يەكەن ناھىيەلىك 1-ئوتتۇرا مەكتەپ

1953-يىلى قۇرۇلغان، يەكەن ۋىلايىتىگە بىۋاستە قارايدىغان مەكتەپ بولۇپ، مەكتەپنىڭ نامى يەكەن ئوتتۇرا مەكتىپى دەپ ئاتالغان. بۇ مەكتەپ يەنە قاغىلىق ناھىيىسىدە تۆت سىنىپلىق شۆبە مەكتەپ قۇرغان. 1956-يىلى يەكەن ۋىلايىتى ئەمەلدىن قالدۇرۇپ، بۇ مەكتەپ يەنە يەكەن 1-ئوتتۇرا مەكتىپى قىلىپ ئۆزگەرتىلگەن، يەكەن ناھىيىسىگە تەۋە. 1966-يىلى مەدەنىيەت ئىنقىلابى سەۋەبىدىن مەكتەپ خىزمىتى قالايمىقانلىشىپ كەتكەن ھەتتا دەرس توختاپ سىنىپىي كۈرەش ئېلىپ بېرىلغان. 1981-يىلى ئاپتونوم رايون بويىچە نۇقتىلىق ئوتتۇرا مەكتەپ قىلىپ بېكىتىلگەن. 1986-يىلى يەكەن ناھىيىلىك مىللىي تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ قىلىپ ئۆزگەرتىلىپ، تولۇقسىز سىنىپقا ئوقۇغۇچى قوبۇل قىلىشنى توختاتقان. 1999-يىلى 8-ئايدا يەكەن ناھىيىلىك 1-ئوتتۇرا مەكتەپ قىلىپ ئۆزگەرتىلگەن. ئوقۇتۇشتا ئۇيغۇر تىلى قوللىنىلىدۇ. بۇ مەكتەپ يەكەن ناھىيىسىدىكى بىردىنبىر پۈتۈن كۈنلۈك تۈزۈمدىكى ئۇيغۇر تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. 1999-يىلدىكى رەسمىي ئوقۇتقۇچى سانى 129 نەپەر، ئوقۇتۇش سىنىپى 36، ئوقۇغۇچى سانى 1760 نەپەر.

گۇەن ۋېن ( مەكتەپ پارتىيە ياچېيكىسىنىڭ شۇجىسى بولغان ) 

ئەنۋەر مۇسا ( مەكتەپ مۇدىرى ) 

تۇرسۇن سايىت ( مۇئاۋىن مۇدىرى ) 

ئارزىگۈل مەمەت ( مۇئاۋىن مۇدىرى )  

ئەكبەر ئەركىن ( مەكتەپ ئىشخانا مۇدىرى ) 

 سەئدىن ئىسمائىل ( پارتىيە قۇرۇلۇش ئىشخانىسىنىڭ مۇدىرى ) 

سەمەت ئەيسا ( سىياسىي بىلەن دىننى مۇدىرى ) 

ئابلىمىت ئابدۇراخمان ( ئىلمىي بۆلۈم مۇدىرى ) 

تۇرغۇنجان ئابلىز ( ئىتتىپاق كومىتېتىنىڭ رەئىسى ) 

مەكتەپ ئاساسىدا دەرس ئېچىش، يەكەن ناھىيە ۋە مەكتەپ كونكرېت ئەھۋالىغا ئاساسەن يېزىپ چىققان « ئىسلاھات ئېچىۋېتىشتىن كېيىنكى يەكەن »، « يەكەن جۇغراپىيىسى »، « يەكەن مەدەنىيىتى »، « يەكەن يېقىنقى زامان ۋە ھازىرقى زامان تارىخى »، مەخسۇس ئوقۇتقۇچى دەرس ئورۇنلاشتۇرۇش، ھەر ھەپتىدە ئىككى سائەت مەكتەپ دەرسى، يېقىنقى يىللاردا، ئوقۇتقۇچى كىتابنى تۈزۈپ نەشر قىلىش يېتەكچى ماتېرىيال ماس قەدەملىك مەشىق دەپتىرى ۋە باشقا كىتابلار جەمئىي 17 پىروزا. پەنلەر بويىچە ئېلان قىلغان ئىلمىي ماقالىسى 47 پارچە، باشقا 145 پارچە ھەرخىل ماقالە ئېلان قىلىندى. 

