غەلۋىرەك

 قان خىلىتىنىڭ ئوفۇنەتلىنىشىدىن

غەلۋىرەكئوفۇنەتلەنگەن قان خىلىتى قان ئېقىمى ئارقىلىق تۈك خالتىلىرى ۋە ئەتراپ توقۇلمىلىرىنى ياللۇغلاندۇرۇشتىن پەيدا بولىدۇ.

 زەڭگەر رەڭلىك سەپرا خىلىتىدىن 

زەڭگەر رەڭلىك سەپرا خىلىتىنىڭ تەبىئىتى ئۆتكۈر قۇرۇق ئىسسىق، نابۇت قىلىش، قېزىتىش خۇسۇسىيىتى بىلەن تېرە تۈك خالتىسى ۋە ئەتراپ توقۇلمىلىرىغا تەسىر قىلىپ ماددا ئالمىشىشنى (قۇۋۋەتلەنى) بۇزۇپ يىرىڭلىق ياللۇغلىنىشنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.

بۇ كېسەل تېنى ئاجىز، كېسەلچان كىشىلەردە كۆپ كۆرۈلىدۇ. كۆپىنچە بويۇن، مۈرە، ساغرا ۋە پاقالچاق قاتارلىق ئورۇنلاردا كۆرۈلىدۇ. دەسلەپتە قىزىرىش، ئىششىش، قىزىش، ئاغرىش، داغ پارچىسى شەكىلىنىپ سىرتقى يازى پارقىراق، قىرى ئېنىق بولىدۇ (چېگرىسى ئېنىق)، ئاندىن ئاستا-ئاستا كېڭىيىپ 7~5 كۈندىن كېيىن يىرىڭداش، مەركىزى يۇمشاقلىشىپ چىرىش كۆرۈلىدۇ. يۈزىدە بىر قانچىلىغان يىرىڭ توچكىسى پەيدا بولىدۇ. يىرىڭ توچكىلىرى ئېغىز ئېلىپ ئىچىدىكى يىرىڭ ئېقىپ كەتكەندە چوڭقۇر جاراھەت ھاسىل قىلىپ ھەرە كۆنىكىسىمان ھالىتىنى شەكىللەندۈرۈپ بىماردا قىزىش، تڭۇپ تىترەش، پۈتۈن بەدەن يېقىنسىزلىنىش، كۆڭۈل ئېلىشىش قاتارلىق پۈتۈن بەدەنلىك ئالامەتلەر كۆرۈلىدۇ.

غەلۋىرەكقان چىرىش كېسىلىنى پەيدا قىلىدۇ.

بىر قانچىلىغان تۈك خالتىسى ياك تۈك خالتا ئەتراپ ياللۇغىنىڭ قوشۇلۇشىدىن بىرنەچچە ئورۇندىن ئېغىز ئېلىپ ھەرە كۆنىكىسىمان ھالەتنى شەكىللەندۈرۈش ئالامىتىگە ئاساسەن دىئاگنوز مۇقىمداشقا بولىدۇ.

چىيقاندىن پەرقلەندۈرۈلىدۇ.

چىققاندا ئاستى يوغان ئۇچى ئۇچلۇق ياللۇغلىنىشلىق چاچ خالتا ئەسۋىسى پەيدا بولىدۇ. 

1. قان تازىلاش، ياللۇغ قايتۇرۇش مەقسەتلىرىدە ئىچى-سىرتىدىن دورا ئىشلىتىلىدۇ.

2. زەڭگەر رەڭلىك سەپرا خىلىتىغا قارىتا مۇنزىچ، مۇسھىل بېرىپ مىزاج تەڭشىلىدۇ.

قان تازىلاش، ياللۇغ قايتۇرۇش مەقسىتىدە ئىترىفىل شاھتەررە ئون گرامدىن ئىككى ۋاخ، مەنبۇخى ھېلىلە 100 مىللىلىتىردىن ئىككى ۋاخ، ئەرقى چۆبچىن 100~50 گرامدىن ئۈچ ۋاخ، شەربىتى ئۆشبە 100 گرامدىن ئۈچ ۋاخ بولىدۇ. ئەگەر چىيقان قان تازىلىغۇچى دورىلارنى ئىشلەتكەندىن كېيىن، يەنە ساقايمىسا سىرتىدىن: زىغىر، خېمىرتۇرۇچ، ئاق موم، ئەنجۈر قېقى، كۈندە 10 گرامدىن، زەپەر بىر گرام، يۇمشاق سوقۇپ زەيتۇن يېغى بىلەن مەلھەم تەييارلاپ سىرتىدىن تېڭىلىدۇ. ئاندىن ئىچىدىكى يىرىڭنى تىغ بىلەن يېرىپ چىقىرىۋېتىپ مامرانچىن قاينىتىلمىسى بىلەن زەخىم سەپرا خىلىتىغا قارىتا خالىس سەپرا خىلىتىنىڭ مۇنزىچىنى 100 مىللىلىتىردىن كۈنىگە ئۈچ قېتىم تاكى ماددا پىشقىچە بېرىپ ماددا پىشقاندىن كېيىن 50 مىللىلىتىرغا مەتبۇخى ھېلىلە، 1.5 گرام ھەببى بىنەپشە قوشۇپ بېرىپ ماددا تەنقىيە قىلىنىدۇ.

قاننى قىزىتقۇچى، سەپرا ھاسىل قىلغۇچى غىزالاردىن چەكلەش. مەسىلەن، تونۇر كاۋىپى، زىخ كاۋاپ، ئات گۆشى، لازا، قارىمۇچ قاتارلىقلار. تېرە تازىلىقىغا ئالاھىدە دىققەت قىلىپ ئىككىلەمچى يۇقۇملىنىپ قېلىشتىن ساقلىنىش كېرەك.^[0]