مەن يىقىندا ئادىتىم بۇيچە ۋىلايەتلىك شىنخۇاكىتابخانىسىدا كىتاب كۈرۈۋاتاتتىم. كىتابخانىدا كىتاب كۈرۈۋاتقان نۇرغۇن كىشىلەرئارىسىدا45 ياشلار چامىسىدىكى ئوتتۇرا بوي، بۇغداي ئۆڭلۈك، قاپقارا قىشى ئاستىدىكى بىر جۇپ كۈزىدىن چىچەنلىك چىقىپ تۇردىغان بىر ئايال كىتاب جاھازلىرىنى ئارىلاپ يۈرەتتى. بىردەمدىن كىيىن بۇ ئايال مىنىڭ ئاقارغان باشلىرىمغا قاراپ ماڭائوزگىپىنى دىيىشنى لايىق تاپتىمۇ-تاڭ، مىنىڭ قىشىمغا كىلىپ ماڭا بىر نەرسە دىيىشكەتەمشىلىۋاتقاندەك قىلىپ قالدى. مەنمۇ ئۇنىڭ بۇ ھالىتىگە سەپ سىلىپ ئۇنىڭغاقارىدىم.
ئاخىر ئۇماڭا چىش يىرىپ مۇنداق دىدى؛-ئاكا، مىنىڭ بىر ئىنىم تۈرمىگە كىرىپ قالغان ئىدى، مەن ئۇنىڭغا تۈرمىدە ئۇقۇشىغا باپ كىلىدىغان بىرەر-ئىككى پارچە كىتاب سىتىۋ ىلىپ ئەۋەتەي دىگەن ئىدىم، بىز بىر دېھقان خەخ بولغاچقا قانداق كىتاپ ئىۋەتىشنى بىلەلمىدىم، ئوزلىرىنىتاللىىشىپ بىرەرمىكىن دىگەنتىم، دىدى. مەن بۇ ئايالنىڭ تۈرمىدە جازا ئۈتەۋاتقان ئىنىسىغا كىتاب ئىۋەتمەكچى بولغانلىقىنى ئاڭلاپ پۈتۈن روھى دۇنيارىمدا بىر ئىللىق ئىقىم ئۇرۇلغاندەك بىر تۇيغۇ پەيدا بۇلۇپ ئوتتى. مەن شۇئان چوڭقۇر مەمنۇنىيەت بىلەن قۇلۇمدىكى كىتابنى دەرھال قۇيۇپ ئايالغاتىكىلدىم.
-ئىنىڭىز قانچە ياشلاردا بار، نىمە سەۋەپتىن تۇرمىغا كىرىپ قالغان دەپ سورىدىم مەن ئۇنىڭدىن.-ئېنىم 37ياشقا كىرگەن، ئاق سىتىش،چىكىش جىنايىتى بىلەن تۇرمىغا كىرىپ قالغان دىدى. مەن ئۇنىڭدىن ، ئىنىڭىزخەت تۇنۇيدىغاندۇ، دىسەم، ئۇ؛-ئازراق تۇنۇيدۇ، دىدى. مەن بۇگەپلەرنى ئاڭلىغاندىن كىيىن كوڭلۈمگە دەرھال‹‹ياشلار ئۈچۈن101 مەسلىھەت››ماۋزۇلۇق كىتاب كەلدى-دە، ئۇنى ئىزدەشكە كىرىشتىم. ئۇ ئايالمۇ مەن بىلەن مىڭىۋاتىدۇ، خىلى ئىزدەپمۇ تاپالمىدۇق. ئاخىرى مەنكىتاب ساتقۇچى قىزنى چاقىرىپ ئەھۋالنى ئۇنىڭغا ئىيتىم. ئۇ قىزغىن ھالدا؛-سىز ئىزدىگەن كىتاپ تۈگەپ قالغان، باشقا كىتاب ئىزدەپ باقايلى دىدى. شۇنىڭ بىلەن ئىككىمىز يەنەخىلى ئۇزۇن كىتابلارنى ئىزدەپ كوردۇق. ئاخىردا مەسلىھەتلىشىپ روھىيەتنى پىسخكا جە ھەتتىن تەڭشەش توغىرسىدىكى بىركىتابنى تاللاپ بەردۇق. ھەمدە ئۇ ئايالغا بۇ ئىشنى بەك ياخشى قىلغانلىقىنى، بۇندىن كىيىنمۇ بۇنىڭدىن ياخشى كىتاپلارنى ئىۋەتىپ تۇرۇشنى، كىيىن كەلگەندە مۇشۇ كىتاب ساتقۇچى قىزنى ئىزدەپ تىخىمۇ باپ كىلىدىغان كىتاپلارنى ئىۋەتىپ تۇرۇشنى ئۈتۈندۈم.
كىتابخانىدىن قايتىپ كەلگەندىن كىيىن خىلى كۈنلەرگىچە بۇ مەنزىرە كوز ئالدىمدىن كەتمىدى. چۈنكى ماڭا تەسىر قىلغىنى- سەھرالىق بىر دىھقان ئايالنىڭ كىتابنىڭ ئىنسان روھىغا تەسىر قىلىدىغان ئۇلۇغ نەرسە ئىكەنلىكىنى، تۈرمىدە جازا ئۈتەۋاتقان ئېنىسىنىڭ كۈڭۈل جاراھىتىگە مەلھەم بۇلىدىغانلىقىنى، روھى دۇنياسىغا تەسىر كورسىتەلە يدىغانلىقىنى، كىتاپنىڭ ئۇنى قۇتقۇزالايدىغانلىقىنى تۇنۇپ يەتكەنلىكى ئىدى. مۇشۇنداق تۇنۇشنىڭ يىتەرلىك بولماسلىقى مەندىن باشلاپ مىلىلىتىمزدىدىكى بىر ئەجەللىك بىر ئاجىزلىق ئىدى.
