«قاراخان»دىكى «قارا»نىڭ قىسقىچە تارىخىي تەبىرى

tarurum

	«كاشغا. كاشغا بۇغرا، ئىككى جاينىڭ جۇغراپىيىلىك نامى» («تۈركى تىللار دىۋانى» 1-قىسىم 555-بەت).    «كەند. كەنت، شەھەر. شۇنىڭدىن ئېلىنىپ قەشقەر ‹ئوردا كەند دىيىلىدۇ. بۇ «خان تۇرىدىغان شەھەر، مەرگەز» دېگەن بولىدۇ. چۈنكى بۇ شەھەرنىڭ ھاۋاسى ياخشى بولغانلىقتىن، ئەفراسىياپ شۇ يەردە تۇرغان. بۇ يەر تۆۋەن چىندۇر...» («تۈركى تىللار دىۋانى» 1-قىسىم 447-بەت).    «بارخان. تۆۋەنكى چىننىڭ نامى. قەشقەرگە يېقىن بىر تاغنىڭ ئۈستىدىكى قورغان...» ((«تۈركى تىللار دىۋانى» 1-قىسىم 567-بەت).    «تۈركى تىللار دىۋانى»دىكى يۇقارقى ئىزاھلارغا ئاساسەن يۇقارقى ئىنكاسىڭىزنى قايتا ئويلۇشۇپ باقسىڭىز بولىدۇ.

yuzbixi315

	مەن مۇنداق چۇشەنگەن ‹قاراخان› دىگەن سوز ‹قارام خان ›دىگەن سۆزنىڭ قىسقىرىشىدىن كەلگەن بولىشى  مۈمكىن .   تىلىمىزدىكى قارام دىگەن سۆزنىڭ مەنىسى بويىچە ئالغاندىمۇ ، قارام دىگەن سۆز كۈچلۈك ،قورىقماس، دىگەندەك مەنەلەرنى بىلدۈرىدۇ.

yuzbixi315

	سالام تورداشلار بۇگۇن باغداش تورى ئىچىلمايۋاتىدۇ، ئاناتىل مەكتەپلىرىنى قۇرۇش ئىشلىرىدىن بەلكىم خەۋىرىڭلار بولىشى مۇمكىن . ئەمدى قانداق قىلارمىز؟

tarurum

	«yuzbixi315 » ئەپەندى سىزنىڭ چۈشەنچىڭىز بويىچە بولغاندا،  [ئىران خەلقىنىڭ ئەڭ قەدىمقى داستانى «ئاۋىستا»دا تىلغا ئېلىنغان «ئۆلتۈرۈشخان» بىلەن «قاراخان»(黑天)] («قەدىمكى مەركىزى ئاسىيا» 72-بەت) دېگەننى قايتا ئىزاھلاش كېرەكمۇ؟

tagdin-bagdin

	tarurum يوللىغان ۋاقتى  2013-6-6 05:37 PM «كاشغا. كاشغا بۇغرا، ئىككى جاينىڭ جۇغراپىيىلىك نامى» ... بۇ گەپنى كىمگە دەۋاتىسىز؟ تارىخنى بىر-بىرىگە ئۇلاپ تەھلىل قىلىڭ، ئەگەر ماڭا دىگەن بولسىڭىز، ئىنكاسىمنى تەپسىلىي بىر ئوقۇپ چىقىڭ.

abduwayt

	نىمىشقا بىز بىزنىڭ تارىخلىرمىز مۇشۇلانىڭكى  بىلەن چاڭلىشىپ كىتىدغاندۇ  . مەن پەقەت چۇشەنمىدىم مۇشۇ ماچىن   چىن دىگەن گەپ سۇزلەنى  . ماچىن چىن دىگەنلەنى چىن  سۇلالىسى دەپ چۇشەنسەم بۇلامدۇ . مۇشۇ ئۆزمىزنىڭ تارىخىنى خەنلەگە مۇناسىۋەتلىك گەپلەنى ياكى شۇ دەۋىردىكى تارىخنى تارىختىكى ئىشلانى خەنلەگە باغلىماي تەسەۋۋۇر قىلاممايدىغان ئۇخشايمىز. تارخى ئۇزگەرتىلگەندىكىنغۇ قۇشۇپ تەسەۋۋۇر قىلماي ئامال يۇق. ئۇيغۇر تىلىنىڭ ھەرقانداق بىر جۇملەنىڭ چۇڭقۇر مەنىسىنى يىشىپ ئىپادىلەش قابىليىتى ئاجىزلاۋاتقاندەك ھىس قىلۋاتمەن  خەنچە جۇملەلەرنى قۇشۇپ ئىپادىلمىسەك ئىپادىيەلمەيدىغان ھالەتكە كەپقاپتۇق

