (oleine)، لىنولئېن linoleine))، پالماتىن (palmatin)، ئاقسىل، كۈل ماددىلىرى، كاربۇن سۇ بىرىكمىلىرى، سېترون، ۋىتامىن، ئانا ئورگانىك تۇز، تۇز، فوسفۇرلۇق ماددا مىكرو ئېلمېنت، تالاش ماددا قاتارلىق تەركىبلەر بار.

^[0]