يەكەن 1 - ئوتتۇرا مەكتەپ رادىئو ئارقىلىق، تاختاي گېزىتى، سۆھبەت يىغىنى، مەخسۇس تېمىدىكى دوكلات يىغىنى، نۇتۇق سۆزلەش قاتارلىق ئەدەبىيات - سەنئەت پائالىيىتىنى ئاكتىپ چۆرىدەپ، ئەستايىدىل ئەمەلىيلەشتۈرۈپ، مەركەزنىڭ شىنجاڭ خىزمىتى سۆھبەت يىغىنىنىڭ روھىنى چوڭقۇر ئەمەلىيلەشتۈرۈپ، ئوقۇتقۇچىغا قارىتا، جۇڭگوچە سوتسىيالىستىك مائارىپ بولۇپ، سوتسىيالىستىك يادرولۇق قىممەت سىستېمىسى بويىچە تەربىيەلەشنى، ۋەتەنپەرۋەرلىك ۋە دۆلەتنىڭ بىرلىكىنى قوغداش تەربىيىسى، پارتىيەنىڭ مىللەتلەر، دىن سىياسىتى، مىللىي تېررىتورىيىلىك ئاپتونومىيە تۈزۈمى ۋە سوتسىيالىستىك قانۇنچىلىقنىڭ مائارىپ، ئىسلاھات، ئېچىۋېتىش ۋە زامانىۋىلاشتۇرۇش قۇرۇلۇشى نەتىجىلىرىنى مائارىپ، « بەشتە ياخشى » دەۋرنىڭ ئاساسىي مېلودىيەسىنى زور كۈچ بىلەن ياڭرىتىپ، ھەر مىللەت ئوقۇتقۇچىلىرى، ماركىزىملىق بەش قاراش، ئۈچ ئايرىلالماسلىق ئىدىيىسىنى تۇرغۇزۇپ، بىر نىيەتتە ئىتتىپاقلىشىپ، گۈللەنگەن، باي، مەدەنىي، ئىناق شىنجاڭ قۇرۇش ئۈچۈن بوشاشماي كۈرەش قىلىشىمىز كېرەك. رادىئو تەشۋىق قىلىش ئارقىلىق، ئېلېكترلەشكەن مائارىپ، تاختاي گېزىتى، تەشۋىقات تاختىسى، توغرىسىغا يېزىلغان خەت ياكى شوئار، لوزۇنكا قاتارلىق شەكىللەر ئارقىلىق، زور كۈچ بىلەن تەشۋىق قىلىپ، ئەخلاق، قانۇن نىزاملار، ئىنتىزام، بىخەتەرلىك، مۇقىملىق جەھەتتىكى مەزمۇننى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. 

مەكتەپ تەشكىلىي ئوقۇتقۇچى، ئىشچى - خىزمەتچىلەر كوللېكتىپ ئۆگىنىش، گۇرۇپپىلار بويىچە ئۆگىنىش، مۇزاكىرە قىلىش ئۇسۇلىنى ئەستايىدىل ئۆگىنىپ، مەركەزنىڭ شىنجاڭ خىزمىتى سۆھبەت يىغىنىنىڭ روھىنى ، مەركەزنىڭ شىنجاڭ خىزمىتى سۆھبەت يىغىنىنىڭ كىشىنى ھاياجانغا سالىدۇ، ئوقۇتقۇچى، ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆگىنىش غەيرىتى ئۇرغۇتۇپ، مۇھاكىمە جەريانىدا، ھەركىم ئۆزىنىڭ كۆزقارىشىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ، بەس - بەستە پارتىيەنىڭ تەدبىرى، خۇددى قىيىنچىلىقى بارلارغا ياردەم بېرىش، ھەر بىر ئوقۇتقۇچىنىڭ يۈرەك سۆزىگە ئىللىقلىق يەتكۈزۈپ كەلمەكتە.  

ئوقۇتۇش بىناسىنىڭ كەينىدە 9750 كۋادرات مېتىر گۈللۈك بار، ئوقۇتۇش بىناسىنىڭ ئالدىدا 3090 كۋادرات مېتىر گۈللۈك ۋە تۆت پارچە يېشىللىق بار. تەنتەربىيە مەيدانى ئەتراپىدا 400 مېتىر ئۇزۇنلۇقتىكى ئورمان بەلۋېغى، ۋاسكېتبول مەيدانى ۋە ۋالىبول مەيدانى، يېنىدا 1500 ئورمان بار. مەكتەپ كۆكەرتىش نىسبىتى ٪ 80 كە يەتتى.   ^[0]