ئالتۇن توغراق ئورمان باغچىسى

2003-يىلىدىن بويان، پوسكام ناھىيەسى ساياھەتچىلىك قۇرۇلۇشىغا 20 مىليون يۈەندىن كۆپرەك مەبلەغ سېلىپ، كۆلىمى 18 مىڭ 200 مودىن كۆپرەك كىلىدىغان ئىپتىدائىي ئورمان ئاساسىدا 24 مىڭ 680 مو مەنزىرە رايونىنى بىر تۇتاش پىلانلاپ، خاسلىقنى گەۋدىلەشتۈرۈپ، ئىكىلوگىيىلىك مۇھىتنى قوغداش تەلىپى بويىچە ‹‹ ئالتۇن توغراق ›› ئورمان باغچىسىنى قۇرغان بولۇپ، بۇ جاي ھازىر ساياھەتچىلەرنىڭ كۆڭۈلدىكىدەك سەيلىگاھىغا ئايلاندى. 

ئۆسۈملۈكلىرى

ئالتۇن توغراق ئورمان باغچىسى ئىچىدە يېپىنچا ئۆسۈملۈكلەرنىڭ تىپى خىلمۇخىل تەبىئىي تۇتاش كەتكەن 489 گېكتار، ئورمان بىلەن قاپلىنىش نىسبىتى % 76، جەمئىي ئۆسۈملۈك تۈرى 27 ئائىلە، 39 ئۇرۇقدىشى، 51 خىل، نۇرغۇن چۈچۈكبۇيا، جىغان، ئالىقات، سېرىق يوگەي، چاكاندا ئوتى، پېلەكلىك سىر - پىچەك قاتارلىق دورىلىق ئۆسۈملۈكلەرنى ھەممىلا يەردە ئۇچراتقىلى بولىدۇ، يۇلغۇن ۋە يۇلغۇن بېقىنىنىڭ ئەزەلدىن « قۇملۇق ئادەمگىياھى » دېگەن كاتتا نامى بار بولغان قىممەتلىك دورا ماتېرىياللىرى - توشقان زەدىكى، يەنە ئاز ئۇچرايدىغان ئەتىۋارلىق مەززىلىك توغراق موگۇسى.  

( 1 ) تەبىئىي توغراق : توغراق تېرەك - سۆگەت ئائىلىسىگە تەۋە، كۆپ يىللىق يوپۇرماق تاشلايدىغان دەرەخ، ئۇنىڭ يىلتىز سىستېمىسى ناھايىتى تەرەققىي قىلغان بولۇپ، پەقەت تۆت مېتىر يەر ئاستى سۇ ئورنى تۆۋەن ئورۇندىمۇ ياخشى ياشىيالايدۇ. توغراق شەكلى قەدىمىي، ئاجايىپ - غـارايىپ، مىسلىسىز ئۆزگىرىش، « تىرىك تاشقاتما » دېگەن نامى بار.

( 2 ) يۇلغۇنلۇق ساھىل : باغچا شەرقىي يولى زەرەپشان دەرياسى بويىدا 1 2 گېكتار تەبىئىي مەركەزلىشىپ ئۆسكەن يۇلغۇنلۇق، گۈللەر ئېچىلغان مەزگىل، قىزىل سۆسۈن ھال رەڭ، رەڭگارەڭ شەپەق نۇرىغا، دەريا سۈيى ۋە توغراق بىرىگە قوشۇلۇپ ياخشى مەنزىرىسىنى تاماشا قىلىش قىممىتى بار.  

( 3 ) سۈنئىي ئورمان : باغچىدا  سۈنئىي ئورمان ئاساسىي ئورۇندا تۇرىدۇ، سېرىق يوگەي، چۈچۈكبۇيا، ئېفېدرا، ئالىقات، ئىت ياڭىقى قاتارلىق دورىلىق ئۆسۈملۈك ئۆستۈرۈش بىر قەدەر ئومۇملاشقان بولۇپ، « قۇملۇق ئادەمگىياھى » دېگەن چىرايلىق نامى بار بولغان قىممەتلىك دورا ماتېرىياللىرى - توشقان زەدىكى ئورمانچىلىق ئالاھىدە مەھسۇلاتى.

ھايۋاناتلىرى 

ياۋايى ھايۋانلار ئىنتايىن مول، ئاساسلىق ياۋايى ھايۋانلاردىن ياۋا ئۆردەك، ياۋاتوشقان، قىرغاۋۇل،ئۆي قارلىغىچى، قاغا، قارا قۇشقاچ، ھۆپۈپ، تۆمۈرتۇمشۇق، تۇرۇلغا، كاككۇك، سېرىق ياۋروپا قۇشى،  بۇلبۇل، مۈشۈكياپىلاق قاتارلىقلار. يەنە سۈنئىي بېلىق كۆلچىكى بار، كۆلچەك ئىچىدە سازاڭ بېلىق، ئوتخور بېلىق، تاۋانبېلىق، تاپانبېلىق، كاراس بېلىق، لاققا بېلىق قاتارلىق كۆپ خىل بېلىق تۈرلىرى بار، ساياھەتچىلەرنىڭ بېلىق تۇتۇش، تاماشا قىلالايدۇ؛ دۆلەتلىك 2 - دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان ھايۋانلاردىن ئاق قورساق، قارا تۆمۈرتۇمشۇق، تاغ پاختىكى، بېلىقچى، ئىتالغا، قارىغۇ ياپىلاق، ھۇۋقۇش، مۈشۈكياپىلاق؛ دۆلەت دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان ھايۋانلاردىن يېشىل باش ئۆردەك؛ ئاپتونوم رايوننىڭ 2 - دەرىجىلىك قوغدىلىدىغان ھايۋانلاردىن قارا بۇلبۇل، ھۆپۈپ، بىگىز قۇيرۇق ئۆردەك؛ يەنە ھالقا بويۇن قىرغاۋۇل، ئۆي قارلىغىچى، قاغا، قارا قۇشقاچ، كاككۇك، سېرىق چايكا قاتارلىق ياۋايى ھايۋانلار بار. 

