NASA ئانا يۇلتۇزى ئالدىدىن ئوتۈۋاتقان بىر تاشقىي پىلانېتىنى رەسىمگە

artilak

	ئەركىن سىدىق ئەپەندى بىلەن مىسرانىم مۇنبىرىدە تورداش بولغىنىمدىن خوشالمەن .

biperwa

	سىرلار بىلەن تولغان كائىنات!!!

marhaba77

	كىچىك ۋاقتىمدا دوراقاچىلايدىغان قوڭۇر رەڭلىك ئەينەك بوتۇلكا پارچىسى  بىلەن كۈن تۇتۇلغاننى كۆزەتكەن ئىدۇق.شۇنداق ئەينەك بىلەن كۆزەتسە ئانا يۇلتۇز نۇرىنى ئاجىزلاتقىلى بولماسمۇ؟ئەينەك قىلىنلىقى قانچە قىلىن بولسا توسىدىغان نۇرى شۇنچە كۆپ بولىدۇ دەپ ئويلايمەن.چۈشەنچە بەرسىڭىز؟

bilimxumar

	marhaba77 يوللىغان ۋاقتى  2013-8-5 07:36 AM كىچىك ۋاقتىمدا دوراقاچىلايدىغان قوڭۇر رەڭلىك ئەينەك ب ... سالام سىڭلىم مارھابا، سىز ئېيتقان ئۇسۇلنى قوللانغاندا، ھەقىقەتەنمۇ يۇلتۇزنىڭ نۇرىنى ئاجىزلاتقىلى بولىدۇ.  لېكىن، پىلانېتىغا ۋەكىللىك قىلىدىغان نۇرمۇ تەڭلا ئاجىزلايدۇ.  شۇنىڭ بىلەن پىلانېتىنى يەنىلا كۆرگىلى بولمايدۇ. مەن بۇ يەردە تىلغا ئالغان تېخنولوگىيە ناھايىتى مۇرەككەپ بولغاچقا، ئۇنى بۇ تور بېتىدە قانداق چۈشەندۈرۈشنى بىلمەي قالدىم. شۇنداق بولسىمۇ، مەن يەنە ئازراق چۈشەندۈرۈپ باقاي.   تاشقىي پىلانېتىلار ئانا يۇلتۇزىغا چاپلىشىپ قالغاندەك كۆرۈنسىمۇ، يۇلتۇزنىڭ يېنىغا ئۆتكەندە، قۇياش سىستېمىسىدىكى بىر تېلېسكوپ بىلەن كۆرىۋاتقان كىشى ئۈچۈن ئېيتقاندا، پلانېتا ئانا يۇلتۇزى بىلەن بىر كىچىك بۇلۇڭ ياسايدۇ.  بىزنىڭ تېلېسكوپ بىلەن ئۇ پىلانېتىنى كۆرەلىشىمىز  ئۈچۈن، ئۇ پىلانېتا ئانا يۇلتۇزى بىلەن ياسىغان بۇلۇڭ 5 مىللى-ئارك-سېكۇنت (milliarcseconds) بولىشى كېرەك.  بۇلۇڭنىڭ بىرلىكى گرادۇس بولۇپ، بىر چەمبىرەك ياسايدىغان بۇلۇڭ 360 گرادۇس بولىدۇ.  تىك بۇلۇڭ 90 گرادۇس بولىدۇ.  بۇلۇڭ بەك كىچىك بولغاندا، مىنۇت، سېكۇنت ۋە مىللى-ئارك-سېكۇنت قاتارلىق بىرلىكلەر ئىشلىتىلىدۇ.  بۇ يەردە بىر گرادۇس 60 مىنۇتقا تەڭ، بىر مىنۇت 60 سېكۇنتقا تەڭ، بىر سېكۇنت 1000 مىللى-ئارك-سېكۇنتقا تەڭ بولىدۇ.  ئەمدى 5 مىللى-ئارك-سېكۇنتنىڭ قانچىلىك بۇلۇڭ ئىكەنلىكىنى پەرەز قىلىپ بېقىڭ. ئاشۇنداق 5 مىللى-ئارك-سېكۇنتلۇق بۇلۇڭ ياسىغان پىلانېتا تېلېسكوپ كامىراسىدا يۇلتۇز بىلەن بىر نۇقتىغا ئەمەس، يۇلتۇزنىڭ يېنىدىكى بىر نۇقتىغا، يەنى 5-مىللى-ئارك-سېكۇنتلۇق بۇلۇڭ ياسايدىغان نۇقتىغا چۈشىدۇ.  بىز قاراڭغۇ رايوننى ئاشۇ نۇقتىدا ھاسىل قىلىمىز. تۆۋەندىكى رەسىمدىكىسى مەن كومپيۇتېردا ھەسابلاپ چىقارغان قاراڭغۇ رايوننىڭ كۆرۈنىشلىرى بولۇپ، مەن بۇ يەردە قوللانغان ھېسابلاش تېخنىكىسى رەسمىي تېلېسكوپتا ئىشلىتىلىدىغان تېخنىكا بىلەن ئوخشاش.  بۇ رەسىم ئامېرىكا ئوپتىكا جەمئىيىتىنىڭ «قوللانما ئوپتىكا» ئايلىق جورنىلىنىڭ 2007-يىلى 11-ئايلىق سانىنىڭ جورنال تېشىغا (مۇقاۋىسىغا) بېسىلغان.  بۇ رەسىمنىڭ ئوتتۇرىسىدىكى قىزىل رەڭلىك رايون يۇلتۇزنىڭ مەركىزى بولۇپ، تۆت-چاسىلىق كۆك رايون بولسا «قاراڭغۇ رايون» دۇر.  مۇشۇ قاراڭغۇ رايوننىڭ ئىچىدە يۇلتۇزنىڭ نۇرى 10 مىليارد ھەسسە ئاجىزلاشتۇرۇلغان بولۇپ، ئۇ يەردە بىر پىلانېتا بولسا، ئۇ پىلانېتىنىڭ نۇرى ھېچ قانداق توسقۇنلۇققا ئۇچرىمايدۇ. بۇ رەسىملەر ۋە ئۇنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئىلمىي ماقالىنى تېپىش ئۇچۇرلىرى تۆۋەندىكىدەك: Requirements on optical-density and phase dispersion of imperfect band-limited occulting masks in a broadband coronagraph Erkin Sidick Applied Optics, Vol. 46, No. 30. October 20, 2007

