مۇقىمي: سىز ھەققىي مۇئەللىممۇ

kashgary

سىز  ھەقىقىي مۇئەللىممۇ

نۇرئەلى كاشغەر مۇقىمي

ئۇقۇتقۇچى- ئىنسان روھىنىڭ ئىنژىنىرى.
شۇنداق، كونىلار ھەقىقەتەن توغرا ئېيتقان. ئوقۇتقۇچى چىن مەنىسى بىلەن ئىنسانىيەت روھىيىتىنى لاھيىلىگۈچى ئىنژىنىر.
كېسىپ ئېيتىشقا بولدۇكى ، ئوقۇتقۇچى -دۇنيادىكى ھەرقانداق كەسىپنىڭ بەرپاچىسى ۋە ئاساسچىسى.
مەيلى يازغۇچى، شائىر بولسۇن، ئەرباب -ئەمەلدار بولسۇن،  مەيلى قازغۇچى ياكى ھۈنەرۋەن بولسۇن، ھەممىسى ئۇستاز شارائىتىدا مۇئەييەن تەربىيەنى قۇبۇل قىلغان بولىدۇ.  
مۇئەللىمنىڭ تەربىيەسىسىز داڭلىق ئالىم ياكى قوماندان بولغانلارمۇ بار. بىراق بۇنداقلار ئىتايىن ئاز.  
مۇئەللىم زادى قانداق ئىنسان؟
ھەقىقىي بىر مۇئەللىم - بالىلارنى پەرۋىش قىلغۇچى بىر مېھنەتكەش باغۋەن.
‹‹سىتىنا خانىمنىڭ ئائىلە تەربىيەسى ››ناملىق كىتابنىڭ بىرىنجى بابىدا : ‹‹رىم ئىمپىريىسىنىڭ يوقۇلۇپ كېتىشى  ئۇلارنىڭ باللىرىنى ئۆزى تەربىيەلىمەي، باشقىلارنىڭ تەربىيەلىشىگە تاپشۇرۇپ بېرىشىدىن باشلانغان. پەقەت ئادەملەرلا شۇنداق قىلىدۇ. ھايۋاناتلار ھەرگىز بالىسىنى باشقىلارنىڭ تەربىيەلەشىگە تاپشۇرۇپ بەرمەيدۇ›› دەپ خاتىرلەنگەن.  ھەقىقىي مۇئەللىم بالىلارنى ، يەنى باشقىلانىڭ بالىلىرىنى ئۆزىنىڭ بالىسى قاتارىدا كۆرۈپ مۇئامىلە قىلىدۇ.
ھەقىقىي مۇئەللىم- بىر ناتىق ۋە سەنئەتكار.
ھەرقاچان بالىلارغا ئىنسان بولۇشنىڭ يوللىرىنى تۈرلۈك ئۇسسۇللار بىلەن سۆزلەيدۇ.. ئۆزى ھەم ئەمەل قىلىدۇ.
‹‹موللامنىڭ دېگىنىنى قىل، قىلغىننى قىلما›› دېگەن ماقالمۇ ساختىپەز ‹‹موللا›› ، ئۇستازلارغا بېرىلگەن نام خالاس.  ھەقىقىي مۇئەللىم ئۆزى سۆزلەيدۇ، ھەمدە ئەمەل قىلىدۇ.
ھەقىقىي مۇئەللىم بىر تاڭ خورىزى. ئۇ ئاۋۋال ئۆزى ئويغىنىپ ئاندىن باشقىكارنى ئويغىتىدۇ.