سۈيى 

مەنزىرە رايونى شىنجاڭنىڭ ئانا دەرياسىنىڭ بىرى بولغان زەرەپشان دەرياسى، زەرەپشان، ئۇيغۇر تىلى، « يەر كەڭرى جاي » دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. زەرەپشان دەرياسى تارىم دەرياسىنىڭ تۆت مەنبەسىنىڭ بىرى، ئومۇمىي ئۇزۇنلۇقى 970 كىلومېتىر، مەنبەسى كەشمىرنىڭ شىمالىدىكى بۇنداق ئېگىز تاغلار قاراقۇرۇم تاغ تىزمىسىدىكى كۇئېنلۇن تاغ ئېغىزى.  يەكەن دەرياسىنىڭ دېڭىز - ئوكيان تەۋەلىكى كەڭ، سۈيى مول، سۈيى سۈزۈك، يەكەن دەرياسى كاچۇڭ سۇ باشلاش تۈگۈنى بىر تەرەپ قىلىش ئۈچۈن ئىككى خىل ئايلانما مەنزىرە رايونى ئېقىپ ئۆتىدۇ، شەكىللەنگەن ئىككى دەريا بىر ئارال ئۆزگىچە توغراق مەنزىرىسى. 

ئورۇنى 

ئالتۇن توغراق ئورمان باغچىسى پوسكام ناھىيىسىنىڭ غەربىي جەنۇبىدىكى 36 كىلومېتىر كېلىدىغان جايدا ياسىدۆڭ ئورمانچىلىق مەيدانى تەۋەسىگە جايلاشقان، يەكەن دەرياسىنىڭ چېتىگە يەلپۈگۈچسىمان جايلاشقان.

كىلىماتى 

ئالتۇن توغراق ئورمان باغچىسى كىلىماتى تىپىك ئىللىق مۆتىدىل بەلۋاغ ئىنتايىن قۇرغاق كىلىمات رايونىغا تەۋە، ئىسسىقلىق بايلىقى مول، ھۆل - يېغىن ھاۋاسى نەم، كېچىنىڭ تېمپىراتۇرا پەرقى زور، يىللىق ئوتتۇرىچە تېمپېراتۇرىسى 11.4 ℃، مۇتلەق ماكسىمۇم ھاۋا تېمپېراتۇرىسى ℃ 38.8، ئەڭ تۆۋەن تېمپېراتۇرا ℃ 23.0، كېچە - كۈندۈزنىڭ تېمپېراتۇرا پەرقى ℃ 15. ≥ 10 ℃  ئەتراپىدا. يىغىندى تېمپراتورىسى 3800 بىر 4100 ℃. يىللىق ئوتتۇرىچە ھۆل - يېغىن مىقدارى49 مىللىمېتىر، يىللىق ئوتتۇرىچە پارغا ئايلىنىش مىقدارى 2228.2 مىللىمېتىر. كۈن نۇرىنىڭ يىللىق چۈشۈش ۋاقتى ئۈچۈن2659.7 سائەت، قىروسىز مەزگىلى 214 كۈن. 

بۇ باغچا قۇرۇلغاندىن كېيىن، ئاپتونۇم رايونلۇق ساياھەت ئىدارىسى تەرىپىدىن ‹‹ 3A ›› دەرىجىلىك ساياھەت مەنزىرە رايونى، ئورمانچىلىق مىنىستىرلىكى تەرىپىدىن ‹‹ ئالتۇن توغراق ئورمان باغچىسى ›› دىگەن نامغا ئېرىشتى.

باغچا قۇرۇلغاندىن بويان، مۇلازىمەتتە ساياھەتچىلەرگە يۈزلىنىپ، ‹‹ ئالتۇن توغراق ›› يۈرۈشلۈك قورۇمىلىرىنىڭ تۈرىنى ئۈزلۈكسىز كۆپەيتىپ ھەمدە ئۆزگىچە ئۇسلۇپ بىلەن پىشۇرۇلغان ‹‹ ئالتۇن توغراق ›› بېلىق كاۋىپى، ‹‹ ئالتۇن توغراق ›› تۇنۇر كاۋىپى، غاز كاۋىپى، كەپتەر كاۋىپى، توشقان كاۋىپى قاتارلىق 30 خىلدىن ئارتۇق تۈرۈشلۈك كاۋاپنىڭ ئۆزگىچىلىكىنى نامايەن قىلىپ، ساياھەتچىلەرنىڭ يېمەك-ئىچمەك ئېھتىياجىنى قاندۇردى. بۇ باغچا مەملىكەت ئىچى ۋە سىرتىدىن كەلگەن 50 مىڭ ئادەم ( قېتىم ) دىن ئارتۇق ساياھەتچىنى كۈتۈۋېلىپ، بۇ تۈردە بەلگىلىك ئۈنۈم ياراتتى.  ^[0]