koktugh

	ھۆرمەتلىك ئەركىن سىدىق ئەپەندى .بەلكىم مەن ئىسىڭىزدىن چىقىپ قالمىغان بولسام كىرەك .ھەم مەنمۇ سىزنى ئەسلەپ تۇردۇم .يازمىڭىزنى كۈرۈپ تۇردۇم ...كۆڭلىمدە سىزگە ھەمىشە ئۇتۇق،سالامەتلىك ئەمىنلىك تىلىدىم ...بۇرۇنلا سىزگە ئاتاپ يازغان بىرپار چە شېرىم بار ئىدى ...سوغا قىلغۇم كەلدى ... ئەركىن سىدىق خاتىرىسىگە ئەزىز ئەيسا كۆكتۇغ نەچچە باھار كىلىپ گۈللەر ئېچىلدى كۈرۈشەلمەي ئۆتمەكتىمىز بىر قېتىم . سېغىنىشلار ۋولقان بۇلۇپ ئېتىلدى سىردىشالماي ئۆتمەكتىمىز بىرقېتىم   ۋۇجۇدىمىز ئىجات بىلەن نۇرلىنار ، ئاھ...ئۈزىمىز بولساقمۇ گەر يىراقتا . نىمىشقىدۇ يۈرەك قىلدەك تولغۇنار ، بەخىتلىك بىز دىيەلمەيمىز ، پىراقتا ، ئامان بۇلۇڭ قەدىرلىك دوست ھەر جايدا ئۇتۇق تىلەي ئەمگىگىڭىز ،ئىجاتقا . مۇڭدىشارمىز نىسىپ بولسا بىركۈنى باھار كىلىپ گۈل ئېچىلسا ھەرياقتا .

abdul915

	bilimxumar ﻳﻮﻟﻠﯩﻐﺎﻥ ﯞﺍﻗﺘﻰ  2013-8-5 10:58 AM ﺳﺎﻻﻡ ﺳﯩﯖﻠﯩﻢ ﻣﺎﺭﮪﺎﺑﺎ، ﺳﯩﺰ ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻥ ﺋﯘﺳﯘﻟﻨﻰ ﻗﻮﻟﻼﻧﻐﺎﻧﺪ ... ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم مۇئەللىم،  ئاۋاز دولقۇنى،  رادىئو دولقۇنلىرى ئۆز ئارا يېيىشىپ ئاجىزلاپ كېتىشى ياكى كۈچىيىپ كېتىشى مۇمكىن،  يورۇقلۇقمۇ بوشلۇقتا دولقۇن شەكلىدە تارقىلىپ بىزگە يېتىپ كېلىدۇ،  كائىناتتىكى يورۇقلۇق چىقىرالايدىغان يۇلتۇزلاردىن چىققان نۇرلار يەر شارىغا يېتىپ كەلگۈچە ئۆز ئارا يېيىشىپ يوقىلىپ كېتىشى ۋە ياكى بىرلىشىپ كۈچىيىپ كېتىشى مۇمكىنمۇ (قايتقان نۇرلارنى ھېساپقا ئالمىغاندا) ؟  ئەگەر شۇنداق بولسا سىلەرنىڭ كۆزىتىش نەتىجەڭلەرگە تەسىرى بولامدۇ؟

bilimxumar

	koktugh يوللىغان ۋاقتى  2013-8-5 11:18 AM ھۆرمەتلىك ئەركىن سىدىق ئەپەندى .بەلكىم مەن ئىسىڭىزدىن  ... ھۆرمەتلىك كۆكتۇغ قېرىندىشىم، مەن گەرچە ئۇنداق قىلىشقا ئەرزىمىسەممۇ، يازغان شېئىرىڭىزدىن ناھايىتى سۆيۈندۈم، ئىلھاملاندىم، ھەم تەسىرلەندىم.  سىزگە كۆپتىن-كۆپ رەھمەت.

