مۇھاكىمە:فىزىكا ‹‹ئۇنتۇپ›› قالغان ئىشلار

توقماق

	muhakima يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 08:54 PM مەن پەرەزگە ئاساسەن ئەمەس ، بەلكى ئېنىق بولغان مودىلغ ... فۇتۇن تۆزۆلۆشكە ئىگە بولغانلىغى ئۈچۈن ئۇنىڭ تىزلىگىنى ئەڭ يۇقۇرى تىزلىك دەپ قاراشقا بولمايدۇ.بۇ پەرەز ئەمەس، پاكىت!.

فىزىك

	uzum-tal يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 06:45 PM مەنچە ھەر قانداق بىر جىسىم تىزلىككە ئىگە بولغاندا  0 نۇ ... ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ئۈزۈم-تال قېرىندىشىم ياخشىمۇ سىز . مەندە سىزنىڭ كۆز قارىشىڭىزغا ئوخشىمايدىغان ماتىريال بار ئىدى كۆرۈپ بېقىڭ : گالىلىينىڭ ئىنىرتسىيە قانۇنىدا ، جىسىم تەكشى تېزلىنىشچان بولىدۇ دىيىلىدۇ . بىراق ئەڭ يۇقىرى لىمىتلىك سۈرئەت بىلەن ماڭغان فوتونغا نىسبەتەن مەڭگۈلۈك پەقەت بىر دەقىقىدىنلا ئىبارەت . نۇر : ئۇ يەتتە خىل رەڭدە بولىدۇ . نۇرنىڭ چاستوتىسى ( سىكونتىغا تەۋرەش قېتىم سانى ) 4 تىرلىيون دىن 7 تىرلىيون گېرتىس قىچە بولىدۇ . دولقۇن ئۇزۇنلىق (ئىككى دولقۇن چوققىسىنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى ئارلىق) 1 مېتىر ياكى بۇنىڭدىنمۇ تېخىمۇ ئۇزۇنراق بولسا ،  بۇ  رادىئو دولقۇنى دىيىلىدۇ . دولقۇن ئۇزۇنلىقى تېخىمۇ قىسقا (بىر نەچچە سانتېمىتىر) دولقۇن مېكرو دولقۇن ياكى ئېنفىرا قىزىل نۇر (دولقۇن ئۇزۇنلىقى ئون مىڭدىن بىر سانتېمىتىر ئۇزۇن)دەپ ئاتىلىدۇ . كۆرىنىدىغان نۇرنىڭ دولقۇن ئۇزۇنلىقى مىليوندىن 40 سانتېمىتىردىن مىليوندىن 80 سانتېمىتىغىچە بولىدۇ . دولقۇن ئۇزۇنلىقى بۇنىڭدىنمۇ قىسقا بولغىنى ئۇلتىرا بىنەپشە نۇر ، x نۇر ۋە گامما نۇرى دەپ ئاتىلىدۇ . ھازىر  مۇشۇ ئۇسۇلدىن پايدىلىنىپ ئارلىقنى توغرا ھېساپلاپ چىقىقىلى بولىدۇ  ، چۈنكى ئۇزۇنلىقنى ئۆلچەشكە قارىغاندا ، ۋاقىتنى تېخىمۇ توغرا ئۆلچەپ چىقىلايمىز . مەسلەن مېتىرغا يورۇقلۇقنىڭ سېزىي ئاتوملۇق سائەت بىلەن ئۆلچىگەندە ،0.000000003335640952 سېكۇنت ئىچىدى بىر مىتىر ئارلىق ماڭىمىز . نۇر مىليوندىن بىر سېكونت ئىچىدە رادىئوسى 300 مېتىر ئارلىققا شار سىرتى شەكىلدە تارقىلىدۇ ، مىليوندىن ئىككى سىكونت ئىچىدە 600 مېتىرغا ، ۋاھا كازالار . شۇڭا يورۇقلۇق باشتىن-ئاخىر ئۆزگەرمەس تېز بىلەن ماڭىدۇ دەپ قارىلىدۇ . بۇ خۇسۇسىيەتتىن پايدىلىنىپ يىراقتىكى يۇلتۇزنىڭ بىزدىن يىراقلىشىۋاتقانلىقىنى ياكى يېقىنلاۋاتقىنىنى  بىلگىلى بولىدۇ . مەسلەن ، بىر يۇلتۇز بىزگە يېقىنلاپ كېلىۋاتقان بولسا ، ئۇنىڭ سىپىكرىتى كۆككە سىلجىيدۇ ، بىزدىن يىراقلاشقاندا قىزىلغا سىلجىيدۇ ، دىگەندەك . قاتناش ساقچىلىرىمۇ مۇشۇ خۇسۇسىيەتتىن (يەنى ، دوپلېر ئېففىكتى) پايدىلىنىپ ، سىزنىڭ ماشىنىڭىزنىڭ قايتۇرغان ئاۋاز چاستوتىسىدىن ، سىزنىڭ قانچىلىك تېزلىكتە يېقىنلاۋاتقانلىقىڭىزنى ياكى يىراقلاۋاتقانلىقىڭىزنى ھېسابلاپ چىقىدۇ .