شاتۇت ئەمەس، كىتابتىكى ئۆلۈك نەزەرىيەنى شۇ پېتى يادلاپ بالىلارغا قاچىلايدىغان.  مۇئەللىم بىر ئەنقاكى ھەممىسىگە ئۆگەتكۈچى.
مۇئەللىم چوغ،مەشئەلكى، ئۆزى كۆيۈپ باشقىلارغا نۇر -ھارارەت بېغىشلايدىغان.
سىز ھەقىقىي مۇئەللىممۇ؟
ئۇنداقتا سىز بالىلارنىڭ كەلگۈسى ئارزۇسى ئۈچۈن مەدەت-ئىلھام بەردىڭىزمۇ ياكى ئۈندۈرمە ھالەتتىلا قىزىقىشىنى قۇرۇتتىڭىزمۇ؟!
ئاارزۇ، ئادەمنى ئالغا يېتەكلىگۈچى روھىي كۈچ.  بالىلارنىڭ غايىسى كۈچلۈك، ئەمما ئۆزگىرىشچان بولىدۇ. بۇ ۋاقىتتا سىزنىڭ بىر ئېغىز رىغبىتىڭىز بەزىدە شۇ بالا ئۈچۈن ئالەمشۇمۇل كۈچ بولسا، بىر  ئېغىز  تەنقىدىڭىز بەلكى نابۇت قىلىشى مۇمكىن.
ھەققىي مۇئەللىم- باراۋەرلىىك ۋە ئىناقلىق گۈلىنى تېرىغۇچى.
مىللەتنىڭ ئىناق-ئىتتىپاق بولۇشى، گۈللىنىشى ماھيەتتە مۇئەللىمگە باغلىق بولىدۇ.  بالىلارغا باراۋەرلىك ، ئىنسانپەرۋەرلىك تەربىيەسىنى قامۇس كىتابلاردىنلا سۆزلەپ كۆپۈك قايناتقاندىن كۆرە بىرەر قېتىملىق ئەمەلىي ھەركەت ئەلا.
بۇ تەرەپتىن ئالغاندا سىز بىرەر قېتىم بالىلار بىلەن چۈشلۈك تاماق يەپ باقتىڭىزمۇ؟
بۇ بىر قېتىملىق تاماق ئاددىي بىر تاماق يېيىشلا بولۇپ قالماستى بەلىكى، بالىلار نى  ئۆزىڭىز بىلەن باراۋەر ئورۇندا كۆرگىنىڭىزدۇر.
بالىلار كەلگۈسىنىڭ خوجايىنلىرى . بۇنى ئەمەلىيەتتە سىز بىرەر قېتىم ھېس قىلدۇرۇپ ، بالىلارنى مۇستەقىل ئىش قىلىش ئىمكانىىيىتى يارىتىپ بەردىڭىزمۇ؟
بۇ توغرىسىدا بالىلارنى بىرەر قېتىم دەرس ئۆتكۈزۈپ ئۆزىڭىز بالىلار بىلەن بىللە دەرس ئاڭلاپ باقتىڭىزمۇ؟
ھەقىقىي  مۇئەللىم بالىلارنى تەييار تاپ ئەمەس، ئۆزى تەييار قىلىپ چىقالايدىغان كىشلەرنى يېتىشتۈردۇ.
قېنى سىز ھەقىقىي مۇئەللىممۇ؟