bilimxumar

	abdul915 يوللىغان ۋاقتى  2013-8-5 12:01 PM ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم مۇئەللىم،  ئاۋاز دولقۇنى،  رادىئو  ... سالام ئابدۇل ئۇكام، سىز دېگەن بۇ ھادىسە ئىنگلىزچىدە «interferometry» دەپ ئاتىلىدىغان بولۇپ، ئۇ ھادىسە يۇرۇقلۇق ئۈچۈنمۇ ئورتاق.  ئەمەلىيەتتە بىزنىڭ ئىدارە مۇشۇ پرىنسىپ بويىچە ئىشلەيدىغان،  تاشقىي پىلانېتىلارنى ئىزدەيدىغان تېلېسكوپنىڭ تەتقىقاتىنىمۇ بىر قانچە يىل ئېلىپ بارغان.  كېيىن ناسا بۇ تەتقىقات تۈرىنى توختىتىپ قويدى. سەۋەبى، ئۇنىڭغا قارىغاندا باشقا تېخنىكىلارنىڭ ئۈنۈمى ياخشىراق.  يەنى، «interferometer» تېخنىكىسىنى ئىشلەتكەندە، پىلانېتا ئىككى نۇر بىر-بىرىنى يوقاتقان جايغا توغۇرلىنىدۇ.  بۇنداق تېلېسكوپتا ئاساسلىق ئەينەكتىن جەمى بەشى بار بولىدۇ.  ئەگەر ئېچىلسا تۆۋەندىكى ئۇلىنىشنى كۆرۈپ بېقىڭ.  يۇلتۇزلاردىن كەلگەن نۇر «incoherent» نۇر بولۇپ، ئۇنىڭدا بۇنداق ھادىسە ئۆزلىگىدىن يۈز بەرمەيدۇ.  شۇڭلاشقا ئۇنداق ھادىسىنىڭ بىزگە ھېچ قانداق زىيىنى يوق.  مەن سىزنىڭ مۇشۇنداق تەپەككۇر قىلىشىڭىزدىن ناھايىتى تەسىرلەندىم. http://en.wikipedia.org/wiki/Terrestrial_Planet_Finder

bozqir

	ئامېرىكا «چېگرا پىلانى» نىڭ ماھىيىتى                                           بوزقىر تەرجىمىسى [« يەر شارى ۋاقىت گېزىتى»خەۋىرى ] « شىنجاڭ : جۇڭگو مۇسۇلمانلىرى توپلۇشۇپ ئولتۇراقلاشقان چېگرا » تەخمىنەن 10 يىللار ئىلگىرى ئامېرىكىدىكى بىر قىسىم ئالىملار ئوتتۇرىغا چىقارغان تەتقىقات تېمىسى دوكلاتى بولۇپ ، ئۇنىڭدا ئوتتۇرىغا قويۇلغان ئاتالمىش « شىنجاڭ پىلانى» جۇڭگونىڭ ئىچكىي قىسمىدا نارازىلىق پەيدا قىلغان. ئۇنىڭدىكى بىر قىسىم كۆز-قاراشلار « شىنجاڭنى بۆلۈۋېتىشنى نەزىرىيىۋى ئاساس بىلەن تەمىنلىگەن» دەپ قارالغان بولۇپ ، ئۇنىڭغا قاتناشقانلارنىڭ ئالاھىدە سالاھىيىتىدىن ئېلىپ ئېيىتقاندىمۇ ئۇلارنىڭ ئامېرىكىنىڭ جۇڭگوغا قارشى سىتراتېگىيىسى ئۈچۈن كەتمەن چاپقانلىقىدىن ئىبارەت بۇ گۇماندىن مۇستەسنا بولغىلى بولمايدۇ. نۆۋەتتە ئامېرىكىدا جۇڭگونىڭ چېگرا ۋە مىللەتلەر تەتقىقاتى بىلەن شۇغۇللىنىۋاتقانلار زادى كىملەر ؟ ئۇلار ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ سېياسەتلىرىگە قانداق تەسىر كۆرسىتىدۇ ؟ « ساپ ئىلمىي تەتقىقات» نىڭ ئارقىسىدا جۇڭگوغا قارىتا قانداق يۈزەكىلىك ۋە ئۇقۇشماسلىقلار بار ؟ مانا بۇلار بىزنىڭ چوڭقۇر تەتقىق قىلىشىمىزغا ئەرزىيدۇ. مەزكۇر تېمىنىڭ داۋامىنى تۆۋەندىكى ئۇلىنىشتىن ئوقۇۋالغايسىز : http://www.xahtur.com/bbs/forum.php?mod=viewthread&tid=887

sargarda

	tohtihan1 يوللىغان ۋاقتى  2013-8-4 11:47 PM ياخشى ، نۇرغۇن كەشپىيات خىيال تەسسەۋۋۇردىن كەلگەن ، ب ... راسىت   دەيسىز   .   تەسەۋۋۇرنىڭ   كۈچىنى  سەل  چاغلىغىلى   بولمايدۇ .