پۇخۇي يېزىسى

پۇخۇي يېزىسى كورلا شەھىرى ئەتراپىدىكى چەت يېزىلارنىڭ بىرى، شەھەر رايونىنىڭ غەربىي جەنۇبىغا جايلاشقان يان 56 كىلومېتىر كېلىدىغان جايدا، شەرقىي جەنۇبى لوپنۇر ناھىيىسى بىلەن تۇتىشىدۇ، غەربىي تەرىپى بۈگۈر ناھىيىسى بىلەن چېگرىداش، شىمالىي شەھىرى قارايۇلغۇن يېزىسى بىلەن قوشنا، يېزىلىق ھۆكۈمەت تۇرۇشلۇق جاي پۇخۇي كەنتى. پۇخۇي يېزىسىنىڭ  ئومۇمىي كۆلىمى 96 كىۋادرات كىلومېتىر، تېرىلغۇ يېرى 38 مىڭ مو، پۈتۈن يېزىغا قاراشلىق ئۈچ مەمۇرىي كەنت − پۇخۇي كەنتى، يا پىچان ناھىيەسى (كېچىك كەنتى) ۋە كۈمۈش قوتان كەنتى، 11 كەنت ئاھالە گۇرۇپپىسى ۋە بىر تەرەققىيات رايونى. يېزا بويىچە يېزا ئىگىلىك ئومۇمىي ئائىلە سانى 608 مىڭ، نوپۇس 3112 ئادەم، تۇجيازۇ، خەنزۇ، ئۇيغۇر، خۈيزۇ قاتارلىق مىللەتلەر بار. 

پۇخۇي يېزىسى 1951- يىلى قۇرۇلغان ( ئەسلى نامى كورلا ناھىيە 2 - رايون سوخۇغا ) قارايدۇ، 1953- يىلى ئېچىلغان 1 - نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 1957- يىلى تۇنجى كوپىراتىپ قۇرۇلغان، 1959- يىلى ئالىي كوپىراتىپ قۇرۇلدى، 1961 - يىلى خەلق گۇڭشېسىغا ئۆزگەرتكەن، 1978- يىلى ئومۇمىي مەنپەئەتدارلىق گۇڭشې باشقۇرۇش كومىتېتى ئەمەلدىن قالدۇررلغان، گۇڭشې ئىنقىلابىي كومىتېتلارنىڭ ۋە چوڭ ئەترەت ئىنقىلابى رەھبەرلىك گۇرۇپپىسى 1984- يىلى چاقىرىلغان 5 - نۆۋەتلىك يېزىلىق خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىدا، 1984- يىلى 6 - نۆۋەتلىك يېزىلىق خەلق قۇرۇلتىيى يىغىنىدا ئۆزگەرتىلىپ،  پۇخۇي يېزىلىق ھۆكۈمەت بولغان. ھەر قايسى چوڭ ئەترىتى ئۆزگەرتىلىپ، كەنت ئاھالە كومىتېتى، كىچىك ئەترەت قىلىنىپ، كەنت ئاھالە گۇرۇپپىسى، شەھەر، ناھىيىيەگە  قوشۇۋېتىلگەندىن كېيىن پۇخۇي يېزىسى كورلا شەھىرى تەۋەلىكىدە بولغان.

قارىمىقىدا ئۈچ كەنت ئاھالە كومىتېتى بار : پۇخۇي كەنتى، قۇمۇشقوتان كەنتى، تالچېكە كەنتى قاتارلىقلار.

پۈتۈن يېزىنىڭ ئومۇمىي كۆلىمى 132 كۋادرات كىلومېتىر كېلىدۇ ، بۇنىڭ ئىچىدە تېرىلغۇ يەر كۆلىمى 46 مىڭ مو، بەش پاختا زاۋۇتى بار، بېسىملىق تېمىتىپ سۇغىرىش شىلانكىسى زاۋۇتى بىر، كېرەكسىز سۇلياۋ يوپۇقنى پىششىقلاپ ئىشلەش زاۋۇتى ئىككى. دېھقانچىلىق زىرائەتلىرىدىن ئاساسلىقى، كېۋەز تېرىشنى ۋە نەشپۈتى ئاساس قىلىدۇ، كورلا شەھىرىنىڭ مۇھىم پاختا ئىشلەپچىقىرىدىغان جايلاردىن بىرى ھېسابلىنىدۇ. 2007- يىلى  يېزا ئىگىلىك ئىشلەپچىقىرىش ئومۇمىي قىممىتى 7489مىڭ يۈەنگە يەتكەن، 2006- يىلدىكىدىن 167 مىڭ يۈەن كۆپەيگەن، ئوتتۇرىچە كىرىمى 6079 يۈەن، 2006- يىلدىكىدىن كىرىمىنى ئاشۇرۇپ 973 مىليون يۈەنگە يەتكۈزگەن.

پۇخۇينىڭ ھەممىلا يەرى تارىم دەرياسى تىنما تۈزلەڭلىكى، يەر شەكلى غەربىي شىمالى ئېگىز، شەرقىي جەنۇبى پەس. ئاساسلىق تۇپراق تىپى شورلاشقان بېتون ۋە ئىشقار سۈپىتى چاتقال. ئاساسى ئالاھىدىلىكى : چۆللىشىش جەريانى ناھايىتى كۈچلۈك، يەر ئاستى سۈيىنىڭ ئورنى تۆۋەن، تەركىبىدە تۇز بىرقەدەر كۆپ، 950 مېتىر ئارىلىقىدا جايلاشقان. دېڭىز يۈزىدىن ئېگىزلىكى 900 مېتىر، يىللىق ئوتتۇرىچە ھاۋا تېمپېراتۇرىسى 12.5 سېلسىيە گىرادۇس بولىدۇ، يىللىق ھۆل - يېغىن مىقدارى 100 مىللىمېتىر ئەتراپىدا، قىروسىز مەزگىل 165~180 كۈن. ياخشى، يېزا ئىگىلىكىدە سۇ - تۇپراق ئېچىش ئەۋزەللىكىنى يېتىشتۈرگەن. ئومۇمىي مەنپەئەتدارلىق تەۋەسىدىكى كۆنچى دەرياسى بار، ئاپتونوم رايون بويىچە پۇخۇي - مىرسالى غول ئۆستىڭى، مۇرەسسە يەرلىك سۇغىرىش رايونى سۇ ئىشلىتىش ئومۇمىي مەنپەئەتدارلىق سۇ ئامبىرى بار، سۇ بايلىقى نىسپىي مول بولۇپ، چارۋىچىلىق ئىشلىرىنىڭ ئۇنۋېرسال تەرەققىيات ئىگە بولغان كەڭ ئىستىقبالغا ئىگە. ئاپتونوم رايوننىڭ توغراق ئورمىنى تەبىئىي مۇھاپىزەت رايونى بار، سۇ ئامبىرىنىڭ مەنزىرىسىنى ساياھەتچىلىك قىلىپ ئېچىشقا بولىدۇ.^[0]