muhakima

	توقماق يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 09:20 PM فۇتۇن تۆزۆلۆشكە ئىگە بولغانلىغى ئۈچۈن ئۇنىڭ تىزلىگىن ... مەن نىمە دىدىم ، سىز نىمە دەۋاتىسىز ، مەن ئېىلىكتىر - ماگىنىت  دولقۇنى  تارقىلىش تىزلىكى ئوزگىرىشى توغرىسىدا سۆزلەۋاتىمەن  ھەم ئۇ تىزلىكنى ئەڭ يۇقۇرى تىزلىك دىگىنىممۇ يوققۇ؟ فۇتۇننى تۇزۇلۇشكە ئىگە ئەمەس دىگەن سۆزنى قىلدىممۇيا؟

muhakima

	فىزىك يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 09:27 PM ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ئۈزۈم-تال قېرىندىشىم ياخشىمۇ سىز . ... رەھمەت سىزگە، بۇ تىمىنى بېيىتقىنىڭىزغا. ‹‹شۇڭا يورۇقلۇق باشتىن-ئاخىر ئۆزگەرمەس تېزلىك بىلەن ماڭىدۇ دەپ قارىلىدۇ .›› ئۇنداق بولسا ، نىمە ئۇچۇن باشتىن ئاخىر شۇ تىزلىك بىلەن تارقىلىشى كېرەك؟

توقماق

	muhakima يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 09:47 PM مەن نىمە دىدىم ، سىز نىمە دەۋاتىسىز ، مەن ئېىلىكتىر - م ... سىز يۇرۇقلۇق تىزلىكى ئاساسىدا كۈچلەرنى بىرلىككە كەلتۆرۆش مۆمكىنلىگى ھەققىدىمۇ توختالغان ئىدىڭىز.مەن مۇشۇ گېپىڭىزنى 300000كىلومىتىر سىكونىتتىن ئارتۇق تىزلىك يوق دىگەن مەنىدە چۈشەندىم.ئىككىمىزنىڭ مۇنازىرىلىشىش ئۇسۇلى ھەرئىككىمىزگە ئايان بولغانلىغى،مۇنازىرىلىشىش تارىخمىزمۇ قىسقا بولمىغانلىغى،مۇئەييەن مەنىدە"ئۇز" بولغانلىغىمىز ئۈچۈن ئودۇللا دەۋەرگەن ئىدىم.

muhakima

	توقماق يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 09:57 PM سىز يۇرۇقلۇق تىزلىكى ئاساسىدا كۈچلەرنى بىرلىككە كەلت ... گىپىم قاتتىق چىقىپ كىتىپتۇ خاپا بولماڭ قاسىمكا . يۇرۇقلۇق تىزلىكى بىر خىل كىرتىك تىزلىك ، مەن ھازىرغىچە بۇ تىزلىك چىكىدىن ئاشقان تىزلىكنىڭ مەۋجۇت ئەمەسلىكنى ئوتتۇرىغا قويمىدىم ھەم قويمايمەن . بىراق ، ھازىرغىچە مەلۇم بولغان كۈچلەرنى بىرلىككە كەلتۇرۇشتە بۇ تىزلىك مۇئەييەن رول ئوينايدىغانلىغىنى ئېتراپ قىلىمەن ، شارائىتىم يار بەرسە قۇلۇمدىكى ئىشلارنى تۇگۇتىۋېتىپ ، كۈچلەرنى بىرلىككە كەلتۇرۇش توغرىسىدىكى ماقالىنىڭ داۋامىنى  يىزىپ ، كۈچلەرنى بىرلىككە كەلتۇرۇشنىڭ ماتىماتىكىلىق مودىلى ھەم نەزەرىيىۋى نوقتىلارنى ئىسپاتلايدىغان تەجرىبە لايھەسىنى ئوتتۇرىغا قۇيىمەن.