yuzbixi315

	tarurum يوللىغان ۋاقتى  2013-6-6 06:03 PM «yuzbixi315 » ئەپەندى سىزنىڭ چۈشەنچىڭىز بويىچە بولغاندا،  [ ... ئىنكاسىمدا ئوتتۇرغا قويغانلىرىم پەقەت مىنىڭ  ھازىرغىچە ‹قاراخانىيلار ›توغرىسىدىكى شەخسي چۇشەنچەم ئىدى.    ماقالىڭىزنى ئوقۇپ ‹قارا ›سۆزى توغىرىسىدىكى چۇشەنچەم ئايدىڭلاشتى . مەن تولۇق ئوتتۇرىدا تىل-ئەدەبىيات دەرىسى ئۆتىدىغان مۇئەللىمدىن ‹قاراخانىيلار›نامىنىڭ كىلىپ چىقىشى توغرىسىدا سۇئال سورىغىنىمدا جاۋاپسىز قالغان سۇئاللىرىمنىڭ بىرسى ئىدى. شۇڭا ‹قارا›سۆزىنى ‹قارام› سۆزىدىن كەلگەن دەپ چۇشەنگەچ تۇرغان. ‹سەئىديە خاندانلىقى ›‹چاغاتاي خاندانلىقى›نىمە ئۈچۇن شۇنداق ئاتالغان دىسە شۇخاندانلىقنى قۇرغۇچنىڭ نامى بىلەن شۇنداق ئاتالغان دەپ ھەممىمىز دىيەلەيمىز . ھەم بۇخاندانلىقلار توغرىسىدىكى ماتىرىتاللارمۇ خىلى كۆپ . ئەمما ‹قاراخانىيلار› خاندانلىقى توغرىسىدىكى تەتقىقات سەل كەمچىل. شۇڭا‹ قارا›دىگەن نام توغرىسىدا ھەر خىل چۇشەنچىلەر پەيدا بولىدىكەن . بۇنام توغرىسىدا ئالىي مەكتەپتە مەخسۇس تىل-ئەدەبىيات كەسپىدە ئوقۇغان ،تىل-ئەدەبىيات دەرىسى ئۆتەۋاتقان نورغۇن ئوقۇتقۇچىلار مۇبىلمەيدۇ . ئەمدى خاندانلىق توغرىسىدا يازغان ماقالىلىرىڭىزنى كۆرۇشنى ئۈمۈت قىلىمەن .

jiuxing

	تارىخ توغرىسىدا كۆپرەك ئويلىنىش ئۆزىمىزنى مۇكەممەللىككە ئېلىپ بارىدۇ.....تېما ئىگىسىگە كۆپ رەھمەت...

YAZR

	abduwayt يوللىغان ۋاقتى  2013-6-6 07:27 PM نىمىشقا بىز بىزنىڭ تارىخلىرمىز مۇشۇلانىڭكى  بىلەن چاڭ ... ياق ، بۇيەردىكى چىن بىلەن چىن سۇلالىسىدىكى چىن ئىككى خىل ،  بۇرۇنقى غەرپ ئەللىرى جوڭگونى چىن دەپ ئاتىغان ،  بۇنىڭ ئاتىلىشى تۈرك تىللار سېستىمىدىكى چىنە يەنى فارفۇر قاچا قۇچىلاردىكى چىنە دىگەن سۆز بىلەن بىۋاستە مۇناسىۋەتلىك ، ھەم شۇ سۆز دەل ئۆزى شۇ ، ھازىرقى تۈرك تىلىدا جوڭگونى چىن دەيدۇ ، بۇمۇ شۇ چىنە يەنى china دىگەن سۆزدىن كەلگەن ......جوڭگو  خەن  تارىخىدىكى چىن چىنە china دىن باشقا ئىسىم ئەمەس.چىن سۇلالىسىدىكى چىن بولسا 秦朝 دىكى يەنى چىنشىخۇاڭ ئۆزىنىڭ فامىلە نامى بىلەن  قۇرغان خانلىقنىڭ ئىسمى . چىنە دىگەن ئىسىم بىلەن ئاتالغان جوڭگو چىن سۇلالىسى يەنى 秦朝 دىن كىيىنكى دەۋىرگە توغرا كىلىدۇ . لىكىن ئۇيغۇر ئوغۇز تارىخىدىكى چىن بولسا بۇ باشقا ئۇقۇم ، ھەم يات تىلدىن كۈچۈرۈپ كېلىنگەن چىن بولماستىن ئوغۇز تۈركلىرى تىلىدا بار سۆز.

mahatjan

	ياخشى ئۇچۇرلارغا ئىگە بولدۇم، رەھمەت سىزگە.