جۇڭگودىكى ئەڭ بۇرۇنقى شەمشەر

شەمشەر «بىسىلىق قوراللارنىڭ پادىشاھى » دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، ھەم چاناپ ئۆلتۈرەلەيدىغان ، ھەم سانجىشقا بولىدىغان بىر خىل قورالدۇر. ئۇ قوراللار ئائىلىسىنىڭ مۇھىم بىر ئەزاسى. شەمشەر تىلغا ئېلىنسا، كىشىلەر ئۇنى ئۇزۇن ھەم ئۇچلۇق، ئىككى تەرىپىدە ئۆتكۈر بىسى بار نەرسە ، سەپ تەرىپلىشىدۇ. ئەمەلىيەتتە، بۇ پەقەت شەمشەرنىڭ ھازىرقى شەكلى . شەمشەرنىڭ «يېشى» خېلى چوڭ ، ئۇنىڭ شەكلى ئۇزۇن مۇنداق ئەمەس ئىدى. جۇڭگو غەربىي جۇ سۇلالىسى دەۋىرىدىلا مىس شەمشەر بارلىققا كەلگەن بولۇپ، ھازىرغىچە 3000يىللىق تارىخقا ئىگە. ئۇنىڭ ئالاھىدىلىكى تىغى قىسقا ، ئۇرۇنلۇقى 30 سانتىمېتىر ئەتراپىدا بولىدۇ . شەمشەرنى تېغى بىلەن دەستىسىنىڭ تۇتاشقان يېرىنىڭ ئىككى تەرىپىدە بۈرتۈپ چىققان چىشلىرى بولىدۇ . شەمشەر دەستىسى سەل ئەگرى بولۇپ ، چىرايلىق نەقىشلەر بىلەن بېزەلگەن ، شەمشەر دەستىسىنىڭ ئۇچى كۆپىنچە ھاللاردا ھايۋانلارنىڭ باش شەكلىدە چىرايلىق زىننەتلىنىدۇ . مەسىلەن ، قوينىڭ بېشىغا ئوخشاش . بۇ خىل شەمشەرنى لەشكەرلەر يېنىدىن ئايرىمايدۇ ، ئىشلەنگەن شەمشەرگە قاراپ ، لەشكەرنىڭ دەرىجىسىنىڭ يۇقىرى تۆۋەنلىكىگە ھۆكۈم قىلغىلى بولىدۇ . ئەمىنىيە دەۋىرىگە كەلگەندە ، شەمشەر تېغىنىڭ ئۇزۇنلىقى 50 سانتىمېتىردىن ئاشۇرۇلۇپ ، پىيادە لەشكەرلارنىڭ ھەقىقي ئۇرۇش قورالىغا ئايلانغان .^[0]