توقماق

	muhakima يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 10:19 PM گىپىم قاتتىق چىقىپ كىتىپتۇ خاپا بولماڭ قاسىمكا . يۇرۇ ... رەھمەت.فۇتۇنغا نىسبەتەنلا   300000نى بىر چەك تىزلىك دىيىشكە بولىدۇ.لېكىن بۇ، چەك تىزلىكنىڭ ئەڭ يۇقۇرى چېكى ئەمەس. لىكىن بۇ چەك ئىچىدە تۇرۇپ كۈچنى بىرلىككە كەلتۆرسىڭىز يەنە تالاي مەسىلە ئۇنىڭ سىرتىدا قەپ قالامدىكىن دەيمەنغۇ.ئۇنىڭدىن ھالقىغان بىر مىكرۇ دۇنيانى "كۈچ"نىڭ ئىشتىراكىسىز تەسۋىرلىگىلى بولسا،بۇدۇنيا يورۇقلۇق تىزلىكىنىڭ چەكلىمىسىگە ئۆچرىمايدىغانلىغى ئېتراپ قىلىنسا بۇ باشقا گەپ.

muhakima

	ھازىرغىچە ئېتراپ قىلىنغان كۈچلەردىن  ئالەملىك تارتىشىش كۈچى ، ئېلىكتىر - ماگېنىت كۈچى ، كۈچلۇك كۇچ ۋە ئاجىز كۈچلەرنىڭ تەسىر قىلىش تىزلىگى يەنىلا يۇرۇقلۇق تېزلىكى دەپ قارىلىدىكەن ھەم مەنمۇ شۇنىڭغا ئىشنىمەن كۆرگەن ماتىرىياللاردا، ئىشلىمەكچە بولغان مودىلدىمۇ مۇشۇنى ئاساس قىلماقچى.مەن پىلانىك ئولچىمى دائىرىسىدىكى ئۇزەمنىڭ كۆزى يەتكەن ئىشلارنى قىلغاچ تۇراي.

