قار لەيلىىسى پىروگراممىسىنىڭ مەسئولىيەتسىزلىكى

kilyanglik

   مەن گۇما ناھىيىسىنىڭ كىلياڭ يېزىسىدا ئاددىي بىر دېھقان ئائىلىسدە تۇغۇلغان ھەمدە ئۆزۈممۇ بىر دېھقان بولۇپ چوڭ بولغانمەن. مەن بىر ئەدەبىيات ئاشىناسى بولغانلىقىمدىن يېزىقچىلىققا ئالاھىدە قىزىقاتتىم. گۇمىدىكى ئۇستاز، ئەدىپلەرنىڭ  يىتەكلىشى ھەم ئۆزۈمنىڭ تىرىشچانلىقى بىلەن  2003-يىلدىن باشلاپ  يېڭى قاشتېشى ژورنىلى، تارىم ژورنىلى ، تۇرپان ژورنىلى قاتارلىق ئەدەبىي ژورناللاردا ئەسەرلىرىم  ئېلان قىلىندى.شۇنىڭ بىلەن يۇرت ئىچىدە دىھقان  شائىر دېگەن ئاتاققىمۇ ئىرىشتىم …
دېمەكچى بولغان گەپكە كەلسەم بۇ يىل 9-ئايدا يۇرتىمىزكىلياڭ يېزا توققۇز يىللىق ئىزچىل تۈزۈمدىكى ئوتتۇرا مەكتەپتە شىنجاڭ تېلېۋىزىيە ئىستانسىنىڭ قار لەيلىسى پروگىراممىسى ئىشلىگۈچى خادىملار كېلىدىكەن دېگەن خۇش خەۋەر تارقالدى. كەينىدىنلا مەكتەپ مۇدىرى ماڭا  قار لەيلىسى ئۆسمۈرلەر مەشرىپىنىڭ سىنارىيىسىنى يېزىپ  بىرىشىمنى  قايتا- قايتا تەلەپ قىلدى. مەن يېزىپ بولغاندىن كېيىن  رىژىسورلارنىڭ تەلىۋى بويىچە يەنە بىر قىتىم ئۆزگەرتىپ بەردىم…
نەچچە كۈنلۈك جاپالىق تەييارلىق قىلىشلاردىن كېيىن مەشرەپ ئۆتكۈزۈلۈپ فىلىم سۈرەتكە ئېلىنىپمۇ بولدى. يۇرتتىكىلەر ھەم دوس بۇرادەرلىرىم مەندىن بۇ مەشرەپنىڭ قاچان تېلېۋوزۇرلاردا تارقىتىلىدىغانلىقىنى پات-پاتلا سوراپمۇ تۇردى، لېكىن قاچان تارقىتىلىدىغانلىقىنى مەنمۇ بىلمەيتتىم .ئاخىرى مەشرەپ پروگراممىسىنى تارقىتىشتىن 5 كۈن بۇرۇن
11-ئاينىڭ 29-كۇنى تارقىتىلىدىغانلىقىنى ئۇققتۇق. مەن ئائىلەمدە دىھقانچىلىق ئىشلىرى ئاياغلاشقاندىن كېيىن بىر ئاغىنەمنىڭ ئالغان چىلانلىرىغا قارىشىپ بەرگىلى سىرتقا چىقىپ كەتتىم . چۈنكى تۇرمۇشىمىزنى قىشتىن ئۆتكۈزۇشكە پۇل بولمىسا بولمايتتى …
   29-چىسلا كەچتىن باشلاپ دوستلىرىم ۋە يۇرتداشلىرىمدىن ئۈزۈلمەي تېلېفۇن كېلىشكە باشلىدى : ‹‹ئاداش سەن يازغان مەشرەپتە باشقا  بىرىنىڭ ئىسمى تۇرىدۇ››، ‹‹ئاداش سەن ئاپتورلۇق ھوقۇقىڭنى باشقىلارغا سېتىۋەتمىگەنسەن…؟›› ،‹‹ قانچە پۇلغا ساتتىڭ…؟››…
   مەن بۇ گەپلەرنى ئاڭلاپ بىر ئىشىنىپ بىر ئىشەنمەي بۈگۈن ئەتتىگەن يەنى 30-چىسلا شىنجاڭ تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى قار لەيلىسى پىروگىراممىسىنىڭ يۇرتىمىز كىلياڭدا ئۆتكۈزۈلگەن مەشرەپنىڭ رىژىسورىغا تېلېفۇن ئالدىم. مەن رىژىسۇرغا ئۆزۈمنى قىسقىچە تونۇشتۇرغاندىن كېيىن ئەھۋالنى دېدىم.
رىژىسۇر ئانچە ئىرەنشىمىگەن ھالدا:– ھە شۇنداق بوپ قاپتۇمۇ، نېمىشقا شۇندا بوپ قالغاندۇ..؟ خاپا بولماڭ مەن بۈگۈن دەم ئالغان چۈنكى دەم ئىلىش كۈنى ئەمەسمۇ؟ شۇڭا مەن ئىشقا بارغان چېغىمدا فىلىمنى كىرىشتۇرگەن بالا بىلىەن كۆرۇشۇپ، بۇ قىتىم گۇما ناھىيىسىدە ئۆتكۈزۈلگەن مەشرەپتىن ( ئەمەلىيەتتە ناھىيىمىزدە ئارقىمۇ-ئارقا 8 سان قار لەيلىسى ئۆسمۈرلەر مەشرىپى ئۆتكۈزۈلگەن) خوتەنگە ئون تال پىلاستىنكا ئىشلەپ بەرمەكچى بولغان، شۇنىڭغا ئىسمىڭىزنى كىرگۈزۇپ قويايلى دەيدۇ. مەن بۇ گەپنى ئاڭلاپ نىرۋام بىراقلا ئۆرلەپ كەتتى. توۋا سىنارىيەنى مەن يازسام ئىسمىمنى ئۇ كېيىن كىرگۈزۇپ قويغۇدەك ، بۇ مەشرەپنىڭ ئاپتۇرى مەن تۇرسام نېمە دەپ  روزىمەمەت ئابدۇكىرىم بوپ قالىدۇ . مەن دىدىم ئاپتۇرى مەن تۇرسام نىمە دەپ  باشقىلارنىڭ نامىدا بوپ قالىدۇ . سىلەر مېنىڭ ئاپتورلۇق ھوقۇقۇمغا دەخلى قىپسىلە ، مەن ئەرىز قىلسام بولغۇدەك دېدىم.  بۇ گىپىمنى ئاڭلاپ ئۇنداقمۇ دەپ كەتمەڭ، سەيشەنبە كۇنى تەكرار بىرىدىغان ۋاقىتتا ئوڭشاپ قويايلى، ئۇنىڭغىمۇ بىرمۇنچە ئىش كېتىدۇ تىخى دەيدۇ ،  ماقۇل ئوڭشاپ قويدىمۇ دەيلى قىش قىلىپتىن چىققىپ بولغان تۇرسا ئەمدى ئوڭشىغاننىڭ نېمە پايدىسى؟ شىنجاڭ تېلېۋىزىيسىدەك بۇنداق چوڭ تەشىۋىقات قورالىنىڭ مەسئۇلىيتى شۇنچىلىك بولسا باشقا تەشۋىقاتنىڭ قانچىلىك رولى بولماقچىدۇ ؟
   مەن بەلكىم بۇ ئەپقاچتى گەپلەر بولۇپ قالمىسۇن دېگەن گۇمان بىلەن بۈگۈن كەچتە بىر دوستۇمنىڭ ئۆيىگە بىرىپ توردىن بۇ قىتىمقى مەشرەپنى تولۇق كۆرۈپ چىقتىم. مەشرەپتىكى ھەممە تەرتىپلەر مېنىڭ يازغىنىم بويىچە ئورۇنلىنىپتۇ. فىلىم ئاخىرلىشىپ سىنارىيە ئاپتۇرى دېگەن يەردە روزىمەمەت ئابدۇكىرەم دەپ تۇرىدۇ.
بۇ ئىشتىكى مەسئۇلىيەت زادى كىمدە؟