abdulquddus

ئوي-پىكىرىڭىز ساغلام، ئارزۇ-غايىڭىز پاك، كۆز-قاراشلىرىڭىز تولىمۇ قىممەتلىك ئىكەن. ئەگەر ھەممەيلەن سىزدەك ئويلىغان بولسا ئەۋلاتلىرىمىز ھەقىقىتەن روھى جوشقۇن، كەيپىياتى كۆتىرەڭگۈ بولۇپ ئۆسۈپ يىتىلەتتى. ئەمما ئەمىلىيەت كىشىنى جىددىي ئويغا سالىدۇ. مۇئەللىم جىددىي سىناقلارغا دۇچ كېلىۋاتىدۇ...!

tengrikut

ھەممىسى قولدا دىپلومى بار، ئىشلەيدىغان مەكتىپى بار،دەرس ئۆتىدىغان ئوقۇغۇچىسى بار ھەقىقىي موئەللىم. ساختا مۇئەللىمنى مائارىپ ئىدارىسى ئىشلەتمەيدۇ.

ساپالىق مۇئەللىمگە قويغان«ھەقىقي»لىق ئۆلچىمىڭىز مۇجمەل بولۇپ قاپتۇ.

ھەقىقىي بولمىغان مۇئەللىمدىنمۇ ھەقىقىي ئوقۇغۇچى چىقىدۇ.
ساپاسىز مۇئەللىمدىن ساپالىق ئوقۇغۇچى كۈتمەڭ.

putin

   قەلەم ئىگىسى بۇ يازمىنىڭ قىممىتىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن ،مەركىزى ئىدىيەنى تورداشلارنىڭ ،جەمىئەتنىڭ ھىسىداشلىقى ئوڭايلا ئىرىشىدىغان يولنى تاللاپسىز .
   ھەرقانداق ئادەم ۋە ھەرقانداق جەمىئەت ئوقۇتقۇچىلاردىن ئۈمىد كۈتكەندە ئۆزى ۋە شۇ جەمىئەتنىڭ ئوقۇتقۇچىلارغا بولغان بەرگەن ئالاھىدە ھوقۇقلىرى تەمىناتلىرى دىققەت قىلىش كىرەك .ھەم ئالدىن ئويلىشىشى كىرەك .
1- شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتۇنۇم رايونىنىڭ 8يىللىق ئوقۇتقۇچىلىق سالاھىيەت ۋە ئىش ئورنىغا چىققان ئوقۇتقۇچىلاردىن پىداگوكا مەكتەپلىرىنى پۇتتۇرمەي تۇرۇپ ،ئوقۇتقۇچىلىق ئىش ئورنىدا تۇرىۋاتقان كىشىلەر ئاز ئەمەس بۇ كىشىلەردىكى خاتالىق ئەمەس .بىۋاستە كىلىپ ئىيتقاندا بۇ ئوقۇتقۇچىلاردىكى خاتالىق ئەمەس .
2-ئوقۇتقۇچىلارنىڭ زىيادە قىلىپ ئىچىگە ئىلىۋىلىش خايىشى ئىغىر .
ئوقۇتقۇچىلىق كەسپى ئالدى بىلەن پەن دەرسلىكلىرىنى بىلدۈرۈش ئاساس قىلىنغان بىلەن ئادەم تەربىيلەش ئەڭ مۇھىم ئىش بولىشى كىرەك ئىدى .ھازىر جەمىئىتىمىزدە بالىلارنىڭ تەربىيىىنىشگە كۆڭۈل بۆلىشتىن نەتىجىگە كۆڭۈل بۆلۈشكە ئىتىبار بىرىلدى .يەنە بىر قىسىم ئوقۇتقۇچىلارنىڭ مەزگىلىللىك ئۇتۇقىنى بايراق قىلىۋىلىپ ،ھەمما ئوقۇتقۇچىنى ئۇنىڭ ئەشۇ يولىدىن ئۈگۈنۈش قارىغۇلارغىچە دوراش ئەۋج ئالدى.
3-ئادەم تەربىيلەشنى ،ياكى بىرقىسىم تەن جازاسىغا لايىق ئوقۇغۇچىلارغا بولغان ئەنئەنىۋى تەربىيلەش ئۇسۇللىرىنى چەكلەش ياكى ئوقۇتقۇچىلارنىڭ روھى بىسىمىنى ئاشۇرۇپ ،قورقۇش پىسخىىكىسىنى شەكىللەندۈرۈپ ،ئوقۇتقۇچىنى ئادەم تەربىيلەيدىغان ئەمەس ۋەزىپە ئورۇنلايدىغان ماشىنىغا ئايلاندۇرۇپ قويۇش .
    مۇشۇ ئۈچ ئىشلارنىڭ كىلىپ چىقىشىدا ئاتا- ئانا بولغۇچىنىڭ جەمىئەتنىڭ مەسئۇلىيىتى يوقمىدىمۇ ....؟
     تورداش ،بىز ھازىر ئوقۇتقۇچىلاردىن ئاغرىنىشنى ئەمەس بەلكى ئۆزىمىزنىڭ مەكتەپ ۋە ئوقۇتقۇچىلاردىن كۈتىدىغان ئۈمىدلىرىمىزدىن ئۇلارغا بىرىدىغان ئەركىنلىكىمىزنى كۆپەيتىشىمىز كىرەك .ئۇلارغا ئۆزىنىڭ رولىنى جارى قىلدۇرىدىغان ،سەھنە بىرىشىمىز كىرەك .بۇنداق قىلىپلىشىپ قالغان ،چامما گىزەك قىلىدىغان تېمىلارنى ئەمەس ،ئوقۇتقۇچىلارنى قوللايدىغان ،رىغبەتلەندۈرىدىغان ،ئەركىنلىكىنى ئۇلارغا بىلدۈرىدىغان تېمىلارنى يىزىشىمىز كىرەك .ئىنكاسچىلارمۇ كىچىدە ئوقۇتقۇچىسىدىن يىگەن تايىقىنىڭ دەردىنى مۇنبەردىكى مۇشۇنداق تېمىلاردا تېللىۋىلىپ چىقىرىدىغان ئىشلىرىمىزنى تۈگىتىشىمىز كىرەك .

