كەتمەن ساداسى

http://www.navoigarden.com/

ئۇلار بىز «ئىسلاھات ئىلىپ بېرىۋاتقىلى يىگىرمە نەچچە يىل بولدى» دەپ ماختىنىدىكەن، ئەمىلىيەتتە ئۇيغۇر مائارىپىدا ئەزەلدىن ئىسلاھات بولۇپ باقماپتۇ. بىر زاماندا روسلارنىڭ ئەندىزىسى بىلەن شەكىللەنگەن مائارىپىدىن پەخىرلەنگەن ئىكەن. مانا ئەمدى خەنزۇ مائارىپىنىڭ كۆچۈرۈلمىسىدىن ماختىنىپ يۈرۈپتۇ. بۇ خىل كۆچۈرۈلمە ئەندىزىمۇ يىل ساناپ ئۆزگىرىپ تۇرىدىكەن.

ئۇلار ئۆز ۋەتىنىنى سۆيىدۇ، مۇھىمى ئۆز مىللىتىنىڭ تىلىدىن پەخىرلىنىدۇ،

شۇڭا ئۇلار تېخىمۇ كۆپ كىشىلەرنىڭ ئۆز ئانا تىلىنى ئۆگىنىشىنى ئارزۇ قىلىدۇ.

tor dunyasidiki yengi-yengi menziller bu yerde

تەھرىردىن: 1854-يىلى «ۋاشىنگتون ئالاھىدە رايونى» دىكى ئاق تەنلىكلەرنىڭ رەھبىرى ئامېرىكىنىڭ غەربىي شىمال قىسمى–تىنچ ئوكيان بويىدىكى كەڭ ئىندىئان زېمىنىنى سېتىۋېلىشنى ئوتتۇرىغا قويغان ھەمدە ئىندىئانلار ئۈچۈن، جان ساقلىغۇدەك «پاناھلىق جاي» بۆلۈپ بېرىشكە ۋەدە بەرگەن. تۆۋەندىكى بايانلار يەرلىك ئىندىئانلار ئاقساقىلىنىڭ ئۇلارغا بەرگەن جاۋابى.

ھازىرغا قەدەر 44 نەپەر ئامىرىكا پۇقراسى پىرىزدىنىتلىق قەسىمىنى بەردى. ئۇلارنىڭ سۆزلىرى دۆلەت گۇللىنىۋاتقان، تىنچلىق ھۆكۇم سۇرگەن مەزگىللەردە بولدى. يەنە بەزىدە بۇ قەسەملەر تۇمانلىق بۇلۇتلار ۋە شىددەتلىك بورانلار ئارىسدا قالدى. ئەنە شۇنداق چاغلاردا ئامىرىكا يەنىلا بەرداشلىق بەردى. بۇ ئاددىيلا ھالدا ھوقۇق قاتلىمىدىكىلەرنىڭ ئىقتىدارى ۋە ئەقىل-پاراستى سەۋەبىدىنلا بولغان ئەمەس، بەلكى بىزدە ئاتا-بوۋىلىرىمىزنىڭ ئىتىقاتى ۋە دۆلەت قۇرۇش پىرىنسپىمىزغا قەتئى ئىشىنىدىغان خەلقىمىزنىڭ بولغانلىقىدىندۇر.

ئامىرىكا  ھەر قانداق ئىش  يۈز بىرىش ئىھتىماللىقى  بولغان جاي، ئەگەر بۇنىڭدىن  يەنە گۇمانلىنىدىغانلار بولسا، ئەگەر  ئامىرىكىنى  بەرپا قىلغۇچىلارنىڭ ئارزۇسى  بىزنىڭ  دەۋرىمىزدە يەنىلا ھاياتى  كۈچكە ئىگە ئىكەنلىكىدىن گۇمانلىنىدىغانلار بولسا، بىزنىڭ دىموكراتىك تۈزۈمىمىزدىن  يەنە  گۇمانلىنىدىغانلار  بولسا، بۈگۈن كەچ ئۇلار جاۋاپ تاپالايدۇ.

بىز ھەر بىر ئامىرىكىلىق ياش ئۇچۇن ئامىرىكا ئەھدىسنى كاپالەتكە ئىگە قىلىمىز: ئەگەر سىز مۇشۇ جەمئىيەتكە، ياكى مۇشۇ دۆلىتىمىزگە خىزمەت قىلىشنى ئويلىسىڭىز، بىز سىزگە كېسىپ ئىيتىمىزكى، سىز ئالى مائارىپتىن بەھرىمەن بولالايسىز!

شۇنداق بىر ئەھدە بۇ دۆلەتنى ھەمىشە باشقىلاردىن پەرقلەندۇرۇپ تۇرىدۇكى، جاپالىق تىرىشىش ۋە ئۆزىنى بىغىشلاش بىلەن ھەربىرىمىز ئۆزىنڭ ئارزۇلىرىنى ئىشقا ئاشۇرالايدۇ، ئەمما كەلگۇسى ئەۋلاتلارنىڭ ئۆز ئارزۇسى يولىدا ئىزلىنىشىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىش ئۇچۇن، مەزكۇر ئەھدە ھەمىشە مەلۇم بىر ئامىرىكا ئائىلىسىگە مەركەزلىشىدۇ. مەن دەل مۇشۇ مەقسەتتە، بۇگۇن ئالدىڭلاردا تۇرۇپتىمەن.

خۇددى خەنزۇلارنىڭ ئاتاقلىق يازغۇچىسى ۋاڭ مىڭ ئېيتقاندەك:
«ئۇيغۇرلار ئادەمگەرچىلىكى ئىنتايىن كۈچلۈك مىللەت.»
«ئۇيغۇرلار ئەزەلدىنلا «سولچىل»لىقنى ياقتۇرمايدۇ. ئۇلارنىڭ ئۆرپ-ئادەتلىرى، يەنى نىكاھ، كېسەل يوقلاش، ئۆلۈم-يېتىم ۋە سەپەرگە ئۇزىتىش قاتارلىق ئىشلىرى ناھايىتى كۈچلۈك ئادەمگەرچىلىك تۈسىنى ئالغان.»

شېئىرىمغا خىتاب

بوغۇم بىلەن بوغۇلمىغىن،
تۇراق بىلەن تۇراقلاشما.
ھۆر پىكىر قىل!
ئەل كۆڭلىدىن
يىراقلاشما، يىراقلاشما.
★★★★★

دوستۇمغا سۆزۈم

سەنمۇ كۈلگىن، مەنمۇ كۈلەي بۇرادەر،
تەڭ كۈلەيلى بۇ ھاياتتا- ئۆمۈردە.
كۈلكە بىزگە بولۇپ قالسۇن خاتىرە،
بەلكىم بىللە بولالمايمىز ئۆلۈمدە.
★★★★★