nidayi

سىز توختاپ قالماي ئەرز قىلىڭ، چۈنكى ئاپتورلۇق ھەققى خېلى يۇقىرى، شۇڭا ئۇلارنى سىزنى بىلمەيدۇ دەپ ئويلاپ، ئۆزلىرى ئاپتور بولۇۋالغان، مەقسەت پۇل. تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىدا رېژىسسوردىن قالسىلا ئاپتورلۇق ھەققى ئەڭ يۇقىرى. ئۇلار بىرى باشقىلارنىڭ ئەمگىكىگە ھۆرمەت قىلماپتۇ، يەنە بىرى سىزگە بېرىدىغان قەلەم ھەققى بەرمەپتۇ. ئەمەلىيەتتە تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىنىڭ ھەربىر ئىش ھالقىلىرىغا قاتناشقان خادىملار ئاجراتقان مەخسۇس ھەق ئۆلچىمى بار، ئاپتورلۇقنى كىم قىلسا، شۇنىڭ نامى يېزىلىدۇ ھەمدە شۇ كىشىگە ئاپتورلۇق ھەققى بېرىلىدۇ.
ھازىر تور، ئۈندىدارلاردا ئاپتورلارنىڭ ئاپتور ياكى تەرجىماننىڭ ئەمگىكىگە ھۆرمەت قىلمايدىغان ئىشلار ئەۋج ئېلىپ كەتكەنىدى. ئەمدى بۇ ئەخلاقسىزلىق تېلېۋىزىيە ئىستانسىسىغا كەپتۇ. مەنچە بىر ئەسەر ئۇ بىر قۇر بولسۇن، بىر بەت بولسۇن ياكى نەچچە ئون بەتلىك ئەسەر، ماقالە بولسۇن ئۇ شۇ قەلەم ئىگىسىنىڭ تەپەككۇرى ۋە ئەمگىكىنىڭ مەھسۇلى ئىدى. لېكىن نۇرغۇن قېرىنداشلىرىمىز بۇ ئىشلارغا دىققەت قىلماي، ھە دېسە ئاپتورنىڭ ياكى تەرجىماننىڭ نامىنى، ئېلىنغان مەنبەلەرنى قەستەن ئۆچۈرۈۋېتىپ ئېلان قىلىدىغان ئەخلاقسىزلىقلارنى سادىر قىلىۋاتىدۇ. بۇنداق ئىشلارغا ھەممەيلەن تەڭ ئىنكاس بىلدۈرسەك بارا-بارا ئوڭشىلىپ كېتىشىگە ئىشەنچىم كامىل.

