فامېن بۇتخانىسى

فامېن بۇتخانىسى (法门寺) «قۇربانلىق مۇنارى» (真身宝塔) دەپمۇ ئاتىلىدۇ، يەندىنىڭ ئانا يۇرتى، بىرونزا قوراللار ماكانى--باۋجى شەھەرىدە. 2004-يىلى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى پەن-مائارىپ مەدەنىيەت تەشكىلاتى تەرىپىدىن «دۇنيادىكى توققۇزىنچى چوڭ مۆجىزە» تىزىملىكىگە كىرگۈزۈلگەن. مەملىكەت بويىچە نۇقتىلىق قوغدىلىدىغان مەدەنىيەت يادىكارلىقى ئورنى. شەرقىي خەن سۇلالىسىنىڭ ئاخىرقى مەزگىلىدىكى خېڭلىڭ (恒灵) زامانىدا ياسىلىشقا باشلىغان، 1700 يىلدىن ئارتۇق تارىخى بار، قەدىمدە «گۈەنجوڭ مۇنارىنىڭ ئاساسچىسى» دەپ ئاتالغان، جوۋېي زامانىدىن بۇرۇن «ئاسۇكا بۇتخانىسى» دەپ ئاتالغان، سۈي ۋېندى زامانىدا «چېڭ شى مۇراسىم مەيدانى» دەپ ئۆزگەرتىلگەن، تاڭ گاۋزۇ زامانىدا «فامېن بۇتخانىسى» دەپ ئۆزگەرتىلگەن.

فامېن بۇتخانىسى خان جەمەتى بۇتخانىسى دەپ تەرىپلەنگەچكە، پۈتۈن مەملىكەتتىكى كىشىلەر ساكيامۇنىنىڭ جەسەت كۈلى بار دەپ تەلپۈنىدىغان بۇددا مۇقەددەس جايىغا سېلىنغان. فامېن بۇتخانىسىنىڭ بۇددا مۇنارى «ئەلنى مۇھاپىزەت قىلغۇچى جېنشېن مۇنارى» دەپ تەرىپلەنگەن. بۇتخانا جايلاشقان فامېن مەنزىرىلىك رايونى دۆلەتنىڭ 5A دەرىجىلىك ساياھەت رايونى.

فامېن بۇتخانىسى يەر ئاستى ئوردىسى بۈگۈنگىچە بايقالغان ئەڭ چوڭ مۇنار ئاستى ئوردىسى. باۋجىدىكى فامېن بۇتخانىسى يەر ئاستى ئوردىسىدىن ساكيامۇنىنىڭ جەسەت كۈلى، مىس بۇددا، سەككىز قاتلىق قىممەتلىك دەستۇر، كۈمۈش گۈللۈك ئون ئىككى بوغۇملۇق ھاسا قاتارلىق بۇددا دىنىغا ئالاقىدار قىممەتلىك بۇيۇملار قېزىپ چىقىلغان. فامېن بۇتخانىسى بۇتخانا مۇنارىنىڭ ئاستىدىن قېزىپ چىقىلغان تاڭ سۇلالىسىگە ئائىت 2000دىن كۆپرەك دۆلەت تەۋەرۈكىگە ئىگە بولۇپ، دۇنيادىكى بۇتخانىلارنىڭ ئىچىدە ھەممىدىن كۆپ.

2014-يىلى 10-ئايدا 27-نۆۋەتلىك دۇنيا بۇددا دىنى مۇخلىسلىرى بىرلەشمە يىغىنى باۋجىدىكى فامېن بۇتخانىسىدا ئۆتكۈزۈلدى. بۇنىڭدىن شۇنى كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، فامېن بۇتخانىسى دۇنيا بۇددا دىنى بىرلەشمە يىغىنىدا مۇھىم ئورۇن تۇتىدۇ.

ساكيامۇنى نىرىۋاناغا يەتكەندىن كېيىن، جەسىتى كۆيدۈرۈلۈپ كۈل قىلىنغان. مىلادىدىن بۇرۇنقى 3-ئەسىردە، ئاسۇكا ھىندىستاننى بىرلىككە كەلتۈرگەندىن كېيىن، بۇددا دىنىنى دۇنيانىڭ ھەممە جايلىرىغا تارقىتىش ئۈچۈن، جىن-شاياتۇنلارنى پانىي دۇنياغا سۈرگۈن قىلىپ، ساكيامۇنىنىڭ جەسەت كۈلىنى 84 مىڭ ئۈلۈش قىلىپ، كىشىلەرنىڭ تاۋاپ قىلىشى ئۈچۈن دۇنيانىڭ ھەر قايسى جايلىرىدا مۇنار ياساتقان. بۇنداق مۇناردىن جۇڭگودا 19ى بار بولۇپ، فامېن بۇتخانىسى بەشىنچى ئورۇندىكىسى.

فامېن بۇتخانىسىنىڭ كىرىش بېلىتىگە بىر بېلەتلىك تۈزۈم يولغا قويۇلغان بولۇپ، ساياھەت جانلانغان مەزگىللەردە 120 يۈەن (ھەر يىلى 3-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن 11-ئاينىڭ 30-كۈنىگىچە)، ساياھەتچىلىك پەس كويغا چۈشكەن ۋاقىتلاردا 90 يۈەن (ھەر يىلى 12-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن ئىككىنچى يىلى 2-ئاينىڭ 29-كۈنىگىچە)، كىرىش بېلىتى بىلەن بۇتخانىنىڭ ھويلىسى، مۇزېيى، قول قوشتۇرۇپ سالام قىلىۋاتقان جەسەت كۈلى بۇددا مۇنارى قاتارلىق مەنزىرىلىك جايلارنى كۆرگىلى بولىدۇ، ئوقۇغۇچىلار بولسا يېرىم بېلەتتىن بەھرىمەن بولالايدۇ.^[0]