obzorqi

     مۇئەللىملەرنىڭ 99%تى ھەقىقى مۇئەللىم . لېكىن ئۇلارنىڭ زور بىر قىسمى ئىدىيە جەھەتتىن سىز بىلەن مەن كۈتكەندەك مۇكەممەل تونۇشقا ئىگە بولسىمۇ ، بىراق كەسپى ۋە ئەمەلى ئىش ئۈنىمى جەھەتتىن ئۇنداق مۇكەمەل ئەمەس . بۇنداق بولۇشنىڭ سەۋەبى تۆۋەندىكىدەك بىرنەچچە جەھەتتىن كېلىپ چىققان دېيىشكە بولىدۇ :
     1. ئوقۇتقۇچىلارنى تەربىيىلەش مەكتەپلىرىنىڭ تەربىيىسى يېتەرسىز .
     2. مائارىپ ئىدارىلىرىنىڭ يېتەكلىشى يېتەرسىز .
     3. مەكتەپ رەھبەرلىرىنىڭ 95% لاياقەتسىز .
     4. ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئاتا - ئانىلىرىنىڭ زور كۆپ قىسمى لاياقەتسىز .
     ... قاتارلىق ئامىللار ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئوبرازىغا نۇقسان يەتكۈزمەكتە . يەنە كېلىپ ، بارلىق يېتەرسىزلىكلەرنىڭ جاۋاپكارى ئوقۇتقۇچىلار بولۇپ قالماقتا .
     ئەمەلىيەتتە ھەر ساھە ئۆز مەسئۇلىيىتىنى تولۇق ئادا قىلىپ ، ئوقۇتقۇچىلارغا يېتەرلىك كۆڭۈل بۆلۈشى زۆرۈر . ئەپسۇس ... اللەقا ئامانەت .