arkim

تېلېۋىزور پىروگىراممىلىرىدىكى يالغانچىلىق، مەسئولىيەتسىزلىكلەر بەكمۇ ئەۋجىگە چىقىپ كېتىۋاتىدۇ. ئۈرۈمچى، شىنجاڭ تېلېۋىزىيە ئىستانىلىرىنىڭ بەزى پىروگىراممىلىرىدا دۆلەت، ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىنىڭ تىل-يېزىق قانۇنلىرىغا خىلاپ قىلمىشلار قەدەمدە بىر ئۇچىرايدۇ...مەسلەن: بەزى ئېلان، خەۋەرلەردە ئۇيغۇرچە خەتلەر خەنزۇچە خەتلەرنىڭ ئاستىغا يېزىلىدۇ...بۇ ئىنتايىن زور خاتالىق!

elxatrahim

nidayi يوللىغان ۋاقتى  2014-12-1 12:36
سىز توختاپ قالماي ئەرز قىلىڭ، چۈنكى ئاپتورلۇق ھەققى خې ...

سىلەرمۇ بىر ئوبدان ئىلىم چېيىنى مىسرانىمدىن تالىشىپ ئېلۋىلىپ يوق قىلدىڭلا

تارخان

بۇ سىزنىڭ ئوخشاش بىر ئىشقا ئىككىنچى قېتىم يولىقىشىڭىزمۇ ؟
ياكى بۇرۇن ئوخشاش مەزمۇندا نارازىلىقىنى ئىنكاس قىلغان تورداش سىز ئەمەسمۇ؟
مەيلى قانداق بولسۇن، شىنجاڭ تېلېۋىزىيە ئىستانىسىنىڭ ئوخشاش بىر خاتالىقنى ئىككى قېتىم سادىر قىلغانلىقى ئايان بولدى. ئىلگىرىمۇ بىر تورداش يېزىدا ئىشلەنگەن مەلۇم بىر پروگراممىنىڭ سىنارىيەسىنى يېزىپ بەرسە، ئاخىرىدا تېلېۋىزوردا ئاپتورى باشقا بىرى بولۇپ قالغانلىقى ئۈستىدىن شىكايەت قىلغان ئىدى. قايسى پروگرامما، قاچان ۋاقىتى تازا يادىمدا قالماپتۇ، بەلكى باشقا تورداشلارنىڭ يادىدا باردۇر.

zarbidar

باغداشتا بۇرۇنمۇ مۇشۇنىڭغا ئوخشاش تېلۋىزىيە ئىستانىسىنىڭ بىر ئۇۋالچىلىقىغا ئۇچرىغان بىر تېما يوللانغان ئىسىمدە قېلىشىچە.  توۋا ، تېلۋىزىيە ئىستانىسى چېغىدا ئادەم بوزەك قىلىشقا باشلاپتىمۇ ئەمدى؟؟؟؟

مېنىڭچە ئاۋۇ ئۆزىنىڭ ئىسمىنى يېزىۋالغان ئوغرىنى تېپىش كېرەك.

otikur

بىر ئۆلىكە دەرجىلك تېلېۋىزىيە ئىستانسىسى تۇرۇپ ئاپتورلۇق ھوقۇقىخا دەخلى قىلىخان بامۇ ئەمىدى. ھۇ نۇمۇس قىلىمايدىخانلار..............

OCUZ

مۇنداق ئەھۋال مېنىڭمۇ بېشىمغا بىر نەچچە قېتىم كەلدى، «ما ئائىلىسىنىڭ بەختلىك كەچمىشى» نامىلىق  تېلېۋىزىيە فىلىمىنى بىز ئۈچەيلەن بىرلىشىپ تەرجىمە قىلساق بۇ ئەمگەكنىڭ ئىگىسى باشقا بىرسى بولدى. مەن تەرجىمە قىلغان ھىكمەتلەر باشقىلارنىڭ تەييارلىشىدا كىتاپلاردىن،مەتبۇئاتلاردىن ئورۇن ئالدى.مەنمۇ تىما ئىگىسىگە ئوخشاش ھوقۇق مەنپەئىتىمنى قوغداشقا ئىنتىلگەن،ئەممائۆزۈمگە ئاۋارىچىلىق،خاپىلىق تېپىۋىلىشتىن ئەنسىرەپ بولدى قىلىۋەتكەن ئىدىم.تىما ئىگىسىنىڭ قانونى يول ئارقىلىق ھوقۇق مەنپەئەتىنى قوغدىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.