قۇياش سائىتى

قۇياش سائىتىنىڭ قۇرۇلمىسى مېتاك تاياقچىدىن ياسالغان، « سائەت ئىستىرىلكىسى » ۋە ۋاقىت سىزىقى ئويۇلغان يۇمىلاق تەخسە يەنى سائەت تەخسىسىدىن ئىبارەت ئىككى قىسىمدىن تەشكىل قىلىدۇ.

سائەت ئىستىرىلكىسى سائەت تەخسىسىىنىڭ مەركىزىدىن تېشىپ چىقرىلىدۇ، تەخسە يۈزى بىلەن تىك ھالەتتە ئورنىتىلىدۇ، سائەت تەخسىىس ئېكۋاتۇر يۈزى بىلەن پاراللىل قويۇلىدۇ، سائەت ئىستىرىلكىسى يەر ئوقى بىلەن پاراللىل قويۇلۇپ، شىمالىي قۇتۇپقا قارىتىلدۇ، سائەت ئىستىرىلكىسىنىڭ سايىسى قۇياش نۇرى ئاستىدا تەخسە يۈزىدە يۆتكىلىدۇ، يەنى سەھەردە سايە تەخسىنىڭ غەربىي تەرىپىگە ئويۇلغان سىزىق ئۈستىگە چۈشىدۇ، قۇياشنىڭ كۆتۈرۈلىشىگە ئەگىشىپ، ئىستىرىلكىنىڭ سايىسى تەدرىجىي قىسقىراش بىلەن تەڭ، شىمال تەرەپكە يۆتكىلىدۇ، قۇياش دەل جەنۇپ تەرەپتە ئەڭ يۇقىرى پەللىگە يەتكەندە، ئىستىرىلكا سايىسى دەل شىمال تەرەپكە چۈشۈپ، شۇ يەرنىڭ چۈش ۋاقتىنى كۆرسىتىدۇ؛ چۈشتىن كېيىن قۇياش غەرىب تەرەپكە قىيسىيدۇ، ئىستىرىلكا سايىسى شەرىق تەرەپكە قىيسىيدۇ، بۇ ھازىرقى سائەتلەرنىڭ ئىستىرىلكىسىغا ئوخشايدۇ. قۇياشنىڭ ھەرىكەتلەندۇرىشى بىلەن تەخسە يۈزىنى بويلاپ يۆتكىلىپ، ئوخشاش بولمىغان ۋاقىتنى كۆرسىتىدۇ. 

جوڭگۇ ئۇزۇن تارىخقا ئىگە قەدىمكى مەدەنىيەتلىك دۆلەت، قۇياش سائىتى توغرىسىدا ئەڭ بۇرۇن سۇ سۇلالىسى دەرۋرىدە يازما خاتىرىلەر قالدۇرۇلغان. 

ھازىر جوڭگۇ تارىخ مۇزىيىدا ساقلىنىۋاتقان ئېكۋاتۇر قۇياش سائىتى چىن - خەن دەۋرىدە ياسالغان.^[0]