uzum-tal

	فىزىك يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 09:27 PM ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم ئۈزۈم-تال قېرىندىشىم ياخشىمۇ سىز . ...    رەھمەت سىزگە . ئوتتۇرغا قويغان ئاساسلىرىڭىزغا قايىلمەن .   تىزلىك ۋە پەيىتنى ئۆلچەيدىغان ئاتۇم سائىتىمۇ ۋاقىتنىڭ قىسقىرشىغا سوزلۇشىغا بوي سۇنىدۇ. ئاتۇم سائىتىنڭ ئۆزى دەل شۇ ۋاقىتنىڭ ئىچىدە تۇرۇپ ۋاقىتنىڭ ئۇزۈن-قىسقىلىغىنى ئۆلچەيدۇ .لىكىن ئۆزىنىڭ ۋاقىتنىڭ كونتۇرۇللىقىغا بوي سۇنۋاتقانلىقىنى مەڭگۈ ھىس قىلمايدۇ .     مەسىلەن ئاتۇم سائىتى بىر بىر-كىچە كۈندۇزنىڭ ۋە ياكى 100000 يىلنىڭ ئىچىدىكى ۋاقىتنى %100 تولۇق ھالەتتە مەلۇم قىلالايدۇ . بىراق ھەر ئىككى سېكىنۇتنىڭ ئارلىقىدىكى ۋاقىتنى 60 ياكى 100 دەقىقە دەپ ھىساپلىساق . يەر شارىدىكى ھەر قانداق بىر سائەت بولسۇن ۋە ۋاقىت ھىساپلاش دەرىجىسى ئىنتايىن يۇقۇرى بولغان ئاتۇم سائىتى بولسۇن مۇشۇ ئارلىقتىكى ۋاقىتنىڭ قىسقىرشى ۋە سوزلىشى قاتارلىق پەيىتلىك  ھالەتنىڭ قۇربانىغا ئايلىنىپ كىتىدۇ يەنى شۇ ۋاقىتنىڭ سوزۇلغان قىسقارغان تەسىرگە ئۆزىمۇ ئۇچۇرايدۇ .      يەر شارىدىكى ھەر قانداق ئېلغار بولغان سائەت ، بىر مىنۇتنىڭ 60 سېكۇنىت بولدىغانلىقىنى بىلدۇرۇپ بىرەلەيدۇ . بىراق ھەر ئىككى سېكىنۇتنىڭ ئارلىقىدىكى پەيىتنىڭ قانچە ئىكەنلىگىنى بىلدۇرۇپ بىرەلمەيدۇ .   ئاتۇم سائىتىنىڭ ئىچىدىكى ۋاقىت ھىساپلاشقا توغۇرلاشقان  ئاتۇملارنىڭ مالكۇللارنىڭ ھەركىتى ياكى  باشقا شەيئىلەرنىڭ پەيىتلىك دەۋىر قىلىش ھەركىتىمۇ ھالەتكە بوي سۇنغاچقا بۇ سىزىم ئاسانلىقچە ھىس قىلىنمايدۇ . بىزنىڭ ئەڭ چوڭ  بىلدىغىنىمىز . قۇياش سېستىمىسىدىكى يەر شارىنىڭ قۇياشنى مەركەز قىلىپ ئايلىنىشى جەيراندىكى ئېلىپىس شەكىللىك يولىنىڭ قۇياشقا يىقىن-يىراق بولۇش ھەركىتىنى ئاساس قىلىپ تۇرۇپ ياز پەسلىدىكى كۈندۇز ۋاقىتنىڭ قىش پەسلىدىكى كۈندۈز  ۋاقتىدىن تەخمىنەن 2.5 سائەتتىن 3 سائەتكىچە ئۇزۇن بولىدۇ . قىشنىڭ كىچە ۋاقىت ياز پەسلىنىڭ كىچە ۋاقتىغا قارىغاندا 2.0 سائەتتىن 3 سائەتكىچە ئۇزۇن بولىدۇ دىگەننى بىلشتىنلام ئىبارەت .        ئاۋازنىڭ ، ئېلىكتىر-ماگېنىت دولقۇننىڭ ، نۇرنىڭ  ھەر سېكۇنىتغا باسدىغان مۇساپىسى  تۇراقلىق قىممەت ئۆزگەرمەيدۇ دەپ قارالسىمۇ .بىراق بۇ يەردە مىنىڭ دەۋاتقىنىم ئەسلدىنلا باشقا مەسىلە ئىدى . مىنىڭ ئوتتۇرغا قويغان قارىشىمغا ئاۋاز،ئېلىكتىر-ماگېنىت دولقۇنى .نۇر .....قاتارلىق نەرسىلەرمۇ بوي سۇنۇپ كىتىدۇ دىمەكچى ئىدىم .     مىنىڭ بۇ مەسىلنى ئوتترۇغا قويشۇم ۋاقىت زادى قانداق نەرسە . ئۇ ئەسلىدىن مەۋھۇم نەرسىمۇ ياكى كۆزگە كۆرۇنمەيدىغان . تەسىرنى مەلۇم تەجىربە بىلەن ھسىس قىلغىلى بولدىغان ۋە ياكى ھازىرقى پەن-تېخنكا ئۈسكىنلىرىنىڭ تەرەقىيات كۈچى ۋاقىت دىگەن بۇ نەرسىنىڭ سىرىنى ئىچىشقا يەتمەمدۇ ؟

فىزىك

	muhakima يوللىغان ۋاقتى  2013-7-18 09:53 PM رەھمەت سىزگە، بۇ تىمىنى بېيىتقىنىڭىزغا. ‹‹شۇڭا يورۇق ... ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم مۇھاكىمە ئەپەندىم ياخشىمۇسىز . نىمىشقا يورۇقلۇق باشتىن-ئاخىر مۇشۇنداق تېز ماڭىدۇ ؟ . سورىغان بۇ سۇئالىڭىزنى مەن ئىزدىنىپ باقتىم بىراق ھەتتا ئۆزەممۇ قانائەتلىنەرلىك جاۋاپقا ئېرىشەلمىدىم . يۇقىرىقى ئېنىرگىيەگە بولغان ئۇنتۇلۇپ قېلىش توغرىسىدا يازغان پىكرىڭىز بىلەن مەنمۇ ئورتاق