يالپۇز جەۋھىرى

يالپۇز جەۋھىرى بولسا   چۇقا ئائىلىسىدىكى بىر ياكى ئىككى يىللىق سامان غوللۇق ئۆسۈملۈك يالپۇزى بولۇپ ، بۇ ئۆسۈملۈكنىڭ پۈتۈن چۈپىدىن خىمىيلىك ئۇسۇللار ئارقىلق ئېلىنغان جەۋھىرى قىسىمى « يالپۇز جەۋھىرى » ياكى «مىنتول » نامىدا دورىغا ئىشلىتىلىدۇ . بۇنىڭ ئۆسۈملۈكى يالپۇز دەريا ، ئۆستەڭ ئېرىق بويلىرى ۋە سازلىقلاردا ئۆسىدۇ ،كۈزدە يالپۇزنىڭ پۈتۈن چۆپىنى ئېلىپ پاكىز يۇيۇپ، قۇرۇتۇپ ياكى ھۆل ھالەتتە يىغۋالمىز.  شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايونىمىزنىڭ ھەممە جايلىردىن تېپىلىدۇ .

ئاغرىق پەسەيتىش، ياللۇغ قايتۇرۇش، ھارارەت پەسەيتىش، سۈيدۈكنى راۋان قىلىش، توسالغۇلارنى ئېچىش، قان توختىتىش ، ئاشقازاننى قۇۋۋەتلەش ، ئىششىق ياندۇرۇش خۇسۇسىيىتى بار.

خاس تەسىرى

ئاغرىق پەسەيتىش.

ئەكىس تەسىرى

سوغۇقجان كىشىلەرگە زىيان قىلىدۇ.

ئىشلىتىش ئۇسۇلى 

1. يالپۇز جەۋھىرىدىن 0.2 گرام، شاتۇت  ۋە بىنەپشەدىن 10 گرام ئېلىپ،  قائىدە بويىچە قاينىتىپ ئاخىرىدە يالپۇز جەۋھىرىنى قوشۇپ ئىچسە، گال ئاغرىقى ۋە ئىششىققا مەنپەئەت قىلىدۇ .

2. يالپۇز جەۋھىرى 0.2 گرام ، تەرخەمەك ئۇرۇقى ، قوغۇن ئۇرۇقى ، ئوغىرىتىكەن قاتارلىقلارنىڭ ھەربىرىنى 10 گرامدىن ئېلىپ ، قائىدە بويىچە قاينىتىپ ، ئاخىرىدە يالپۇز جەۋھىرىنى قوشۇپ ئىچسە سۈيدۈكنى راۋانلاشتۇرىدۇ  ، ئاغرىق پەسەيتىدۇ .

3. يالپۇز جەۋھرىدىن 0.2 گرام ، ئەرەپ يىلىمى ، كەتىرا ، تاباشىر قاتارلىقلارنىڭ ھەربىرىنى بەش گرامدىن ئېلىپ سۇپۇپ تەييارلاپ ئىچسە ، ئىچكى ئەزالاردىكى ھەرخىل قاناشلارغا مەنپەئەت قىلىدۇ .

دورىلىق ئورنى 

بۇ ئۆسۈملۈكنىڭ پۈتۈن چۈپىدىن خىمىيلىك ئۇسۇللار ئارقىلق ئېلىنغان جەۋھىرى قىسىمى « يالپۇز جەۋھىرى » ياكى «مىنتول » نامىدا دورىغا ئىشلىتىلىدۇ .

مىقدارى 

0.1 ~0.2  گرامغىچە.

تۈزەتكۈچىسى

بەدىيان ، ئەنجۈر مونىكى ، ھەسەل

ئورۇنباسارى 

بىنەپشە .

جەۋھىرى شىپا .

گال ئىششىقى، قان قۇسۇش، قان تۈكۈرۈش، سۈيدۈك تۇتۇلۇش، بۆرەك ئاجىزلىقىدىن بولغان بەل ئاغرىش ، ئۇرۇلۇپ– سۇقۇلۇشدىن بولغان زەخىملىنىش، ھەيز ئاغرىتىپ كېلىش ، ئىسسىقتىن بولغان زۇكام، رېماتىزىم، ئاشقازان ئاغرىقى قاتارلىقلارغا ئىشلىتىلىدۇ .

 كېلىش مەنبەسى (ئەسەر )

ئۇيغۇر تېبابىتى خام دورىلار ئىلمى2 (شىنجاڭ تېببي ئۇنۋېرسېتىتى تولۇق كۇرۇس نۇسخسى). ^[0]