umudwar520

ھەممە ئوقۇتقۇچىنىڭ ھەقىقى مۇئەللىم بولغۇسى بار ،لىكىن بۇلالمايۋااتىدۇ،بىچارە مۇئەللىملەر ئۆزلىرى ئۈمۈد قىلغاندەك ئوقۇغۇچىلارنى تەربىيلەپ چىقالمىغانلىقىدىن ۋىجدان ئازابى تارتماقتا .مەن ئوقۇتۇش رايۇنىمىزدا يۈز بەرگەن بىر نەچچە ئىشنى سۆزلەپ بىرەي.
1.ئوقۇش باشلىنىپ ئىككىنچى ھەپتىسى 5-يىللىققا ئىلىم-پەن دەرسى ئۆتىدىغان مۇئەللىم تەجرىبىخانىدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ مەلۇم تەجىرىبىنى ئىشلىگە يىتەكچىلىك قىلىۋاتاتقان ئىكەن ،بىر ئوقۇغۇچى دەرسكە مۇناسىۋەتسىز  ئىشنى قىلىپ ئولتۇرۇپتۇ،مۇئەللىم بىر نەچچە قېتىم ئەسكەرتكەن بولسىمۇ ئۆز ئىشى بىلەن بوپتۇ،شۇنىڭ بىلەن مۇئەللىم ئۇنىڭغا يىېنىغا كىلىشىگە تەجرىبىخاندىن قاچماقچى بوپ مېڭشىغا ئۈستەل پۇتىغا پۇتشىلىشىپ يىقىلىپ بېشى قاناپ كىتىپتۇ،مۇئەللىم ئاتا -ئانىسغا خەۋەر قىلىۋىتىپ دوختۇرخانىغا ئېچىقىپتۇ ،بالىنىڭ ئانىسى راسا بىشەم خۇتۇنكەن مۇئەللىمنىڭ ياقىسىغا ئېسلىۋېلىپ سۆرەپ يۈرۈپ مۇئەللىمنى سازايى قىلدى،مەكتەپتىكى بارلىق ئوقۇتقۇچىلار خاپا بولماڭ دەپمۇ توختىتالمىدۇق،ناھىيلىك دوختۇرخانىغا ئاپىرىپ س ت ئاپىراتىدا تەكشۈرتۈپ چاتاق يوقكەن دىگەندىن كىيىن تۆت يىلغىچە بالىنىڭ بېشىدا مەسلە كۈرۈلسە مۇئەللىم مەن ئىگە دەپ ھۆججەت بىرىپ ھازىرچە قۇتۇلدى.
2.سىنىپ مۇدىرى مۇئەللىم بىر ئوقۇغۇچىدىن تەتىللىك تاپشۇرۇقنىڭ پۇلىنى سۈيلەپ ئالالماپتۇ،ئۇ ئوقۇغۇچى مۇئەللىمگە پۇلنى كۆرسىتىپ تۇرۇپ ،پۇل بار لىكىن سىزگە بەرمەيمەن ،بۇنى خەجلەيمەن دەپ تۇرۋاپتۇ ،مۇئەللىم چىرايلىق تەربىيە بىرىپتۇ ،يەنىلا بەرمەپتۇ ،شۇنىڭ مۇئەللىم دادىسىنى چاقىرىپ كىلىشكە بۇيرىسا ماڭماپتۇ ،داداڭنىڭ تىلىفۇن نۇمىرىنى دەپ بەر دىسە ئوقۇغۇچى خۇتىنىڭىزغا لازىممىتى دەپتۇ ،شۇنىڭ بىلەن ئاچچىقىغا پايلىمىغان مۇئەللىم پاتىڭىدىن تۇتقىنىچە سىنىپتىن چىقىرۋىتىپتۇ،ئوقۇغۇچى مۇئەللىم مىنى ئۇردى دەپ دادىسغا ئەرىز قىپتۇ ،دادىسى ساقچىغا مەلۇم قىپتۇ ،ساقچىخانىدىكلەر يېرىم كۈن ئوقۇغۇچىلاردىن پىكىر ئېلىش ئارقىلىق ،قانداقلا بولمىسۇن مۇئەللىمنىڭ ئوقۇغۇچىنى سىنىپتىن مەجبۇرى چىقىرۋىتىشى ،ئوقۇغۇچىنىڭ تەربىيلىنىش ھۇقۇقىغا دەخلى قىلغانلىق ،قانۇنغا خىلاپ دەپ مۇئەللىمگە بىر مۇنچە جازا بەردى .
   بۇنداق ئىشلار ناھايتى كۆپ ،يۇقارقى ئىككى ئىش مۇشۇ 3-ئاي ئىچىدە يۈز بەرگەن ئىشلار ،ئۇنىڭدىن باشقا مۇئەللىم ھەپتىسگە 20سائەتتىن ئارتۇق دەرىس تىزسىنى يازىدۇ،ھەر ئىككى كۈندە بىر 300قېتىمدىن ئارتۇق تاپشۇرۇق تەكشۈرەيدۇ،ئۇندىن باشقا يەنە نۇرغۇن قۇشۇمچە ماتىريال بار ......!
شۇڭا مۇئەللىملەرنى سىز ھەقىقى مۇئەللىممۇ دەپ سۇراپ خىجىل قىلماي ،مۇئەللىم سىزنىڭ يۈكىڭىز قانچىلىك دەپ سۇراڭلار ،ھەرقانداق قانۇنغا خىلاپلىق قىلسا جازالايدىغان ئورگان بار ،مائارىپ قانۇنىغا خىلاپلىق قىلغان ئاتا -ئانىلارنى ھىچقانداق ئورۇن ياكى شەخس جازالىيالمايدۇ ،ئاتا -ئانىسى بالىسىنى مەكتەپكە ئەۋەتمىسە شۇ ئوقۇغۇچىنىڭ سىنىپ مۇدىرى جازالىنىدۇ،بىچارە مۇئەللىم ئوقۇغۇچى ئىزدەپ نەچچە يۇز ھەتتا نەچچە مىڭ كىلومىتىر يىراقلارغا بارىدۇ ........سۆزلەپ كەلسەك دەرت جىق ،يەنىلا ئاز سۆزلىگەن ياخشى ئەسلى