مەن يەنە بۇ مەنزىرە ئارقىلىق مۇشۇنداق بىرھەقىقى ئەھمىيەتلىك ئىشنى ئۇقۇمۇشلۇق كىشىلەرئارسىدىن ئۇچىراتماي بىر دېھقاندىن ئۇچىرتىمىز؟ئۇلار كىتاپ ئۇقۇشنىڭ مۇھىملىقىنى قانداق قىلىپ مۇشۇ دەرىجىدە تۇنۇپ يەتكەندۇ دىگەنلەرنى ئويلىدىم. ئاخىرىدا دېھقان گەرچە يۈز-كوزلىرى ، چىرايى تۇپاچىراي كۈرۈنگىنى بىلەن، زامانىۋىي بىلىملەرگە كەمبەغەل بولغنى بىلەن ،ئىنسانىيەتنىڭ روھى تۈۋرۈگى بولغان ئادىمىيلىك خىسلىتىگە باي، روھى ئويغاق ، سۈيۈملۈك كىشلەر ئىكەنلىكىنى چوڭقۇر ھىس قىلدىم.
مىنىڭچە، بىر دېھقاننىڭ تۈرمىدىكى ئېنىلىرىگە كىتاب ئىۋەتىپ بىرشى ، كىتاپ ئۇقۇشقا دەۋەت قىلشى ۋە ئۇنىڭ چوڭقۇر ئەھمىيتىنى چۈشۈنىشى مىنىڭچە پۈتۈن جەمئىيەتكە، بۇلۇپمۇ مىللىتىمىزگە تەقەززالىق بىلەن قىلنغان بىرئۈنۈملۈك چاقىرىق بۇلۇپ بۇنى ئويلىنىپ كۈرۈشكە بەكمۇ ئەرزىيدۇ. شۇڭامىللىتىمىزدىكى ھەربىر كىشى كىتاپقا بولغان پۇزۇتسىيە مەسىلىسىدە بىرقىتىم ئەستايىدىل ئويلىنىپ كۈرۈشىنى، ئۈزىنى ھىلىقى دېھقان ئايالغا سىلشىتۇرۇپ كۈرۈشنى، ئائىلىلەردە ئائىلەباشلىقلىرى باشلامچى بۇلۇشنى، ئالدى بىلەن ئائىلىلەردە كىتاپ ئۇقۇش ئادىتىنى يىتىلدۈرۈشنى تەۋسىيە قىلىمەن. چۈنكى، ئائىلە- جەمئىيەتنىڭ ھۈجەيرىسى، بىر ئائىلە بۇ ئادەتنى يىتىلدۈرسە كىتاپ ئۇقۇش ئادىتىنى يىتىلدۈرۈشتە بىر قەدەم باسقان بۇلىمىز.
ھازىر ئەتىراپىمىزدا كىتاپ ئۇقۇش ئادىتىنى يىتىلدۈرۈش يۇلىدا قىلىنىۋاتقان نۇرغۇن ياخشى تەدبىرلەر مەيدانغا كىلىۋاتىدۇ. نۇرغۇن ئاتا-ئانىلار باشلامچىلىق بىلەن كىتاپ ئۇقۇۋاتىدۇ، ياخشى كىتاپلارنى سىتىۋىلىۋاتىدۇ، بەزى مەكتەپلەردە، ئۇرۇنلاردا ئۇقۇتقۇچى، ئۇقۇغۇچىلارنى تەقدىرلەش، مۇكاپاتلاش داۋامىدا ۋە تۈرلۈك زىھنى سىناش مۇسابىقىلىرىدە بۇرۇنقى دەپتەر-قەلەم، خاتىرە، قاچا-قۇچا، نەخ پۇل تارقتىپ بىرىشتىن مۇھىم كىتاپلارنى مۇكاپات ئورنىدا تارقىتىپ بىرىشكە ئوزگەرتىۋاتىدۇ. قىسمەن توي-تۈكۈنلەردە يىگىت قولداش، قىز قولداشلارغا قۇيۇپ بىرلىدىغان ماددى نەرسىلەرنىڭ ئورنىغا ئەتىۋارلىق كىتابلارنى قۇيۇپ بىرىشكە ئوزگەرگەنلىكىنى ئاندا-ساندا ئاڭلاپ تۇرىمىز. كىسەللەرنى يوقلىغاندا مۇناسىۋەتلىك كىتابلارنى ئىلىپ بىرىپ يوقلاش، دوستلار ئارا كىتاب سوۋغا قىلىش قاتارلىقلار خىلى كوپلىگەن كىشىلىرىمىزنىڭ ئادىتىگە ئايلاندى.
قىسقىسى ، بىر يۇقارقىدەك پايدىلىق ئامىللاردىن تۇلۇق پايدىلىنىپ ۋە ھىلىقى دانىشمەن دېھقان ئايالدىن ھەقىقى ئىلھام ئىلىپ بەزى ئەھمىيەتسىز ئىشلارنىڭ ئورنىغا كىتاپ ئۇقۇش ئادىتىنى يىتىلدۈرۋالساقلا ئاندىن بىزنىڭ ياش-ئەۋلادلىرىمىزنىڭ، مۇھىمى مىللىتىمىزنىڭ كەلگۈسىدىن ئۈمىت كۈتكىلى بۇلىدۇ.
يوللىغان ۋاقتى 2014-12-31 22:48:13