zuhal0201

umudwar520 يوللىغان ۋاقتى  2016-3-22 16:34
ھەممە ئوقۇتقۇچىنىڭ ھەقىقى مۇئەللىم بولغۇسى بار ،لىكىن ...

بۇ ئىشلاادا ئوقۇتقۇچىلاغا بەك ئۇۋال بوپتۇ....   ھېس قىلىشىمچە تولۇقسىز ياكى تولۇقنىڭ باللىرنىڭ ئىشىكەن بۇ ...   تولۇقسىزغا چىققان ۋاقتىمدا مۇئەللىملەنىڭ دەرس سكزلەسلىرى بىزەە تۇتقان پوزىتسىيىدىن مەن ئوقۇتقۇچى دېگەن مانا مۇنداق بولىدۇ دەپ بەكلا سۆيۈنۈپ كەتكەن...  ئەمما بىزلە باشلانغۇچتا بەكلا بوزەك بوپتىكەنمىز....   ئېكىسكۇرسىيە ئومىكى كىلدۇ دەپ بىر ھەپتە بۇرۇن ئۆيگە 1-2  سائەتتىن كىيىن قايتقۇزۇپ چوڭ تازلىق قىلاتتۇق... ئەتە كىلدۇ ئەتە كىلدۇ دەپ ئاز بوغاندا بىر ھەپتىدىن كىيىن كىلەتتى...  شۇ بىر ھەپتىگىچە كۈندە چوڭ تازلىق  ئۆيگە خېلى بىر ۋاخلادا قايتاتتۇق. تېخى شەنبە يەكشەنبىلەمۇ مەكتەپكە كەلگىلى سالاتتى. شۇ ۋاقىتلادا مەن كەلمەكچى بولغانلا بەلكىم بىزنىڭ شەنبە يەكشەنبە ئارام .الدىغىنىمىزنى بىلمەيدىغان ئوخشايدۇ دەپ ئويلايتىم. ئېكىسكۇرسىيە ئۆمىكى كەلدى دېگەن كۈنى بىزنى چۈشلۈك تاماققىمۇ قويۇپ بەمەيتى ... ئۇ تېخى مەكتەپلەدە تاماق بېردىغان ۋاقىتلا ئەمەس...  بىر كۈن كەچكىچە ئاچ يۈرەتتۇق...   مەكتەپتىكى  ئوقۇتقۇچىلانىڭ باللىرى ياكى تۇققانلىرى بوسا ھەممىمىزنى بوزەك قىلاتتى ئۇرۇش ئەمەس تىللاپ ساساقمۇ ئاپىسى ياكى تۇققىنى بولغان ئوقۇتقۇچىلادىن تاياق يەيتۇق...  ھەييي   ھازىر ئويلىسام شۇلانى ئادەم دېگۈم كەممەيدۇ  قانداقمۇ چىدىغان بولغىيتى شۇ كىچىك باللانى بوزەك قىلىشقا  ئاچ قويۇشقا  ...   

cooloff

يەنە دىسەم يەنە شۇ. تەخەللۇسىڭىز يامان گەلدەمە.